Temat interpretacji

podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2015 r. (data wpływu 12 października 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 stycznia 2016 r. (data wpływu 7 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 21 grudnia 2015 r., Nr IPTPB2/4511-625/15-2/MP, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawczyni o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 31 grudnia 2015 r., natomiast w dniu 7 stycznia 2016 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 5 stycznia 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Nieruchomość gruntowa należąca do Wnioskodawczyni i Jej męża została im zabrana na poczet budownictwa miejskiego. Działka została sprzedana Skarbowi Państwa umową w formie aktu notarialnego sporządzonego w dniu 7 listopada 1988 r. Nieruchomość nie została wykorzystana na cel związany z wywłaszczeniem, tj. na budownictwo miejskie.

W związku z powyższym, Wnioskodawczyni zwróciła się do Prezydenta Miasta o zwrot nieruchomości wywłaszczonej. Na mocy decyzji o zwrocie z dnia 14 sierpnia 2015 r. i opłaceniu odszkodowania, ziemia wróciła do Wnioskodawczyni oraz do spadkobierców męża - czterech córek (mąż Wnioskodawczyni zmarł w 2003 r.).

W dniu 2 października 2015 r. nieruchomość została sprzedana.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 5 stycznia 2016 r. dodano, że na podstawie umowy darowizny Wnioskodawczyni wraz z mężem .. otrzymała od Jej rodziców nieruchomość oznaczoną w ewidencji gruntów poz. rej. 2466, działka nr 1015/76 o pow. 2131 m ², która potwierdzona jest aktem własności ziemi z dnia 7 kwietnia 1976 r. Pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej mężem obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, w związku z powyższym nieruchomość weszła w skład majątku wspólnego.

Mocą decyzji Nr . z dnia 29 marca 1988 r. Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego . w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99), § 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 września 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu ustalania granic gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne, rozgraniczenia i podziału nieruchomości (Dz. U. Nr 47, poz. 238), na wniosek Rejonowej Dyrekcji Inwestycji ., zatwierdzono projekt podziału nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów poz. rej. . działka nr 1015/76, polegający na wydzieleniu trzech działek:

• nr 1873/76 o pow. 1638 m ² działka budowlana FSM,

• nr 1871/76 o pow. 295 m² działka budowlana FSM,

• nr 1872/76 o pow. 198 m² droga publiczna MZUiM.

Uzasadnieniem podziału nieruchomości było przeznaczenie działek pod budowę osiedla mieszkaniowego . .. Zgodnie z planem ogólnym miasta ., zatwierdzonym uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej . z dnia 30 czerwca 1979 r., Nr ., omawiana nieruchomość została przeznaczona na budowę osiedla mieszkaniowego.

Działki zostały sprzedane Skarbowi Państwa umową kupna-sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego Rep. A .. sporządzonego w dniu 7 listopada 1988 r., w PBN .. W akcie notarialnym zostało zamieszczone stwierdzenie osoby będącej przedstawicielem Skarbu Państwa, że nabycie to jest niezbędne pod budownictwo miejskie.

Wnioskodawczyni nie otrzymała odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości gruntowej wypłacanego stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2014 r., poz. 518 z póżn. zm.) lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2012 r., poz. 361, z póżn. zm.).

Mąż Wnioskodawczyni zmarł w 2003 r. Nieruchomość nie została wykorzystana na cel związany z wywłaszczeniem, tj. na budownictwo miejskie.

Pismem z dnia 13 maja 2014 r. Prezydent Miasta .. działając na podstawie art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z póżn. zm.) zawiadomił Wnioskodawczynię jako jednego z poprzednich właścicieli nieruchomości oznaczonej jako działka nr 3535/76 (dawniej działka nr 1873/76 stanowiąca jedną z części wydzieloną w wyniku podziału nieruchomości wywłaszczonych) stanowiącej własność Gminy Miasta .., o zamiarze użycia wywłaszczonej nieruchomości na cel inny, niż określony w decyzji o wywłaszczeniu. Poinformowano Wnioskodawczynię o możliwości zwrotu ww. nieruchomości. Warunkiem zwrotu wywłaszczonej nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców zwaloryzowanego odszkodowania.

W związku z czym w dniu 8 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni wniosła wraz z czterema córkami (spadkobierczyniami po mężu na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia) do Prezydenta Miasta .., o zwrot nieruchomości numer ...

Starosta . decyzją Nr .. z dnia 27 lipca 2015 r., orzekł o zwrocie stronom wywłaszczonej nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna nr 3535/76, tj.:

• Wnioskodawczyni - wielkość udziału 20/32,

• . - wielkość udziału 3/32,

• . - wielkość udziału 3/32,

• . - wielkość udziału 3/32,

• .. - wielkość udziału 3/32

oraz o konieczności zapłacenia odszkodowania pieniężnego w terminie miesiąca od dnia, w którym decyzja staje się ostateczna.

Nieruchomość została zwrócona w stanie, w jakim znajdywała się w dniu jej zwrotu. Decyzja stała się ostateczna w dniu 14 sierpnia 2015 r.

W dniu 2 października 2015 r. nieruchomość została sprzedana w całości (każdy sprzedał swoje udziały w prawie własności nieruchomości i otrzymał ustaloną kwotę sprzedaży stosownie do udziału własności) na mocy aktu notarialnego Rep. A Nr ...

Zarówno Wnioskodawczyni, jak i Jej córki nie prowadzi działalności gospodarczej i z tytułu tej czynności nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

1. Czy Wnioskodawczyni musi zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych od sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej...
2. Czy dochód ze sprzedaży udziału w ww. działce Wnioskodawczyni musi wykazać w zeznaniu PIT-39 za 2015 r....
3. Czy uzyskanie dochodu ze sprzedaży udziału w ww. działce Wnioskodawczyni musi zgłosić w Urzędzie Skarbowym...

Zdaniem Wnioskodawczyni (przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), podatek dochodowy od udziału w zwróconej a następnie sprzedanej działce nie jest należny.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment (data) jej nabycia.

Decyzja o zwrocie nieruchomości wywłaszczonej powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa, przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym, w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, do którego dochodzi na podstawie decyzji administracyjnej, jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie zwracanej nieruchomości, przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

Zwrot nieruchomości decyzją z dnia 27 lipca 2015 r., nie jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowy on od osób fizycznych.

Datą nabycia przez Wnioskodawczynię działki jest data darowizny: 7 kwietnia 1976 r.

Tak więc działka została nabyta w 1976 r., a nie w 2015 r. Od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie uwłaszczonej nieruchomości tj. 1976 r., upłynęło ponad 5 lat Reasumując, podatek od sprzedaży części działki się nie należy.

Przychód powstały z odpłatnego zbycia w 2015 r. udziału w nieruchomości nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym z uwagi na upływ terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z informacją na deklaracji PIT-39, deklarację tę składa się, jeżeli w roku podatkowym rozlicza się przychód z odpłatnej sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych nabytych lub wybudowanych po dniu 31 grudnia 2009 r., opodatkowanych 19% podatkiem dochodowym poza działalnością gospodarczą. Przychody ze sprzedaży nieruchomości z lat 2010 2015, wykazuje się na deklaracji (zeznaniu) PIT- 39. Ze względu jednak na to, że opodatkowaniu podlega dochód ze sprzedaży prywatnej nieruchomości w przeciągu 5 lat, licząc od końca roku ich nabycia lub wybudowania, w deklaracji ujmie się faktycznie jedynie nieruchomości nabyte lub wybudowane do 31 grudnia 2009 r.

Wnioskodawczyni uważa, że cyt. nieruchomość nabyłam w drodze darowizny w roku 1976, tak więc przychodu ze sprzedaży nieruchomości nie wprowadzam na żaden PIT. Od końca roku, w którym ją nabyłam minęło bowiem ponad 5 lat.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dochodu ze sprzedaży nieruchomości wywłaszczonej nie musi zgłaszać w urzędzie skarbowym.

Zwrot nieruchomości wywłaszczonej przywrócił prawo własności do gruntu nabytego w roku 1976, tak więc, sprzedaż udziału gruntu w 2015 r. nie rodzi obowiązku deklaracji osiągniętego dochodu w urzędzie skarbowym, na żadnej deklaracji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi przychód, z którego dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, oraz udziału w nieruchomości i praw, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment (data) nabycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 7 kwietnia 1976 r. Wnioskodawczyni otrzymała wraz z mężem w drodze darowizny od swoich rodziców udział w nieruchomości, którą stanowiła działka nr 1015/76 o pow. 2131 m². Pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej mężem obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, a darowana nieruchomość (działka) weszła w skład majątku wspólnego małżonków.

Decyzją z dnia 29 marca 1988 r. Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miejskiego w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości, na wniosek Rejonowej Dyrekcji Inwestycji, zatwierdzono projekt podziału nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów poz. rej. 2466, działka nr 1015/76, polegający na wydzieleniu trzech działek:

• nr 1873/76 o pow. 1638 m² działka budowlana FSM,

• nr 1871/76 o pow. 295 m² działka budowlana FSM,

• nr 1872/76 o pow. 198 m² droga publiczna MZUiM.

Uzasadnieniem podziału nieruchomości było przeznaczenie działek pod budowę osiedla mieszkaniowego. Zgodnie z planem ogólnym Miasta, zatwierdzonym uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 30 czerwca 1979 r., Nr .., nieruchomość (działka) została przeznaczona na budowę osiedla mieszkaniowego.

Działki zostały sprzedane Skarbowi Państwa umową kupna-sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego Rep. A Nr ., w dniu 7 listopada 1988 r., jako niezbędne pod budownictwo miejskie.

Mąż Wnioskodawczyni zmarł w 2003 r.

Wywłaszczona nieruchomość (działka) nie została wykorzystana na cel związany z wywłaszczeniem, tj. na budownictwo miejskie. Pismem z dnia 13 maja 2014 r. Prezydent Miasta działając na podstawie art. 136 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiadomił Wnioskodawczynię, jako jednego z poprzednich właścicieli nieruchomości oznaczonej jako działka nr ., dawniej działka nr 1873/76 stanowiącej własność Gminy Miasta .., o zamiarze użycia wywłaszczonej nieruchomości na cel inny, niż określony w decyzji o wywłaszczeniu. W związku z tym organ administracji poinformował Wnioskodawczynię o możliwości zwrotu ww. nieruchomości (działki). Warunkiem zwrotu wywłaszczonej nieruchomości był zwrot (przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców) zwaloryzowanego odszkodowania.

W dniu 8 lipca 2014 r. Wnioskodawczyni wniosła wraz z czterema córkami (spadkobierczyniami po mężu na mocy aktu poświadczenia dziedziczenia), do Prezydenta Miasta o zwrot wywłaszczonej nieruchomości numer 3535/76.

Starosta decyzją Nr . z dnia 27 lipca 2015 r., orzekł o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości, oznaczonej jako działka ewidencyjna nr ., na rzecz Wnioskodawczyni i pozostałych osób w udziałach im przysługujących oraz o konieczności zapłacenia odszkodowania pieniężnego w terminie miesiąca od dnia, w którym decyzja staje się ostateczna.

W dniu 2 października 2015 r. na mocy aktu notarialnego Rep. .., Wnioskodawczyni wraz pozostałymi współwłaścicielami sprzedała przedmiotową nieruchomość (działkę). Sprzedaż działki nie nastąpiła w ramach działalności gospodarczej.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 z późn. zm.). Na podstawie art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ponadto, ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zgodnie natomiast z art. 43 § 1 tej ustawy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W świetle powyższego, skonstatować należy, że wspólność majątkowa ustaje z chwilą śmierci małżonka, zaś do majątku, który był nią objęty, stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Nadmienia się, że w myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Natomiast zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 ustawy Kodeks cywilny, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Ponadto, w rozpatrywanej sprawie wskazać należy, że wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 782), zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą, jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 136 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

W myśl art. 136 ust. 3 ww. ustawy, poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej, stosownie do art. 140.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym, w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, do którego dochodzi na podstawie decyzji administracyjnej, jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie zwracanej nieruchomości, przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

W związku z powyższym, jeżeli wywłaszczona nieruchomość jest zwracana następcy prawnemu osoby, której nieruchomość tę wywłaszczono, to prawo do zwrotu tej nieruchomości ma swe źródło w stosunku prawnym, z którego wynika to następstwo prawne. Za datę nabycia takiej nieruchomości dla celów podatkowych należy zatem, w odniesieniu do tej osoby przyjąć dzień, w którym osoba taka nabyła uprawnienie po osobie, której nieruchomość tę wcześniej wywłaszczono.

Natomiast w sytuacji, gdy tytułem prawnym do nabycia uprawnienia do wywłaszczonej nieruchomości jest spadkobranie, wówczas za dzień jej nabycia uznać należy datę śmierci uprawnionego, tj. wywłaszczonego właściciela (współwłaściciela). Zgodnie bowiem z powołanym art. 924 i art. 925 ustawy Kodeks cywilny, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast, data wydania (uprawomocnienia się) decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości pozostaje bez wpływu dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nabytej w ten sposób nieruchomości (jak też udziału w niej).

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy podkreślić należy, że wywłaszczoną i zwróconą nieruchomość (działkę) nabyła Wnioskodawczyni, zarówno jako pierwotna współwłaścicielka (tj. sprzed daty wywłaszczenia) tej nieruchomości oraz jako następca prawny, czyli spadkobierczyni współwłaściciela wywłaszczonej nieruchomości. Dlatego też stwierdzić należy, że do nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w wywłaszczonej nieruchomości (działce), zwróconej na podstawie decyzji administracyjnej, doszło w dwóch datach:

• w 1976 r. w drodze darowizny działki do majątku wspólnego małżonków tj. Wnioskodawczyni i Jej męża, w części odpowiadającej udziałowi Wnioskodawczyni w majątku wspólnym małżonków; w tej części przychód uzyskany z odpłatnego zbycia dokonanego w dniu 2 października 2015 r. udziału Wnioskodawczyni w nieruchomości (działce), nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, już upłynął;

• w 2003 r. w dacie śmierci spadkodawcy tj. męża Wnioskodawczyni, który był współwłaścicielem wywłaszczonej nieruchomości (przed datą jej wywłaszczenia), w udziale jaki Wnioskodawczyni nabyła w spadku po zmarłym mężu - przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w dniu 2 października 2015 r., tego udziału w nieruchomości (działce), również nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, już upłynął.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, że datą nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości (działce) nie jest data uprawomocnienia się decyzji administracyjnej o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości (działki) przez Starostę, lecz data pierwotnego nabycia udziału w tej nieruchomości (działce) przez Wnioskodawczynię (tj. 1976 r.) i data nabycia przez Wnioskodawczynię spadku w dacie śmierci spadkodawcy (męża Wnioskodawczyni), tj. 2003 r.

Reasumując, przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży udziału w nieruchomości (działce) dokonanej w dniu 2 października 2015 r., nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, już upłynął.

W sytuacji, gdy Wnioskodawczyni z tytułu odpłatnego zbycia w 2015 r., udziału w wywłaszczonej nieruchomości, nie uzyskała dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie ciąży na Wnioskodawczyni obowiązek złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tytułu odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości/działki za 2015 r. (PIT39) i zgłoszenia uzyskanego dochodu w urzędzie skarbowym.

Podkreślić należy, że błędnie wskazana przez Wnioskodawczynię data nabycia prawa do nieruchomości nie wpływa na skutki podatkowe jej sprzedaży w 2015 r., określone w niniejszej interpretacji indywidualnej.

Należy również wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), a zatem wywierają skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych współwłaścicieli nieruchomości.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego .., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 233 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi