Temat interpretacji

D E C Y Z J A

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity w Dz. U z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 27.07.2005 r. wniesionego przez ... S.A. Oddział Okręgowy w ... reprezentowany przez radcę prawnego ..., na postanowienie Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... z dnia 20.07.2005 r. Nr ... stwierdzające nieprawidłowość stanowiska ... S.A. Oddział w ... przedstawionego we wniosku z dnia 19.04.2005 r., uzupełnionego pismem z dnia 13.07.2005 r. i pismem z dnia 14.07.2005 r., o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody zawartej przed sądem

- Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach odmawia zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

U Z A S A D N I E N I E

Dnia 27.04.2005 r. do Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... wpłynął wniosek ... S.A. Oddział Okręgowy w ... o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Wniosek został następnie uzupełniony pismami z dnia 13.07.2005 r. i z dnia 14.07.2005 r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika: "Na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w ... w dniu 20.10.2004 r. sygn. akt ... ... S.A. Oddział Okręgowy w ... zobowiązał się zapłacić na rzecz powódki ... odszkodowanie z tytułu niesłusznego wypowiedzenia umowy o pracę, w kwocie ... Odszkodowanie ustalono w oparciu o art. 45 k.p. w zw. z art. 47 ze znaczkiem 1 k. p. i wyliczono na podstawie 3 - miesięcznego wynagrodzenia w kwocie brutto.
Z uzyskanych w Urzędzie Skarbowym informacji wynika, iż od kwoty określonej w ugodzie należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Gdyby natomiast odszkodowanie było zasądzone wyrokiem Sądu (a nie na podstawie ugody), odszkodowanie byłoby wolne od podatku dochodowego".Według stanowiska ... S.A. Odział Okręgowy w ... zawartego w piśmie z dnia ... "odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej korzysta ze zwolnienia podatkowego zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 punkt 3 podpunkt g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - bowiem jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z odrębnej ustawy, tj. kodeksu pracy".

Postanowieniem z dnia 20.07.2005 r. Nr ... Naczelnik ... Urzędu Skarbowego w ... stwierdził nieprawidłowość stanowiska ... S.A. Oddział Okręgowy w ... przedstawionego we wniosku z dnia 19.04.2005 r., uzupełnionego pismem z dnia 13.07.2005 r. i pismem z dnia 14.07.2005 r., o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi na podstawie ugody zawartej przed sądem.

Pismem z dnia 27.07.2005 r. ... S.A. Oddział Okręgowy w ... reprezentowany przez radcę prawnego ... wniósł zażalenie na powyższe postanowienie "...zarzucając wydanemu orzeczeniu naruszenie przepisu art. 21 ust. 1 punkt 3 litera g ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przez przyjęcie, że ugoda sądowa nie jest wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych".

Rozpatrując zażalenie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 14b § 5 pkt 1 Ordynacji podatkowej organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie o którym mowa w art. 14a § 4 jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.
Z powyższej regulacji wynika, że organ odwoławczy ma prawo zmienić bądź uchylić postanowienie wydane przez organ pierwszej instancji tylko wówczas, gdy uzna zażalenie podatnika za zasługujące na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie organ odwoławczy nie może uznać zażalenia podatnika za zasługujące na uwzględnienie.

W dniu 27.04.2005 r. do Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... wpłynął wniosek z dnia 19.04.2005 r. ... S.A. Oddział Okręgowy w ... o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Wniosek został następnie uzupełniony pismami z dnia 13.07.2005 r. i z dnia 14.07.2005 r.

Jak stanowi art. 14a §1 ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.
W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

W złożonym wniosku wyjaśniono, że na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w ... w dniu 20.10.2004 r. sygn. akt ... ... S.A. Oddział Okręgowy w ... zobowiązał się zapłacić na rzecz powódki ... odszkodowanie z tytułu niesłusznego wypowiedzenia umowy o pracę, w kwocie ...
Odszkodowanie ustalono w oparciu o art. 45 w związku z art. 47 ze znaczkiem 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity z 1998 r. Dz. U. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) i wyliczono na podstawie 3 - miesięcznego wynagrodzenia w kwocie brutto.
We wniosku stwierdzono również, że zachodzi sprzeczność pomiędzy stanowiskiem Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... zawartym w piśmie z dnia 30.12.2004 r. Nr ...., a stanowiskiem Sądu Rejonowego w Katowicach wyrażonym w postanowieniu z dnia 10.02.2005 r. sygn. akt ...
Zdaniem ... S.A. Odział Okręgowy w ... zawartym w piśmie z dnia 14.07.2005 r. "odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej korzysta ze zwolnienia podatkowego zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 punkt 3 podpunkt g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - bowiem jego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z odrębnej ustawy, tj. kodeksu pracy".

W zażaleniu z dnia 27.07.2005 r. napisano m.in. "... intencją ustawodawcy było objęcie wyłączeniem tych umów i ugód, które nie przewidują źródła powstania odszkodowania w aktach o randze ustaw. Ponadto ustawodawca w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b wskazuje jako wolne od podatku dochodowego inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie. Nie było zatem intencją ustawodawcy objecie obowiązkiem podatkowym roszczeń, których płatność ustalono ugodą sadową. (,...) odszkodowanie należne ... jest wolne o podatku dochodowego bowiem:

- zwolnienia, o których mowa w art. 21 u.p.d.o.f są zwolnieniami z mocy prawa, a świadczą o tym użyte przez ustawodawcę słowa "wolne od podatku dochodowego są ..."
- katalog wyłączeń wymienionych w art. 21 ust 1 pkt 3 pod literą a-g nie wymienia odszkodowania określonego przepisami art. 47 ze znaczkiem 1 k.p. w zw. z art. 45 k.p.,
- przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 litera g cyt. ustawy mówi o "ugodach" nie precyzując, iż dotyczy to także "ugód sądowych" jak np. wskazuje na to przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b...".

W związku z powyższym wyjaśnia się, że zgodnie z treścią art. 45 powołanego wyżej Kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 47 ze znaczkiem 1 Kodeksu pracy).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity z 2000 r. Dz. U. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
c. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
g. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Z treści powyżej cytowanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wprost wyłączonych ze zwolnienia, tj. wymienionych pod literami od a do g.

W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, że kwestia, iż odszkodowanie wypłacone na podstawie art. 45 w związku z art. 47 ze znaczkiem 1 Kodeksu pracy jest odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, czyli Kodeksu pracy nie budzi wątpliwości.
Istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do tego, czy takie odszkodowanie, tj. odszkodowanie którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy ale otrzymane na podstawie zawartej ugody sądowej, jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jak stanowi powyżej cytowany art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Z brzmienia tego przepisu wynika jednoznacznie, że odszkodowanie o którym mowa w tym przepisie, o ile zostało wypłacone na podstawie zawartej ugody nie korzysta ze zwolnienia. Takie odszkodowania, o ile wynikają z zawartych ugód zostały bowiem wyłączone ze zwolnienia.

W związku z takim brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy bezpodstawne jest twierdzenie zawarte w zażaleniu, że "... intencją ustawodawcy było objecie wyłączeniem tych umów i ugód, które nie przewidują źródła powstania odszkodowania w aktach prawnych o randze ustaw ...".
Z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wynika wprost, że ustawodawca wyłączył ze zwolnienia odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, jeśli wypłacane są na podstawie zawartych umów i ugód.

Tym samym odszkodowanie wypłacone ... podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w związku z tą wypłatą na ... S.A. Oddział Okręgowy w ... ciążą obowiązki płatnika.

W zażaleniu z dnia 27.07.2005 r. wskazano również: "... Ponadto ustawodawca w przepisie art. 21 ust 1 pkt 3b wskazuje jako wolne od podatku dochodowego inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie. Nie było zatem intencją ustawodawcy objęcie obowiązkiem podatkowym roszczeń, których płatność ustalono ugodą sądową. (...) przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 litera g cyt. ustawy mówi o "ugodach" nie precyzując, iż dotyczy to także "ugód sądowych" - jak np. wskazuje na to przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ...".

W tym zakresie wyjaśnia się, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych od lit. a do lit. g, w tym odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Ponadto na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z zestawienia treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwolnieniu od podatku podlegają odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów ustaw lub przepisów wykonawczych, z wyjątkiem wprost wymienionych odszkodowań, w tym wynikających z zawartych umów lub ugód, a ponadto zwolnieniu podlegają inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady wynikają z przepisów prawa) otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, znów z wyjątkiem wskazanych w przepisie.

W niniejszej sprawie ... S.A. Oddział Okręgowy w ... wypłacił odszkodowanie wynikające z art. 45 w związku z art. 47 ze znaczkiem 1 Kodeksu pracy, czyli odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy.
Oznacza to, że art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może mieć w ogóle zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż reguluje kwestie zwolnienia od podatku odszkodowań innych niż odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają z przepisów prawa.

Należy także wyjaśnić, że skoro w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest mowa o ugodach bez określania ich rodzaju, a w art. 21 ust. 1 pkt 3b mowa jest tylko o ugodach sądowych to znaczy, że ustawodawca objął dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy, wszystkie rodzaje ugód.

W zażaleniu wskazano, że: "... Zdaniem ... S.A. nie można stwarzać sytuacji prawnej, w której odszkodowanie wypłacone na podstawie przepisów kodeksu pracy, zasądzone wyrokiem sądowym korzysta ze zwolnienia podatkowego, natomiast to samo odszkodowanie ustalone ugodą sadową jest objęte podatkiem dochodowym ...".

W odniesieniu do tej kwestii wyjaśnia się, że fakt, iż takie samo odszkodowanie może być zwolnione z opodatkowania albo podlegać opodatkowaniu w zależności od tego, czy jest wypłacane na podstawie zawartej umowy lub ugody, czy na podstawie wyroku sądowego, nie zależy od woli organów podatkowych. Brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy nie pozostawia wątpliwości, że ustawodawca zróżnicował zasady opodatkowania odszkodowań, których źródła wynikają z przepisów prawa, w zależności od podstawy wypłacenia odszkodowań.

W odniesieniu do kwestii sprzeczności pomiędzy stanowiskiem Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... zawartym w piśmie z dnia 30.12.2004 r. Nr ..., a stanowiskiem Sądu Rejonowego - Sądu Pracy w ... wyrażonym w postanowieniu z dnia 10.02.2005 r. sygn. akt ... wyjaśnia się, że stanowisko Naczelnika ... Urzędu Skarbowego w ... było i jest prawidłowe. Pismo z dnia 30.12.2004 r. Nr ... podlegało weryfikacji, co do swojej prawidłowości zgodnie z ówcześnie obowiązującym przepisem art. 14b Ordynacji podatkowej.
Zawarta w postanowieniu z dnia 10.02.2005 r. sygn. akt ... opinia Sądu Rejonowego w ... na temat zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wynikającego z ugody sądowej nie jest elementem rozstrzygnięcia.
Należy zaznaczyć, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej zarówno w brzmieniu obowiązującym w dniu 30.12.2004 r. jak i obecnie, organami uprawnionymi do interpretacji przepisów prawa podatkowego są organy podatkowe, a nie sądy powszechne.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w niniejszym przypadku wbrew twierdzeniom Pełnomocnika ... S.A. Oddział Okręgowy w ... nie nastąpiło naruszenie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym orzeczono jak w sentencji.