W zakresie skutków podatkowych związanych ze zwolnieniem z długu na podstawie umowy darowizny - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 17.03.2015, sygn. IPPB1/415-1445/15-2/JS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

W zakresie skutków podatkowych związanych ze zwolnieniem z długu na podstawie umowy darowizny

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2014 r. (data wpływu 22 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze zwolnieniem z długu na podstawie umowy darowizny jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze zwolnieniem z długu na podstawie umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą mającą miejsce zamieszkania w Polsce oraz podlegającą w Polsce obowiązkowa podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Wnioskodawca nie prowadzi indywidualnej działalności gospodarczej i tym samym nie jest wpisany do Rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej,

Wnioskodawca będzie mieć w przyszłości wierzytelność lub wierzytelności wobec ojca z tytułu pożyczek udzielonych ojcu przez osobę trzecią, czyli Wnioskodawca będzie z tego tytułu wierzycielem ojca, a ojciec będzie dłużnikiem (Wnioskodawca nabędzie te wierzytelności tytułem wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela - osoby trzeciej albo cesji wierzytelności z osoby trzeciej na Wnioskodawcę za wynagrodzeniem).

Wnioskodawca zwolni ojca w przyszłości w całości z powyższych długów na podstawie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Odbędzie się to w ramach aktu notarialnego - umowy darowizny zawartej pod prawem polskim i przed notariuszem w Polsce. Zgodnie z kluczowym dla niniejszego wniosku o interpretację podatkową paragrafem tej umowy darowizny, Wnioskodawca oświadczy, że niniejszym - w trybie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - jako wierzyciel zwalnia nieodpłatnie ojca jako dłużnika z długów, o których mowa w § 1 ust. 2 tego aktu (czyli przedmiotowych wierzytelności), a ojciec oświadczy, że zwolnienie to przyjmuje.

W drugim punkcie tego paragrafu zawarte zostanie oświadczenie, że w celu uniknięcia wątpliwości Strony niniejszej umowy darowizny potwierdzają, że wierzytelności Darczyńcy wobec Obdarowanego, będące przedmiotem niniejszej umowy, wygasają z chwilą zawarcia tej umowy. Takich zwolnień z długu może być kilka.

Zwolnienie z długu będzie dokonane bez jakiegokolwiek wynagrodzenia (nieodpłatnie) w celu obdarowania ojca Wnioskodawcy (causa donandi). W zamian Wnioskodawca nie otrzyma żadnego świadczenia od ojca, w szczególności nie otrzyma zapłaty za wierzytelności.

Opisane świadczenia nie będą otrzymywane na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W zamian za dokonanie zwolnień z długu Wnioskodawca nie otrzyma od ojca żadnego świadczenia, ani ekwiwalentu świadczenia, w szczególności nie otrzyma zapłaty za zwolnienie z długu. Ponadto, w związku z otrzymaniem darowizny ani teraz, ani w przyszłości ojciec nie będzie zobowiązany do dokonania jakichkolwiek świadczeń na rzecz Wnioskodawcy jako darczyńcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Biorąc pod uwagę fakt braku faktycznego przysporzenia majątkowego związanego ze zwolnieniami z długu po stronie Wnioskodawcy, fakt, że jedynym podmiotem uzyskującym przysporzenie majątkowe jest ojciec Wnioskodawcy oraz fakt, że te czynności nie zostaną dokonane w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy, Wnioskodawca pragnie zapytać, czy przedstawione zwolnienia z długów skutkują lub mogą potencjalnie skutkować na jakiejkolwiek podstawie powstaniem u Wnioskodawcy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce, tj. dochodu lub przychodu opodatkowanego tym podatkiem...
Czy artykuł 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć w ten sposób, że jedną z przesłanek koniecznych do określenia przez organ podatkowy na podstawie tego artykułu dochodu Wnioskodawcy w związku z planowanymi czynnościami prawnymi jest ich dokonanie przez Wnioskodawcę w zakresie lub w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę pozarolniczą działalnością gospodarczą, czyli jako podmiotu prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą... Innymi słowy czy art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć w ten sposób, że ustalenie, że Wnioskodawca dokonał zwolnienia z długów na rzecz jego ojca wyłącznie w celach prywatnych, poza zakresem pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią przesłankę negatywną określenia przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy na podstawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli taką, która wyklucza określenie przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy na podstawie ww. przepisu...
Czy przedstawione zdarzenie przyszłe w postaci zwolnień z długu stanowi transakcję" w rozumieniu art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji czy w przypadku, gdy wartość wierzytelności podlegających zwolnieniu z długu przekracza kwoty wymienione w ust. 2 tego artykułu Wnioskodawca ma obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej planowanej darowizny (zwolnienia z długu) na rzecz matki...

Zdaniem Wnioskodawcy ad 1, biorąc pod uwagę fakt braku faktycznego przysporzenia majątkowego, związanego ze zwolnieniem z długu po stronie Wnioskodawcy, fakt, że jedynym podmiotem uzyskującym przysporzenie majątkowe jest ojciec Wnioskodawcy oraz fakt, że zwolnienie z długu nie jest dokonane w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy (nie jest transakcją), jedynym przepisem prawa podatkowego, na podstawie którego w przedstawionym stanie faktycznym zwolnienie z długu może potencjalnie skutkować powstaniem u Wnioskodawcy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce (tj. w szczególności dochodu lub przychodu opodatkowanego tym podatkiem) jest art. 199a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012, poz. 749 - dalej zwanej Ordynacją podatkową). Poniżej Wnioskodawca przedstawia uzasadnienie swojego stanowiska odnośnie rozumienia przepisów prawnych w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm. - dalej zwanej Ustawą o PIT), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art . 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężnie i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a) -c).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:

odsetki od pożyczek,
odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych,
dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawa uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni, w tym również:
1. dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
2. oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
3. podział majątku likwidowanej spółki (spółdzielni),
4. wartość dokonanych na rzecz udziałowców i akcjonariuszy nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, określoną według zasad wynikających z art. 11 ust. 2-2b,
przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c,
należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:
1. odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu,
przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy,
nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny,
przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o PIT stanowi, iż od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonemu na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art . 23 ust. 1 pkt 38 z zastrzeżeniem ust . 24 ust . 13 i 14.

Z treści wskazanych wyżej przepisów ustawy o PIT wynika, iż ustawodawca ewnumeratywnie określił przypadki i zdarzenia, w wyniku których powstaje przychód z kapitałów pieniężnych. W tych przypadkach jest mowa o odpłatnym zbyciu, realizacji praw i objęciu w zamian, wśród sytuacji skutkujących powstaniem przychodu z kapitałów pieniężnych nie wymieniono przypadków, w których podatnik nieodpłatnie zwalnia z długu. Zdaniem Wnioskodawcy, z tego właśnie względu przepisy te nie będą miały zastosowania do planowanych zdarzeń przyszłych (zwolnień z długu).

Przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z. 2014 r. poz. 121 dalej określanej jako Kodeks cywilny). Zgodnie z przepisem art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

Zgodnie z wyżej opisanym ustawowym modelem umowy darowizny świadczenia Wnioskodawcy na rzecz ojca Wnioskodawcy będzie miało charakter całkowicie nieodpłatny i bezzwrotny. Oznacza to, że umowy darowizny nie będą elementem jakiegokolwiek rozliczenia wzajemnego w teraźniejszości lub w przyszłości (w wyniku jakiejkolwiek czynności faktycznej lub prawnej), w tym w szczególności:

zobowiązanie do bezpłatnych świadczeń określonych umową darowizny nie będzie wynikać z innej umowy, ani z wyroku sądowego, ani z orzeczenia organu administracji, ani z obowiązku naprawienia szkody. Nie będzie istnieć również jakiekolwiek inne zobowiązanie w realizacji którego spełnione zostałyby zobowiązania określone umową darowizny;

z tytułu dokonanej darowizny Wnioskodawca nie będzie uprawniony do żądania od obdarowanej wynagrodzenia w jakiejkolwiek postaci;

w związku z dokonaną darowizną Wnioskodawca nie nałoży na obdarowanej obowiązku jakiegokolwiek działania albo zaniechania;

z dokonaną darowizną nie będą wiązać się uprawnienia Wnioskodawcy do wpływania w jakikolwiek sposób na działalność ojca Wnioskodawcy.

Ponadto, Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż umowy darowizny będą zawarte poza zakresem działalności gospodarczej, tj. nie będą transakcjami między przedsiębiorcami. Samo pojęcie transakcji nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego. W związku z brakiem stosownej definicji ustawowej, zakres pojęciowy sformułowania "transakcja " należy poddać wykładni opartej o dyrektywy wykładni językowej. Zgodnie z definicją transakcji zawartą w Słowniku internetowym języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/szukaj/transakcja) transakcja to:

operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług,

umowa handlowe na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy.

W powyższych definicjach jest jednoznacznie mowa o operacjach, umowach handlowych. Akcent w definicjach zdecydowanie położony jest na charakter handlowy, gospodarczy umowę, co potwierdza również definicja transakcji w liczbie mnogiej, które to pojęcie powinno być rozumiane zgodnie ze słownikiem PWN Biznes jako akty kupna-sprzedaży, będące wynikiem działań gospodarczych stron zawierających transakcje. Zgodnie z powyższym w przypadku zwolnienia ojca z długów przez Wnioskodawcę poza działalnością gospodarczą nie może być traktowane jak transakcja.

Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko uregulowane jest również w interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez Ministra Finansów. Tytułem przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać na niżej wymienione interpretacje prawa podatkowego.

Wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, działającego w imieniu ministra Finansów:

z dnia 20 czerwca 2011 r., numer: IPPB2/415-388/11-2/AK,

z dnia 26 stycznia 2011 r., numer: IPPB2/415-914/10-4/MK1,

z dnia 2 grudnia 2010 r., numer: IPPB2/415-800/10-2/AK.

Wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, działającego w imieniu Ministra Finansów:

z dnia 5 sierpnia 2011 r., numer: IBPBII/2/415-11/Mma;

z dnia 16 czerwca 2011 r. , numer: IBPBII/2/415-370/11/JG;

z dnia 12 stycznia 2011 r numer: IBPBII/2/415-1085/10/MM.

Wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu:

- z dnia 30 czerwca 2011 r., numer: ILPB1/415-522/11-2/AG.

Mając na uwadze powyższe uregulowania zawarte w ustawie o PIT, należy stwierdzić, że wskutek zwolnienia ojca Wnioskodawcy z długu nie w ramach działalności gospodarczej, tylko w ramach wykonywania prywatnego prawa własności, to co do zasady nie ma przepisów podatkowych, które mogłyby stanowić podstawę powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego lub zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, przedstawione zwolnienia z długu w formie umów darowizny Wnioskodawcy na rzecz ojca nie będą skutkowały powstaniem u Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy ad 2, zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 ustawy o PIT, jeżeli:

podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej podmiotem krajowym, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej podmiotem zagranicznym, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o PIT przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Przepisy ust. 4 stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach. Przy czym przez pojęcie powiązań rodzinnych, o których mowa w ust. 5 rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 25 ww. ust. 5 i 6 ustawy o PIT).

Przepis art. 25 ustawy o PIT ma na celu powstrzymanie podatników od przerzucania w wyniku powiązań rodzinnych części lub całości dochodu z jednego podmiotu na drugi podmiot w wyniku zawieranych transakcji handlowych (patrz: interpretacja indywidualna z dnia 22 listopada 2010 r. sygn. akt IBPBI/1/415-838/10/AB). Tym samym organy podatkowe w przypadkach wskazanych w cytowanych powyżej przepisach mają prawo określić dochód w drodze oszacowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność prawna, jaką jest zwolnienie z długu nie prowadzi do zaniżenia dochodu Wnioskodawcy, a tym samym nie ma podstaw do określenia dochodu w drodze oszacowania stosownie do postanowień art. 25 ustawy o PIT.

Powołany wyżej przepis dotyczy wykorzystywania związków gospodarczych pomiędzy kontrahentami do zaniżenia dochodu lub ceny ze szkodą dla fiskusa (Izabela Lewandowska, Rzeczposp. PCD.1996.9.28 Kapitałowy czy operacyjny). Pod pojęciem związku gospodarczego należy rozumieć powiązanie danego podatnika z innym podmiotem w zakresie czynności związanych lub wynikających bezpośrednio lub pośrednio z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, przy czym powiązanie to może się także opierać na związkach personalnych, majątkowych i kapitałowych (Piotr Roskisz, Dor. Podat. 1998.6.11, Pojęcie związku gospodarczego pomiędzy podmiotami powiązanymi na gruncie ustaw o podatkach dochodowych).

Zgodnie z polskimi przepisami dotyczącymi cen transferowych, organy skarbowe i podatkowe są uprawnione do oszacowania dodatkowego dochodu podatnika oraz należnego podatku, jeśli pomiędzy nim a podmiotem z nim powiązanym zostały ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

Powyższą argumentację należy uzupełnić o wykładnię odnoszącą się do celu, funkcji art. 25 ustawy o PIT, który wynika bezpośrednio z regulacji OECD, które były źródłem przepisów ustawy o PIT w zakresie tzw. cen transferowych. Głównym źródłem tych regulacji są Wytyczne w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych (Dom Wydawnicze ABC, 2004. oryg. Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations). Sam tytuł Wytycznych wskazuje na to, że mają one zastosowanie jedynie do podmiotów działających przy transakcji w charakterze przedsiębiorcy (ang. enterprise). W punkcie 8 Wstępu do Wytycznych wprost, jest mowa o tym że: ..Następujące zasady dotyczące opodatkowania przedsiębiorstw międzynarodowych (MNE) zostały inkorporowane w Modelu Konwencji Podatkowej OECD w zakresie podatków od dochodu i majątku, które stanowi podstawę dla rozleglej sieci dwustronnych traktatów podatkowych zawartych między państwami członkowskimi OECD oraz państwami niebędącymi członkami tej organizacji". Taki cel regulacji potwierdzają również często inne fragmenty Wytycznych, np. punkt 12 Wstępu do Wytycznych, zgodnie z którym: Ceny transferowe są znaczące zarówno dla podatników jak i administracji podatkowych, gdyż determinują w dużej części dochód oraz wydatki, a tym samym zyski opodatkowanie przedsiębiorstw powiązanych w różnych jurysdykcjach podatkowych".

Potwierdza to projekt Raportu OECD przygotowanego w dniach 19 września 2008 r. - 19 lutego 2009 r. pt.: Aspekty cen transferowych w zakresie restrukturyzacji gospodarczych: Projekt dla celów publicznej dyskusji, w którym w punkcie A.1 5 wprosi wskazano, że: Reorganizacje spółek takie jak łączenia i podziały nie są objęte niniejszym projektem.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, artykuł 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć w ten sposób, że jedną z przesłanek koniecznych określenia przez organ podatkowy na podstawie tego artykułu dochodu Wnioskodawcy w związku z planowanymi czynnościami i prawnymi (w formie umów darowizny) jest ustalenie, że Wnioskodawca dokonał zwolnienia z długu ojca Wnioskodawcy jako podmiot prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, czyli w zakresie lub w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę pozarolniczą działalnością gospodarczą. Innymi słowy artykuł 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć w ten sposób, ze ustalenie, że Wnioskodawca dokonał zwolnienia z długów na rzecz obdarowanego wyłącznie w celach prywatnych, poza zakresem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej stanowi przesłankę negatywną określenia przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy, na podstawie artykułu 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli taką która wyklucza określenie przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy, na podstawie artykułu 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe wnioskowanie potwierdzają również następujące interpretacje indywidualne:

interpretacja Ministra Finansów z dnia 20 września 2011 r. (numer ILPB2/415-694/11-5/JK), w której organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy zgodnie, z którym: (...) art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć w ten sposób, że ustalenie, że Zainteresowany dokonał darowizny udziałów na rzecz Obdarowanej wyłącznie w celach prywatnych, poza zakresem prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej stanowi przesłankę negatywną określenia przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy na podstawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli taką, która wyklucza określenie przez organ podatkowy dochodu Zainteresowanego, na podstawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz

interpretacja Ministra Finansów z dnia 20 września 2011 r. (numer ILPB2/415-704/11-5/WM), w której organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy zgodnie, z którym: (...) art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć w ten sposób, że ustalenie, że Zainteresowana dokonała darowizny udziałów na rzecz Obdarowanej, wyłącznie w celach prywatnych, poza zakresem prowadzonej przez nią działalności gospodarczej stanowi przesłankę negatywną określenia przez organ podatkowy dochodu Wnioskodawcy, na podstawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli taką, która wyklucza określenie przez organ podatkowy dochodu Zainteresowanej na podstawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".

Zdaniem Wnioskodawcy ad 3, zgodnie z art. 25a ust. 1 ustawy o P1T podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);
określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;
metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;
określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach, w przypadku, gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;
wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki;
określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
50.000 euro - w pozostałych przypadkach.

Zgodnie z art. 25 ust. 4 przepisy ust. l-3a stosuje się odpowiednio, gdy:

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Z przepisu powyższego jasno wynika, że stosuje się go tylko do ,transakcji", jednak samo pojęcie transakcji" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego. W związku z brakiem stosownej definicji ustawowej, zakres pojęciowy sformułowania ,,transakcja" należy poddać wykładni opartej o dyrektywy wykładni prawa podatkowego, tj. w pierwszej kolejności odczytać przy użyciu wykładni językowej prawa podatkowego, w tym szczególnie zgodnie z dyrektywą języka potocznego (w oparciu o słownik języka polskiego) oraz prawniczego (w oparciu o orzecznictwo organów stosujących przepisy podatkowe). Celem potwierdzenia prawidłowości wyniku wykładni językowej warto również odczytać treść tego sformułowania przy pomocy wykładni celowościowej i systemowej prawa podatkowego.

Zgodnie z definicją transakcji" zawartą w Słowniku internetowym języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/szukaj/transakcja) transakcja to:

operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług,
umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy.

Znaczenie to należy uzupełnić o zawartą w słowniku PWN Biznes (bardziej odpowiednim do odczytywania sformułowań ekonomicznych w zakresie regulacji odnośnie cen transferowych) definicję sformułowania transakcja, która stanowi, że jest to akt kupna-sprzedaży, umowa, np. bankowa, handlowa zawarta na giełdzie.

W powyższych definicjach jest jednoznacznie mowa o umowach handlowych, których przykładem jest umowa bankowa. Akcent w definicjach zdecydowanie położony jest na charakter handlowy, gospodarczy umów, co potwierdza również definicja transakcji w liczbie mnogiej, które to pojęcie powinno być rozumiane zgodnie ze słownikiem PWN Biznes jako akty kupna-sprzedaży, będące wynikiem działań gospodarczych stron zawierających transakcje.

W komentarzu do tego hasła (http://biznes.pwn.pl/haslo/3988677/transakcje.html) jest wprost mowa: współcześnie to umowy, zawarte w wyniku transakcji i płatności z nich wynikające są zazwyczaj realizowane przez banki; transakcje zawierane na giełdzie to transakcje giełdowe; w handlu zagranicznym wyróżnia się transakcje kompensacyjne, polegające na wzajemnym powiązaniu transakcji importowych i eksportowych z wyłączeniem obiegu pieniądza, który w tych transakcjach pełni funkcję jednostki rozrachunkowej i nie występuje jako środek płatniczy, np,: clearing, barter, kompensata. Jak wynika z powyższego, sformułowania transakcja nie należy rozumieć jako każdą czynność prawną lub faktyczną, a tylko taką, która dokonywana jest między przedsiębiorcami, ma charakter handlowy, gospodarczy (przymiotnik handlowy oznacza zgodnie z internetowym słownikiem języka polskiego coś w ramach handlu, czyli działalności polegającej na kupnie, sprzedaży lub wymianie towarów i usług). Z powyższej wykładni językowej jasno wynika, że przepisy art. 25a ustawy o PIT stosuje się wyłącznie do czynności prawnych lub faktycznych, które odbywają się między przedsiębiorcami powiązanymi i mają charakter operacji w ramach ich działalności gospodarczej, handlowych, a nie do wszystkich stosunków prawnych lub faktycznych pomiędzy spółką a udziałowcem, czy też pomiędzy przedsiębiorcami powiązanymi. Innymi słowy dwoje przedsiębiorców powiązanych może zawrzeć umowę w sferze prywatnej, poza działalnością gospodarczą (np. umowy darowizny, pożyczki), która nie będzie podlegać regulacjom z zakresu cen transferowych, w tym obowiązkowi dokumentacyjnemu, o którym mowa w art. 25a ustawy o PIT.

Taką wykładnię językową należy uzupełnić o wykładnię odnoszącą się do celu, funkcji art. 25a ustawy o PIT, który wynika bezpośrednio z regulacji OECD, które były źródłem przepisów ustawy o PIT w zakresie tzw. cen transferowych. Głównym źródłem tych regulacji są Wytyczne w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw w wielonarodowych oraz administracji podatkowych (Dom Wydawniczy ABC, 2004, oryg. Transfer Pricing Guidelines for Multinational Enterprises and Tax Administrations). Sam tytuł Wytycznych wskazuje na to, że mają one zastosowanie jedynie do podmiotów działających przy transakcji w charakterze przedsiębiorcy (ang. enterprise). W punkcie 8 Wstępu do Wytycznych wprost jest mowa o tym, że: Następujące zasady dotyczące opodatkowania przedsiębiorstw międzynarodowych (MNE) zostały inkorporowane u Modelu Konwencji Podatkowej OECD w zakresie podatków od dochodu i majątku, które stanowią podstawy dla rozległej sieci dwustronnych traktatów podatkowych zawartych między państwami członkowskimi OECD oraz państwami niebędącymi członkami tej organizacji". Taki cel regulacji potwierdzają również często inne fragmenty Wytycznych, np. punkt 12 Wstępu do Wytycznych, zgodnie z którym: Ceny transferowe są znaczące zarówno dla podatników, jak i administracji podatkowych, gdyż determinują w dużej części dochód oraz wydatki, a tym samym zyski opodatkowane przedsiębiorstw powiązanych w różnych jurysdykcjach podatkowych. Jak widać wykładnia celowościowa potwierdza rezultat wykładni językowej.

Dodatkowo wykładnię językową i funkcjonalną potwierdza wykładnia systemowa. Wszystkie regulacje OECD, o które oparte są polskie przepisy podatkowe w zakresie cen transferowych wskazują na to, że przepisy w zakresie tzw. cen transferowych, stosuje się jedynie do przedsiębiorstw powiązanych (ang. associated enterprises), czyli podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, a nie do wszystkich czynności prawnych lub faktycznych między podmiotami powiązanymi. W szczególności art. 25a nie stosuje się do czynności prawnych pozostających poza zakresem działalności gospodarczej, takich jak np.: sprawowanie funkcji w zarządzie spółki za wynagrodzeniem (wykonywane poza działalnością gospodarczą, czyli jako działalność wykonywana osobiście), świadczenie usług za wynagrodzeniem w stosunku pracy, darowizna wspólnika na rzecz spółki poza zakresem jego działalności gospodarczej, itp.

Powyższe rozumienie potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane przez organy podatkowe, np.: Pod pojęciem transakcji należy rozumieć umowę lub umowy zawarte z tym samym partnerem lub tymi samymi partnerami przedmiotem której lub których są dobra i usługi objęte jedną ceną. Oznacza to, że transakcją w rozumieniu tych przepisów może być np. umowa nabycia lub sprzedaży jednego dobra, umowa sprzedaży szeregu dóbr lub wykonanie szeregu usług, dla których określono łączną cenę itp. (zob. interpretacja Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 11 grudnia 2006 r sygn. 1472/ROP1/423-301/06/DP).

Niektóre organy podatkowe odwołują się także do słownikowej definicji pojęcia transakcja. Przykładowo, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, przez pojęcie transakcja należy rozumieć operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług bądź też umowy handlowe na kupno lub sprzedaż towarów lub usług (zob. interpretacja z dnia 24 grudnia 2008 r sygn. ILPB3/423-637/08-2/HS).

Powyższe wnioskowanie potwierdzają również następujące interpretacje indywidualne:

interpretacja Ministra Finansów z dnia 20 września 2011 r. (numer ILPB2/415-704/11-6/WM), w której organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym: (...) przedstawione zdarzenie przyszłe w postaci darowizny udziałów przez Wnioskodawcę nie stanowi transakcji w rozumieniu art. 25a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji w przypadku, gdy wartość rynkowa lub nominalna darowanych udziałów przekracza kwoty wymienione w art. 25a ust. 2 tego artykułu Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej planowanej darowizny udziałów na rzecz Obdarowanej, oraz

interpretacja Ministra Finansów z dnia 20 września 2011 r. (numer ILPB2/415-694/11 6/JK), w którym organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy zgodnie, z którym: (,..) przedstawione zdarzenie przyszłe w postaci darowizny udziałów przez Wnioskodawcę nie stanowi transakcji" w rozumieniu art. 25a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.) podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji w przypadku, gdy wartość rynkowa lub nominalna darowanych udziałów przekracza kwoty wymienione w art. 25a ust. 2 tego artykułu Wnioskodawca nie ma obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej planowanej darowizny udziałów na rzecz Obdarowanej.

Biorąc pod uwagę wyżej opisaną wykładnię oraz przedstawione zdarzenie przyszłe, należy uznać, że art. 25a ustawy o PIT nie będzie miał tutaj zastosowania i w konsekwencji Wnioskodawca nie będzie miał obowiązków przewidzianych w tym artykule, niezależnie od wartości wierzytelności podlegających zwolnieniu z długu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art . 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nie prowadzi indywidualnej działalności gospodarczej. Wnioskodawca będzie mieć w przyszłości wierzytelność lub wierzytelności wobec ojca z tytułu pożyczek udzielonych ojcu przez osobę trzecią, czyli Wnioskodawca będzie z tego tytułu wierzycielem ojca, a ojciec będzie jej dłużnikiem (Wnioskodawca nabędzie te wierzytelności tytułem wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela - osoby trzeciej albo cesji wierzytelności z osoby trzeciej na Wnioskodawcę za wynagrodzeniem). Wnioskodawca zwolni ojca w przyszłości w całości z powyższych długów, na podstawie art . 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Z 2014 r. poz. 121). Takich zwolnień z długu może być kilka.

Zwolnienie z długu będzie dokonane bez jakiegokolwiek wynagrodzenia (nieodpłatnie). W zamian Wnioskodawca nie otrzyma żadnego świadczenia od ojca, w szczególności nie otrzyma zapłaty za wierzytelności.

Na wstępie, wskazać należy, że przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zgodnie z przepisem art . 888 § 1 tegoż Kodeksu przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym, to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony. Jeżeli podatnik dokonuje świadczenia, mając nadzieję uzyskania w zamian, w przyszłości jakiejś korzyści majątkowej lub osobistej, to nie można mówić o darowiźnie.

Natomiast katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
działalność wykonywana osobiście;
pozarolnicza działalność gospodarcza;
działy specjalne produkcji rolnej;
(uchylony);
najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c);
odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,
  - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
inne źródła.

Natomiast, zgodnie z treścią art. 25 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. , jeżeli:

osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej podmiotem krajowym, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej podmiotem zagranicznym, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

- i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W myśl art. 25 ust. 2 ww. ustawy, dochody, o których mowa w ust. 1, określa się, w drodze oszacowania, stosując następujące metody:

porównywalnej ceny niekontrolowanej;
ceny odsprzedaży;
rozsądnej marży (koszt plus).

Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych w ust. 2, stosuje się metody zysku transakcyjnego (art. 25 ust. 3 cyt. ustawy).

Przepisy ust. 1-3a stosownie do art. 25 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje się odpowiednio, gdy:

podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Zgodnie z brzmieniem art. 25 ust. 5 ww. ustawy, przepisy ust. 4 stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach. Przez pojęcie powiązań rodzinnych, o których mowa w ust. 5, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 25 ust. 6 ustawy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Cytowany art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest przepisem szczególnym i dotyczy podmiotów powiązanych osobowo lub kapitałowo. Pozostawanie w związku kapitałowym lub osobowym nie jest w jakikolwiek sposób sankcjonowane, jednakże znaczenie podatkowe ma wykorzystywanie powiązań i związków do zmiany poziomu opodatkowania wbrew obowiązkowi ustawowemu. Celem regulacji zawartej w art. 25 ww. ustawy jest zabezpieczenie interesów Skarbu Państwa przed takimi działaniami podatników, które polegają na stosowaniu we wzajemnych relacjach warunków różniących się od tych, jakie istnieją pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, po to aby osiągnąć korzystny dla siebie rezultat podatkowy. O przerzucaniu dochodu można mówić wówczas, gdy wykaże się, że podatnik miał możliwość osiągnięcia dochodu, jakiego należałoby oczekiwać. Oznacza to, że zawarte w art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych unormowania chronią interesy fiskalne wierzyciela przed erozją podstawy opodatkowania na skutek zawierania przez podmioty pozostające ze sobą w szczególnych związkach relacji, których warunki odbiegają od wolnorynkowych, tj. odbiegają od warunków, jakie ustaliłyby ze sobą podmioty niepowiązane. Przysługująca organowi podatkowemu na podstawie art. 25 ww. ustawy kompetencja do szacunkowego ustalenia dochodów podatnika stanowi odstępstwo od ogólnych zasad dotyczących ustalania podstawy opodatkowania. Jednocześnie, szczegółowy sposób i tryb oszacowania przez organy podatkowego dochodów, o których mowa w tej regulacji, został uregulowany w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1176).

Biorąc powyższe pod uwagę, wskazać należy, że z regulacji zawartej w art. 25 ust. 1 ww. ustawy nie wynika, że określone w niej warunki (różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty) dotyczą tylko warunków w transakcjach zawieranych pomiędzy podmiotami (podatnikami) powiązanymi.

Ponadto podkreślić należy, że użycie w art. 25 ust. 1 ww. ustawy zwrotu w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty świadczy o zamiarze ustawodawcy objęcia hipotezą tej normy prawnej celowego działania podmiotów powiązanych, w kierunku takiego układania stosunków gospodarczych, które zmierzałoby do uchylania się od opodatkowania.

Odnosząc się do kwestii obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych w przypadku zawarcia opisanej we wniosku umowy zauważyć należy, że zgodnie z art. 25a ust. 1 ww. ustawy, podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 - lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji, obejmującej:

określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko);
określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty;
metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji;
określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot;
wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki, a w przypadku zawarcia umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze - w szczególności przyjętych w umowie zasad dotyczących praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach;
określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

W myśl art. 25a ust. 2 ww. ustawy, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
50.000 euro - w pozostałych przypadkach.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, na wstępie, stwierdzić należy, że Wnioskodawca słusznie uważa, że zwolnienia z długu - dokonane w formie umów darowizny Wnioskodawcy na rzecz ojca - nie skutkują powstaniem po Jego stronie przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, bowiem czynności te nie są objęte dyspozycją przepisu art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, podkreślić należy, że katalog dochodów osiąganych, na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, a w jego dyspozycji nie mieszczą się czynności będące przedmiotem zapytania - tj. w związku ze zwolnieniem z długu, dokonywanym w formie umów darowizny Wnioskodawcy na rzecz ojca skoro dokonywane one będą przez podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej.

Zatem, strony umów darowizny - Wnioskodawca oraz ojciec - na gruncie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, nie mogą zostać uznani za podmioty powiązane, w związku z czym przepis art. 25a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jako mający zastosowanie do transakcji dokonywanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w rozumieniu art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie znajduje zastosowania w analizowanej sprawie.

W konsekwencji, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej (tzw. dokumentacji cen transferowych) zgodnie z art. 25a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz przywołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że:

zwolnienia z długu - dokonane w formie umów darowizny Wnioskodawcy, na rzecz ojca - nie skutkują powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu (dochodu), podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

skoro ww. czynności umów darowizny, dokonywane będą przez podatnika nieprowadzącego działalności gospodarczej, nie ma podstaw do określania po stronie Wnioskodawcy dochodu, na postawie art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej (tzw. dokumentacji cen transferowych), określonej w treści art. 25a ust. 1 ww. ustawy.

W niniejszej sprawie ocena stanowiska Wnioskodawcy została natomiast dokonana wyłącznie w odniesieniu do okoliczności faktycznych przedstawionych w zawartym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa ( art . 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania ( art . 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi ( art . 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie