Temat interpretacji

opodatkowanie spłaty związanej z działem spadku oraz odsetek od nieterminowej wypłaty

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2012 r. (data wpływu 26 czerwca 2012 r.), uzupełnionym pismami z dnia 4 września 2012 r. (data wpływu 6 września 2012 r.) oraz z dnia 24 września 2012 r. (data wpływu 25 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowaniu spłaty związanej z działem spadku oraz odsetek od nieterminowej wypłaty - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowaniu spłaty związanej z działem spadku oraz odsetek od nieterminowej wypłaty. Wniosek został uzupełniony pismami z dnia 4 września 2012 r. (data wpływu 6 września 2012 r.) oraz z dnia 24 września 2012 r. (data wpływu 25 września 2012 r.).

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 31 grudnia 2010 r. zmarła matka Wnioskodawcy, która w testamencie pozostawiła czwórce swoich dzieci mieszkanie własnościowe. Nabycie spadku nastąpiło w maju 2011 r. (sprawa sądowa) bez zastrzeżeń ze strony czwórki dzieci. Ponieważ Wnioskodawca i pozostałe rodzeństwo mają własne mieszkania, wszyscy spadkobiercy postanowili sprzedać otrzymane w testamencie mieszkanie. Uzgodnili wspólnie, że mieszkanie to zostanie sprzedane za kwotę 66 000 zł. Została sporządzona umowa przedwstępna, którą wszyscy spadkobiercy podpisali, ponieważ kupujący ubiegał się o kredyt bankowy. Finalizacja transakcji miała nastąpić w dniu 7 października 2011 r. w obecności notariusza. Jednak brat Wnioskodawcy w ostatniej chwili odmówił podpisania aktu notarialnego twierdząc, że mieszkanie się należy tylko jemu. Ponieważ cały czas był opłacany czynsz przez wszystkich spadkobierców, Wnioskodawca wraz z pozostałym rodzeństwem postanowili zwrócić się do sądu o podjęcie decyzji o sprzedaży mieszkania, którą blokował brat. W wyniku działu spadku dokonanego w drodze ugody sądowej zawartej w dniu 13 grudnia 2011 r. brat przejął mieszkanie z obowiązkiem spłaty rodzeństwa w tym Wnioskodawcy po 16 500 zł dla każdego, w terminie do 31 marca 2012 r. Ponieważ brat nie dotrzymał terminu spłaty Wnioskodawca wystąpił do sądu o klauzule wykonalności. W dniu 16 czerwca 2012 r. i sprawa skierowana została do komornika sądowego.

W czerwcu 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od komornika należą mu kwotę 16 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca od otrzymanej kwoty 16 500 zł oraz odsetek jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego...

Wnioskodawca uważa, że nie powinien płacić podatku od otrzymanej kwoty ponieważ uzyskał ją w wyniku spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Stosownie zaś do art. 1035 Kodeksu cywilnego jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Powyższe oznacza, że do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom.

W wyniku dokonania działu spadku możliwy jest podział rzeczy lub prawa stanowiącego majątek spadkowy poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 31 grudnia 2010 r. zmarła matka Wnioskodawcy, która w testamencie pozostawiła czwórce swoich dzieci mieszkanie własnościowe. Nabycie spadku nastąpiło w maju 2011 r. (sprawa sądowa) bez zastrzeżeń ze strony czwórki dzieci. Ponieważ Wnioskodawca i pozostałe rodzeństwo mają własne mieszkania, wszyscy spadkobiercy postanowili sprzedać otrzymane w testamencie mieszkanie. Uzgodnili wspólnie, że mieszkanie to zostanie sprzedane za kwotę 66 000 zł. Została sporządzona umowa przedwstępna, którą wszyscy spadkobiercy podpisali, ponieważ kupujący ubiegał się o kredyt bankowy. Finalizacja transakcji miała nastąpić w dniu 7 października 2011 r. w obecności notariusza. Jednak brat Wnioskodawcy w ostatniej chwili odmówił podpisania aktu notarialnego twierdząc, że mieszkanie się należy tylko jemu. Ponieważ cały czas był opłacany czynsz przez wszystkich spadkobierców, Wnioskodawca wraz z pozostałym rodzeństwem postanowili zwrócić się do sądu o podjęcie decyzji o sprzedaży mieszkania, którą blokował brat. W wyniku działu spadku dokonanego w drodze ugody sądowej zawartej w dniu 13 grudnia 2011 r. brat przejął mieszkanie z obowiązkiem spłaty rodzeństwa w tym Wnioskodawcy po 16 500 zł dla każdego, w terminie do 31 marca 2012 r. Ponieważ brat nie dotrzymał terminu spłaty Wnioskodawca wystąpił do sądu o klauzule wykonalności. W dniu 16 czerwca 2012 r. i sprawa skierowana została do komornika sądowego.

W czerwcu 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od komornika należą mu kwotę 16 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż jeżeli kwota otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego to wartość uzyskanej spłaty nie spowodowała powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od kwoty otrzymanej spłaty.

Odnosząc się natomiast do odsetek z tytułu nieterminowej spłaty należy wskazać, iż w myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności, wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę ze spłatą związaną z działem spadku. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należy, iż odsetki z tyt. nieterminowej spłaty otrzymane w 2012 r. stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy