Temat interpretacji
Obowiązki Spółki jako płatnika związane z wprowadzeniem programu motywacyjnego.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 października 2015 r. (data wpływu 26 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika związanych z wprowadzeniem programu motywacyjnego jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 26 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków Spółki jako płatnika związanych z wprowadzeniem programu motywacyjnego.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Spółka z o.o., (dalej także: Wnioskodawca) jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. hurtowa sprzedaż wyrobów farmaceutycznych na podstawie zezwolenia udzielonego przez Główny Inspektorat Farmaceutyczny.
W związku z dynamicznym rozwojem Spółki, Wnioskodawca wprowadził program motywacyjny (dalej: Program Motywacyjny) skierowany do kluczowych osób świadczących pracę lub współpracę na rzecz Spółki i związanych ze Spółką stosunkiem prawnym, np. umową o pracę (dalej: Uczestnicy) lub umowę o współpracę. Celem Programu motywacyjnego będzie zachęcenie Uczestników do osobistego zaangażowania w rozwój i wzrost Spółki, co powinno wprost przełożyć się na poprawę wyników finansowych i pozycji rynkowej Spółki.
Zasady funkcjonowania Programu Motywacyjnego zostały uregulowane w osobnym regulaminie (dalej: Regulamin), a uczestnictwo jest potwierdzone umowami (dalej: Umowy), które Spółka zawarła z poszczególnymi Uczestnikami. Na podstawie Umów Uczestnikom przyznane zostały jednostki (dalej: Jednostki Instrumentu), które w ocenie Spółki stanowią finansowy instrument pochodny, a tym samym spełniają definicję instrumentu finansowego w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2014 r. poz. 94 ze zm,; dalej: OIF). Jednostki Instrumentu są przyznawane Uczestnikom nieodpłatnie na warunkach i zasadach określonych w Regulaminie i Umowach, a Uczestnicy nie mogą ich zbyć, obciążyć, ani przenieść na osoby trzecie. Przyznane Jednostki Instrumentu reprezentują prawo Uczestnika do uzyskania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego wynikającej z realizacji Jednostek Instrumentu.
Uzyskanie prawa do wypłaty w związku z realizacją Jednostki Instrumentu oraz jej wysokość są uzależnione od zmiennych bazowych, powiązanych z kondycją ekonomiczną Spółki lub Grupy, które to zmienne wprost determinują wartość jednostki Instrumentu. Jako potencjalne zmienne bazowe (wskaźniki finansowe), od których jest uzależniona wartość jednostek instrumentu, Spółka ustaliła:
- wartość sprzedaży Spółki (bez podatku VAT)
- wartość marży operacyjnej (liczonej jak wartość przychodów pomniejszona o koszt własny sprzedanych towarów)
- wartość zysku netto Spółki,
- EBITDA Spółki rozumiana jako zysk operacyjny powiększony o amortyzację.
Ustalenie wartości Jednostek Instrumentu i Ich realizacja następują każdorazowo po zamknięciu finansowym kwartału i finalnym ustaleniu wartości ww. wskaźników finansowych za dany kwartał obliczeniowy. Uczestnicy nie mają prawa realizacji Jednostek Instrumentu przed tym terminem.
Uczestnicy mają prawo do realizacji Jednostek Instrumentu tylko w przypadku, gdy wartość zmiennych bazowych osiąga określony w Umowie poziom. Dodatkowo, w przypadku części Uczestników, możliwość realizacji Jednostek Instrumentu może być obwarowana dodatkowymi warunkami takimi jak np. realizacja określonych indywidualnie w Umowach zadań ilościowych uzależnionych od roli Uczestnika w Spółce.
W praktyce może wystąpić zatem taka sytuacja, że wskaźniki finansowe Spółki nie osiągają zamierzonego poziomu, a tym samym wartość Jednostki Instrumentu będzie równa zeru lub nie zostaną spełnione wyżej wymienione dodatkowe warunki pozwalające na realizację Jednostki Instrumentu. W takiej sytuacji Uczestnik nie otrzyma kwoty rozliczenia pieniężnego, Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że brak jest jakichkolwiek gwarancji co do otrzymania przez Uczestników kwoty rozliczenia pieniężnego. Tym samym Uczestnicy w trakcie danego okresu obliczeniowego nie będą wiedzieć, czy otrzymają za dany okres rozliczenie pieniężne, względnie jaka będzie jego wysokość. Nie jest zatem możliwe ustalenie wartości rynkowej Jednostki Instrumentu w trakcie danego okresu obliczeniowego, a tym bardziej w momencie przyznania go poszczególnym Uczestnikom.
Realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu przez Uczestników następuje poprzez wypłatę Uczestnikom kwoty rozliczenia pieniężnego, którego wartość jest ustalana jako iloczyn ilości przyznanych Jednostek Instrumentu, wartości Jednostek Instrumentu (ustalonej w oparciu o zmienne bazowe wskazane powyżej) oraz kwoty referencyjnej wskazanej w Umowie.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskiwane przez Uczestników z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu powinno być zakwalifikowane jako przychód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji i czy w związku z tym na Spółce będą ciążyły w tym zakresie jakiekolwiek obowiązki płatnika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.)...
Stanowisko Wnioskodawcy.
Zdaniem Wnioskodawcy, ewentualne przysporzenie majątkowe uzyskane przez Uczestników z tytułu realizacji Jednostek Instrumentu powinno zostać zakwalifikowane do kategorii przychodów z kapitałów pieniężnych - zgodnie z art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika w rozumieniu przepisów ww. ustawy. Jedynym momentem powstania obowiązku podatkowego po stronie Uczestników będzie realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy - jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, szczegółowo uregulowane w art. 17 ww. ustawy. Z kolei w myśl przepisu art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy - za przychód z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.
Pochodne instrumenty finansowe zostały natomiast zdefiniowane w art. 5a pkt 13 ww. ustawy. Zgodnie z treścią przywołanego przepisu - pochodnymi instrumentami finansowymi są instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie Instrumentami finansowymi - pochodnymi instrumentami finansowymi są (niebędące papierami wartościowymi):
- tytuły uczestnictwa w Instytucjach wspólnego Inwestowania,
- instrumenty rynku pieniężnego,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
- niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
- instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
- kontrakty na różnicę,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych Instrumentów finansowych.
Jak wskazywano wielokrotnie w opracowaniach dotyczących funkcjonowania instrumentów pochodnych w Polsce, w polskim systemie prawnym nie ma jednej legalnej definicji finansowego instrumentu pochodnego. System prawny, co do zasady, odwołuje się do apriorycznego, tj. wynikającego z języka finansów, pojęcia instrumentu finansowego (podobnie instrumentu pochodnego czy opcji). Prawnik, definiując dany instrument finansowy, musi zatem posługiwać się zasadami, kryteriami i definicjami Języka ekonomii i finansów. (A. Chłopecki, Instrumenty pochodne w polskim systemie prawnym, Przegląd Prawa Handlowego, lipiec 2009).
Inne instrumenty pochodne, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit, c) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nie zostały zdefiniowane przez ustawodawcę. Nie wprowadzono również w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi odniesienia do innego aktu prawnego, który zawiera warunki i kryteria dla uznania danego prawa za inny instrument pochodny wymieniony w lit. c) omawianego przepisu. Stąd, zdaniem Spółki, celem potwierdzenia, że Program Motywacyjny będzie funkcjonował w formie innego instrumentu pochodnego, którego instrumentem bazowym będzie wskaźnik finansowy i który będzie wykonywany przez rozliczenie pieniężne, natęży odwołać się do wykładni językowej i systemowej.
Wykładnia językowa.
Co do zasady, Instrument pochodny jest to instrument finansowy, którego wartość zależy od wartości innego instrumentu finansowego, zwanego instrumentem podstawowym (bazowym). Przez pojęcie instrumentu pochodnego rozumie się opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów tub wskaźników (instrumentów bazowych). Instrumentem bazowym na rynku finansowym jest instrument finansowy lub aktywo stanowiące bazę dla instrumentów pochodnych. Instrument ten stanowi jedną ze zmiennych wymaganych do wyceny instrumentu pochodnego oraz podpisania kontraktu terminowego. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c) i lit. i) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi - instrumentem bazowym może być wskaźnik finansowy lub inny wskaźnik.
Za wskaźniki finansowe uznaje się współczynniki tworzone na podstawie informacji zawartych w danych finansowych przedsiębiorstw. Jednymi z podstawowych wskaźników podawanych w sprawozdaniach kwartalnych/półrocznych lub rocznych są te stosowane przez Spółkę do ustalania wartości Jednostki Instrumentu, tj. wartość zysku netto, EBITDA, wartość sprzedaży netto czy wartość marży operacyjnej.
Instrument pochodny, jakim w ocenie Wnioskodawcy, jest Jednostka Instrumentu, jest wykonywany (realizowany) poprzez rozliczenie pieniężne. Realizacja Jednostki Instrumentu będzie następować po zamknięciu księgowym okresu obliczeniowego Spółki.
W ocenie Spółki, przewidziana konstrukcja przyznanych Jednostek Instrumentu jednoznacznie kwalifikuje je do katalogu pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jako instrument pochodny, którego instrumentem bazowym będą następujące wskaźniki: wartość zysku netto Spółki, EBITDA Spółki, wartość sprzedaży netto, wartość sprzedaży operacyjnej szczegółowo opisane w opisie stanu faktycznego.
Wykładnia systemowa.
Jak wskazano powyżej, w polskim porządku prawnym nie istnieje jedna, legalna definicja finansowego instrumentu pochodnego, natomiast podjęto kilka prób ich zdefiniowania na potrzeby różnych aktów prawnych.
Definicja zawarta w § 3 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674 ze zm.) jest jedyną do tej pory próbą ustawodawcy przedstawienia warunków uznania danej konstrukcji za instrument pochodny - instrument finansowy, a nie jedynie wyliczeniem rodzajów instrumentów finansowych, bez próby ich definiowania, które mogą być uznane za instrument pochodny.
W świetle ww. rozporządzenia finansowy instrument pochodny to taki, którego:
- wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości, i
- nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych, i
- rozliczenie nastąpi w przyszłości.
Mając na uwadze wyżej przedstawiony stan prawny, zdaniem Wnioskodawcy, Jednostki Instrumentu będą stanowiły instrumenty finansowe w rozumieniu przepisu art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym potencjalne przychody z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu spełniają przesłanki art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji stanowią przychód z kapitałów pieniężnych.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie z uwagi na następujące okoliczności:
- wartość Jednostek Instrumentu (rozumiana jako potencjalna wypłata związana z realizacją wynikających z nich praw) będzie kalkulowana w oparciu o instrumenty bazowe - wskaźniki finansowe Spółki,
- Jednostki Instrumentu będą przyznawane Uczestnikom nieodpłatnie, a ich wartość końcowa będzie zależała bezpośrednio od warunków rynkowych, których wpływ będzie bezpośrednio uwzględniony w zmiennych będących podstawą do ustalenia tej wartości (w skrajnym przypadku wartość Jednostek Instrumentu może wynieść 0),
- realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu (rozliczenie) następuje w przyszłości i przyjmuje formę pieniężną.
Podstawą i powodem potencjalnego przysporzenia dla Uczestników będzie realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu, których wartość będzie ściśle zależna od zdefiniowanych w Umowach wskaźników finansowych. Na wysokość tych wskaźników wpływ mają zmienne rynkowe i ogólna kondycja ekonomiczna Spółki, a nie inne okoliczności. Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma zatem możliwości zaliczenia przysporzenia z tego tytułu do innych niż kapitały pieniężne źródeł przychodów.
Należy również zaznaczyć, że stosownie do postanowień art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z odpłatnego zbycia pochodnych Instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.
Warto także podkreślić, że, jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, do momentu zamknięcia danego okresu obliczeniowego Spółki, Uczestnik nie będzie miał możliwości realizacji Jednostek Instrumentu, a tym samym wystąpienia z jakimkolwiek roszczeniem w tym zakresie do Spółki. Dodatkowo do momentu realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu nie będzie możliwości określenia wartości (czy nawet istnienia) przysporzenia po stronie Uczestnika.
Co za tym idzie, przychód uzyskany w związku z realizacją uprawnień wynikających z Jednostek Instrumentu powstaje w momencie realizacji tego instrumentu finansowego, dopiero wtedy Uczestnik może bowiem otrzymać realne przysporzenie majątkowe. W konsekwencji, wyznaczenie wcześniejszego momentu powstania obowiązku podatkowego nie jest możliwe. Realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu będzie zatem pierwszym i jedynym momentem powstania obowiązku podatkowego po stronie Uczestników.
W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy, przychód po stronie Uczestników nie powstanie w momencie przyznania im nieodpłatnie Jednostek Instrumentu. Sam fakt ich otrzymania nie oznacza bowiem, że Uczestnicy uzyskają jakiekolwiek przysporzenie majątkowe. Jednostki Instrumentu reprezentują jedynie potencjalne uprawnienie do wypłaty, której wartość będzie znana dopiero w przyszłości, a które to uprawnienie - w przypadku niespełnienia wskazanych w umowie warunków - może nawet się nigdy nie zmaterializować. Co więcej, otrzymanych Jednostek Instrumentu Uczestnicy nie będą mogli zbyć, obciążyć ani przenieść na osoby trzecie. W związku z tym przyznanie Jednostek Instrumentu nie może być traktowane jako moment podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podobne stanowisko w zakresie kwalifikacji przychodów uzyskanych w drodze realizacji praw wynikających z instrumentów pochodnych jako przychodów z kapitałów pieniężnych, zostało zaprezentowane również w interpretacjach prawa podatkowego wydanych przez organy skarbowe: m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 czerwca 2014 r. (sygn. IPPB2/415-295/14-2/MK1), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 kwietnia 2014 r. (sygn. ITPB1/415-89/14/MR), Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20 marca 2014 r. (sygn. IPPB2/415-892/13-4/MK), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 października 2013 r. (sygn. IPPB2/415-564/13-2/AK), Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 kwietnia 2013 r. (sygn. IPPB2/415-77/13-2/MK).
Powyższa kwalifikacja do źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, oznacza, że na Spółce nie będą ciążyły obowiązki w zakresie deklarowania oraz rozliczania dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych dochodów wynikających z realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu. Zgodnie jednak z art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C),
Obowiązek sporządzenia ww. informacji spoczywa na podmiotach, które dokonują wypłaty świadczeń stanowiących dla podatnika dochody kapitałowe lub podmiotów, za pośrednictwem których podatnik uzyskuje omawiane dochody. W rezultacie, z tytułu realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu, Spółka zobowiązana będzie jedynie do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C Uczestnikom i właściwym urzędom skarbowym. Tym samym na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowo, w świetle takiej klasyfikacji przychodu - na podstawie art. 45 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy - wyliczony dochód powinien zostać wykazany przez Uczestników w odrębnym zeznaniu podatkowym (PIT-38) sporządzanym do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym dochód został osiągnięty. W tym samym terminie podatek wynikający z zeznania, obliczony według stawki wynoszącej 19% dochodu, powinien zostać wpłacony do urzędu skarbowego samodzielnie przez Uczestników.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.
Zgodnie z art. 17 ust. 1b za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.
Przez pochodne instrumenty finansowe, zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.
Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:
- tytuły uczestnictwa w Instytucjach wspólnego Inwestowania,
- instrumenty rynku pieniężnego,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
- niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
- instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
- kontrakty na różnicę,
- opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych Instrumentów finansowych.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. hurtowa sprzedaż wyrobów farmaceutycznych na podstawie zezwolenia udzielonego przez Główny Inspektorat Farmaceutyczny.
W związku z dynamicznym rozwojem Spółki, Wnioskodawca wprowadził program motywacyjny skierowany do kluczowych osób świadczących pracę lub współpracę na rzecz Spółki i związanych ze Spółką stosunkiem prawnym, np. umową o pracę lub umowę o współpracę. Celem Programu motywacyjnego będzie zachęcenie Uczestników do osobistego zaangażowania w rozwój i wzrost Spółki, co powinno wprost przełożyć się na poprawę wyników finansowych i pozycji rynkowej Spółki,
Zasady funkcjonowania Programu Motywacyjnego zostały uregulowane w osobnym regulaminie, a uczestnictwo jest potwierdzone umowami, które Spółka zawarła z poszczególnymi Uczestnikami. Na podstawie Umów Uczestnikom przyznane zostały jednostki, które w ocenie Spółki stanowią finansowy instrument pochodny, a tym samym spełniają definicję instrumentu finansowego w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2014 r. poz. 94 ze zm,; dalej: OIF). Jednostki Instrumentu są przyznawane Uczestnikom nieodpłatnie na warunkach i zasadach określonych w Regulaminie i Umowach, a Uczestnicy nie mogą ich zbyć, obciążyć, ani przenieść na osoby trzecie. Przyznane Jednostki Instrumentu reprezentują prawo Uczestnika do uzyskania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego wynikającej z realizacji Jednostek Instrumentu.
Uzyskanie prawa do wypłaty w związku z realizacją Jednostki Instrumentu oraz jej wysokość są uzależnione od zmiennych bazowych, powiązanych z kondycją ekonomiczną Spółki lub Grupy, które to zmienne wprost determinują wartość jednostki Instrumentu. Jako potencjalne zmienne bazowe (wskaźniki finansowe), od których jest uzależniona wartość jednostek instrumentu, Spółka ustaliła:
- wartość sprzedaży Spółki (bez podatku VAT)
- wartość marży operacyjnej (liczonej jak wartość przychodów pomniejszona o koszt własny sprzedanych towarów)
- wartość zysku netto Spółki,
- EBITDA Spółki rozumiana jako zysk operacyjny powiększony o amortyzację.
Ustalenie wartości Jednostek Instrumentu i Ich realizacja następują każdorazowo po zamknięciu finansowym kwartału i finalnym ustaleniu wartości ww. wskaźników finansowych za dany kwartał obliczeniowy. Uczestnicy nie mają prawa realizacji Jednostek Instrumentu przed tym terminem.
Uczestnicy mają prawo do realizacji Jednostek Instrumentu tylko w przypadku, gdy wartość zmiennych bazowych osiąga określony w Umowie poziom. Dodatkowo, w przypadku części Uczestników, możliwość realizacji Jednostek Instrumentu może być obwarowana dodatkowymi warunkami takimi jak np. realizacja określonych indywidualnie w Umowach zadań ilościowych uzależnionych od roli Uczestnika w Spółce.
W praktyce może wystąpić zatem taka sytuacja, że wskaźniki finansowe Spółki nie osiągają zamierzonego poziomu, a tym samym wartość Jednostki Instrumentu będzie równa zeru lub nie zostaną spełnione wyżej wymienione dodatkowe warunki pozwalające na realizację Jednostki Instrumentu. W takiej sytuacji Uczestnik nie otrzyma kwoty rozliczenia pieniężnego, Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że brak jest jakichkolwiek gwarancji co do otrzymania przez Uczestników kwoty rozliczenia pieniężnego. Tym samym Uczestnicy w trakcie danego okresu obliczeniowego nie będą wiedzieć, czy otrzymają za dany okres rozliczenie pieniężne, względnie jaka będzie jego wysokość. Nie jest zatem możliwe ustalenie wartości rynkowej Jednostki Instrumentu w trakcie danego okresu obliczeniowego, a tym bardziej w momencie przyznania go poszczególnym Uczestnikom.
Realizacja praw wynikających z Jednostek Instrumentu przez Uczestników następuje poprzez wypłatę Uczestnikom kwoty rozliczenia pieniężnego, którego wartość jest ustalana jako iloczyn ilości przyznanych Jednostek Instrumentu, wartości Jednostek Instrumentu (ustalonej w oparciu o zmienne bazowe wskazane powyżej) oraz kwoty referencyjnej wskazanej w Umowie.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przypadku realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu, powstanie przychód, który należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z tym przepisem za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.
Sposób opodatkowania dochodów z tego źródła został uregulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Podstawą opodatkowania, stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 3 tej ustawy jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a - osiągnięta w roku podatkowym.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.
W myśl art. 30b ust. 5 ww. ustawy, dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.
Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i obliczyć należny podatek dochodowy.
Zgodnie z treścią art. 45 ust. 1a pkt 1 cytowanej ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy.
Zgodnie jednak z art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.
W rezultacie z tytułu realizacji przez Uczestników praw wynikających z Jednostek Instrumentu, na Spółce nie będą ciążyły obowiązki płatnika. Spółka zobowiązana będzie jedynie do sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy.
Z uwagi na powyższe po stronie Uczestników, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji praw wynikających z Jednostek Instrumentu, który stanowi przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy i wykazaniu, w zeznaniu podatkowym składanym przez Uprawnionych stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy. W związku z powyższym na Spółce nie będą ciążyły w tym zakresie obowiązki płatnika, a jedynie obowiązek sporządzenia i przesłania informacji PIT-8C zgodnie z art. 39 ust. 3 ww. ustawy.
Końcowo odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych, które przemawiają za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku, należy stwierdzić, że powołane orzeczenia dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie