Temat interpretacji
zakresie możliwości prowadzenia dwóch podatkowych ksiąg przychodów rozchodów oraz możliwości uznania tych ksiąg za niewadliwe
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2010r. (data wpływu do tut. Biura 25 października 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości:
- prowadzenia dwóch podatkowych ksiąg przychodów rozchodów - jest nieprawidłowe,
- uznania tych ksiąg za niewadliwe jest bezprzedmiotowe.
UZASADNIENIE
W dniu 25 października 2010r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości prowadzenia dwóch podatkowych ksiąg przychodów rozchodów oraz możliwości uznania tych ksiąg za niewadliwe.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawczyni prowadzi skład budowlany w formie przedsiębiorstwa osoby fizycznej, jako przedsiębiorstwo jednozakładowe, w ramach którego sprzedaje materiały budowlane i narzędzia. W podatku dochodowym od osób fizycznych rozlicza się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Prowadzenie księgi Wnioskodawczyni zleciła biuru rachunkowemu. Z informacji uzyskanej od biura dowiedziała się, że biuro rozliczając ją w podatku dochodowym ewidencjonuje zbiorczo przychody nieudokumentowane fakturami na podstawie miesięcznego zestawienia raportów dobowych sprzedaży oraz przychody udokumentowane fakturami na podstawie miesięcznego rejestru sprzedaży VAT.
Wydatki dotyczące zakupu towarów oraz pozostałe wydatki biuro ewidencjonuje analitycznie (pojedynczo) w oparciu o faktury zakupu lub inne dokumenty księgowe.
Z racji dokonywania sprzedaży w większości na zamówienie, Wnioskodawczyni otrzymuje dużą ilość faktur zakupowych, które są proste w ewidencjonowaniu, ale żmudne ze względu na dużą ich ilość.
Celem poprawy organizacji prowadzenia księgi, zamierza podzielić się obowiązkami z biurem w ten sposób, że biuro będzie prowadziło jedną księgę, w której będzie ewidencjonowało przychody ze sprzedaży oraz koszty (wydatki) za wyjątkiem zakupu towarów handlowych, natomiast Wnioskodawczyni będzie prowadziła u siebie w siedzibie drugą księgę w zakresie dokumentów dotyczących zakupu towarów, z której zestawienie będzie dostarczała do siedziby biura przed terminem miesięcznego rozliczenia, umożliwiając tym samym biuru prawidłowe i terminowe rozliczenie podatku dochodowego.
Rozwiązanie to przyniesie Wnioskodawczyni pewne korzyści:
- zdecydowanie zmniejszy koszt obsługi księgowej, gdyż w biurze zmniejszy się ilość pracy, która jest proporcjonalna do ilości dokumentów,
- Wnioskodawczyni zapewni sobie w ten sposób stały dostęp do źródłowych dokumentów zakupowych, co jest szczególnie istotne w takich funkcjach przedsiębiorstwa jak kontrola płatności oraz reklamacje klientów.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy można prowadzić dwie podatkowe księgi przychodów i rozchodów...
Czy w ten sposób prowadzona księga, że biuro rachunkowe w jednej księdze znajdującej się w siedzibie biura dokonuje zapisów dotyczących sprzedaży oraz kosztów (wydatków) innych niż zakupy towarów, a Wnioskodawczyni dokonuje zapisów w drugiej księdze znajdującej się w jej siedzibie w zakresie zakupu towarów, może być uznana za niewadliwą i stanowić dowód pozwalający na określenie zobowiązań podatkowych, przy spełnieniu pozostałych warunków jakim powinna odpowiadać księga określonych w rozporządzeniu...
Zdaniem Wnioskodawczyni, udzielając odpowiedzi należy rozstrzygnąć dwie kwestie:
- czy podatnik prowadzący inne przedsiębiorstwo niż przedsiębiorstwo wielozakładowe może prowadzić więcej niż jedna księgę,
- czy jeśli podatnik prowadzi kilka ksiąg, to może jedne prowadzić samodzielnie w siedzibie przedsiębiorstwa, a drugie powierzyć do prowadzenia biuru rachunkowemu.
Co się tyczy pierwszej z wymienionych kwestii, w opinii Wnioskodawczyni może ona prowadzić fizycznie więcej niż jedną księgę i nie jest to ograniczone wyłącznie do sytuacji przedsiębiorstw wielozakładowych. Wynika to, jej zdaniem, z przepisu § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów ze zm., który stanowi, że księga oraz dowody, na których podstawie są dokonywane w niej zapisy, musi znajdować się na stałe w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako siedziba. Użyty w tym przepisie spójnik lub stanowi alternatywę łączną i powoduje, że należy przepis ten rozumieć następująco: księga powinna znajdować się albo w miejscu wykonywania albo w siedzibie albo jednocześnie w miejscu wykonywania i siedzibie. Za takim rozumieniem przepisu przekonuje § 9 ust. 6, który stanowi, że U podatników prowadzących działalność w zakresie handlu obnośnego lub obwoźnego księga musi znajdować się w miejscu wykonywania działalności. Jeśli podatnik prowadzi sklep i jednocześnie działalność w zakresie handlu obwoźnego (handluje raz w tygodniu na targu), z którym to handlem nie związany jest żaden zespół składników materialnych, to logiczne jest, że powinien prowadzić dwie księgi; jedna będzie prowadzona w sklepie, a druga na targu.
W wielu przedsiębiorstwach o złożonej strukturze organizacyjnej, prowadzenie kilku ksiąg jest racjonalnie uzasadnione.
Co do drugiej kwestii, to Wnioskodawczyni nie widzi podstaw w przepisach rozporządzenia, aby podatnik, który prowadzi kilka ksiąg w tej samej działalności gospodarczej, nie mógł niektóre z nich zlecić do prowadzenia biuru rachunkowemu, a inne prowadzić samodzielnie we własnej siedzibie. Tak się dzieje w przypadku jednoczesnego prowadzenia działalności gospodarczej jednoosobowej i w formie spółki cywilnej.
Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.
Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.
Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.).
Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o których mowa w art. 24a ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są obowiązane prowadzić księgę, z zastrzeżeniem ust. 2, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2.
Przy czym, jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest zobowiązany, zgodnie z § 8 ust. 1 cyt. rozporządzenia:
- w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o prowadzeniu księgi, wskazując nazwę i adres biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów związanych z jej prowadzeniem,
- prowadzić w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży, z zastrzeżeniem ust. 3, a w razie wykonywania działalności określonej w § 6 także ewidencje, o których mowa w tym przepisie.
Natomiast § 9 ust. 2 ww. rozporządzenia wskazuje, iż księga oraz dowody, na których podstawie są dokonywane w niej zapisy, musi znajdować się na stałe w miejscu wykonywania działalności lub miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, z zastrzeżeniem ust. 6, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu w miejscu wskazanym przez podatnika stosownie do § 8 ust. 1 pkt 1. Wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni, wykładnia językowa tego przepisu jednoznacznie wskazuje, iż księga i dowody stanowiące podstawę dokonania zapisów w księdze nie mogą znajdować się jednocześnie w dwóch miejscach, tj. w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej i w siedzibie przedsiębiorcy. Tym bardziej dotyczy to sytuacji, gdy prowadzenie księgi powierzono biuru rachunkowemu. Użyte w ww. przepisie słowo lub stanowi spójnik wyrażający możliwą wymienność lub wzajemne wyłączanie się zdań lub ich części (Słownik Języka Polskiego wydanie internetowe), a w logice oznacza alternatywę rozłączną.
Odstępstwo od zasady wyrażonej w ww. przepisie dotyczy jedynie przedsiębiorstw wielozakładowych, w odniesieniu do których, przepis § 9 ust. 3 ww. rozporządzenia wskazuje, iż w przypadku prowadzenia przedsiębiorstwa wielozakładowego księgi muszą znajdować się w każdym zakładzie. Podatnik może jednak prowadzić jedną księgę w miejscu wskazanym jako jego siedziba, pod warunkiem, że w poszczególnych zakładach jest prowadzona co najmniej ewidencja sprzedaży, o której mowa w § 8 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia.
Przy czym, w świetle definicji zawartej w § 3 pkt 10 ww. rozporządzenia, z przedsiębiorstwem wielozakładowym mamy do czynienia, jeżeli działalność prowadzona jest w oparciu o kilka zespołów składników materialnych i niematerialnych, jakimi są w szczególności sklepy, zakłady, punkty usługowe, przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych.
W sytuacji prowadzenia przedsiębiorstwa jednozakładowego, konsekwencją wyżej powołanych przepisów jest konieczność prowadzenia przez określony podmiot gospodarczy, czy też biuro rachunkowe, któremu powierzono prowadzenie księgi, jednej podatkowej księgi przychodów i rozchodów dla całej prowadzonej przez ten podmiot pozarolniczej działalności gospodarczej.
Mając na względzie wyżej powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, z którego w szczególności wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi przedsiębiorstwo jednozakładowe, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw prawnych do prowadzenia na potrzeby wskazanej we wniosku działalności gospodarczej dwóch odrębnych podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów, (jednej przez Wnioskodawczynię, w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, w której ewidencjonowany będzie zakup towarów handlowych, z której dane zbiorcze (zestawienie), przed terminem miesięcznego rozliczenia dostarczane będą do biura rachunkowego i księgi drugiej, prowadzonej przez biuro). Możliwości takiej nie przewidują bowiem obowiązujące przepisy prawa.
W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie możliwości prowadzenia dwóch podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów należało uznać za nieprawidłowe. Tym samym odniesienie się do postawionego we wniosku pytania w zakresie uznania tych ksiąg za niewadliwe oraz dokonanie w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawczyni uznać należy za bezprzedmiotowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach