Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi zakres dotyczący skutków podatkowych i obowiązków Spółki w związku z wypłatą odszkodowania w ramach zawartych ze spółką porozumień oraz wypłatą kwot, określonych w porozumieniach jako zwrot kosztów wyłożonych stanowiących zwrot nakładów poniesionych przez najemców podczas użytkowania lokali (pytania Nr 1 i 2).

Natomiast w zakresie kwalifikacji i sposobu udokumentowania dowodów w związku z poniesionymi przez najemców nakładami inwestycyjnymi związanymi z użytkowaniem lokali zostanie wydane postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania (pytanie Nr 3).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem spółki świadczenie pieniężne wypłacone najemcom jako odszkodowanie w ramach zawartych ze spółką porozumień, będzie stanowiło dla najemców przychody z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z brzmieniem art. 10 ust. 1 źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta:
2. działalność wykonywana osobiście
3. pozarolnicza działalność gospodarcza
4. działy specjalne produkcji rolnej
5. uchylony
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2;
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy.
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy- przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zmiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
9. inne źródła.

W ocenie spółki wypłacone świadczenia pieniężne, określone jako odszkodowanie należy uznać jako przychody z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ponieważ nie spełniają one przesłanek określających uzyskanie przychodów ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8. Ponadto zdaniem spółki, wypłacone najemcom odszkodowanie, na warunkach określonych w zawartych porozumieniach, nie będzie podlegało zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ,który stwierdza, że wolne od podatku dochodowego są:

1. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
   1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
   2. odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
   3. c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
   4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
   5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
   6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 lub na zasadach, o których mowa w art. 36c,
   7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe,

Przyznane najemcom odszkodowanie wynika bezpośrednio z warunków określonych w porozumieniach, a więc nie może być ono uznane za odszkodowanie przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych do tych ustaw, a w konsekwencji podlegać zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy.

Informacja o uzyskanych przez najemców przychodach z tytułu wypłaconych przez spółkę odszkodowań winna być wykazana w informacji PIT-8C zgodnie z art. 42 a ww. ustawy, w części D dotyczącej przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1.

Zdaniem spółki, wypłacone najemcom kwoty, określone w porozumieniach jako zwrot kosztów wyłożonych, nie będą stanowiły przychodu dla najemców. Stanowią one bowiem zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych w użytkowane przez najemców lokale. Na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego najemcom przysługiwało roszczenie wobec wynajmującego o zwrot poniesionych nakładów. Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła. Do przychodów z innych źródeł zaliczyć należy każdy przychód, który nie może zaliczyć do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 oraz który nie podlega przedmiotowemu wyłączeniu z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ww. ustawy. W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i będziemy o nim mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W związku z powyższym wypłacone najemcom kwoty pieniężne jako zwrot kosztów wyłożonych nie będą stanowiły dla nich przychodów w rozumieniu przepisów art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Najemcy otrzymali do swojej dyspozycji pewne kwoty pieniędzy, do wyłożenia których byli wcześniej zobligowani. Nie można zatem twierdzić, że u najemców wystąpiło przysporzenie majątkowe. Spółka, która dokonała wypłaty kwot pieniężnych określonych jako zwrot kosztów wyłożonych nie będzie wykazywała tych wypłat w informacji PIT-8C jako przychody z innych źródeł w myśl art. 20 ust. 1 w związku z art. 42a ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia źródła przychodów, m. in. w pkt 9 inne źródła. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, zgodnie z art. 20 ust. 1, uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Jednocześnie stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Powyższa definicja przychodów ma charakter ogólny i znajduje zastosowanie, o ile w przepisach szczególnych ustawodawca nie uregulował tej kwestii odmiennie.

Z treści powołanych wyżej przepisów wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe. Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów własnych nakładów poczynionych za inny podmiot.

Stosownie do art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zgodnie z art. 676 ww. ustawy, jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego. Z tego względu do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się pieniędzy uzyskanych za różnego rodzaju zwrot nakładów własnych poczynionych za inny podmiot. W takich bowiem przypadkach podatnik otrzymuje do swojej dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, do wyłożenia której był jednak wcześniej zobligowany. Nie można zatem mówić, że u podatnika wystąpiło przysporzenie w majątku. W przedmiotowej sprawie Spółka na podstawie porozumienia zobowiązała się wypłacić najemcy określoną kwotę z tytułu zwrotu kosztów włożonych w lokal obciążających wynajmującego, a poniesionych przez najemcę w trakcie trwania umowy najmu, zwanych w treści tego porozumienia Zwrotem Kosztów Wyłożonych. W związku z powyższym zwrot kosztów wyłożonych nie stanowi dla najemców źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, a tym samym na Spółce nie ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C z tego tytułu.

Ze stanu faktycznego wynika również, iż w konsekwencji zawartego porozumienia Spółka zobowiązała się wypłacić najemcy określoną kwotę stanowiącą odszkodowanie z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia lokalu, będącego przedmiotem porozumienia.

Odszkodowanie to stanowi przysporzenie majątkowe, a wobec faktu, iż nie ma możliwości zakwalifikowania ww. korzyści do jakichkolwiek zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku stanowi ona w tej części, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Podkreślić należy, iż ww. odszkodowanie nie podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powołanych przepisów jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, w celu realizacji planowanej przez Spółkę inwestycji, począwszy od lutego 2011 r. zawarto porozumienia z kilkoma lokatorami o rozwiązaniu stosunku najmu zajmowanych przez nich lokali, znajdujących się ww. budynku. Na podstawie zawartego porozumienia Spółka zobowiązała się wypłacić najemcy określoną kwotę stanowiącą odszkodowanie z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia lokalu, będącego przedmiotem porozumienia.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż zawarte pomiędzy Spółka a najemcami porozumienie stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie bowiem z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Zatem kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowe odszkodowanie nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest również innym odszkodowaniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ww. ustawy. Z wniosku wynika, że odszkodowanie nie zostało otrzymane na podstawie ugody sądowej. Wobec tego odszkodowanie z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia lokalu jest przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W takim przypadku Spółka obowiązana jest do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z treścią tego artykułu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż wypłacone przez Spółkę na rzecz najemców świadczenia pieniężne w postaci odszkodowania z tytułu rezygnacji z użytkowania i opuszczenia lokalu winny być traktowane jako przychody z innych źródeł na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a wartość uzyskanego przez najemców (świadczeniobiorców) przychodu winna być wykazana w informacji PIT-8C, w części D dotyczącej przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast kwoty wypłaconych na rzecz najemców, określonych w porozumieniach jako zwrot kosztów wyłożonych stanowiących zwrot nakładów poniesionych przez najemców podczas użytkowania lokali, nie stanowią dla najemców źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, a tym samym nie podlegają wykazaniu w informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie