Temat interpretacji

Czy kosztem uzyskania przychodu ze zbycia akcji są wydatki na szkolenie i nabycie specjalistycznych publikacji (gazet, książek) związanych z inwestowaniem na giełdzie oraz cała prowizja i odsetki od kredytu, który nie został w pełni wykorzystany na nabycie akcji?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2011r. (data wpływu do tut. Biura 24 maja 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rodzaju wydatków jakie można uznać za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie rodzaju wydatków jakie można uznać za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca inwestuje na giełdzie papierów wartościowych i uzyskuje dochody z tytułu sprzedaży papierów wartościowych (akcji). Oprócz wydatków poniesionych na nabycie papierów wartościowych ponosi następujące wydatki:

1. na szkolenia związane z inwestowaniem na giełdzie m.in. dotyczące ochrony kapitału oraz porad inwestycyjnych,
2. na nabycie publikacji specjalistycznych (gazet, książek) o tematyce związanej z inwestowaniem na giełdzie,
3. w celu uzyskania kapitału na nabycie papierów wartościowych wnioskodawca uzyskuje kredyt w związku z czym ponosi wydatki prowizji kredytowych oraz koszty odsetek.

Powyższe wydatki związane są z pogłębianiem wiedzy na temat zwiększania zysków z inwestycji giełdowych oraz zmniejszeniu ewentualnych strat z tych inwestycji.

Kredyty najczęściej pozyskiwane są w bankach. Odsetki i prowizje związane z pozyskaniem kredytu pod zakup akcji mogą być naliczane zarówno w sytuacji zakupu akcji za pełną kwotę udzielonego kredytu, jak i w sytuacji gdy nie za całą kwotę kredytu wnioskodawca nabędzie akcje, w sytuacji wystąpienia wysokiej redukcji, tj. gdy więcej jest chętnych za zakup akcji niż akcji do nabycia.

Dodatkowo kredyty będą wykorzystywane na zakup akcji nie tylko nowo emitowanych, ale będących już w wolnym obiegu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wnioskodawca ma prawo do zaliczenia wydatków wymienionych w punktach 1-3 do kosztów uzyskania przychodów z kapitałów pieniężnych...

Zdaniem wnioskodawcy ma on pełne prawo do zaliczenia wydatków, które związane są z uzyskanymi przez niego przychodami z tytułu sprzedaży papierów wartościowych.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów określoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem określonych w art. 23 tej ustawy.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Dochodem ze zbycia papierów wartościowych, zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 tej ustawy.

Podkreślić zatem należy, że definicja czy też sposób wyliczenia dochodu określony w art. 30b ust. 2 nie są zupełne, gdyż brakuje w nich odesłania do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W stanie faktycznym bezsprzecznie powinien mieć zastosowanie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przeciwnym razie przy wyliczeniu dochodu z tytułu sprzedaży papierów wartościowych nie odliczałoby się od dochodu kosztów ich zakupu.

Szkolenia z zakresu papierów wartościowych pozwalają podatnikowi, zarówno ochraniać swój kapitał poprzez ograniczenie strat jak i zarabiać więcej tj. uzyskiwać wyższe przychody, od których w konsekwencji płaci wyższe podatki. Wszelkie szkolenia będą dokumentowane wystawianymi przez organizatora fakturami VAT, przez co wysokość poniesionych kosztów będzie łatwa do ustalenia.

Podobnie wydawnictwa specjalistyczne (gazety i książki), pozwalają wnioskodawcy pogłębiać wiedzę z zakresu inwestowania, co wpływa na osiągane przychody.

Bezpośrednio związane z rozmiarem uzyskiwanych przychodów są wydatki na uzyskanie i obsługę kredytów pod zakup papierów wartościowych. Wydatki na prowizje i odsetki za korzystanie z kredytu mają bezpośredni wpływ na ilość zakupionych papierów wartościowych. Im wyższy uzyskany kredyt tym wyższa potencjalnie możliwość uzyskania przychodu.

W ocenie wnioskodawcy wszystkie odsetki i prowizje związane z uzyskaniem kredytu będzie można zaliczyć w koszty uzyskania przychodu, nawet jeśli dojdzie do sytuacji, iż część kredytu nie zostanie wykorzystana, ale prowizja zostanie pobrana od całości wnioskowanej kwoty. Zdarzają się bowiem sytuacje, kiedy spółka giełdowa sprzedaje akcje, ale jednocześnie prowadzi na zakup tych akcji zapisy. Wówczas im większy zapis na akcje, tym większa szansa uzyskania większej ich ilości. To zaś bezpośrednio wpływa na możliwość uzyskania przychodu. Jednak przy występującej dużej redukcji, tj. ograniczenia ilości uzyskanych akcji (więcej chętnych niż akcji), istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie cały kredyt będzie wykorzystany, jednak prowizja oraz odsetki za czas gotowości uruchomienia kredytu, będzie pobrana. W takiej sytuacji w ocenie wnioskodawcy wszystkie odsetki i prowizje będą stanowiły koszty uzyskania przychodu. Bez zaangażowania bowiem wysokiej kwoty kredytu, nie udałoby się uzyskać proporcjonalnie mniejszej ilości akcji. Zatem nawet nieużyta kwota przyznanego kredytu posłużyła do nabycia większej ilości akcji, co w konsekwencji prowadzi do możliwości uzyskania wyższego przychodu.

Zdaniem wnioskodawcy, podkreślić należy, że każde źródło przychodu w sytuacji wyliczenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym powinno być pomniejszone o związane z nimi poniesione koszty, chyba że ustawodawca wyraźnie dałby wyraz woli opodatkowania przychodu, zamiast dochodu. W niniejszym stanie faktycznym podstawą opodatkowania jest dochód, zatem wszelkie koszty z nim związane muszą być odliczone. W przeciwnym razie opodatkowaniu ulegnie, nie rzeczywisty zysk wnioskodawcy, a wirtualna kwota, co zaprzeczałoby charakterowi podatków dochodowych, jako pobieranych od rzeczywiście uzyskanego dochodu.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne. Natomiast w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy wskazano, iż za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384 ze zm.). Pod pojęciem tym mieszczą się m.in. akcje.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ww. ustawy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 ww. ustawy, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest:

1. różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14,
2. różnica między sumą przychodów uzyskanych z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a,
3. różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a,
4. różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38,
5. różnica pomiędzy wartością nominalną objętych udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1e

-osiągnięta w roku podatkowym.

Przedmiotowy przepis w sposób jednoznaczny określa zasady ustalania dochodu opodatkowanego zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy. Jednocześnie należy zauważyć, iż ustawodawca różnicuje sposób ustalania kosztów uzyskania przychodu w zależności od tego czy papiery wartościowe lub udziały w spółkach mających osobowość prawną zostały nabyte lub objęte w zamian za pieniądze czy też w zamian za wkład niepieniężny.

W przypadku nabywania walorów na giełdzie papierów wartościowych będzie miało miejsce nabycie za środki pieniężne, a zatem zastosowanie znajdzie przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z powyższego wynika, że wydatki na nabycie papierów wartościowych stanowią koszt odpłatnego zbycia, ale dopiero w momencie uzyskania przychodu ze zbycia tych papierów wartościowych. Tym samym nie jest prawdą argument podnoszony przez wnioskodawcę, że sposób wyliczenia dochodu zawarty w art. 30b ust. 2 ustawy nie jest zupełny a brak zastosowania art. 22 ust. 1 uniemożliwiałby odliczenie kosztów zakupu papierów wartościowych. Z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy jasno wynika, że od przychodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych odliczyć można wydatki poniesione na ich nabycie.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że oprócz wydatków na nabycie papierów wartościowych, wnioskodawca ponosi wydatki na szkolenia i nabycie specjalistycznych publikacji (gazet, książek) związanych z inwestowaniem na giełdzie. W celu uzyskania kapitału na nabycie papierów wartościowych wnioskodawca zaciąga kredyt, w związku z czym ponosi również wydatki związane z prowizją i odsetkami. Wnioskodawca wskazał, iż zakupu akcji dokonuje nie zawsze za pełną kwotę udzielonego kredytu.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy w kontekście zapytania ujętego w przedmiotowym wniosku stwierdzić należy, że przychód jaki wnioskodawca uzyskuje ze sprzedaży papierów wartościowych, opodatkowany na podstawie cyt. wyżej art. 30b ww. ustawy, może być jedynie pomniejszony o koszty wymienione w tym artykule, czyli koszty związane z nabyciem papierów wartościowych. Tymczasem opłaty za szkolenia i specjalistyczne publikacje nie są związane z nabyciem papierów wartościowych, lecz pozwalają wnioskodawcy pogłębiać wiedzę z zakresu inwestowania, którą może wykorzystać nie tylko przy swoich inwestycjach giełdowych. Jest to ogólna wiedza z danej dziedziny, która służyć będzie wnioskodawcy przy całej jego działalności inwestycyjnej a nie tylko przy obrocie konkretnymi papierami wartościowymi. Zdobyta wiedza pozwoli wnioskodawcy na podejmowanie również innych decyzji związanych z rozwojem zawodowym i podnoszeniem atrakcyjności na rynku zatrudnienia. Pojęcia kosztów nie można wykorzystywać dla uzasadnienia rozwoju osobistego wnioskodawcy i zdobywania ogólnej wiedzy w danej dziedzinie. Stąd ustawodawca katalog kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych zamknął w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ograniczając go do wydatków na nabycie papierów wartościowych.

Do kosztów uzyskania przychodów wnioskodawca może natomiast zaliczyć koszty związane z zaciągniętym kredytem na nabycie papierów wartościowych. Jednakże należy mieć na uwadze art. 23 ust. 1 pkt 38b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym nie uważa się za koszt uzyskania przychodu zapłaconych odsetek i prowizji od kredytu, za który nabyto papiery wartościowe, udziały lub pochodne instrumenty finansowe, przypadających proporcjonalnie na tę część kredytu, która nie została wydatkowana na nabycie tych papierów wartościowych, udziałów lub pochodnych instrumentów finansowych.

Zgodnie z art. 23 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 1 pkt 38b stosuje się wyłącznie przy określaniu dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 1 oraz art. 30b ust. 2 pkt 1-4.

Powyższe ograniczenie ma zastosowanie przy ustalaniu dochodu:

1. z umorzenia udziałów (akcji),
2. z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych,
3. z realizacji praw pochodnych,
4. ze zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,
5. z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną.

Z powyższych przepisów bezsprzecznie wynika, iż w przypadku uzyskania przychodu, o którym mowa m.in. w art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy, czyli z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, kosztem uzyskania przychodu nie będzie cały koszt prowizji i odsetek od kredytu zaciągniętego na nabycie zbytych papierów wartościowych lecz jedynie w proporcji, w jakiej kredyt został faktycznie wydatkowany na ich nabycie.

Reasumując, wnioskodawca koszty uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży przedmiotowych papierów wartościowych zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 winien ustalić na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38. Skoro zatem przepis ten nie wymienia wśród kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z opłatami za szkolenia jak i wydatków poniesionych na zakup specjalistycznych książek i gazet to tym samym wydatków tych wnioskodawca nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów należy uwzględnić art. 23 ust. 1 pkt 38b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kosztem może być tylko i wyłącznie ta część całkowitych kosztów kredytu, która odpowiada kwocie wydatkowanej na nabycie papierów wartościowych. Koszty kredytu czyli prowizja i odsetki, odpowiadające kwocie niewykorzystanej, nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów, gdyż wynika to z literalnego brzmienia przepisu, który w swojej argumentacji pominął wnioskodawca.

Stanowisko wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach