Temat interpretacji
1. Czy kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu i jeżeli tak to w jakiej wysokości?
2. Czy jeżeli odszkodowanie podlega opodatkowaniu to czy w całości czy też w jakiejś części (np. od otrzymanej w drodze spadku)?
3. Czy ewentualnie odszkodowanie w przypadku opodatkowania można przeznaczyć na cele mieszkaniowe(zakup mieszkania lub budowa domu) i odliczyć od podatku?
4. Czy należy wpisywać do PIT-u dochód z wywłaszczenia jeżeli jest on zwolniony z podatku dochodowego?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2012 r. (data wpływu 30 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 kwietnia 2012 r. (data wpływu 30 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczoną działkę jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 30 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczoną działkę.
W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 17 kwietnia 2012 r., Nr IPTPB2/415-67/12-2/KR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
Wezwanie wysłano w dniu 17 kwietnia 2012 r. (skutecznie doręczono dnia 20 kwietnia 2012 r.), zaś w dniu 30 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 27 kwietnia 2012 r.).
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Przy okazji budowy drogi ekspresowej S17, Wnioskodawca wraz z matką został wywłaszczony z części działki, otrzymując odszkodowanie.
Działka nr ewid. 334 obręb (o wielkości 1,73 ha) była zakupiona w 1996 r. na współwłasność z ojcem w równych częściach. Ojciec zmarł 13 marca 2009 r. W drodze spadku Wnioskodawca otrzymał ¼ działki i ¼ działki otrzymała matka (jako zstępni w pierwszej linii byli zwolnieni od podatku od spadku i darowizn). W tym momencie Wnioskodawca był właścicielem ¾ działki, a matka posiadała ¼ działki.
W drodze decyzji Wojewody z dnia 31 stycznia 2011 r. znak: ustalono lokalizację inwestycji drogowej - droga ekspresowa S17. Dnia 8 marca 2011 r. decyzja stała się ostateczna.
Na mocy tej decyzji zatwierdzono podział działki 334 na trzy działki 334/1, 334/2, 334/3, a wydzielona działka o nr 334/1 i wielkości 1,488 ha została wywłaszczona i przeszła na własność Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja ta stała się ostateczna (8 marca 2011 r.). Za przejętą przez Skarb Państwa działkę zostało Wnioskodawcy i Jego matce wypłacone pod koniec września 2011 r. odszkodowanie (xxx zł) w proporcjach ¾ sumy dla Wnioskodawcy (xxx zł) i ¼ sumy dla Jego mamy (xxx zł).
W uzupełnieniu do wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż w dniu 31 stycznia 2011 r. wszczęto postępowanie wywłaszczeniowe.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy kwota odszkodowania podlega opodatkowaniu i jeżeli tak to w jakiej wysokości...
Zdaniem Wnioskodawcy, nie podlega opodatkowaniu kwota otrzymana za tą część działki (1/2) jaką nabył z ojcem w 1996 r., jako nabytej wcześniej niż 5 lat od daty sprzedaży.
Co do nabytej części w drodze spadku Wnioskodawca uważa, że również ta część nie powinna być opodatkowana gdyż została ona nabyta właśnie w drodze spadku (nie występuje więc cena nabycia nieruchomości - nie w celu sprzedaży), a nie w drodze zakupu w celu zbycia.
Wnioskodawca podaje, iż podobna do Jego sytuacji była przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie o sygnaturze IPPB4/415-506/09-2/SP z dnia 16 października 2009 r. opublikowanej na stronie Ministerstwa Finansów sip.mf.gov.pl/sip. W tej interpretacji powołano się na art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mówi o tym, że wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.
Wnioskodawca wskazuje, iż równocześnie zwolnienie nie będzie przysługiwało jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:
- nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
- cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo gdy żaden z nich nie zostanie spełniony, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.
W Jego przypadku odpłatne zbycie nieruchomości nastąpiło co prawda przed upływem 2 lat od daty ich nabycia, jednakże nabycie nieruchomości nastąpiło w drodze spadku, nie występuje więc cena nabycia. W związku z powyższym nie został spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie
Wnioskodawca stwierdza, iż należy uznać, że w Jego przypadku przychód ten korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Z tego samego paragrafu można też uznać, że również dochód otrzymany w wyniku odszkodowania za wywłaszczenie tej części działki jaką zakupił w 1996 r. będzie zwolniona od podatku dochodowego.
Według Wnioskodawcy nie należy wpisywać do PIT-u dochodu z wywłaszczenia jeżeli jest on zwolniony z podatku dochodowego.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
W myśl z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:
- nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z opodatkowania są przychody z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
Analiza zacytowanego przepisu prowadzi do wniosku, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:
- nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,
- cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.
Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo żaden z nich, wówczas uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.
Zasady dotyczące ograniczenia lub pozbawienia praw do nieruchomości oraz przekazywania nieruchomości na cele publiczne, reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651).
W myśl art. 112 ust. 1 ww. ustawy, przepisy rozdziału 4 tej ustawy (wywłaszczanie nieruchomości) stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112 ust. 3 ww. ustawy). Celami publicznymi, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zakupił w 1996 r. na współwłasność z ojcem w równych częściach działkę nr 334. W drodze spadku po zmarłym w dniu 13 marca 2009 r. ojcu, Wnioskodawca nabył ¼ ww. działki. Na mocy decyzji Wojewody z dnia 31 stycznia 2011 r. zatwierdzono podział działki nr 334 na trzy działki, a wydzielona działka o nr 334/1 została wywłaszczona pod inwestycję drogową (budowa drogi ekspresowej S17). Pod koniec września 2011 r. za przejętą przez Skarb Państwa działkę o nr 334/1 zostało wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie.
Analizując powyższe należy stwierdzić, iż Wnioskodawca stał się współwłaścicielem wywłaszczonej działki o nr 334/1, w ½ części na podstawie umowy kupna w 1996 r., a w ¼ części w drodze spadku po zmarłym - w dniu 13 marca 2009 r. ojcu. W dniu 31 stycznia 2011 r. wszczęto postępowanie wywłaszczeniowe.
Skoro zatem, od nabycia części działki w drodze kupna (1996 r.), do dnia wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego (2011 r.), upłynęło ponad 2 lata, nie będzie spełniony pierwszy warunek wyłączający zastosowanie przedmiotowego zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto przedmiotowa działka w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w dniu 13 marca 2009 r., została nabyta w spadku, tj. nieodpłatnie, co nie pozwala na ustalenie ceny jej nabycia. Skoro zatem brak jest ceny przy nabyciu w drodze spadku, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.
Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia przedmiotowej działki, zarówno w części odpowiadającej udziałowi, jaki nabył w 1996 r. w drodze kupna, jak i w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2009 r. w drodze spadku - korzysta ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca z tytułu otrzymanego odszkodowania, nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatem otrzymanego odszkodowania nie należy ujmować w rocznym zeznaniu podatkowym.
Z uwagi na uznanie, iż ww. odszkodowanie będzie korzystało ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, odstąpiono od odpowiedzi na pytanie nr 3.
Ponadto, z uwagi na to, że wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczoną działkę, został złożony przez jednego ze współwłaścicieli nieruchomości zaznacza się, iż interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współwłaściciela, tj. matki Wnioskodawcy.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi