Temat interpretacji

1) Czy w związku ze złożeniem właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, na podstawie art. 8 ust. 3 w związku z art. 8 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oświadczenia o opodatkowaniu dochodów z najmu przez jednego z małżonków w trakcie trwania ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, po ustaniu tej wspólności w drodze zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową, dochody małżonków z najmu nadal podlegają opodatkowaniu przez jednego z małżonków? 2) Czy wobec złożonego w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej oświadczenia o opodatkowaniu dochodów z najmu przez jednego z małżonków, po ustaniu wspólności majątkowej w drodze zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej ustrój rozdzielności majątkowej między małżonkami, oświadczenie o opodatkowaniu dochodów z tego tytułu przez jednego z małżonków wymaga złożenia w następnym roku podatkowym rezygnacji z opodatkowania całości dochodów przez jednego z małżonków zgodnie z przepisem art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy małżonkowie nie zamierzają w następnym roku podatkowym rozliczać podatku z najmu w całości przez jednego z małżonków?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2015 r. (data wpływu 13 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z najmu.

W ww. wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 marca 2014 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarli umowę najmu okazjonalnego należącego do Nich lokalu mieszkalnego. Umowa zawarta została w oparciu o przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Wnioskodawca pismem z dnia 31 marca 2014 r., złożonym Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w dniu 8 kwietnia 2014 r. zawiadomił o zawarciu tej umowy na podstawie art. 19b ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przedstawiając kopię umowy z dnia 27 marca 2014 r. i wszystkich załączników: oświadczenia najemcy w formie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji co do obowiązku wydania lokalu po rozwiązaniu umowy najmu okazjonalnego, oświadczenia najemcy o wskazaniu innego lokalu, do którego przeprowadzi się w przypadku rozwiązania umowy najmu okazjonalnego i oświadczenie właściciela innego lokalu o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy w innym lokalu. W dniu zawarcia umowy najmu okazjonalnego istniała między Wnioskodawcą i Jego żoną wspólność majątkowa małżeńska, a żadne umowy małżeńskie majątkowe nie były zawierane. Pierwszy w roku podatkowym 2014 przychód z najmu lokalu mieszkalnego osiągnięty został przez Wnioskodawcę i Jego żonę w dniu 27 marca 2014 r., przy zawarciu opisanej wyżej umowy. Dlatego pismem z dnia 31 marca 2014 r. złożonym Naczelnikowi Urzędu Skarbowego (właściwemu miejscowo zarówno dla Wnioskodawcy jak i Jego żony), oświadczyli, że podatek dochodowy z tytułu dochodów z najmu będą opłacać na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) i że podatek ten rozliczany będzie przez jednego z małżonków Wnioskodawcę. Zawiadomienie takie złożone zostało na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z ust. 4 tego artykułu. W dniu 15 maja 2014 r. między Wnioskodawcą i Jego żoną zawarta została umowa o ustanowienie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków ustanowiona została z dniem 15 maja 2014 r., dlatego od tego dnia majątek objęty do tej pory wspólnością majątkową małżeńską, stał się majątkiem wspólnym w udziałach każdego z małżonków. Umowa majątkowa zawarta została przed notariuszem w formie aktu notarialnego. W związku z zawarciem tej umowy pismem z dnia 1 lipca 2014 r. złożonym Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w dniu 1 lipca 2014 r. Wnioskodawca złożył zawiadomienie o ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej, oraz poinformował, że na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dnia 15 maja 2014 r. dochody z tytułu najmu nieruchomości rozliczane będą przez każdego z małżonków w stosunku do udziałów we własności nieruchomości, tj. po 1/2. Do pisma tego Wnioskodawca załączył kopię aktu notarialnego z dnia 15 maja 2014 r. Umowa najmu okazjonalnego z dnia 27 marca 2014 r. została rozwiązana we wrześniu 2014 r., jednakże w dniu 3 października 2014 r. małżonkowie zawarli kolejną umowę najmu okazjonalnego tego samego lokalu mieszkalnego, zawiadamiając o tym Naczelnika Urzędu Skarbowego pismem z dnia 11 października 2014 r. złożonym Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w dniu 14 października 2014 r. Umowa ta trwa nadal.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w związku ze złożeniem właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, na podstawie art. 8 ust. 3 w związku z art. 8 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oświadczenia o opodatkowaniu dochodów z najmu przez jednego z małżonków w trakcie trwania ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, po ustaniu tej wspólności w drodze zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową, dochody małżonków z najmu nadal podlegają opodatkowaniu przez jednego z małżonków?
2. Czy wobec złożonego w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej oświadczenia o opodatkowaniu dochodów z najmu przez jednego z małżonków, po ustaniu wspólności majątkowej w drodze zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej ustrój rozdzielności majątkowej między małżonkami, oświadczenie o opodatkowaniu dochodów z tego tytułu przez jednego z małżonków wymaga złożenia w następnym roku podatkowym rezygnacji z opodatkowania całości dochodów przez jednego z małżonków zgodnie z przepisem art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku, gdy małżonkowie nie zamierzają w następnym roku podatkowym rozliczać podatku z najmu w całości przez jednego z małżonków?

Zdaniem Wnioskodawcy, dochody z najmu nieruchomości należącej do małżonków, osiągane po zawarciu umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkową między małżonkami, opodatkowane będą w sposób opisany w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli w proporcji do posiadanych udziałów w nieruchomości. Wnioskodawca wskazuje, że przepis art. 8 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że złożone na podstawie art. 8 ust. 3 tej ustawy oświadczenie o wyborze opodatkowania całości dochodów z najmu przez jednego z małżonków obowiązuje przy zapłacie zaliczek przez cały rok podatkowy oraz przy składaniu zeznania rocznego, chyba że w wyniku rozwodu lub orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy najmu przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu. W opisanym stanie faktycznym rozwodu ani separacji nie było, nie dokonano także podziału majątku. Jednakże z chwilą zawarcia małżeńskiej umowy majątkowej ustanawiającej ustrój rozdzielności majątkowej ustała wspólność majątkowa między małżonkami, której istnienie było podstawowym warunkiem możliwości wybrania opodatkowania całości dochodów z najmu przez jednego z małżonków. Warunek ten zapisany został w art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na jego podstawie złożono Naczelnikowi Urzędu Skarbowego oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodów przez jednego z małżonków. Z chwilą ustania wspólności majątkowej małżeńskiej warunek ten odpadł, zatem nie jest możliwe dalsze opodatkowanie całości dochodów z najmu przez jednego z małżonków. Okoliczności tej nie zmienia też literalne brzmienie przepisu art. 8 ust. 5, w którym nie wymieniono ustania rozdzielności majątkowej małżeńskiej w wyniku zawarcia umowy ustanawiającej wspólność majątkową jako podstawy zaprzestania rozliczania całości dochodów przez jednego z małżonków przed upływem roku podatkowego. Zdaniem Wnioskodawcy, konsekwencją powyższego stanowiska jest brak konieczności składania przez małżonków w następnym roku podatkowym oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania całości dochodów przez jednego z małżonków na podstawie art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek rozliczania całości dochodów upadł w roku podatkowym, w którym zawarto umowę rozdzielności majątkowej małżeńskiej, dlatego nie obowiązuje on także w następnym roku podatkowym. Z ostrożności jednak, zakładając, że istniałaby konieczność rozliczania/dochodów przez jednego z małżonków do końca roku podatkowego, w którym zawarto umowę rozdzielności majątkowej, w następnym roku podatkowym oświadczenie o wyborze takiego rozliczenia nie obowiązuje, gdyż nie istnieje już wspólność majątkowa będąca niezbędnym warunkiem opodatkowania całości dochodów z najmu przez jednego z małżonków. Zatem bez konieczności składania oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania całości dochodów przez jednego z małżonków, w następnym roku podatkowym po zawarciu umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową małżeńską, dochody z tytułu najmu opodatkowane będą przez każdego z małżonków w stosunku do posiadanego w nieruchomości udziału czyli na podstawie art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), jednym ze źródeł przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Stosownie do treści art. 9a ust. 6 ww. ustawy, dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Zasady, o których mowa w ust. 1 i 2, mają również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 przychody ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła przez jednego z nich (art. 8 ust. 3).

W myśl art. 8 ust. 4 ww. ustawy oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany, ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6, pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy.

Natomiast w świetle art. 8 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wybór zasady opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków, wyrażony w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, obowiązuje przy zapłacie zaliczek przez cały rok podatkowy oraz przy składaniu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) chyba, że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu.

Zatem, wybrany poprzez złożenie oświadczenia sposób opodatkowania dochodu w całości przez jednego z małżonków obowiązuje przez cały rok podatkowy. Wyjątki od tej zasady wymienione są enumeratywnie w tym przepisie. Dotyczą one jedynie sytuacji, gdy wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu. Oznacza to, że inne sytuacje, w tym sądowe orzeczenie o rozdzielności majątkowej, nie mają wpływu na sposób opodatkowania przychodu z najmu.

Wskazać również należy, że zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2015 r. art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wybór zasady opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków, wyrażony w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, dotyczy również lat następnych, chyba że w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany, ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6, pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, małżonkowie zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym małżonkowie złożyli z zachowaniem ustawowego terminu oświadczenie, że przychód z najmu okazjonalnego nieruchomości będzie w całości rozliczany przez jednego z małżonków Wnioskodawcę. W trakcie roku podatkowego uzyskali orzeczenie o zmianie ustroju majątkowego, tj. ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Mając zatem na uwadze treść przeanalizowanego art. 8 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że w opisanym stanie faktycznym nie zaistniała sytuacja przewidziana dyspozycją tego przepisu. Oznacza to, że w dalszym ciągu (do końca roku) zastosowanie znajduje sposób opodatkowania przychodów wynikający ze złożonego oświadczenia.

Odnosząc się zatem wprost do stanowiska Wnioskodawcy stwierdzić należy, że ustanie wspólności małżeńskiej jeżeli nie jest związane z rozwodem lub separacją i takim podziałem majątku, w wyniku którego przedmiot najmu przypadł temu z małżonków, który dotychczas nie dokonywał wpłat na podatek pozostaje bez wpływu na skuteczność złożonego przez małżonków oświadczenia. Do końca roku podatkowego 2014 wpłat z tytułu zaliczek na podatek z najmu wspólnego składnika majątku powinien dokonywać Wnioskodawca.

Natomiast w 2015 r., w związku z ustanowieniem rozdzielności majątkowej, nie ma już możliwości opodatkowania całości dochodów z najmu przez jednego z Małżonków. W związku z powyższym, od początku 2015 r. do opodatkowania dochodów z nieruchomości wspólnej małżonków, między którymi nie istnieje wspólność majątkowa, będą miały zastosowanie przepisy art. 8 ust 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Każdy z małżonków powinien więc ustalać dochód z tytułu najmu proporcjonalnie do przypadającego mu udziału w nieruchomości. Jeżeli udziały te są równe, to przychody (i koszty) każdego ze współwłaścicieli należy określić po &½. W opisanej sytuacji nie będzie konieczności złożenia oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania całości dochodów przez jednego z małżonków.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-563 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy