Temat interpretacji

1. Opis stanu faktycznego

Dnia 01.03.2005 roku zwróciła się Pani do tut. Organu z zapytaniem:

• czy powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości należy zapłacić ten podatek, oraz
• na jakim rodzaju formularza podatkowego dotyczącego rozliczenia rocznego należy wykazać uzyskany dochód z odpłatnego zbycia dnia 18 grudnia 2004 roku samochodu osobowego za kwotę 3.500,- złotych, nabytego przez Panią dnia 26 czerwca 2004 roku w formie darowizny od syna - określonej na kwotę 5.000,- złotych, jeżeli odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie w formie darowizny i jakie należy złożyć załączniki do zeznania za rok 2004.

W piśmie z dnia 14.03.2005 roku, skierowanym do tut. Organu, wyjaśniła Pani, że w 2004 roku, poza ww. dochodem osiągniętym ze sprzedaży rzeczy, osiągnęła Pani również dochód ze stosunku pracy oraz z emerytury, a Pani małżonek, z którym zamierza Pani dokonać wspólnego rozliczenia rocznego za rok 2004, osiągnął dochód z renty inwalidzkiej

Ponadto w piśmie tym informuje Pani tut. Organ ,że przedmiotowa darowizna samochodu o wartości 5.000,- złotych jest wolna od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Pani zdaniem uzyskany przez Panią dochód ze sprzedaży ww. samochodu, stanowiący wg Pani podstawę opodatkowania w kwocie 3.500,- złotych, podlega opodatkowaniu 3 % stawką podatku dochodowego.

Wspólnego rozliczenia rocznego za rok 2004 w podatku dochodowym od osób fizycznych zamierza Pani dokonać wraz z małżonkiem na formularzu PIT -37 i fakt ten nie budzi Pani wątpliwości.

2. Ocena prawna stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych ( j.t. Dz.U. z 2000 roku Nr 14 poz.176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w 2004 roku, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Art. 1 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn ( j.t. Dz. U. z 2004 roku, Nr 142, poz.1514 ze zm) stanowi, iż podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Wartość rynkowa zgłoszonej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny, otrzymanej przez Panią od syna, stanowiącej samochód osobowy marki Renault R 191.4, rok produkcji 1992, wynosząca 5.000,- zł była zwolniona z opodatkowania tym podatkiem, ponieważ nie przekraczała kwoty wolnej od opodatkowania tym podatkiem tj. kwoty 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona, tak jak to miało w Pani sytuacji miejsce, do I grupy podatkowej.

Natomiast w myśl art. 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku ( ust 1 ).

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 28-30, art. 30a-30c oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów ( ust.1a).

Art. 10 ust.1 tej ustawy stanowi, że źródłami przychodów są m.in. :

• stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta ( pkt 1),
• odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in. innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie ( pkt 8 lit.d) ).

Zgodnie z ust.2 tego artykułu przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia:

1. na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy,
2. w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
3. składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Na tle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przytoczonego w zapytaniu stanu faktycznego należy stwierdzić, że w 2004 roku, oprócz przychodów podlegających opodatkowaniu tym podatkiem ze stosunku pracy i emerytury, osiągnęła Pani również przychód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem z kolejnego źródła przychodu - określonego w art. 10 ust.1 pkt 8 lit.d) tej ustawy, tj. ze sprzedaży rzeczy - samochodu osobowego, który wcześniej otrzymała Pani w formie darowizny od syna.

Tak więc opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie podlega fakt zawarcia pierwszej czynności cywilnoprawnej; umowy darowizny ww. samochodu osobowego pomiędzy darczyńcą ( synem) i obdarowaną ( Panią) , ponieważ ta czynność jest wyłączona spod rządów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na mocy przytoczonego wyżej art. 2 ust.1 pkt 3 tej ustawy , ale druga dokonana przez Panią czynność cywilnoprawna - umowa sprzedaży zawarta z kupującym, której przedmiotem było zbycie ww. samochodu osobowego.

Zatem czynność zbycia tego samochodu, w warunkach określonych treścią powołanego wyżej art. 10 ust.1 pkt 8 lit.d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi źródło przychodu w tym podatku.

W myśl art. 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów ( ust.1).

Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie ( ust.2).

Generalnie przychodami, w myśl art. 11 ust. 1 tej ustawy, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z art. 19 tej ustawy przychodem z odpłatnego zbycia m.in. innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej...( ust.1).

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia ( ust.3).

Z pisma Pani wynika, że wartość rynkową przedmiotowego samochodu osobowego określono na dzień otrzymania darowizny na kwotę 5.000,- złotych, podczas gdy po kilku miesiącach jego użytkowania w umowie sprzedaży określono jego wartość na kwotę 3.500,- złotych.

W tej sytuacji, jeżeli Organ podatkowy stwierdzi, że cena przedmiotowego samochodu wynikająca z umowy sprzedaży, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie będzie odbiegała od wartości rynkowej tych rzeczy określonej na dzień sprzedaży wówczas, zgodnie z art. 19 ust.1 tej ustawy, kwotę osiągniętego przychodu z tego tytułu organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi, zgodnie z powołanym wyżej przepisem, w wysokości wartości rynkowej, przy zachowaniu procedury postępowania określonej treścią art. 19 ust.4 tej ustawy.

Art. 19 ust.4 tej ustawy stanowi, iż w przypadku, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Tak więc w sytuacji, gdy tut. Organ stwierdzi, że cena przedmiotowego samochodu wynikająca z umowy sprzedaży, bez uzasadnionej przyczyny, odbiegała od wartości rynkowej tej rzeczy określonej na dzień sprzedaży , może zaistnieć sytuacja, że ww. przepis może mieć w Pani sytuacji zastosowanie i z taką sytuacją powinna się Pani liczyć, bowiem sprawdzono w systemie komputerowym, obsługiwanym przez tut. Organ , iż w podsystemie wymiar została zarejestrowana deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-1, w związku z dokonaniem czynności sprzedaży przez Panią przedmiotowego samochodu kupującemu - Panu X, w której wykazano wartość rynkową przedmiotu umowy kupna sprzedaży w wysokości 4.800,- złotych. Kupujący - Pan X od podstawy opodatkowania stanowiącej 4.800,- złotych uiścił dnia 28.12.2004 roku należny podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% podstawy opodatkowania, tj, w kwocie 96,00 złotych.

Dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych uznano, że wartość rynkowa tego samochodu, podana w kwocie 4.800,- zł w deklaracji PCC -1, która wpłynęła do tut. Organu dnia 28.12.2004 roku i została przez obie strony czynności podpisana, nie odbiega od wartości rynkowej tego samochodu, przyjętej przez tut. Organ, w związku z powyższym nie wzywano stron czynności, zgodnie z art. 6 ust.2- 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ( Dz.U. z 2000 roku, Nr 86, poz. 959), do jej podwyższenia.

Spadek wartości samochodu o 200,- złotych, w stosunku do wartości rynkowej określonej na dzień otrzymania przez Panią tego samochodu w drodze darowizny jest do przyjęcia z uwagi na fakt, iż samochód ten był przez Panią użytkowany nieomal przez okres #189; roku.

Art. 24 ust.6 tej ustawy stanowi, iż dochodem z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), jeżeli przychód ze sprzedaży nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży rzeczy a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.

Z przepisu tego wynika, iż dochodem ze sprzedaży jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży rzeczy, a kosztem ich nabycia, zmniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy. Ponieważ otrzymała Pani samochód w drodze darowizny, zatem koszt nabycia samochodu wynosi zero zł. Jeżeli poczyniła Pani nakłady na ten samochód w trakcie jego posiadania i posiada Pani dowody poniesienia tych wydatków wówczas dla celów ustalenia kwoty osiągniętego dochodu z tego tytułu należy kwotę osiągniętego z tego tytułu przychodu - ustalonego zgodnie z cytowaną wyżej treścią art. 19 tej ustawy - pomniejszyć o te nakłady.

Ponieważ , zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, a dochód osiągnięty ze sprzedaży ww. samochodu nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania należy go wykazać w zeznaniu podatkowym PIT- 37 - w pozycji inne źródła dochodu nie wymienione w wierszach od 1 do 4. W wierszu tym należy wykazać odpowiednią kwotę w poszczególnych kolumnach tego zeznania: przychodu , kosztów uzyskania przychodu i dochodu ze sprzedaży samochodu. W pozostałych wierszach i kolumnach tego zeznania należy wykazać wysokość osiągniętego w 2004 roku dochodu z pozostałych źródeł przychodu przez Panią i małżonka.

Tak więc podana przez Panią w ww. zapytaniu kwota 3.500,- złotych stanowi dochód uzyskany ze sprzedaży samochodu, a nie podstawę opodatkowania, bowiemw myśl art. 26 ust.1 ww. ustawy podstawę obliczenia podatku, w Pani przypadku, stanowi nie tylko dochód osiągnięty ze sprzedaży samochodu,jak Pani podała w przedmiotowym wniosku, ale suma osiągniętego przez małżonków dochodu w 2004 roku: Pani - ze stosunku pracy, emerytury oraz ze sprzedaży rzeczy i Pani męża dochód z renty inwalidzkiej,po odliczeniu kwot: poniesionych wydatków , o których mowa w art. 26 ust.1 pkt 2,5 i 6 tej ustawy, w tym. m.in. składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. Nr 137, poz. 887, ze zm.): zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących i potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu, itd.

Stąd Pani stanowisko w sprawie sposobu i wysokości ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wyłącznie z jednego źródła dochodu, bez uwzględnienia pozostałych źródeł dochodu oraz przysługujących odliczeń od dochodu jest błędne.

Przy czym należy pamiętać, że na wniosek wyrażony we wspólnie złożonym zeznaniu rocznym przez małżonków na druku PIT-37, małżonkowie są opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26; w tym przypadku podatek określa się, na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów.

Art. 27 ust.1 tej ustawy stanowi, ze podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 28-30, art. 30a-30d oraz art. 44 ust. 4, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali określonej w tym artykule, a następnie tak obliczony podatek w pierwszej kolejności ulega obniżeniu, zgodnie z art. 27 b tej ustawy , o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne ( ...)

Najniższy podatek dochodowy, zawarty w pierwszym przedziale skali podatkowej określonej treścią art. 27 ust.1 tej ustawy - wynosi dla podstawy obliczenia podatku do 37.024 zł - 19% minus kwota zmniejszająca podatek 530 zł 08 gr.
W kolejnych progach podatkowych progresja opodatkowania podstawy obliczenia podatku wzrasta i stanowi ;

• od podstawy obliczenia podatku ponad 37.024 ,- zł - 6.504 zł 48 gr plus 30% nadwyżki ponad 37.024, - zł do 74.048,- zł.
• od podstawy obliczenia podatku ponad 74.048,- zł - 17.611 zł 68 gr plus 40% nadwyżki ponad 74.048,- zł.

Stąd Pani stanowisko, że wyłącznie od dochodu osiągniętego ze sprzedaży przedmiotowego samochodu osobowego, (wchodzącego w skład ogółem osiągniętego przez małżonków dochodu w 2004 roku ) ustaliła Pani podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym i że od tak ustalonej podstawy winna Pani zapłacić 3 % podatku dochodowego jest nieprawidłowe i nie znajduje odzwierciedlenia w powołanej treści art. 26 ust.1 i art. 27 ust.1 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując tut. Organ uznaje, że prawidłowo określiła Pani formularz podatkowy PIT-37, na którym dokona Pani rozliczenia rocznego w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2004, stosownie do treści art. 45 tej ustawy, w terminie do dnia 2 maja 2005 roku, natomiast za nieprawidłowe uznaje się Pani stanowisko w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym wyłącznie ze sprzedaży ww. samochodu i ustalenia należnego podatku od tego dochodu przy zastosowaniu 3% stawki podatkowej, jaką zmierzała Pani zastosować do opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży przedmiotowego samochodu osobowego.

Jednocześnie tut. Organ uprzejmie informuje, że w związku ze sprzedażą ww. samochodu nie składa Pani żadnego załącznika.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji niniejszego postanowienia.

Niniejsza interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Pani indywidualnej sprawie jest aktualna według stanu prawnego obowiązującego w 2004 roku i obowiązuje do czasu zmiany stanu prawnego lub stanu faktycznego przedstawionego przez Panią w przedmiotowym wniosku.