Temat interpretacji

możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków, poniesionych na spłatę zadłużenia innego podmiotu gospodarczego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 28 lutego 2011 r.), uzupełnionym w dniu 23 maja 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, z odpłatnego zbycia nieruchomości wykorzystywanej w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na spłatę zobowiązań innego podmiotu, na podstawie zawartej ugody - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lutego 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, z odpłatnego zbycia nieruchomości wykorzystywanej w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę na spłatę zobowiązań innego podmiotu, na podstawie zawartej ugody.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 6 maja 2011 r. Znak: IBPBI/1/415-215/11/AB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 23 maja 2011r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 28 maja 2003 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabył, na zasadach ustawowej wspólności małżeńskiej, na podstawie umowy sprzedaży, sporządzonej w formie aktu notarialnego grunt zabudowany budynkami użytkowymi za cenę 350.000,00 zł, która to kwota pieniężna została zapłacona przez kupujących przelewem na rachunek bankowy sprzedających. Dział III księgi wieczystej prowadzonej dla zakupionej nieruchomości nie zawierał wpisów, natomiast w dziale IV tej księgi wpisane były:

• hipoteka umowna zwykła w kwocie 600.000,00 zł na rzecz Banku dla zabezpieczenia kredytu średnioterminowego na bieżące potrzeby rewolwingowego w kwocie 600.000,00 zł, udzielonego w dniu 28 grudnia 2000r. A (sprzedającemu), prowadzącemu działalność gospodarczą oraz
• hipoteka w kwocie 600.000,00 zł na rzecz Banku, dla zabezpieczenia kredytu obrotowego w kwocie 600.000,00 zł, udzielonego A, prowadzącemu działalność gospodarczą.

Pozwem z dnia 28 grudnia 2006r. spółka z o.o. (powód) wniosła o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niej ww. umowy sprzedaży działki gruntu o powierzchni 2.949 m², zabudowanej budynkami użytkowymi, zawartej w dniu 28 maja 2003r., pomiędzy A i B (sprzedającymi) a Wnioskodawcą wraz z małżonką (kupującymi), z uwagi na to, iż powodowi miały przysługiwać wobec sprzedających, następujące wierzytelności pieniężne:

• 363.883,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lipca 2003r. do dnia zapłaty,
• 12.148,55 zł tytułem kosztów procesu w sprawie X,

obie należności zasądzone nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w dniu 27 sierpnia 2003r., zaopatrzonym w klauzulę wykonalności z dnia 30 listopada 2006r., z zaznaczeniem przejścia uprawnień, w sprawie X, odpowiednio tytułem należności głównej i tytułem kosztów procesu,

• 237.931,43 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 czerwca 2003r. do dnia zapłaty,
• 10.574,10 zł tytułem kosztów procesu w sprawie Y

obie należności zasądzone nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w dniu 20 sierpnia 2003r., zaopatrzonym w klauzulę wykonalności z dnia 04 grudnia 2006r., z zaznaczeniem przejścia uprawnień, w sprawie Y, odpowiednio tytułem należności głównej i tytułem kosztów procesu.

W dniu 28 października 2010r. Wnioskodawca wraz z małżonką (dłużnicy) zawarli z spółką z o.o. (wierzycielem) ugodę w sprawie spłaty wierzytelności egzekwowanej z przedmiotowej nieruchomości, w której zobowiązali się, że do dnia 31 grudnia 2010r., na rachunek bankowy wierzyciela, uiszczą kwotę 1.000.000,00 zł, która to kwota pieniężna miała stanowić całkowite zaspokojenie roszczeń wierzyciela wobec dłużnika.

Przedmiotowa nieruchomość wykorzystywana była w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i była ujęta w ewidencji środków trwałych. Amortyzacja budynków była dokonywana przez trzy lata, tj. w okresie od 2008 r. do 2010 r. Z uwagi na to, że wartość zakupionej nieruchomości wynosiła 350.000,00 zł, a zgodnie z opiniami różnych niezależnych ekspertów, w tym biegłych sądowych, wartość działki wynosiła 269.430,00 zł, tj. 76,98% ceny nabycia przedmiotowej nieruchomości, zaś wartość budynków stanowiła równowartość kwoty 80.570,00 zł, ustalono, według stawki 3,5% rocznie, że miesięczne odpisy amortyzacyjne od budynków będą wynosić 235,00 zł, tj. rocznie 2.820,00 zł, a w skali trzech lat 8.460,00 zł i w takiej też kwocie dokonywał Wnioskodawca odpisów amortyzacyjnych od budynków, znajdujących się na zakupionej przez niego nieruchomości. Z tytułu prowadzenia ww. działalności gospodarczej, Wnioskodawca korzysta, w zakresie opodatkowania osiąganych przez siebie dochodów, z formy opodatkowania przewidzianej w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawa o PIT), tzw. podatek liniowy, według stawki 19% podstawy obliczenia podatku. Z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, wchodzącej w skład ustawowej wspólności małżeńskiej, nie uiszczono podatku VAT (zwolnienie przedmiotowe).

Istotne elementy stanu faktycznego zawarto również w części F poz. 55 oraz w części G poz. 56 wniosku z których wynika, iż w dniu 20 grudnia 2010 r. Wnioskodawca wraz z żoną dokonał sprzedaży przedmiotowej nieruchomości na rzecz spółki z o.o. za cenę 2.005.320,00 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• wierzytelności pieniężne zabezpieczone hipotekami umownymi na rzecz Banku (600.000,00 zł) oraz Banku (600.000,00 zł), zostały spłacone przez A, poprzedniego właściciela nieruchomości i zarazem dłużnika ww. banków. Fakt ten miał miejsce jeszcze przed sprzedażą przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawcy oraz jego żonie. Powyższe wpisy hipotek obciążających tę nieruchomość, z tytułu zadłużenia A, nie zostały formalnie wykreślone z księgi wieczystej prowadzonej dla rzeczonej nieruchomości, mimo że ww. zobowiązania pieniężne zostały w całości wykonane przez powyższego dłużnika na rzecz Banku A. oraz Banku B. (wierzycieli). W ocenie Wnioskodawcy fakt ten nie ma jednak wpływu na skutki podatkowe czynności cywilnoprawnej, umowy sprzedaży z dnia 20 grudnia 2010r., zawartej pomiędzy Wnioskodawcą oraz jego żoną (sprzedającymi), a Spółką z o.o. (kupującą).
• cena zakupu wskazanej we wniosku nieruchomości, tj. 2.005.320,00 zł (winno być 350.000,00 zł), nie uwzględniała, zgodnie z tym co wskazano powyżej, obciążenia tej nieruchomości przedmiotowymi hipotekami umownymi, ustanowionymi na rzecz ww. banków, albowiem ich wierzytelności wobec A, tj. poprzedniego właściciela działki, a zarazem dłużnika ww. podmiotów, zostały przez niego w całości spłacone, co nastąpiło jeszcze przed sprzedażą przez niego powyższej nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy oraz jego żony, która miała miejsce w dniu 28 maja 2003r. Hipoteki te nie zostały jedynie formalnie wykreślone z księgi wieczystej prowadzonej dla rzeczonej nieruchomości, mimo że ww. zobowiązania pieniężne dłużnika R.G. na rzecz ww. banków (wierzycieli), zostały przez niego w całości wykonane. Jak dodaje Wnioskodawca w chwili zakupu przez niego przedmiotowej nieruchomości, prowadzona dla niej księga wieczysta, nie zawierała jakichkolwiek wpisów o obciążeniach, ostrzeżeniach, roszczeniach, wzmiankach o złożonych wnioskach, a nadto sprzedający A zapewnił go dodatkowo, że nie posiadał ówcześnie jakichkolwiek zobowiązań finansowych, które mogłyby mieć negatywny wpływ na sprzedaż opisanej we wniosku nieruchomości.
• pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną, a spółką z o.o., która wniosła o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niej ww. umowy sprzedaży działki gruntu nie istniała nigdy materialna więź prawna kreująca relację wierzyciel (spółka z o.o.), dłużnik (małżonkowie). Wnioskodawca wraz ze swoją żoną byli natomiast osobą trzecią w rozumieniu przepisów art. 527 - 534 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U., Nr 16, poz. 93), regulujących problematykę ochrony wierzyciela (w tym przypadku spółki z o.o.) w razie niewypłacalności dłużnika (w tym stanie faktycznym A). Wyrokiem z dnia 09 kwietnia 2010r. Sąd Najwyższy uznał ostatecznie za bezskuteczną umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości z dnia 28 maja 2003r. zawartą pomiędzy A (sprzedającym), a Wnioskodawcą wraz z małżonką (kupującymi). Skutkiem powyższego wyroku było to, iż dany przedmiot majątkowy (rzeczona nieruchomość) był traktowany względem wierzyciela (spółki z o.o.), jakby nigdy nie wyszedł z majątku dłużnika A i wierzyciel mógł poszukiwać na nim zaspokojenia swojego roszczenia. W tej sytuacji Wnioskodawca wraz z małżonką zdecydowali się zawrzeć ze spółką z o.o. ugodę. Mocą tego porozumienia małżonkowie sprzedali w dniu 20 grudnia 2010r. na rzecz innej spółki z o.o. opisaną we wniosku nieruchomość za cenę 2.005.320,00 zł. Kupująca spółka z o.o. dokonała przelewu części ww. kwoty pieniężnej 1.000.000,00 zł bezpośrednio na rachunek bankowy spółki z o.o. C, w celu całkowitego zaspokojenia roszczeń tej spółki z przedmiotowej nieruchomości, ujawnionych w prowadzonej dla niej księdze wieczystej. Pozostałą część ceny zakupu 1.005.320,00 zł zapłaciła małżonkom G. (sprzedającym).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jakie skutki podatkowe, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, zaistniały dla Wnioskodawcy, po dokonaniu przez niego, w dniu 20 grudnia 2010r., sprzedaży ww. nieruchomości w związku z uzyskaniem przez ww. małżonków w dniu 22 grudnia 2010r. ceny zakupu (winno być sprzedaży) w kwocie brutto 2.005.320,00 zł, pomniejszonej o kwotę 1.000.000,00 zł, tytułem spłaty ww. wierzytelności spółki z o.o....

W ocenie Wnioskodawcy, po dokonaniu analizy przepisów prawa, orzecznictwa sądowego i praktyki prawniczej, w chwili obecnej w związku ze sprzedażą w dniu 20 grudnia 2010r. przedmiotowej nieruchomości, wchodzącej w skład ustawowej wspólności małżeńskiej, za cenę 2.005.320,00 zł, nie ma przeszkód w zaliczeniu kwoty 1.000.000,00 zł, uiszczonej przez małżonków tytułem zaspokojenia ww. wierzytelności spółki z o.o. do kosztów uzyskania przychodów ze źródła przychodów, którym jest działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę. Abstrakcyjnie wyliczona kwota podatku do zapłaty z tytułu dokonania przez Wnioskodawcę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, wykorzystywanej przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wynosiłaby więc 126.118,00 zł (bez uwzględnienia innych przychodów z tego źródła, kosztów uzyskania przychodów oraz ewentualnych strat). Kwota ta została wyliczona w następujący sposób:

Cena sprzedaży przedmiotowej nieruchomości: 2.005.320,00 zł pomniejszona zostaje o spłacone ww. wierzytelności spółki z o.o. C (1.000.000, zł) i cenę nabycia nieruchomości zmniejszoną o wysokość trzyletnich odpisów amortyzacyjnych od budynków znajdujących się na przedmiotowej działce (350.000,00 zł - 8.460,00 zł = 341.540,00 zł), tj. łącznie o kwotę 1.341,540,00 zł, stanowiącą koszt uzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej, co daje kwotę 663.780.00 zł, będącą podstawą opodatkowania (przy tak przyjętym założeniu). Potencjalna kwota zobowiązania podatkowego do zapłaty przez Wnioskodawcę, z tytułu dokonanej transakcji sprzedaży, wynosiłaby więc wskazaną powyżej kwotę 126.118,00 zł.

Tak dokonane wyliczenie znajduje oparcie we wskazanych powyżej przepisach podatkowych, stanowisku orzecznictwa oraz praktyki prawniczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, utrwalony jest w orzecznictwie sądów oraz przyjęty w praktyce pogląd, że kosztami uzyskania przychodów, dla celów obu ww. ustaw podatkowych, mogą być te wydatki, których poniesienie przez podatnika było spowodowane racjonalnym dążeniem i obiektywną możliwością osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.

Na potwierdzenie takiego stanowiska Wnioskodawca powołał wyroki:

• WSA w Gliwicach z dnia 24 lutego 2010r., Sygn. akt I SA/GL 929/09,
• NSA w Lublinie z dnia 13 marca 1998r., Sygn. akt I SA/Lu 230/97,
• WSA w Bydgoszczy z dnia 28 października 2008r., Sygn. akt I SA/Bd 492/08.

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że zawarcie przez niego ze swoim wierzycielem spółką z o.o., ugody w sprawie spłaty wierzytelności egzekwowanej z przedmiotowej nieruchomości (co miało miejsce w dniu 28 października 2010r.), a więc po umorzeniu toczącego się wobec niego postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przez Komornika Sądowego, nastąpiło w celu uzyskania za przedmiotową nieruchomość maksymalnie wysokiej ceny zakupu (przychodu) przewyższającej znacznie spodziewaną cenę sprzedaży tej nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym, tj. 3/4 wartości oszacowania, cena wywoławcza (I licytacja) lub 2/3 wartości oszacowania cena wywoławcza (II licytacja).

W ocenie Wnioskodawcy, mając powyższe na uwadze oraz fakt, iż zarówno sprzedaż przedmiotowej nieruchomości, jak i otrzymanie ceny zakupu (przychodu) z tytułu przeprowadzonej w dniu 20 grudnia 2010 r. ww. transakcji sprzedaży, miały miejsce w miesiącu grudniu 2010 r., winien on w terminie najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2011r., złożyć zeznanie roczne PIT-36L o wysokości osiągniętego przez niego dochodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

• środkami trwałymi,
• składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1.500 zł,
• wartościami niematerialnymi i prawnymi

-ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 zdanie drugie i pkt 1 ww. ustawy, dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b), a w pozostałych przypadkach dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem pkt 2, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od tych środków i wartości.

W myśl art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków na:

• nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
• nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
• ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

-wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Jak wynika z powołanych przepisów, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości gruntowej wraz z prawem własności budowli i urządzeń wzniesionych na tym gruncie kosztem uzyskania przychodów będzie:

• wartość początkowa budowli i urządzeń wzniesionych na gruncie pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne, czyli kwota stanowiąca niezamortyzowaną część wartości tych środków trwałych, oraz
• kwota wydatkowana na zakup gruntu, od którego, zgodnie z art. 22c pkt 1 ww. ustawy nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Niezależnie od powyższego za koszty sprzedaży nieruchomości uważa się również wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Do kosztów takich można przykładowo zaliczyć:

• koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego,
• prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości,
• koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości,
• wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej.

W przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca wraz z małżonką zakupili, na podstawie umowy sprzedaży, zawartej w dniu 28 maja 2003 r., grunt zabudowany budynkami użytkowymi. Jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku, w chwili zakupu przedmiotowej nieruchomości, prowadzona dla niej księga wieczysta, nie zawierała jakichkolwiek wpisów o jej faktycznych obciążeniach. Przed sprzedażą przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawcy, hipoteki na tej nieruchomości zostały spłacone przez poprzedniego właściciela nieruchomości. Wpisy hipotek obciążających tę nieruchomość, nie zostały formalnie wykreślone z księgi wieczystej prowadzonej dla rzeczonej nieruchomości, mimo że ww. zobowiązania pieniężne zostały w całości wykonane przez dłużnika. Pozwem z dnia 28 grudnia 2006r. spółka z o.o. (powód) wniosła o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niej ww. umowy sprzedaży z uwagi na to, iż przysługiwały jej wobec sprzedających nieruchomość wierzytelności pieniężne. Wnioskodawca wraz z żoną byli natomiast osobami trzecimi w rozumieniu przepisów art. 527-534 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U., Nr 16, poz. 93), regulujących problematykę ochrony wierzyciela (w tym przypadku spółki z o.o.) w razie niewypłacalności dłużnika (w tym stanie faktycznym sprzedającego nieruchomość). Wyrokiem z dnia 09 kwietnia 2010r. Sąd Najwyższy uznał ostatecznie za bezskuteczną umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości z dnia 28 maja 2003r. Skutkiem powyższego wyroku, przedmiotowa nieruchomość była traktowana względem wierzyciela (spółki z o.o.), jakby nigdy nie wyszła z majątku dłużnika i wierzyciel mógł poszukiwać na niej zaspokojenia swojego roszczenia.

W dniu 28 października 2010r. Wnioskodawca wraz z małżonką zawarli z spółką z o.o. ugodę w sprawie spłaty wierzytelności egzekwowanej z przedmiotowej nieruchomości, w której zobowiązali się, że do dnia 31 grudnia 2010r., na rachunek bankowy wierzyciela, uiszczą kwotę 1.000.000,00 zł, w celu całkowitego zaspokojenia roszczeń tej spółki z przedmiotowej nieruchomości. W dniu 20 grudnia 2010r. małżonkowie sprzedali opisaną we wniosku nieruchomość za cenę 2.005.320,00 zł. Strona kupująca dokonała przelewu części ww. kwoty pieniężnej, tj. 1.000.000,00 zł bezpośrednio na rachunek bankowy ww. spółki z o.o., celem zaspokojenia roszczeń tej spółki, pozostałą część ceny, tj. 1.005.320,00 zł zapłaciła sprzedającym (Wnioskodawcy wraz z małżonką).

W tym miejscu należy wskazać, że w myśl art. 527 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm. dalej: Kc), gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynność (art. 527 § 2 Kc).

Tzw. skarga pauliańska stanowi wyjątek od zasady prawa zobowiązaniowego, że stosunek obligacyjny powstaje pomiędzy jego stronami, bowiem uwzględnienie skargi pauliańskiej powoduje, że wierzyciel będzie mógł dochodzić swoich roszczeń nie bezpośrednio od dłużnika, a od osoby trzeciej z którą dłużnik dokonał czynności krzywdzącej dla wierzyciela, a czynność prawna dłużnika utraci moc w stosunku do wierzyciela występującego ze skargą paulińską.

Aby wierzyciel mógł skorzystać z omawianej instytucji, muszą być łącznie spełnione następujące przesłanki:

1. istnienie wierzytelności,
2. dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba ta uzyskała korzyść majątkową,
3. pokrzywdzenie wierzycieli,
4. działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
5. wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią.

W przypadku zaistnienia wszystkich przesłanek z art. 527 Kc, dochodzi do uznania przez sąd czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, który czynność zaskarżył.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Sąd Najwyższy uznał ostatecznie za bezskuteczną umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, czyli za nie wywołującą skutków prawnych wobec spółki z o.o., która czynność tą zaskarżyła.

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku, (w postaci spłaty wierzytelności egzekwowanej z nieruchomości na podstawie wyroku) i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby jednak pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło racjonalne działanie Wnioskodawcy. W kontekście racjonalności działań Wnioskodawcy podkreślenia wymaga, że podatnik nie może bezkrytycznie kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków, w tym takich które są następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania, bądź też będących następstwem niezachowania przez niego należytej staranności. Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma on możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa, poprzez zaliczenie w koszty wszystkich poniesionych wydatków.

Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek, poza wyraźnie wymienionymi w ustawie wymaga indywidualnej oceny pod kątem związku z przychodem i racjonalności działania dla osiągnięcia tego przychodu. Swoboda kształtowania umów w obrocie gospodarczym umożliwia dowolność (w granicach prawa) w konkretyzowaniu ich treści według potrzeb stron. Jednakże zawierając umowy w obrocie gospodarczym należy zachować szczególną ostrożność.

W przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, winien był dołożyć należytej staranności przy dokonywaniu czynności prawnej, jaką było nabycie przedmiotowej nieruchomości oraz przewidzieć możliwość dochodzenia przez wierzycieli roszczeń w drodze egzekucji z majątku, który został nabyty w drodze umowy sprzedaży.

Ponadto, skoro Sąd Najwyższy uznał, że tzw. skarga pauliańska jest zasadna, należy wywnioskować, że zaistniały wskazane powyżej przesłanki, uzasadniające podjęcie przez Sąd takiego rozstrzygnięcia, tj. m.in., iż osoba trzecia (Wnioskodawca) wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć o tym, że dłużnik (sprzedający nieruchomość) działał w celu pokrzywdzenia wierzyciela.

Z uwagi na fakt, że kwestia zaistnienia powyższych przesłanek była przedmiotem oceny Sądu Najwyższego, tut. Organ zobligowany jest uznać, że ww. przesłanki zaistniały.

W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, trudno mówić o racjonalności działania Wnioskodawcy pod kątem związku z przychodem wskazanego we wniosku wydatku i tym samym należy stwierdzić, że kwota zapłacona spółce z o.o., celem całkowitego zaspokojenia roszczeń tej spółki z przedmiotowej nieruchomości nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Kwoty tej nie sposób uznać za koszt uzyskania przychodów ze zbycia nieruchomości.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Jednocześnie należy dodać, że przedmiotem niniejszej interpretacji nie była ocena sposobu amortyzacji wskazanych we wniosku nieruchomości, bowiem kwestia ta nie była przedmiotem zadanego pytania, jak również przepisy dotyczące tej kwestii nie zostały wskazane w części D.3. poz. 4 wniosku ORD-IN, jako będące przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazać należy, wydając niniejszą interpretację Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów, odniósł się jedynie do wskazanych w stanowisku Wnioskodawcy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości wykorzystywanej w prowadzonej działalności gospodarczej. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie obejmuje bowiem badania prawidłowości przedstawionych przez Wnioskodawcę wyliczeń rachunkowych w zakresie określenia wysokości należnego podatku dochodowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach