Temat interpretacji

Czy zasądzone odszkodowanie sądowe z tytułu zaniżonej ilości akcji oraz odsetki, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b i art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione są z opodatkowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2011 r. (data wpływu 20 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego z tytułu zaniżonej ilości akcji pracowniczych oraz zasądzonych odsetek:

• jest prawidłowe w części dotyczącej odszkodowania,

• jest nieprawidłowe w części dotyczącej odsetek.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2011 r. wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego z tytułu zaniżonej ilości akcji pracowniczych oraz zasądzonych odsetek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 12 października 2009 r. Sąd Rejonowy zasądził od Spółki na rzecz Wnioskodawcy kwotę xxx zł, jako odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zaniżonej ilości akcji pracowniczych. Wnioskodawca został przez pracodawcę zaliczony do 8 grupy uprawnionych pracowników, wyodrębnionej ze względu na łączny okres zatrudnienia w przedsiębiorstwie państwowym i Spółce. Na osobę uprawnioną do tej grupy przypadały xxxx akcje Spółki.

Wnioskodawca zawarł ze Skarbem Państwa, reprezentowanym przez Ministra Skarbu Państwa, umowę nieodpłatnego zbycia xxx akcji Spółki o wartości xxx zł każda.

Decyzją emerytalną, wydaną w oparciu o wydane przez pracodawcę świadectwo wykonywania pracy górniczej, na podstawie ustaleń Zakładowej Komisji Weryfikacyjnej, ZUS przyznał Wnioskodawcy prawo do emerytury górniczej z zastosowaniem przelicznika 1,8 do wysokości emerytury, a tym samym prawo do uwzględnienia do stażu pracy przelicznika 1,5.

Spółka w nienależyty sposób wypełniła obowiązki związane z nieodpłatnym nabyciem akcji przez uprawnionych pracowników skomercjalizowanego przedsiębiorstwa państwowego, w szczególności wadliwie obliczyła okres zatrudnienia uprawniający Wnioskodawcę do nieodpłatnego nabycia akcji Spółki, dokonała niewłaściwej kwalifikacji pracy górniczej wykonywanej przez Wnioskodawcę, co spowodowało, że został On zaliczony do 8 zamiast 10 grupy uprawnionych pracowników. Wnioskodawca otrzymał xxxx akcje Spółki, zamiast xxxx akcji.

Podstawą prawną uwzględnionego powództwa stanowił art. 471 k. c. w związku z art. 300 k. p.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie wraz z należnymi odsetkami jest, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b i zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzone wyrokiem z dnia 12 października 2009 r. odszkodowanie w kwocie xxx zł i należne odsetki, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b i art. 21 ust. 1 pkt 95, jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe potwierdza jednolite orzecznictwo Sądu Najwyższego, który m. in. w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 maja 2010 r. w sprawie I PK 190/09 w sprawie o identycznym stanie faktycznym, stwierdził, że zasądzone wyrokiem odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania do wystawienia dokumentu w celu udowodnienia pracy górniczej z mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy jest wolne od podatku.

Także Dyrektor Departamentu Podatków Dochodowych Ministerstwa Finansów, w odpowiedzi na pismo Sądu Pracy z dnia 9 lipca 2009 r., w piśmie z dnia 2 września 2009 r., potwierdził, iż w przypadku zawarcia ugody sądowej lub uzyskania odszkodowania na podstawie wyroku, otrzymane świadczenie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

• prawidłowe w części dotyczącej odszkodowania,

• nieprawidłowe w części dotyczącej odsetek.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast w art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) wskazano, iż w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Jak wskazano we wniosku, odszkodowanie zostało zasądzone wyrokiem sądu rejonowego. Podstawą wypłaty ww. odszkodowania były postanowienia art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wysokość odszkodowania stanowiła różnica między ilością akcji, którą faktycznie Wnioskodawca otrzymał, a tą, którą powinien był otrzymywać, gdyby pracodawca prawidłowo zakwalifikował wykonywaną przez Niego pracę. Obejmuje ono wyłącznie stratę, jakiej doznał Wnioskodawca w związku z błędami popełnionymi przez byłego pracodawcę, a nie utratę zarobku, który byłby się urzeczywistnił, gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji jego wypłata nie rodzi u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego.

Natomiast w odniesieniu do zasądzonych wyrokiem sądu odsetek należy wskazać, iż stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Katalog źródeł przychodów został uregulowany w art. 10 ust. 1 ww. ustawy. Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłami przychodów są inne źródła. Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowie jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użyte w tym przepisie sformułowanie w szczególności oznacza, iż definicja źródeł przychodów ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Przychód podatkowy z innych źródeł powstaje w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Z powyższego przepisu wynika, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Istota odszkodowania związana jest z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę. Wierzyciel może żądać zapłaty odsetek dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego są skutkiem niewykonania zobowiązań.

W niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie to zostało zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, a więc ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, a także pracy nakładczej.

W omawianym przypadku mamy do czynienia z odszkodowaniem wraz z odsetkami, nie zaś z wynagrodzeniem, tym samym takie odsetki nie korzystają z powyższego zwolnienia. Z uwagi więc na to, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest regulacji, które zwalniałyby od podatku odsetki ustawowe od odszkodowań, przyjąć należy, iż podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym, wynikające z wyroku sądowego należne odsetki nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b oraz art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji wypłata odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, Piotrków Trybunalski 97-300.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi