Temat interpretacji

Czy otrzymane odszkodowanie za zniszczony sad jabłoniowy jest wolne od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2015 r. (data wpływu 30 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania za szkody powstałe w uprawach rolnych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania za szkody powstałe w uprawach rolnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Urząd Wojewódzki . w imieniu Skarbu Państwa, na podstawie decyzji Wojewody . nr 3/13 z dnia 21 maja 2013 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji przeciwpowodziowych, nabył cześć działki rolnej nr 568/2, będącej własnością Wnioskodawcy. Nabyty grunt przekazał do dyspozycji inwestora tj. Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych . (dalej: WZMiUW) z dniem, w którym powyższa decyzja staje się ostateczną tj. z dniem 24 czerwca 2013 r. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W dniu 30 października 2013 r. Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za grunt, o którym mowa wyżej, w wysokości 4 860 zł. Dodatkowo dnia 26 listopada 2014 r., Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych .. zawarł z Wnioskodawcą ugodę na jednorazowe odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzew owocowych, będących częścią składową gruntu. W przypadku Wnioskodawcy chodziło o 146 szt. jabłoni, o wartości 14 567 zł. Odszkodowanie to przekazano na konto Wnioskodawcy w dniu 22 grudnia 2014 r. WZMiUW w .. uznał, że odszkodowanie za zniszczony sad to przychód podlegający opodatkowaniu, więc wystawił i przesłał PIT-8C za 2014 r. wskazując w nim podstawę opodatkowania, tj. art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej.

Kwestia wysokości kwoty dotyczącej nabycia gruntu, jak i jego części składowych, ustalona została przez rzeczoznawcę w operacie szacunkowym dla inwestycji . na podstawie poniżej wymienionych aktów prawnych:

1. ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowywania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963),
2. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.),
3. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, z późn. zm.),
4. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109, z późn. zm.).

Zakres robót ww. inwestycji obejmował podwyższenie i wyrównanie korony wału, rozbudowę korpusu wału, uszczelnienie korpusu i podłoża wału, wykonanie drogi eksploatacyjnej na ławie wału wzdłuż całego odcinka rozbudowywanego wału ze zjazdami i mijankami, wykonanie drogi dojazdowej, wykonanie budowli wałowych i komunikacyjnych. Ww. zakres robót wyraźnie wskazuje, że prowadzona inwestycja dotyczyła budowy infrastruktury technicznej, o której mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Działka, z którą związana jest ww. ugoda wchodziła w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U z 2013 r., poz. 1381, z późń. zm.). W skład gospodarstwa wchodzą: działka nr 568/2 o powierzchni 0,71 ha w obrębie ., działka nr 237 o powierzchni 2,37 ha w obrębie ., działka nr 1877 o powierzchni 0,06 ha i działka nr 1879 o powierzchni 0,13 ha w obrębie ...

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane odszkodowanie za zniszczony sad jabłoniowy jest wolne od podatku, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, z przepisów art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy są spełnione warunki:

• otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

• odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisach,

• podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, prowadzi na gruntach tych inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

• źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Wnioskodawca podkreśla, że opisany stan faktyczny spełnia te warunki w pełni.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych przez ustawodawcę, jako zwolnione od podatku oraz dochody, od których Minister Finansów w drodze rozporządzenia zaniechał poboru podatku. Wyjątkiem wskazanym w tym artykule, są dochody wymienione w art. 21, 52, 52c, 52e ustawy.

W myśl art. 11 ww. ustawy, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym, pieniądze, wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 20 ww. ustawy, wylicza przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Nie wskazuje on, że wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, a użyty we wskazanym zapisie zwrot w szczególności dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione w art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, gdy u podatnika występują realne korzyści majątkowe, a nie w przypadku rekompensaty za szkody rzeczywiste, jak w przedmiotowej sprawie.

Art. 42e ww. ustawy, który wydaje dyspozycje kto i od jakich wypłacanych należności i świadczeń jest zobowiązany wystawić PIT-8C, również jako wyjątek wskazuje art. 21 ustawy, w przypadku którego nie ma obowiązku sporządzania informacji o przychodach na wspomnianym druku.

Należy podkreślić, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnienia winny być interpretowane zgodnie z wykładnią językową. Wykluczone jest więc stosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej przepisy ustawy podatkowej, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wypłacone Mu odszkodowanie, na skutek straty poniesionej na gruntach będących częścią Jego gospodarstwa rolnego, jest wolne od podatku dochodowego, zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem dochodowym, podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot w szczególności dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz Urzędowi Skarbowemu, którym kieruje naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, Urzędowi Skarbowemu, którym kieruje naczelnik Urzędu Skarbowego, właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.).

Natomiast, przepis art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 782) stanowi, że przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika więc, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy są spełnione następujące warunki:

• otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

• odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

• podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej lub budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których jest mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

• źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego to pojęcia ustawa o podatku dochodowym nie definiuje. W celu wyjaśnienia tej kwestii odsyła jednak, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1381, z późn. zm.).

Stosownie do art. 1 ustawy o podatku rolnym, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast art. 2 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Należy więc podkreślić, że gospodarstwem rolnym w myśl ustawy o podatku rolnym są grunty o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Grunty np. z uwagi na ich różne położenie nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m.in., że za gospodarstwo należy uznać grunty o powierzchni przekraczającej 1 ha, nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. Jedynym elementem łączącym grunty jest osoba właściciela tego gruntu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego, w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013, poz. 1381, z późn. zm.). Część działki rolnej nr 568/2, wchodzącej w skład tego gospodarstwa, niezbędna do realizacji inwestycji .., z mocy prawa stała się własnością Skarbu Państwa, na mocy decyzji Wojewody .. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. Decyzja powyższa wydana została na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963) i nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności.

Zakres robót ww. inwestycji obejmował podwyższenie i wyrównanie korony wału, rozbudowę korpusu wału, uszczelnienie korpusu i podłoża wału, wykonanie drogi eksploatacyjnej na ławie wału wzdłuż całego odcinka rozbudowywanego wału ze zjazdami i mijankami, wykonanie drogi dojazdowej, wykonanie budowli wałowych i komunikacyjnych.

Za przejęty grunt inwestor wypłacił odszkodowanie w dniu 30 października 2013 r. W dniu 26 listopada 2014 r. pomiędzy WZMiUW .. a Wnioskodawcą podpisana została ugoda dotycząca odszkodowania za przedwczesny wyrąb 146 szt. jabłoni, z przejętego wcześniej gruntu, na podstawie której wypłacone zostało w dniu 22 grudnia 2014 r. odszkodowanie w wysokości 14 567 zł. Kwestia wysokości kwoty dotyczącej nabycia gruntu, jak i jego części składowych ustalona została przez rzeczoznawcę w operacie szacunkowym dla inwestycji, o której mowa w przedmiotowym wniosku.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że otrzymane w 2014 r. przez Wnioskodawcę na mocy ugody z Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych .. - odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzew owocowych, na gruncie będącym własnością Wnioskodawcy, wchodzącym w skład Jego gospodarstwa rolnego - jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, Wnioskodawca nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania tego odszkodowania.

Jednocześnie tutejszy Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi