Temat interpretacji
1. Czy zwolnione są od podatku dochodowego od osób fizycznych świadczenia pieniężne wypłacone w całości z funduszu świadczeń socjalnych, w tym tzw. wczasy pod gruszą oraz zapomogi nielosowe i inne świadczenia pieniężne do wysokości 2.280 zł emerytom byłym nauczycielom i emerytom niebędącym nauczycielami?
2. Czy przy wypłacie świadczeń urlopowych dla nauczycieli (Karta Nauczyciela art. 53 ust. 1a) świadczenie należne dokonywane ze środków Funduszu Świadczeń Socjalnych można skorzystać z limitu zwolnienia podatkowego w kwocie 380 zł?
3. Czy bony towarowe dla emerytów nauczycieli i emerytów niebędących nauczycielami otrzymane ze środków Funduszu Świadczeń Socjalnych są opodatkowane 18% podatkiem dochodowym?
4. Czy przy bonach towarowych wypłaconych z Funduszu Świadczeń Socjalnych można skorzystać z limitu zwolnienia
podatkowego w wysokości 380 zł?
5. Czy świadczenia pieniężne wypłacone z Funduszu Świadczeń Socjalnych byłym nauczycielom-emerytom i emerytom niebędących nauczycielami powyżej kwoty zwolnienia 2.280 zł są opodatkowane podatkiem ryczałtowym w wysokości 10%?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2011 r. (data wpływu 18 kwietnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika jest:
- nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego w odniesieniu do bonów towarowych otrzymanych przez emerytów,
- prawidłowe w pozostałej części.
UZASADNIENIE
W dniu 18 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca jest jednostką budżetową, w której odpis na fundusz świadczeń socjalnych jest tworzony dla:
- pracowników pedagogicznych (nauczycieli) wg art. 53 ust. 1 Karta Nauczyciela,
- dla nauczycieli będących emerytami i rencistami w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur art. 53 ust. 2 Karta Nauczyciela,
- dla pracowników szkoły niebędących nauczycielami oraz byłych pracowników emerytów, rencistów niebędących nauczycielami wg ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (ustawa z 4 marca 1994 r.).
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy zwolnione są od podatku dochodowego od osób fizycznych świadczenia pieniężne wypłacone w całości z funduszu świadczeń socjalnych, w tym tzw. wczasy pod gruszą oraz zapomogi nielosowe i inne świadczenia pieniężne do wysokości 2.280 zł emerytom byłym nauczycielom i emerytom niebędącym nauczycielami...
Zdaniem Wnioskodawcy,
Ad. 1. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przysługuje zwolnienie od podatku dochodowego.
Ad. 2. Nie przysługuje limit zwolnienia podatkowego.
Ad. 3. Bony towarowe nie są świadczeniem pieniężnym wobec tego są opodatkowane.
Ad. 4. Bony towarowe nie są świadczeniem pieniężnym wobec tego nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Ad. 5. Świadczenia pieniężne dla byłych nauczycieli emerytów i emerytów niebędących nauczycielami powyżej kwoty 2.280 zł są opodatkowane podatkiem ryczałtowym 10% i nie obowiązuje już limit zwolnienia od podatku dochodowego w wysokości 380 zł.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:
- nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dochodowego w odniesieniu do bonów towarowych otrzymanych przez emerytów,
- prawidłowe w pozostałej części.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zatem do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które zostało wypłacone w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Jak wynika z powołanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:
- świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego,
- świadczenie ma związek z finansowaniem działalności socjalnej określonej w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
- źródłem finansowania są w całości środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
- wartość tych świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym, liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.
Podstawę prawną wypłacania świadczeń urlopowych dla nauczycieli stanowi art. 53 ust. 1a cyt. ustawy. Stosownie do jego brzmienia z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, o którym mowa w ust. 1, wypłacane jest nauczycielowi do końca sierpnia każdego roku świadczenie urlopowe w wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.
Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielania pomocy materialnej rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.
Zatem uznać należy, że świadczenie urlopowe wypłacone nauczycielom nie jest świadczeniem przyznanym stosownie do postanowień ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, uzależnionym od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. Przychód ten, jak stanowi Karta Nauczyciela, ustalony jest w odniesieniu do innych przesłanek, tj. proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym.
Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że świadczenie urlopowe, wypłacone na podstawie Karty Nauczyciela z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Świadczenie urlopowe podlega więc opodatkowaniu na zasadach ogólnych jako przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od których Wnioskodawca jako płatnik obowiązany jest w myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. W myśl bowiem tego artykułu osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Z kolei bony towarowe, co prawda, zastępują środki pieniężne, jednakże nie są powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym (w odróżnieniu od pieniądza). Zatem, wartość bonów stanowi dla pracownika przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód ze stosunku pracy. Świadczenia te nie są bowiem ani świadczeniami pieniężnymi ani świadczeniami o charakterze rzeczowym. Od tych świadczeń pracodawca jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z zasadami określonymi w art. 32 i następnych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaznaczyć bowiem należy, że jeżeli bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi byłyby świadczeniami pieniężnymi (podlegającymi zwolnieniu), to ustawodawca wskazując w treści art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zakres zwolnień (pieniężne i rzeczowe) nie wymieniłby tych świadczeń (bonów, talonów i innych ww. znaków) jako wyłączonych ze zwolnienia. Zatem zwolnienie, o którym mowa powyżej nie obejmuje bonów towarowych dla pracowników.
Odnosząc się do osób niebędących pracownikami (emerytów nauczycieli i emerytów niebędących nauczycielami) wskazać należy, że z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.
W związku z tym skorzystanie z powyższego zwolnienia, uzależnione jest od spełnienia łącznie następujących warunków:
- świadczenie ma otrzymać emeryt lub rencista,
- świadczenie to musi być przyznane ww. osobom w związku z istniejącym uprzednio stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy lub od związków zawodowych,
- kwota świadczenia nie może przekroczyć w roku podatkowym wysokości 2.280 zł.
Zgodnie z powyższym, zwolnieniu z opodatkowania podlega łączna wartość świadczeń do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Nadwyżka ponad tę kwotę podlega natomiast opodatkowaniu zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, który stanowi, iż od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 w wysokości 10% należności. Przy czym płatnik obowiązany jest do poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu (przychodu) z ww. tytułu na zasadach określonych w przepisach art. 41 ust. 4 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż otrzymane przez emerytów i rencistów świadczenia zarówno w postaci bonów towarowych jak i ekwiwalentów pieniężnych, o których mowa we wniosku objęte są zwolnieniem z podatku dochodowego do kwoty 2.280 zł na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nadwyżka ponad tę kwotę podlega natomiast opodatkowaniu zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.
Reasumując, świadczenia pieniężne wypłacone w całości z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, w tym tzw. wczasy pod gruszą oraz zapomogi nielosowe i inne świadczenia pieniężne do wysokości 2.280 zł przyznane emerytom byłym nauczycielom i emerytom niebędącym nauczycielami, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przy wypłacie świadczeń urlopowych dla pracowników (nauczycieli) w związku z Kartą Nauczyciela, dokonanych ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie można zastosować zwolnienia podatkowego, wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 67 cyt. ustawy, w kwocie nieprzekraczającej 380 zł w roku podatkowym.
Natomiast bony towarowe dla emerytów nauczycieli i emerytów niebędących nauczycielami sfinansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż korzystają ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.
Z kolei bony towarowe sfinansowane ze Środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, otrzymane przez pracowników (nauczycieli) nie podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 powołanej ustawy.
Odnosząc się do świadczenia pieniężnego wypłaconego z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych byłym nauczycielom emerytom i emerytom niebędących nauczycielami, stwierdzić należy, iż nadwyżka ponad limit zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 38 cyt. ustawy, tj. kwoty 2.280 zł winna być opodatkowana 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym. W odniesieniu do tej nadwyżki nie znajdzie zastosowania zwolnienie podatkowe wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu