Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi zakres dotyczący zwolnienia z opodatkowania otrzymanej kwoty (Pyt. nr 1). Natomiast w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie (Pyt. nr 2).

Zdaniem Wnioskodawczyni, w dniu 09.06.1978 r. na podstawie postanowienia Sądu RejonowegoWnioskodawczyni nabyła jako córka spadek ½ części po zmarłym dnia 26.04.1978 r. ojcu Stanisławie P.

Wnioskodawczyni uważa, że od otrzymanej ww. kwoty podatek nie obowiązuje. Jest to zbycie spadku po ojcu. Od chwili nabycia spadku mijają 34 lata, a więc po takim czasie nie obowiązuje już żaden podatek. Podobne stanowisko zajęły pracownice Urzędu Skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Art. 11 ust. 1 ustawy stanowi natomiast, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w powołanych wyżej art. 18 wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie w szczególności. Należy zatem przyjąć, iż do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ww. ustawy można zaliczyć także inne prawa nie wymienione w tym przepisie. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Przepisy prawa podatkowego oraz prawa cywilnego nie definiują pojęcia prawa majątkowego. Podobnie brak jest również definicji majątku. Przez prawa należy rozumieć tutaj prawa podmiotowe. Mogą one występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż nieruchomość gruntowa, objęta była działaniem dekretu z dnia 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) przeszła na własność Skarbu Państwa i była użytkowana przez Polska Akademię Nauk i Elżbietę M. Poprzedni właściciele nieruchomości występowali o przyznanie prawa własności czasowej do ww. nieruchomości. W dniu 26.04.1978 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy - dawny współwłaściciel nieruchomości. W spadku po ojcu Wnioskodawczyni, jako jedna ze spadkobierców nabyła przysługujące jej prawa i roszczenia do tej nieruchomości. Prezydent Miasta wydał decyzję z dnia 25.02.2008 r. o ustanowieniu na 99 lat prawa użytkowania wieczystego dla działki Nr 4 Nr hip. 7690. Zabudowa znajdująca się na części działki została zburzona w latach siedemdziesiątych. W dniu 24.05.2012 r. został sporządzony akt notarialny umowy zniesienia wspólności roszczeń, w ten sposób, że udział Teresy P. (Wnioskodawczyni) w należących do Niej roszczeniach w wysokości 3/48 części przypada Elżbiecie M. za spłatą w kwocie 27.800 zł.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami). W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 tej ustawy.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, musi być traktowany w kategorii nabycia.

Analogicznie, okoliczność, odpłatnego przekazania udziału, traktowana być musi w kategorii zbycia, gdyż w ten sposób zmianie ulega zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (tu praw), jak też stan jej majątku osobistego.

Ponadto należy wskazać, iż odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza każde przeniesienie prawa własności praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu udziału w prawach i roszczeniach jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz drugiego współwłaściciela, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba, która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie przysługujący jej udział. Spłata jest w takim przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. udział w prawach i roszczeniach wynikających z dekretu w zamian za środki pieniężne.

W związku z tym po stronie dokonującego odpłatnego (tzn. w zamian za spłatę), zbycia udziału w prawach i roszczeniach powstaje obowiązek podatkowy.

Analizując powyższe nie podlega wątpliwości, że Wnioskodawczyni zbyła prawa i roszczenia do nieruchomości.

Bezspornym jest, że prawa i roszczenia, które Wnioskodawczyni sprzedała w dniu 24.05.2012 r. nie zaliczają się do praw wymienionych w przytoczonym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prawdą jest, że Prezydent Miasta wydał decyzję o ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania, jednakże ze stanu faktycznego nie wynika, aby taka umowa została zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią i Gminą o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste na dzień sprzedaży. W świetle powyższego oczywistym jest, że nie mając prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości Wnioskodawczyni nie mogła sprzedać tego prawa, mogła zbyć i zbyła prawa i roszczenia do nieruchomości. Wnioskodawczyni zbyła zatem prawo majątkowe, które nie może być utożsamiane ze zbyciem prawa użytkowania wieczystego.

Wnioskodawczyni dokonała zbycia nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do udziału w nieruchomości, z tytułu których uzyskała przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku powyższego, otrzymane lub postawione do dyspozycji Wnioskodawczyni pieniądze, z tytułu sprzedaży praw i roszczeń o zwrot nieruchomości, będą stanowić przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W orzecznictwie jest ugruntowany pogląd, iż instytucja prawna zwrotu nieruchomości uprzednio wywłaszczonej w drodze decyzji administracyjnej nie stanowi nowego nabycia, lecz przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji gdyby Wnioskodawczyni ostateczną umowę sprzedaży podpisała po zawarciu umowy o oddanie Jej nieruchomości w użytkowanie wieczyste, czyli umowa sprzedaży dotyczyłaby prawa wieczystego użytkowania do nieruchomości, to pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy należałoby liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nabyto spadek po ojcu. Tymczasem Wnioskodawczyni zbyła prawa i roszczenia do nieruchomości, które nie mieszczą się w katalogu praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy. Zatem w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania termin 5 lat wynikający z treści ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W wyniku powyższego, otrzymane lub postawione do dyspozycji Wnioskodawczyni pieniądze, z tytułu sprzedaży praw i roszczeń o zwrot nieruchomości, będą stanowić przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż kwota uzyskana z tytułu sprzedaży nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do udziału gruntu nieruchomości warszawskiej stanowi dochód z tytułu sprzedaży praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując należy stwierdzić, iż kwota uzyskana z tytułu zbycia nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do udziału w nieruchomości będzie stanowić dochód z tytułu sprzedaży praw majątkowych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochody z praw majątkowych podlegają kumulacji z innymi dochodami zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i należy je wykazać w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W tym samym terminie należy wpłacić z tego tytułu podatek, obliczony zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 616 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie