Temat interpretacji
Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków - Śródmieście, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami), w odpowiedzi na zapytanie z dnia 01.09.2003 r. (data wpływu 10.09.2003 r.), dotyczące wymogów, jakie ma spełniać certyfikat rezydencji oraz jego okres ważności, informuję:
Art. 30, ust. 1, pkt 1b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) stanowi, iż od dochodów (przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów (z wyjątkiem środków gromadzonych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą), pobiera się podatek w formie ryczałtu, w wysokości 20% uzyskanego przychodu. Jednocześnie ust. 1a powoływanego artykułu stanowi, że przepis opisany powyżej stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, z tym, że zastosowanie stawki wynikającej z tych umów albo niepobranie podatku zgodnie z tymi umowami jest możliwe wyłącznie po uzyskaniu zaświadczenia o jego miejscu zamieszkania lub siedzibie za granicą do celów podatkowych, wydanego przez właściwą administrację podatkową (certyfikat rezydencji).
Przedłożone przez Bank zaświadczenie wydane przez Urząd Skarbowy w Wiedniu dla Pani X nie może być uznane za certyfikat rezydencji z uwagi na fakt, iż nie spełnia warunków określonych w art. 30, ust. 1a ustawy. Z treści tego dokumentu nie wynika jednoznacznie, że Pani X posiada w Austrii miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencję podatkową) w rozumieniu art. 4 umowy między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Austrii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodów i majątku, podpisaną w Wiedniu dnia 2 października 1974 r. (Dz.U. z 1975 r. Nr 24, poz. 129). Prawidłowy certyfikat rezydencji winien być dokumentem, w którym zagraniczna administracja podatkowa potwierdza rezydencję podatkową danej osoby fizycznej, czyli posiadanie przez nią miejsca zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Austrii, co oznacza, że osoba taka traktowana jest w tym państwie jako podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przedłożone zaświadczenie ma charakter jedynie informacyjny, tj. - uznając jako stan faktyczny zastosowane przez Bank tłumaczenie tekstu niemieckiego - austriacki organ wykazuje, iż w stosunku do Pani X, posiadającej adres zamieszkania w Wiedniu, w 2002 r. ani podatek majątkowy ani dochodowy nie był wymierzany.
Mając na uwadze powyższe, przedstawione zaświadczenie nie może stanowić dla Banku - jako płatnika - podstawy do zastosowania stawki podatkowej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobrania podatku, przy obliczaniu i poborze podatku dochodowego od osób fizycznych.
Wystawiony w odpowiedniej formie certyfikat rezydencji, dotyczący osoby fizycznej stanowi potwierdzenie faktu posiadania miejsca zamieszkania w chwili jego wystawienia, ale można też przyjąć, że opisany w nim stan jest zgodny z rzeczywistością w uzasadnionym czasie przed jego wystawieniem oraz w uzasadnionym czasie po dacie wystawienia takiego zaświadczenia. Uzyskanie certyfikatu rezydencji wiąże się z dopełnieniem odpowiednich formalności wymaganych przez prawo miejscowe, warunkujących posiadanie miejsca zamieszkania w danym kraju, co bezpośrednio łączy się z odpowiednio długim okresem zamieszkiwania na terenie danego kraju. Aby dokonać wspomnianych wyżej czynności zmierzających do uzyskania certyfikatu rezydencji, musi upłynąć odpowiedni czas, potrzebny do spełnienia warunków stawianych podmiotom ubiegającym się o miano rezydenta - stanowi to gwarancję, że certyfikat rezydencji nie będzie wydany podmiotowi nie spełniającemu wymogów zawartych w prawie miejscowym oraz w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Należy jednakże zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż przepisy podatkowe, dotyczące opodatkowania należności otrzymywanych przez nierezydenta od polskiego płatnika i opodatkowanych w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np. odsetki, należności licencyjne, inne) nie zawierają w swej treści dokładnych wytycznych, mówiących o tym, z jaką częstotliwością należy aktualizować certyfikat rezydencji, gwarantujący prawo zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z uwagi na fakt, iż certyfikat taki ma służyć przede wszystkim płatnikowi - od posiadania tego dokumentu zależy czy istnieje prawo do zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania - to na płatniku ciąży obowiązek ustalenia stanu faktycznego w kwestii rezydencji beneficjenta i opodatkowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej należności. W pełni uzasadnione wydaje się więc tutaj żądanie od nierezydenta przedmiotowego certyfikatu w odstępach co najmniej rocznych i korzystanie z tego dokumentu w okresie całego roku rozliczeniowego. Polski płatnik powinien jednak dochować należytej staranności przy doborze stawki podatku i uznawać certyfikat za aktualny tylko wtedy, gdy nie będzie miał żadnych wątpliwości co do rezydencji podatkowej odbiorcy należności - tj. gdy wykluczona będzie sytuacja zmiany przez nierezydenta kraju rezydencji podatkowej w ciągu danego roku podatkowego. W razie jakichkolwiek zastrzeżeń w tej kwestii uzasadnione jest pobranie przez płatnika - dla własnego bezpieczeństwa, wobec odpowiedzialności podatkowej - zgodnie ze stawką wynikającą z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli bowiem organ podatkowy udowodni, że między datą wystawienia certyfikatu a datą płatności doszło do zmiany rezydencji i zastosowanie postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie powinno mieć miejsca, to płatnik odpowiada za nienależne zastosowanie zwolnienia (tj. niższej stawki podatku) i w konsekwencji - nieprawidłowo potrącony podatek.