Temat interpretacji

Podatniczka wnioskiem z dnia 20.05.2005 r. zwróciła się z pytaniem, czy wypłacone kierowcom zatrudnionym w firmie na umowę o pracę diety w związku z dostarczaniem towarów odbiorcom na terenie kraju stanowią przychód dla pracowników i podlegają opodatkowaniu.

Ponieważ wniosek zawierał braki co do dokładnego sprecyzowania pytania oraz stanowiska podatnika, pismem z dnia 27.05.2005 r. znak: OG-005/97/PDI-415/11/2005 wezwano podatniczkę do usunięcia braków w w/w wniosku.

W dniu 07.06.2005 r. do tut. Urzędu wpłynęło pismo uzupełniające przedmiotowy wniosek.

Z treści wniosku oraz pisma uzupełniającego wynika, że prowadzona jest działalność gospodarcza w zakresie usług transportowych. W firmie zatrudnionych jest czterech pracowników w charakterze kierowców, dla których miejscem pracy jest siedziba firmy oraz teren kraju. Taki zapis wynika z umowy o pracę. We wniosku podatniczka informuje, że ..."w poniedziałek kierowcy wyjeżdżają w trasę z określonym celem przewozu ładunków, a w następnych dniach zlecenia przekazywane są telefonicznie".
Zdaniem podatniczki wyjazdy kierowców należy uznać za wyjazdy w celu załatwienia spraw służbowych. Z tego tytułu wypłacane są diety. Wypłacone diety zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów. Płatnik nie zalicza natomiast tych diet do przychodów pracowników traktując je jako wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Podatniczka uważa, że w tym właśnie przypadku w/w przepis ma zastosowanie.

Rozpatrując wniosek podatniczki Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach stwierdza, co następuje:

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnieniem od podatku dochodowego objęte zostały należności za czas podróży służbowej pracownika, z ograniczeniem do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących zatrudnionemu pracownikowi.

Od 1 stycznia 2002 roku definicję podróży służbowej zawiera art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Wynika z niej, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Tak więc nie można uznać za podróż służbową podróży do i w obrębie miejscowości, w której pracownik ma stałe miejsce pracy. Pod pojęciem miejsca pracy rozumie się zarówno stały punkt w znaczeniu geograficznym, jak i pewien oznaczony obszar, w którym będzie świadczona praca. Należy również zaznaczyć, że miejsce pracy pracownika nie musi pokrywać się z siedzibą zakładu pracy (nie są to pojęcia tożsame).

Jedną z istotnych cech stosunku pracy jest zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy oraz pod jego kierownictwem w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę (art. 22 § 1 Kodeksu pracy).

Powyższe oznacza, że miejsce pracy określa umowa. Wykonanie pracy w uzgodnionym przez strony miejscu pracy pracownika nie rodzi obowiązku płacenia temu pracownikowi diet. Świadczenie pracy będzie uznane za wykonane w ramach podróży służbowej jedynie wtedy, gdy odbywa się w miejscu, które według umowy o pracę nie jest miejscem stałego jej wykonywania.

Praca kierowcy nie może być identyfikowana z odbywaniem podróży służbowych, a więc z wykonywaniem zadania w terminie i na obszarze określonym przez pracodawcę.

Podróż służbowa charakteryzuje się bowiem tym, że:
1. stanowi wyjątkowe zjawisko w kompleksie pracowniczych obowiązków,
2. jej czas nie może być z reguły racjonalnie wykorzystywany dla wykonywania pracy na rzecz pracodawcy, w każdym razie pracownik nie jest na ogół obowiązany do wykonywania takiej pracy,
3. pracownik ma pewną swobodę wyboru godziny wyjazdu (powrotu), środka lokomocji, niekiedy i trasy.

W pojęciu "typowej" podróży służbowej nie mieści się zatem stałe pokonywanie przestrzeni w związku z wykonywaniem pracowniczych czynności prowadzenia środków lokomocji. W takim wypadku wyjazd środkiem lokomocji z miejsca jego stałego postoju nie oznacza rozpoczęcia przez pracownika podróży służbowej, a jedynie rozpoczęcie godzin normalnej pracy.

W przedmiotowym wniosku podatniczka nadmieniła, że miejscem pracy kierowców jest siedziba i teren całego kraju. Jeżeli więc pracodawca decyduje się mimo wszystko na wypłatę diet, to powinien doliczyć te kwoty do pozostałych składników wynagrodzenia pracownika i opodatkować dochód z tego tytułu.