Temat interpretacji

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni przychód uzyskany ze sprzedaży działki nr 699/16 ma obowiązek opodatkować, jeśli tak, to od jakiej kwoty należy zapłacić podatek dochodowy i jaką kwotę przychodu wykazać w zeznaniu PIT-39?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2015 r. (data wpływu 16 października 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 grudnia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów ze sprzedaży działki- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 18 grudnia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów ze sprzedaży działki.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 31 lipca 2000 r. zmarł P.S. - ojciec Wnioskodawczyni. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 23 marca 2001 r., spadek po zmarłym na podstawie ustawy nabyli: żona B.S. w ¼ części spadku wprost oraz dzieci B.W., E.M. (Wnioskodawczyni), W.S., R.S. każdy z nich w 3/16 częściach.

W skład spadku wchodził udział wynoszący ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości o pow. łącznej 4 075 m2, składającej się z czterech działek o nr: 699/9 o pow. 300 m2, 699/16 o pow. 810 m2, 699/17 o pow. 1602 m2 oraz 699/18 o pow. 1363 m2 .

W dniu 19 maja 2005 r. został zapłacony podatek w całości. W dniu 16 października 2013 r. została podpisana w sądzie ugoda o zniesienie współwłasności i dział spadku bez spłat i dopłat pomiędzy pozostałymi spadkobiercami. Na mocy tej ugody, E.M. (Wnioskodawczyni) otrzymała na wyłączną własność działkę nr 699/16 o pow. 810 m2 i wartości 20 000 zł, brat Wnioskodawczyni W.S. otrzymał działkę nr 699/18 o pow. 1363 m2 zabudowaną domem gospodarczym zaadaptowanym na cele mieszkalne i wartości 50 000 zł, z tym ustaleniem, że na nieruchomości tej ustanawia się nieodpłatną służebność osobistą mieszkania na rzecz B.S. - matki Wnioskodawczyni oraz B. W. obecnie H. otrzymała zabudowaną jednorodzinnym domem mieszkalnym działkę nr 699/9 o pow. 300 m2 i wartości 150 000 zł. Wnioskodawczyni podaje, że przedmiotem działu spadku były wyłącznie trzy działki; 699/16, 699/18 oraz 699/9. Natomiast działka nr 699/17 o pow. 1602 m2, która nie była przedmiotem ww. ugody została przekazana w 2009 r. w drodze darowizny bratu R.S.

Wnioskodawczyni będąc właścicielką ww. działki nr 699/16 o pow. 810 m2, mając trudną sytuację materialną - przed upływem pięciu lat - sprzedała ją Gminie w W. za kwotę 24 000 zł.

Po analizie treści wniosku, mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tutejszemu organowi i treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa przyjęto, iż na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego intencją Wnioskodawczyni było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni przychód uzyskany ze sprzedaży działki nr 699/16 ma obowiązek opodatkować, jeśli tak, to od jakiej kwoty należy zapłacić podatek dochodowy i jaką kwotę przychodu wykazać w zeznaniu PIT-39...

Zdaniem Wnioskodawczyni spadek po zmarłym ojcu nabyła 23 marca 2001 r. w udziale wynoszącym 3/16 części, co w przeliczeniu na m2 daje 380, natomiast na mocy zawartej ugody sądowej z dnia 16 października 2013 r. otrzymała działkę rolną pastwiska o pow. 810 m2, różnica w pow. wynosi 430 m2 (810-380). Wnioskodawczyni podkreśla, że ugoda odbyła się bez spłat i dopłat i wyczerpuje wszelkie roszczenia stron związane ze zniesieniem współwłasności i działem spadku. Według Wnioskodawczyni nabyła około 55% ponad swój udział. W związku z tym, w Jej ocenie z kwoty 24 000 zł, które otrzymała ze sprzedaży działki powinna opodatkować kwotę 10 800 zł (24 000 zł x 55% = 10 800 zł).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych istotne jest ustalenie daty ich nabycia.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 31 lipca 2000 r. zmarł P.S. - ojciec Wnioskodawczyni. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 23 marca 2001 r., spadek po zmarłym na podstawie ustawy nabyli: żona B.S. w ¼ części spadku wprost oraz dzieci B.W., E.M. (Wnioskodawczyni), W.S., R.S. każdy z nich w 3/16 częściach.

W skład spadku wchodził udział wynoszący ½ części we współwłasności zabudowanej nieruchomości o pow. łącznej 4 075 m2, składającej się z czterech działek o nr: 699/9 o pow. 300 m2, 699/16 o pow. 810 m2, 699/17 o pow. 1602 m2 oraz 699/18 o pow. 1363 m2 .

W dniu 19 maja 2005 r. został zapłacony podatek w całości. W dniu 16 października 2013 r. została podpisana w sądzie ugoda o zniesienie współwłasności i dział spadku bez spłat i dopłat pomiędzy pozostałymi spadkobiercami. Na mocy tej ugody, E.M. (Wnioskodawczyni) otrzymała na wyłączną własność działkę nr 699/16 o pow. 810 m2 i wartości 20 000 zł, brat Wnioskodawczyni W. S. otrzymał działkę nr 699/18 o pow. 1363 m2 zabudowaną domem gospodarczym zaadaptowanym na cele mieszkalne i wartości 50 000 zł, z tym ustaleniem, że na nieruchomości tej ustanawia się nieodpłatną służebność osobistą mieszkania na rzecz B.S. - matki Wnioskodawczyni oraz B.W. obecnie H. otrzymała zabudowaną jednorodzinnym domem mieszkalnym działkę nr 699/9 o pow. 300 m2 i wartości 150 000 zł. Wnioskodawczyni podaje, że przedmiotem działu spadku były wyłącznie trzy działki; 699/16, 699/18 oraz 699/9. Natomiast działka nr 699/17 o pow. 1602 m2, która nie była przedmiotem ww. ugody została przekazana w 2009 r. w drodze darowizny bratu R.S.

Wnioskodawczyni będąc właścicielką ww. działki nr 699/16 o pow. 810 m2, mając trudną sytuację materialną - przed upływem pięciu lat - sprzedała ją Gminie w W. za kwotę 24 000 zł.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz.121 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 926 Kodeksu cywilnego powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Z kolei art. 925 stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Istotna dla podatku dochodowego z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będących przedmiotem spadku jest więc data śmierci spadkodawcy.

Stosownie zaś do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1 ustawy).

Celem natomiast postępowania o zniesienie współwłasności jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność polega na tym, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu. Natomiast na podstawie art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Podstawowym sposobem zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej, który następuje w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej rzeczy wspólnej, a wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności.

Zniesienie współwłasności (dział spadku) nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli jest ekwiwalentne w naturze i następuje bez spłat i dopłat lub też mieści się w udziale jaki przypadał współwłaścicielowi w rzeczy wspólnej (spadku).

W przypadku natomiast, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego.

Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności (dział spadku) jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomości, które po dokonanym podziale przekraczają udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał w rzeczy wspólnej (spadku).

Mając na względzie powołane powyżej unormowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy wartość otrzymanej działki po dokonanym dziale spadku i zniesieniu współwłasności mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawczyni w majątku będącym przedmiotem działu spadku, nie doszło do nabycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, za datę nabycia działki przyjąć należy datę otwarcia spadku, czyli datę śmierci ojca, tj. 31 lipca 2000 r., bez względu na to, w jakiej dacie wydane zostało postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, jak również w jakiej dacie dokonany został dział spadku i zniesienie współwłasności powodujący nabycie przez Wnioskodawczynię na wyłączną własność działki nr 699/16, co oznacza, że jej sprzedaż - z uwagi na to, iż nastąpiła po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a uzyskany przychód nie podlega opodatkowaniu.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu sprzedaży tej działki, a tym samym wykazania w zeznaniu rocznym PIT-39 przychodu uzyskanego z odpłatnego jej zbycia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym przychód uzyskany ze sprzedaży działki podlega opodatkowaniu należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy