Temat interpretacji

Możliwość skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 04.03.2011 r. (data wpływu 08.03.2011 r.) oraz uzupełnieniu z dnia 04.03.2011 r., (data wpływu 11.04.2011 r.), a także uzupełnieniu z dnia 30.05.2011 r. na wezwanie z dnia 23.05.2011 r. Nr IPPB4/415-202/11-2/LS, IPPB4/415-312/11-2/JK (data nadania 23.05.2011 r., data doręczenia 25.05.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.03.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-202/11-2/LS, IPPB/415-312/11-2/JK z dnia 23.05.2011 r. (data nadania 23.05.2011 r., data doręczenia 25.05.2011 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez wyjaśnienie, czy ORD-IN z dnia 04.03.2011 r. (data wpływu do tut. Organu 11.04.2011 r.) należy traktować jako odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, czy też jako uzupełnienie wniosku z dnia 04.03.2011 r. (data wpływu 08.03.2011 r.), doprecyzowanie stanu faktycznego, sprecyzowanie pytania które winno być przyporządkowane do przedstawionego stanu faktycznego i dotyczyć indywidualnej sprawy Wnioskodawcy w nawiązaniu do przepisów prawa podatkowego będących przedmiotem interpretacji indywidualnej oraz wskazanie okresu podatkowego (rok) którego ono dotyczy, przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego odnośnie zadanego pytania, uzupełnienie informacji poprzez złożenie oświadczenia, że elementy stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej oraz uiszczenie opłaty w wysokości odpowiadającej liczbie stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych.

Pismem z dnia 30.05.2011 r. (data wpływu 01.06.2011 r., data nadania 30.05.2011 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1993 r. Wnioskodawca miał zator tętnicy płucnej, w przebiegu zakrzepicy żył głębokich po operacji żylaków prawej kończyny dolnej. Zakrzepica żył głębokich w kończynach dolnych utrzymuje się u Wnioskodawcy stale (choroba przewlekła). Powodując problemy z chodzeniem. Aby ograniczyć opisane powyżej dolegliwości Wnioskodawca musi chodzić w pończochach przeciwzakrzepowych. Ograniczają, one ryzyko powstania zakrzepów w żyłach kończyn dolnych poprzez normalizowanie przepływu krwi w tych żyłach. Pończochy przeciwzakrzepowe, które Wnioskodawca nosi, od 17 lat spełniają bardzo dobrze swoją leczniczą rolę, ułatwiając wykonywanie czynności życiowych. Wnioskodawca uważa, że taka jest intencja ustawodawcy w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. art. 26.

Wnioskodawca wskazuje również, iż jest osobą niepełnosprawną z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności. Ustalony stopień niepełnosprawności istnieje od 17.12.2009 r. Pończochy przeciwzakrzepowe są niezbędne w rehabilitacji, posiadają odpowiedni stopień ucisku, który został określony indywidualnie przez chirurga naczyniowego. Specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc, w swoim zaświadczeniu stwierdza, że pończochy przeciwzakrzepowe Wnioskodawca musi stosować o odpowiednim ucisku. Specjalista chirurg w zaświadczeniu stwierdza, że pończochy przeciwzakrzepowe zmniejszają obrzęk nóg, przyczyniając się do większej sprawności chorego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy pończochy przeciwzakrzepowe mogą być zaliczone do materiałów ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pończochy przeciwzakrzepowe z całą pewnością można zaliczyć do materiałów rehabilitacyjnych, gdyż ułatwiają wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb niepełnosprawności. W przypadku Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę 17-letnie doświadczenie, pończochy przeciwzakrzepowe umożliwiają chodzenie zmniejszają obrzęk nóg i ryzyko powstania nowych zakrzepów. Stan faktyczny wniosku dotyczy okresu podatkowego roku 2010.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. - podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a 4e ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu.

W myśl art. 26 ust. 7a ww. ustawy, za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na:

1. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
2. przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
3. zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
4. zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
5. odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
6. odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach pielęgnacyjno opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
7. opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowych 2.280 zł,
8. utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w pkt 7, psa przewodnika w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowych kwoty określonej w pkt 7,
9. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
10. opłacenie tłumacza języka migowego,
11. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych które nie ukończyły 25 roku życia,
12. leki w wysokości stanowiącej różnice pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
13. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo rehabilitacyjne:
    1. osoby niepełnosprawnej karetką transportu sanitarnego,
    2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a)
14. używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo rehabilitacyjne w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł,
15. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    1. na turnusie rehabilitacyjnym,
    2. w zakładach, o których mowa w pkt 6,
    3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.

Wydatki o których mowa powyżej, zgodnie z art. 26 ust. 7b tejże ustawy, podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą z jakiejkolwiek formie.

Wysokość wydatków na cele określone w ust. 7a ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14 (art. 26 ust. 7c ustawy).

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ww. ustawy, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

W myśl art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   2. znaczny stopień niepełnosprawności,
2. II grupy inwalidztwa należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   1. całkowitą niezdolność do pracy, albo
   2. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Jak z wyżej powołanych przepisów wynika ustawodawca w art. 26 ust. 7a ww. ustawy wyraźnie określił, które wydatki uznaje się za wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, uprawniające osobę niepełnosprawną do dokonania odliczeń od dochodu.

W tym miejscu podkreślić należy, iż katalog wydatków, o których mowa w art. 26 ust 7a ww. ustawy jest katalogiem zamkniętym, tzn. odliczeniu podlegają wydatki enumeratywnie w nim wymienione, a rozszerzająca interpretacja tego przepisu jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą przyjętą w orzecznictwie sądów administracyjnych jak i doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Także przepisy dotyczące ulg podatkowych interpretowane powinny być ściśle a każda ich nadinterpretacja jest niedopuszczalna.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w 1993 r. Wnioskodawca miał zator tętnicy płucnej, w przebiegu zakrzepicy żył głębokich po operacji żylaków prawej kończyny dolnej. Zakrzepica żył głębokich w kończynach dolnych utrzymuje się u Wnioskodawcy stale (choroba przewlekła). Powodując problemy z chodzeniem. Aby ograniczyć opisane powyżej dolegliwości Wnioskodawca musi chodzić w pończochach przeciwzakrzepowych. Wnioskodawca wskazuje również, iż jest osobą niepełnosprawną z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności. Ustalony stopień niepełnosprawności istnieje od 17.12.2009 r. Pończochy przeciwzakrzepowe są niezbędne w rehabilitacji, posiadają odpowiedni stopień ucisku, który został określony indywidualnie przez chirurga naczyniowego. Specjalista chorób wewnętrznych i chorób płuc, w swoim zaświadczeniu stwierdza, że pończochy przeciwzakrzepowe Wnioskodawca musi stosować o odpowiednim ucisku. Specjalista chirurg w zaświadczeniu stwierdza, że pończochy przeciwzakrzepowe zmniejszają obrzęk nóg, przyczyniając się do większej sprawności chorego.

Wskazać należy, iż pończochy przeciwzakrzepowe niewątpliwie są środkami ułatwiającymi wykonywanie czynności życiowych osobom niepełnosprawnym oraz poprzez swoją funkcję pomagają fizycznie i psychicznie przystosować się osobie chorej do zmienionych warunków życia.

Jednakże ustawodawca, wyraźnie wskazał, które wydatki związane z rehabilitacją, mogą zostać odliczone od dochodu, uznając za takie m.in. wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego (art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy), a także na zakup leków w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł (art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy).

Należy przy tym dodać, że określenie indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać właściwości leczniczo rehabilitacyjne. Z uregulowań zawartych w ww. przepisie wynika zatem, że: pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek, zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu, cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter. Natomiast zakup leków może być zaliczony do wydatków uprawniających do ulgi, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest definicji leku, a zatem należy opierać się na regulacjach zawartych w innych przepisach. Taką definicję zawierają przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.).

Z definicji leku aptecznego, leku recepturowego, leku gotowego wynika, że leki te są produktami leczniczymi (art. 2 pkt 10-12 tejże ustawy). Natomiast, stosownie do treści art. 2 pkt 32 ww. ustawy, przez produkt leczniczy należy rozumieć substancję lub mieszaninę substancji, przedstawianą jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawaną w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż niekwestionowanym jest w przedmiotowej sprawie, iż zakupione pończochy przeciwzakrzepowe poprawiają ogólny stan zdrowia Wnioskodawcy, jednakże nie mieszczą się one w definicji leku, gdyż nie spełniają cech wskazanych w ww. przepisie, nie mieszczą się również w dyspozycji przepisu art. 26 ust. 7a pkt 3, ponieważ wyrób ten nie jest sprzętem, urządzeniem czy narzędziem technicznym niezbędnym w rehabilitacji bądź ułatwiającym wykonywanie czynności życiowych i nie posiada cech indywidualnych. Nie kwestionując walorów jakościowych przedmiotowych pończoch należy stwierdzić, iż wyrób ten mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, z których w zwykły sposób korzystać może ogół osób niezależnie od faktu ewentualnej niepełnosprawności. Trudno zatem mówić o indywidualnym charakterze zakupionego wyrobu. Wobec tego zakup pończoch przeciwzakrzepowych nie podlega odliczeniu od dochodu. Należy bowiem zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy stanowiące ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Reasumując należy stwierdzić, iż zakup przez Wnioskodawcę pończoch przeciwzakrzepowych nie jest wydatkiem podlegającym odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie