1. Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym środki pieniężne oraz inne składniki majątkowe otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu bycia wspól... - Interpretacja - IPPB1/4511-110/16-3/MT

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 29.02.2016, sygn. IPPB1/4511-110/16-3/MT, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

1. Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym środki pieniężne oraz inne składniki majątkowe otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu bycia wspólnikiem Spółki w wyniku jej likwidacji będą podlegać opodatkowaniu w Polsce jako dochody położonego w Polsce zakładu?
2. Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego środki pieniężne oraz (lub) inne składniki majątku (w tym wierzytelność pieniężna wobec Wnioskodawcy o zwrot kwoty pożyczki i ewentualnych odsetek, jeżeli będą do tego czasu należne) otrzymane przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji bądź rozwiązania Spółki będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT na moment likwidacji / rozwiązania Spółki?
3. Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego wygaśnięcie w drodze konfuzji zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki z 0.0., przekształconej w Spółkę, z tytułu zaciągniętej od Spółki z 0.0. pożyczki pieniężnej (w wyniku podziału majątku z tytułu likwidacji/rozwiązania Spółki) spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2016 r. (data wpływu 1 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania w wyniku likwidacji spółki osobowej środków pieniężnych, składników majątków oraz wskazanej we wniosku konfuzji jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania w wyniku likwidacji spółki osobowej środków pieniężnych, składników majątków oraz wskazanej we wniosku konfuzji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Turcji i podlegającą w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W przyszłości Wnioskodawca zamierza objąć udziały w spółce kapitałowej z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka z o.o.) za wkład gotówkowy.

Spółka z o.o. będzie zarówno prowadziła działalność gospodarczą jak i uzyskiwała przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W szczególności, Spółka z o.o może uzyskać przychody ze zbycia, w tym sprzedaży lub umorzenia udziałów.

Wnioskodawca bierze również pod uwagę możliwość przekształcenia Spółki z o.o. w spółkę jawną bądź spółkę komandytową (dalej: Spółka).

Wnioskodawca nie wykluczą że w przyszłości, w przypadku gdy Spółka zrealizuje założone cele gospodarcze, dojdzie do jej rozwiązania. Zakończenie bytu prawnego Spółki nastąpi w drodze likwidacji albo w drodze podjętej przez jej wspólników, w tym przez Wnioskodawcę, jednomyślnej uchwały o zakończeniu działalności Spółki bez przeprowadzenia jej likwidacji stosownie do treści art. 67 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: KSH). Rozwiązanie Spółki może zatem nastąpić zarówno z przeprowadzeniem postępowania likwidacyjnego, jak i bez likwidacji przewidzianej przepisami KSH. W przypadku rozwiązania Spółki bez przeprowadzania likwidacji, rozwiązanie zostanie przeprowadzone na mocy jednomyślnej uchwały wspólników zgodnie z art. 58 KSH.

Spółka zostanie powołana w drodze przekształcenia Spółki z o.o. w celu prowadzenia poprzez tę spółkę zarobkowej działalności gospodarczej. W związku z tym, fakt uzyskania przez Wnioskodawcę, jako wspólnika Spółki, dochodu (przychodu) będzie uzależniony od biznesowego powodzenia planowanych inwestycji. Niemniej, zasadnym jest przyjęcie, iż w trakcie funkcjonowania Spółki po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek podatkowy na gruncie Ustawy o PIT tak długo i w takim zakresie, w jakim będzie on wynikał z prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Obowiązek podatkowy będzie wynikał z przypisania m. in, do Wnioskodawcy, na gruncie art. 8 ust. 1 Ustawy o PIT, dochodu (przychodu) uzyskanego poprzez Spółkę jawną.

W przypadku rozwiązania/likwidacji Spółki przewiduje się, że na majątek podlegający podziałowi składać się mogą środki pieniężne, których źródłem uzyskania może być zarówno działalność prowadzona przed, jak i po przekształceniu, a także ewentualnie inne składniki majątku niebędące środkami pieniężnymi istniejące na moment likwidacji bądź rozwiązania bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. W szczególności tymi składnikami majątku mogą być:

  • wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez Spółkę z o.o. przed przekształceniem w Spółkę (wraz z ewentualnie należnymi odsetkami) i/lub
  • wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny, pomniejszone o należny podatek od towarów i usług,
  • udziały w innych spółkach kapitałowych.

W wyniku likwidacji Wnioskodawca otrzyma zatem majątek Spółki, który:

  • nie będzie pochodził z dochodów wypracowanych przez Spółkę z o. o. lub Spółkę; lub
  • będzie pochodził z dochodów wypracowanych przez Spółkę z o. o. lub Spółkę, jednak dochód ten zostanie opodatkowany przez Spółkę z o.o. (w przypadku wypracowania dochodu na etapie funkcjonowania Spółki z o.o.) lub Wnioskodawcę proporcjonalnie do udziału w zyskach Spółki (w przypadku wypracowania dochodu przez Spółkę).

Natomiast w przypadku przeniesienia wierzytelności Spółki przysługującej jej wobec Wnioskodawcy do majątku osobistego Wnioskodawcy, zobowiązanie Wnioskodawcy do zwrotu kwoty pożyczki wygasłoby z mocy prawa w drodze kontuzji (confusio legis), tj. instytucji prawa cywilnego, powodującej wygaśnięcie prawa podmiotowego w postaci przyszłej wierzytelności Spółki wobec Wnioskodawcy na skutek połączenia w tym samym podmiocie (Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności Spółki wobec Wnioskodawcy) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki do spłaty kwoty pożyczki wraz z ewentualnie należnymi odsetkami). Innymi słowy, jeżeli w ramach przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawca otrzyma przedmiotową wierzytelność pożyczkową w wyniku likwidacji lub rozwiązania Spółki, to nastąpi z mocy prawa wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy do zwrotu kwoty udzielonej mu przez Spółkę z o.o. pożyczki (wraz z ewentualnym zobowiązaniem do zapłaty należnych odsetek) na rzecz Spółki na skutek kontuzji powodującej wygaśnięcie prawa podmiotowego poprzez połączenie w tym samym podmiocie, prawa i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku.

Wierzytelność, którą Wnioskodawca otrzymałby z związku z likwidacją lub rozwiązaniem Spółki nie byłaby zarachowana u Wnioskodawcy jako przychód należny. Opisywana wierzytelność powstałaby poprzez udzielenie pożyczki Wnioskodawcy przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością). Wnioskodawca pragnie w tym miejscu podkreślić, że bez wpływu na skutki podatkowe zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku pozostaje arŁ 14 ust. 8 Ustawy o PIT, ponieważ dotyczy on jedynie wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną podczas gdy wierzytelność, która zostałaby otrzymana przez Wnioskodawcę, miałaby swoje źródło w pożyczce udzielonej Wnioskodawcy przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną. Jednocześnie, ponieważ przedmiotowa wierzytelność pożyczkowa (inaczej niż np. wierzytelność z tytułu sprzedaży towaru) ma charakter pieniężny to w przypadku powstania takiej wierzytelności nie dochodzi do zarachowania przychodu należnego w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT (udzielenie pożyczki jest neutralne w podatku dochodowym).

Wnioskodawca przed przekształceniem Spółki z o.o. w Spółkę chciałby dowiedzieć się jakie będą skutki podatkowe ewentualnej likwidacji Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym środki pieniężne oraz inne składniki majątkowe otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu bycia wspólnikiem Spółki w wyniku jej likwidacji będą podlegać opodatkowaniu w Polsce jako dochody położonego w Polsce zakładu...
  2. Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego środki pieniężne oraz (lub) inne składniki majątku (w tym wierzytelność pieniężna wobec Wnioskodawcy o zwrot kwoty pożyczki i ewentualnych odsetek, jeżeli będą do tego czasu należne) otrzymane przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji bądź rozwiązania Spółki będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT na moment likwidacji / rozwiązania Spółki...
  3. Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego wygaśnięcie w drodze konfuzji zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki z 0.0., przekształconej w Spółkę, z tytułu zaciągniętej od Spółki z 0.0. pożyczki pieniężnej (w wyniku podziału majątku z tytułu likwidacji/rozwiązania Spółki) spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko w zakresie Pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne oraz inne składniki majątkowe otrzymane przez Wnioskodawcę z tytułu bycia wspólnikiem Spółki w wyniku jej likwidacji będą podlegać opodatkowaniu w Polsce jako dochody położonego w Polsce zakładu.

Stanowisko w zakresie Pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne oraz (lub) inne składniki majątku (w tym wierzytelność pieniężna wobec Wnioskodawcy o zwrot kwoty pożyczki i ewentualnych odsetek, jeżeli będą do tego czasu należne) otrzymane przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji bądź rozwiązania Spółki, powstałej w wyniku przekształcenia Spółki z o.o., nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT na moment likwidacji / rozwiązania Spółki.

Stanowisko w zakresie Pytania nr 3

Zdaniem Wnioskodawcy, wygaśnięcie w drodze kontuzji zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu zaciągniętej od Spółki z o.o. pożyczki pieniężnej (w wyniku podziału majątku z tytułu likwidacji/rozwiązania Spółki) nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie art. 3 ust. 2a Ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie natomiast do art. 4a Ustawy o PIT, przepisy art. 3 ust 1 i la, stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym w Turcji i w Polsce posiada ograniczony obowiązek podatkowy, kwestie opodatkowania dochodów uzyskanych z tytułu uczestnictwa w spółce osobowej należy rozpatrywać z uwzględnieniem Umowy.

W opinii Wnioskodawcy, analiza zawartych w Umowie regulacji prowadzi do wniosku, że dochody z likwidacji Spółki powinny być opodatkowane na zasadach właściwych dla opodatkowania tzw. innych dochodów związanych z działalnością zakładu (art. 21 ust. 2 Umowy), gdyż Spółka stanowi zakład w rozumieniu Umowy.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 Umowy części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Regulacja ta oznacza w praktyce, że inny dochód uzyskany przez rezydenta podatkowego Turcji podlega opodatkowaniu tylko w Turcji.

Jak stanowi jednak art. 21 ust. 2 Umowy, zasada przewidziana w ust. 1 (przewidująca opodatkowanie jedynie w państwie rezydencji podatnika) nie ma zastosowania do dochodów niebędących dochodami z majątku nieruchomego w ustępie 2 artykułu 6, jeżeli osoba uzyskująca takie dochody, posiadająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, wykonuje w drugim Umawiającym się Państwie działalność zarobkową przez zakład w nim położony lub wykonuje w tym drugim Państwie wolny zawód w oparciu o stałą placówkę w nim położoną i gdy prawa lub dobra, z których tytułu wypłacany jest dochód, są rzeczywiście związane z działalnością takiego zakładu łub stałej placówki. W takim przypadku, w zależności od konkretnej sytuacji, stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14.

Zatem w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje inny dochód, który nie stanowi dochodu z majątku nieruchomego, a jednocześnie jest on rzeczywiście związany z działalnością zakładu prowadzonego przez podatnika w drugim państwie, to dochód ten będzie podlegać opodatkowaniu według zasad przewidzianych w art. 7 Umowy (regulujących zasady opodatkowania przedsiębiorstw i ich zakładów).

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma wątpliwości, że w przypadku likwidacji Spółki dochód przez niego uzyskany w postaci majątku przekazanego przez Spółkę jest rzeczywiście związany z działalnością zakładu (tj. z działalnością Spółki). W świetle okoliczności, że do momentu likwidacji to właśnie Spółka jest właścicielem majątku, który w wyniku likwidacji zostanie przekazany m.in. na rzecz Wnioskodawcy oraz że wykorzystuje ten majątek (do momentu likwidacji) w prowadzonej działalności, inne twierdzenie nie byłoby w żaden sposób uzasadnione.

Jak podkreśla Klaus Vogel, art. 21 ust. 2 ma zastosowanie do dochodu z wszelkiego majątku niebędącego majątkiem nieruchomym, który jednocześnie stanowi majątek zakładu (A Commentary to the OECD-,UN- and US- Model Conventions for the Avoidance of Double Taxation on Income and Capital, Kluwer Law International 1997, s. 1098).

Mając zatem na uwadze powyższe należy uznać, że dochód Wnioskodawcy z tytułu likwidacji Spółki należy traktować jako inny dochód rzeczywiście związany z działalnością zakładu, który na podstawie art. 21 ust. 2 Umowy będzie opodatkowany na zasadach przewidzianych w art. 7 Umowy (regulującym opodatkowanie dochodów przedsiębiorstw oraz ich zakładów).

W świetle powyższego, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że dochody uzyskiwane z tytułu likwidacji Spółki, będącej polskim zakładem Wnioskodawcy, powinny być zakwalifikowane jako inne dochody związane z działalnością tego zakładu i w konsekwencji powinny, zdaniem Wnioskodawcy, podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce.

Mając zatem na względzie powołane regulacje oraz przedstawione zdarzenie przyszłe, uznać należy, że skoro Wnioskodawca posiada na terytorium Polski zakład, to dochód z likwidacji Spółki może być opodatkowany w Polsce.

W związku z tym skutki podatkowe otrzymania przez Wnioskodawcę środków pieniężnych i składników majątku w wyniku likwidacji spółki osobowej z siedzibą w Polsce, należy rozpoznać w oparciu o przepisy Ustawy o PIT.

Takie rozumienie zasad opodatkowania likwidacji Spółki zostało niedawno potwierdzone w poniższych interpretacjach podatkowych:

  1. Interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 grudnia 2015 r. (sygn. IPPB 1/4511-1255/15-2/EC)
  2. Interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 listopada 2015 r. (sygn. IPPB 1/4511-1004/15-2/MM)
  3. Interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 czerwca 2015 r. (sygn. IPPB1/4511-390/15-2/ES)

Ad.2

Spółki osobowe prawa handlowego, do których należą m. in. spółka jawna czy spółka komandytowa, nie są podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, takimi podatnikami są wspólnicy takiej spółki. Potwierdza to definicja spółki niebędącej osobą prawną zawarta w art. 5a pkt 26 Ustawy o PIT, zgodnie z którym ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną - oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Spółki osobowe, w tym spółka jawna oraz spółka komandytowa, są transparentne podatkowo, co oznacza, że dochody tych spółek nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce osobowej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu wspólnika. Zatem, jeżeli wspólnikiem spółki osobowej jest osoba fizyczna (Wnioskodawca), dochód z udziału w spółce osobowej będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca przy ustalaniu ewentualnego przychodu z tytułu likwidacji Spółki, będzie zobowiązany opierać się na regulacjach zawartych w Ustawie o PIT.

Jednym ze źródeł przychodów, wskazanych w art. 10 Ustawy o PIT, jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Na podstawie art. 14 ust. 1 Ustawy PIT za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów oraz udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b Ustawy o PIT, do przychodów z działalności gospodarczej zaliczają się przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Z kolei z przychodów z działalności gospodarczej w sposób wyraźny wyłączono mocą art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy o PIT środki pieniężne. W myśl powyższego przepisu do przychodów nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki. Art. 14 ust. 3 pkt 12 odnosi się natomiast do pozostałych składników likwidowanej spółki stanowiąc, iż nie jest przychodem ich odpłatne zbycie, jeżeli zostało dokonane po upływie 6 łat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja i nie następuje w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze brzmienie art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy PIT, nie powinno, zdaniem Wnioskodawcy, budzić wątpliwości, iż otrzymanie przez niego środków pieniężnych pochodzących z likwidacji Spółki nie będzie skutkować powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie Ustawy o PIT.

Co się zaś tyczy pozostałych niepieniężnych składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki osobowej (w szczególności wierzytelności pożyczkowych), zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 12 Ustawy o PIT ewentualny przychód po stronie Wnioskodawcy mógłby powstać dopiero w momencie zbycia otrzymanych w toku likwidacji składników majątku, pod warunkiem, że zbycie to miałoby charakter odpłatny oraz nastąpiło przed upływem 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Oznacza to, że środki pieniężne wypłacone Wnioskodawcy w toku rozwiązania Spółki nie będą stanowić dla niego przychodu, natomiast wierzytelności stanowiące majątek Spółki będą jego przychodem tylko w wypadku, gdy zostaną zbyte przed upływem wspomnianego, sześcioletniego terminu. Natomiast samo otrzymanie wyżej wymienionych składników majątku likwidowanej Spółki w żadnym wypadku nie spowoduje powstania przychodu.

Za poprawnością stanowiska Wnioskodawcy przemawia nie tylko wykładnia językowa art. 14 ust. 3 pkt 10 oraz art. 14 ust. 3 pkt 12, ale również wykładnia autentyczna tego przepisu. Został on wprowadzony ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) i wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.

W treści założeń Ministerstwa Finansów z dnia 19 maja 2010 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można przeczytać, iż:

W zakresie dotyczącym likwidacji spółki projekt zakłada zróżnicowanie zasad opodatkowania otrzymanego przez wspólnika likwidowanej spółki majątku, w zależności od tego, w jakiej formie majątek ten jest przez wspólnika otrzymywany, tj. w formie pieniężnej czy niepieniężnej. I tak, w przypadku otrzymania przez wspólnika:

  • środków pieniężnych - ich wartość nie będzie stanowiła przychodu; przyjęcie tego rozwiązania zmierza do wyeliminowania podwójnego opodatkowania, na które wskazywało przywołane wyżej orzecznictwo. W związku z powyższym z przychodów podlegających opodatkowaniu wyłączono przychód odpowiadający wartości środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika z tytułu likwidacji spółki;
  • innych składników majątku - ich wartość będzie stanowiła przychód u wspólnika dopiero w momencie zbycia składnika majątku otrzymanego w wyniku likwidacji spółki. Będzie to skutkowało opodatkowaniem faktycznie uzyskanego przychodu. Propozycja ta uwzględnia utrzymanie braku podmiotowości w podatku dochodowym spółek niebędących osobami prawnymi. Koncepcja opodatkowania faktycznie uzyskanego przychodu (w momencie jego realizacji np. sprzedaży) upraszcza system podatkowy. Wymaga to wyraźnego wskazania w ustawie PIT, że przychód nie powstaje w związku z otrzymaniem w wyniku likwidacji spółki, niepieniężnych składników majątku, a powstaje dopiero w momencie ich zbycia.

Powyższa teza znajduje również odzwierciedlenie w dotychczasowej praktyce organów podatkowych. Potwierdził ją m. in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 3 czerwca 2014 r. (sygn. IPPB1/415-313/14-4/MT i IPPB1/415-314/14-4/MT), z 14 maja 2013 r. (sygn. IPPB1/415-184/13-4/IF) oraz z 1 października 2012 r. (sygn. IPPB1/415-760/12-2/EC), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach indywidualnych z 4 lipca 2013 r. (sygn. IBPBI/I/415-372/13/AP, IBPBI/1/415-375/13/AP i IBPBI/1/415-374/13/AP), a także Dyrektor izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (sygn. IPTPB2/415-250/11-2/MP). Ponadto, brak opodatkowania środków pieniężnych uzyskanych w wtoku rozwiązania spółki osobowej powstałej z przekształcenia ze spółki kapitałowej potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 czerwca 2014 r. (sygn. ILPB2/415-465/14-2/TR), Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 maja 2011 r. (sygn. IBPBI/1/415-285/11/HSt), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 sierpnia 2011 r. (sygn. IPTPB1/415-97/11-2/MD), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 października 2013 r. (sygn. IPPB1/415-707/13-5/KS) oraz z 6 listopada 2013 r. (sygn. IPPB1/415-802/13-8/MT).

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno wykładnia literalna jak i autentyczna art. 14 ust. 3 pkt 10 i 12 Ustawy o PIT, prowadzą do wniosku, iż otrzymanie przez Wnioskodawcę w związku z likwidacją Spółki środków pieniężnych oraz pozostałych składników majątku (w tym wierzytelności pożyczkowych z tytułu pożyczek otrzymanych od Spółki z o.o.) likwidowanej spółki nie będzie powodować powstania przychodu podatkowego w PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe skutki podatkowe znajdą zastosowanie niezależnie od tego czy Spółka zostanie rozwiązana z przeprowadzeniem procesu likwidacji czy bez przeprowadzania tego procesu (jeżeli taki sposób rozwiązania Spółki zostanie uzgodniony przez wspólników w drodze jednomyślnej uchwały). Należy bowiem wskazać, iż zgodnie z art. 103 w związku z art. 58 pkt 2 KSH, jednym z powodów rozwiązania spółki jawnej jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników. Z kolei zgodnie z art. 67 § 1 KSH w przypadku rozwiązania spółki, należy przeprowadzić likwidację, chyba, że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki*. Z powyższych przepisów wynika, że przeprowadzenie likwidacji nie jest obowiązkowym etapem rozwiązania spółki osobowej. Niemniej jednak, zarówno rozwiązanie spółki w tzw. trybie uproszczonym, tj. bez likwidacji, jak i rozwiązanie spółki z przeprowadzeniem likwidacji, skutkują ustaniem bytu prawnego spółki osobowej.

W opinii Wnioskodawcy, w powołanych powyżej przepisach Ustawy o PIT brak jest podstaw do różnicowania konsekwencji podatkowych rozwiązania spółki osobowej (w zakresie opodatkowania wspólnika z tytułu otrzymania środków pieniężnych / składników rzeczowych majątku) w zależności od tego w jakim trybie zostanie rozwiązana spółka osobowa tj. czy rozwiązanie nastąpi z przeprowadzeniem procesu likwidacji czy bez przeprowadzania tegoż procesu.

Zarówno bowiem likwidacja spółki osobowej, jak również jej rozwiązanie (bez likwidacji) mają ten sam skutek w postaci zakończenia bytu prawnego spółki. Takie zrównanie w skutkach podatkowych tzw. rozwiązania uproszczonego i likwidacji spółki jawnej jest także potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 6 listopada 2013 r. (sygn. IPPB1/415-802/13-8/MT) stwierdził, że: Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 1 i 2, po stronie wnioskodawcy nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu likwidacji spółki jawnej i otrzymania z tego tytułu środków pieniężnych bez względu na to, czy będzie to likwidacja, czy też rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego albowiem obie formy zmierzają do ustania bytu prawnego spółki. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe. W konsekwencji, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, tj w przypadku likwidacji/rozwiązania spółki jawnej otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych korzysta z wyłączenia z przychodów na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, że na powyższe konkluzje dotyczące podatkowych konsekwencji opisanego zdarzenia przyszłego nie wpływa brzmienie przepisu art. 14 ust. 8 Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 14 ust 8 Ustawy o PIT, przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11, rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki - z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika W konsekwencji, rozważania dotyczące otrzymania środków pieniężnych przez Wnioskodawcę będą miały również zastosowanie w przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę wierzytelności w wyniku likwidacji Spółki.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że wierzytelności, o których mowa w opisie zdarzenia przyszłego również nie będą stanowiły przedmiotu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie otrzymania ich przez Wnioskodawcę wskutek likwidacji Spółki. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy w ramach likwidacji Spółki dojdzie do otrzymania przez Wnioskodawcę wierzytelności, ich wartość traktowana tak samo jak środków pieniężnych, nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy przychodu podatkowego.

Podejście to potwierdzają liczne interpretacje indywidualne:

  1. Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 marca 2015 r. o sygn. IBPBI/1/415-1557/14/AP wydaną na tle stanu faktycznego, w którym likwidowana spółka osobowa (jawna lub komandytowa), powstała z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
  2. Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r. o sygn. IPTPB1/415-726/14-4/MM wydaną na tle stanu faktycznego, w którym likwidowana spółka osobowa (jawna lub komandytowa), powstała z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
  3. Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 marca 2015 r. o sygn. IBPBI/1/415-1593/14/BK

Ponadto, ponieważ przepis art. 14 ust. 8 Ustawy o PIT dotyczy jedynie wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną nie znajdzie on w ogóle zastosowania w sytuacji gdy wierzytelność, która zostałaby otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji Spółki, miałaby swoje źródło w pożyczce udzielonej przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością). W konsekwencji, otrzymanie takiej wierzytelności w wyniku podziału majątku likwidacyjnego Spółki będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy na gruncie art. 14 ust. 2 pkt 17 i ust. 3 pkt 12 Ustawy o PIT. Biorąc pod uwagę powyższą argumentację należy stwierdzić, że składniki majątku (środki pieniężne oraz ewentualnie pozostałe składniki majątku likwidowanej Spółki, w tym wierzytelności pożyczkowe), które zostaną otrzymane przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji majątku Spółki nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodu w momencie ich otrzymania zarówno w przypadku, gdy rozwiązanie nastąpi z przeprowadzeniem likwidacji jak i w przypadku, gdy Spółka zostanie rozwiązana bez likwidacji.

Ad. 3

W momencie, gdy Wnioskodawca otrzyma wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki, z tytułu której jest jednocześnie zobowiązanym, dojdzie do wygaśnięcia jego zobowiązania w wyniku tzw. konfuzji legalnej, definiowanej jako zjednoczenie w jedynym podmiocie prawa i odpowiadającego mu obowiązku (K. Osajda, Kodeks cywilny. Komentarz, wydanie 7, SIP Legalis).

Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT za przychody z działalności gospodarczej uznaje się również wartość umorzonych zobowiązań. Pojęcie umorzone zobowiązania nie zostało zdefiniowane ustawowo. Odwołując się do wykładni językowej można sięgnąć do definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN, gdzie pojęcie umorzyć oznacza zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych. Umorzenie zobowiązania wywołuje więc skutki w postaci zmniejszenia lub likwidacji zobowiązania przez to, że wierzyciel zrzekł się dochodzenia roszczeń. W wyniku umorzenia zobowiązanie więc wygasa, ale nie każde wygaśnięcie zobowiązania polega na jego umorzeniu.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż na podstawie art. 498 - 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej: Kodeks cywilny), wierzytelność może zostać umorzona w drodze potrącenia, odnowienia lub zwolnienia z długu. Należy podkreślić, iż z podatkowego punktu widzenia najważniejsze jest wskazanie, czy powyższe sposoby umorzenia wierzytelności powodują powstanie przyrostu w majątku dotychczasowego dłużnika, bo tylko to mogłoby stanowić dla niego przychód podatkowy. Stanowisko takie prezentują i potwierdzają organy podatkowe w wydawanych przez siebie interpretacjach podatkowych.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 31 maja 2013 r. (sygn. ITPB3/423-104a/I3/MK) stwierdził, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcie umorzenia zobowiązania ma węższe znaczenie niż na gruncie prawa cywilnego. Umorzeniem zobowiązania w rozumieniu przepisów omawianej ustawy podatkowej jest zwolnienie dłużnika z obowiązku wykonania zobowiązania, tj. zwolnienie go z długu. Instytucję tę reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Potwierdził to również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 23 lipca 2013 r. (sygn. IBPBI/2/423-529/13/MS) przyjmując, że: potrącenie polega na umorzeniu wzajemnych wierzytelności dłużnika i wierzyciela (po zaistnieniu określonych przesłanek). W rezultacie dochodzi do częściowej/całkowitej kompensaty wzajemnych wierzytelności, w związku z tym zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika nie powstanie przychód podatkowy. Podsumowując należy podkreślić, że przychód podatkowy powstanie, jeżeli do umorzenia dojdzie w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu, na które dłużnik musi wyrazić zgodę.

Z powyższego można wnioskować, iż wyłącznie umorzenie w postaci nieodpłatnego zwolnienia z długu można uznać za przychód dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Aby można było mówić o umorzeniu konieczne jest zatem spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze, wierzyciel musi złożyć oświadczenie woli o zwolnieniu dłużnika z długu. Po drugie, na to zwolnienie dłużnik musi wyrazić zgodę. Tylko zgodne oświadczenia woli stron skutkują zwolnieniem z długu i umorzeniem zobowiązania, które oznacza rezygnację wierzyciela z przysługującego mu świadczenia i przychód dłużnika z tytułu tej rezygnacji.

Tymczasem, w sytuacji Wnioskodawcy nie dojdzie do zwolnienia z długu. W przedstawionym stanie faktycznym nastąpi likwidacja bądź rozwiązanie Spółki, w wyniku której wierzytelność z tytułu pożyczki udzielonej przez Spółkę z o.o. Wnioskodawcy przejdzie na Wnioskodawcę, a wcześniej zostałaby ona przeniesiona ze Spółki z o.o. na Spółkę w związku z sukcesją podatkową przy przekształceniu. W rezultacie, w rękach Wnioskodawcy znajdzie się jednocześnie wierzytelność i dług z tego samego tytułu, korektywnie ze sobą sprzężona wierzytelność o zwrot pożyczki z obowiązkiem do jej zwrotu wraz z ewentualnie należnymi do tego momentu odsetkami.

W tym momencie, z mocy prawa nastąpi konfuzja prawa podmiotowego. Nie dojdzie do złożenia żadnych oświadczeń woli po obu stronach, gdyż konfuzja będzie automatycznym wynikiem zaistnienia określonego zdarzenia prawnego. Nie spełni się zatem przesłanka konieczna do uznania, by można było mówić o zwolnieniu z długu.

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie wskazać na różnicę znaczenia pojęć umorzenia i wygaśnięcia. Istnieje wiele sposobów wygaśnięcia zobowiązania. Można tego dokonać spełniając świadczenie, można także spełnić inne świadczenie w miejsce pierwotnego, albo w inny sposób, zarówno z zaspokojeniem wierzyciela (np. złożenie do depozytu sądowego), jak i bez niego (np. wypowiedzenie umowy). Umorzenie jest jednym ze sposobów prowadzących do wygaśnięcia stosunku prawnego. Nie można natomiast umorzenia utożsamiać z wygaśnięciem. Konfuzja jest odrębnym sposobem wygaśnięcia zobowiązania, które nie powoduje przysporzenia dla strony, gdyż staje się ona jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem, sprowadzając do zera wszelkie korzyści i ciężary wynikające z danego stosunku prawnego.

Stanowisko to jest potwierdzane również przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 4 listopada 2013 r. (sygn. IBPBI/1/415-788/13/BK) w analogicznym stanie faktycznym stwierdził, iż stanowisko, zgodnie z którym konfuzja w rękach wspólnika spółki jawnej wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej temu wspólnikowi przez spółkę nie powoduje powstania przychodu, jest prawidłowe. Podobnie (również w stanie faktycznym obejmującym przekształcenie sp. z o.o. w spółkę jawną i konfuzję wierzytelności z tytułu pożyczki) wypowiedział się także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 11 grudnia 2013 r. (sygn. ILPB1/415-103 5/13-3/IM), w której stwierdził, że: w konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy (wspólnika SpJ) wobec SpJ z tytułu zaciągniętej pożyczki oraz odsetek należnych od tej pożyczki, poprzez konfuzję, następującą w wyniku likwidacji SpJ na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności SpJ z tytułu pożyczki oraz odsetek od tej pożyczki) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu pożyczki oraz odsetek od tej pożyczki), nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Powyższy pogląd znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 listopada 2013 r. (sygn. ILPB1/415-1068/13-2/AG), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 października 2013 r. (sygn. IBPBI/I/415-739/13/SK) czy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 września 2013 r. (sygn. ILPB 1/415-668/13-2/AG).

Reasumując, w przypadku, gdy Spółka z o.o., której Wnioskodawca będzie udziałowcem zostanie przekształcona w Spółkę, a ta zostanie następie rozwiązana i w wyniku jej rozwiązania Wnioskodawca otrzyma wierzytelność pożyczkową wraz z ewentualnie należnymi odsetkami, z tytułu której jest jednocześnie dłużnikiem i w związku z tym nastąpi w rękach Wnioskodawcy konfuzja wierzytelności i zobowiązania z tytułu tej pożyczki, to zdarzenie to nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu przepisów Ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie