Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 24.04.2008 r. (data wpływu 28.04.2008 r.) uzupełnionego pismem z dnia 28.07.2008 r. (data wpływu 01.08.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za naruszenie praw autorskich wraz z odsetkami - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28.04.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego na podstawie wyroku sądu odszkodowania za naruszenie praw autorskich wraz z odsetkami.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 16.04.2007 r. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny wydał dla Wnioskodawcy korzystny wyrok dotyczący prawnie należącego się odszkodowania za naruszenie praw autorskich. Pozwany został zobowiązany do dokonania finansowego zadośćuczynienia. Dnia 05.03.2008 r. Wnioskodawca otrzymał przelew od pozwanego na kwotę 13.883,93 PLN. Po odjęciu kosztów zastępstwa w wysokości 1.909,20 PLN oraz kosztów sądowych poniesionych przez Wnioskodawcę w wysokości 1.092,40 PLN pozostała kwota 10.882,35 PLN wynikła z powiększenia kwoty odszkodowania o odsetki ustawowe od dnia wydania wyroku.

Pismem z dnia 23.07.2008 r. Nr IPPB2/415-724/08-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie czy otrzymane wyrokiem Sądu odszkodowanie za naruszenie praw autorskich zostało otrzymane z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej oraz czy dotyczyło korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby nie została wyrządzona szkoda.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 28.07.2008 r. (data wpływu 01.08.2008 r.). W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, iż otrzymane wyrokiem Sądu odszkodowanie za naruszenie praw autorskich nie zostało otrzymane z tytułu prowadzonej jakiejkolwiek działalności gospodarczej oraz w ocenie Wnioskodawcy dotyczyło pewnych korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie została wyrządzona szkoda. W 2004 r. Pan X wydał bez pozwolenia Wnioskodawcy (naruszając tym samym ww. prawa autorskie) serie pocztówek wykorzystujących fotografie autorstwa Wnioskodawcy wskutek czego zostało przez Wnioskodawcę wszczęte przeciwko Panu X postępowanie sądowe o naruszenie praw autorskich. W okresie tym Wnioskodawca nie prowadził żadnej działalności gospodarczej zaś z rozpowszechniania przez Pana X ww. pocztówek nigdy nie czerpał jakichkolwiek korzyści materialnych. Nie wiązało się to w żaden sposób z jakąkolwiek promocją artystycznej działalności Wnioskodawcy, jak również nie wpłynęło na zwiększenie się zainteresowania fotografiami Wnioskodawcy. Zarówno w trakcie jak i po zakończeniu postępowania sądowego pocztówki naruszające prawa autorskie Wnioskodawcy pozostawały w ciągłej sprzedaży nie przynosząc Wnioskodawcy jakichkolwiek zysków ani korzyści. Wiązało się to natomiast ze stratami moralnymi, które Wnioskodawca poniósł wskutek bezprawnego rozpowszechniania fotografii.

Co zaś tyczy się korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby nie została wyrządzona szkoda - bezprawne rozpowszechnianie fotografii Wnioskodawcy, bez jego wiedzy i zgody nie tylko naruszyło prawa autorskie Wnioskodawcy, nie tylko wiązało się ze stratami moralnymi, ale również uniemożliwiło Wnioskodawcy samodzielne rozpowszechnianie ww. fotografii w związku z ich bezprawną obecnością na rynku w postaci wydanych przez Pana X pocztówek. Tym samym każda kolejna próba rozpowszechniania ich wiązałaby się z przeświadczeniem u potencjalnego nabywcy, iż osobą powielającą wzór lub nawet naruszającą czyjeś prawa byłby Wnioskodawca bowiem cokolwiek by nie zrobił rozpoznawany przez potencjalnych nabywców wzór i tak byłby wtórny względem długo sprzedawanych pocztówek z fotografiami Wnioskodawcy. Tak więc Wnioskodawca uważa, iż naruszenie ww. praw autorskich wiązało się z pozbawieniem go korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby dana szkoda nie została mu wyrządzona.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy:

Według art. 21 przyznane odszkodowanie jest zwolnione od opodatkowania.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów wymienione zostały w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a wśród nich w punkcie 9 ustawodawca zawarł inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Przepis ten zawiera katalog otwarty ustawodawca podał jedynie przykłady niektórych przychodów zaliczanych do innych źródeł.

Przychodami, zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód,
   
   

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006r. sygnatura akt SK 51/06 (opublikowanym w Dz. U. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Z literalnego brzmienia powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Na wstępie należy przeanalizować pojęcie wyrządzonej szkody. Odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega odszkodowanie otrzymane z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem odszkodowanie z tytułu utraconego zysku powinno być opodatkowane, w przeciwnym razie poszkodowany znalazłby się w korzystniejszej sytuacji niż ta, w jakiej by był, gdyby szkoda nie zaistniała.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z odszkodowaniem z tytułu naruszenia praw autorskich. Szkoda polega na bezprawnym rozpowszechnianiu bez zgody Wnioskodawcy jego widokówek, a więc dotyczy utraconych korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Szkoda w tym przypadku dotyczy więc utraconych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono, na podstawie więc cytowanych przepisów odszkodowanie otrzymane przez podatnika podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odrębnym zagadnieniem jest opodatkowanie odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia. Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Odsetki wypłacone za okres pomiędzy datą zasądzenia i datą wypłaty odszkodowania nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenie główne co ma miejsce w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym. Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Istota odszkodowania związana jest z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego są skutkiem nie wykonania zobowiązań. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od odszkodowania z tytułu utraconych korzyści. Otrzymana kwota odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co do zasady stanowi przychód i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jedyny wyjątek przewidziany został w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, zgodnie z którym zwolnione z podatku zostały odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty, ale nie dotyczy on sprawy przedstawionej we wniosku.

Reasumując należy stwierdzić, iż biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowanie wraz z odsetkami, które Wnioskodawca otrzymał w wykonaniu wyroku Sądu za naruszenie praw autorskich nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.