Temat interpretacji
Czy wydatki z tytułu najmu mieszkania oraz jego używania, udokumentowane dowodem wewnętrznym, do którego załącznikiem będzie potwierdzenie zapłaty czynszu i opłat z tytułu najmu zgodnie z zawartą umową najmu, będą stanowiły w całości koszty uzyskania przychodu, w rozumieniu przepisu art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o które Wnioskodawca będzie mógł pomniejszać przychody uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na wynajęcie mieszkania jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 29 marca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na wynajęcie mieszkania.
We wniosku przedstawiono następując zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca ma zamiar rozpocząć prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Z tego tytułu będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych z obowiązkiem prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W ramach działalności gospodarczej będzie świadczył usługi inżynierskie. Miejscem zamieszkania oraz miejscem prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności będzie X, jednakże potencjalnym rynkiem klientów świadczonych przez Wnioskodawcę usług będzie cały kraj.
W przypadku znalezienia klienta, Wnioskodawca zamierza podpisać z nim umowę o współpracy gospodarczej. Przedmiot działalności Wnioskodawcy będzie stanowiła działalność usługowa oraz doradcza w zakresie inżynierii, zgodnie z PKD 71.12, szczególnie w zakresie instalacji sanitarnych, wentylacji, klimatyzacji oraz centralnego ogrzewania, jak również usługi związane z certyfikacją oraz audytem energetycznym. Umowa zawierana będzie na dłuższy okres czasu (z góry określony lub na czas nieokreślony z możliwością wypowiedzenia). Z racji specyfiki usług mających stanowić przedmiot działalności, Wnioskodawca będzie wykonywał je głównie w miejscach prowadzenia inwestycji przez klienta (budowy). Wykonywanie usług będzie się odbywało od godzin porannych do godzin popołudniowych, a w razie potrzeby do późnych godzin wieczornych. W związku z powyższym, w przypadku wykonywania usług w miejscowości oddalonej znacznie od miejsca zamieszkania tj. w odległości uniemożliwiającej codzienne dojazdy z miejsca zamieszkania do miejsca wykonywania usług ze względu na znaczną odległość i duże koszty, Wnioskodawca będzie musiał mieć zapewnione stałe miejsce nocowania w pobliżu miejsca wykonywania działalności.
W takiej sytuacji Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę najmu lokalu mieszkalnego w miejscowości znajdującej się w pobliżu miejsca świadczenia usług, który będzie służył jako miejsce noclegowe.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy wydatki z tytułu najmu mieszkania oraz jego używania, udokumentowane dowodem wewnętrznym, do którego załącznikiem będzie potwierdzenie zapłaty czynszu i opłat z tytułu najmu zgodnie z zawartą umową najmu, będą stanowiły w całości koszty uzyskania przychodu, w rozumieniu przepisu art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o które Wnioskodawca będzie mógł pomniejszać przychody uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą...
Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w miejscowości znajdującej się w pobliżu miejsca świadczenia usług oraz jego używania będą związane z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą. Wydatki te będą spowodowane wyłącznie organizacją świadczonych usług i nie będą wydatkami na cele osobiste. Będą również niewątpliwie ponoszone w celu osiągnięcia przychodów i nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem Wnioskodawcy wydatki te, udokumentowane dowodem wewnętrznym, do którego załącznikiem będzie potwierdzenie zapłaty czynszu i innych opłat z tytułu najmu zgodnie z zawartą umową najmu, w całości (zarówno opłaty z tytułu najmu, jak i opłaty za media, użytkowanie lokalu należne spółdzielni, wspólnocie mieszkaniowej bądź innej instytucji administrującej lokalem, ewentualnie inne opłaty), będą stanowiły koszty uzyskania przychodów. Wydatki te, zdaniem Wnioskodawcy, udokumentowane dowodem wewnętrznym, do którego załącznikiem będzie potwierdzenie zapłaty czynszu i innych opłat z tytułu najmu zgodnie z zawartą umową najmu, będą spełniać również wymagania określone przepisami § 14 ust. 1 i § 14 ust. 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Zatem, kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wykazania owego związku spoczywa na osobie, która wywodzi z tego określone skutki prawne.
Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.
Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
- pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- być właściwie udokumentowany.
Do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, spełniających powyższe kryteria, nie można jednak zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą.
Podkreślenia wymaga, że o tym co jest celowe i potrzebne, czyli racjonalnie uzasadnione w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania, że określony wydatek spełnia ustawowe kryteria uznania go za koszt uzyskania przychodu, tj. w szczególności obowiązek wykazania związku kosztów z działalnością gospodarczą, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.
Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej księgą, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z przepisami art. 22a-22o.
Zasady i sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz szczegółowe warunki, jakie musi spełniać dokument, aby mógł stanowić podstawę do dokonania wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1037).
Zgodnie z § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:
- faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej fakturami, wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub
- inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej, zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
- wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
- datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
- przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
- podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
W myśl § 13 cyt. rozporządzenia, za dowody księgowe uważa się również:
- dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
- noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
- dowody przesunięć;
- dowody opłat pocztowych i bankowych;
- inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2.
Stosownie do § 14 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, na udokumentowanie zapisów w księdze dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).
Według § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia, dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć wyłącznie:
1. zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;
2. zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);
3. wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;
4. zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;
5. kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;
6. zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;
7. wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;
8. opłat sądowych i notarialnych;
8a) opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do dnia 31 grudnia 2008 r.;
9. wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, polegającą na świadczeniu usług inżynierskich. Miejscem zamieszkania oraz miejscem prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności będzie X, jednakże potencjalnym rynkiem klientów świadczonych przez Wnioskodawcę usług będzie cały kraj. W przypadku znalezienia klienta, Wnioskodawca zamierza podpisać z nim umowę o współpracy gospodarczej. Umowa zawierana będzie na dłuższy okres czasu (z góry określony lub na czas nieokreślony z możliwością wypowiedzenia). Z racji specyfiki usług mających stanowić przedmiot działalności, Wnioskodawca będzie wykonywał je głównie w miejscach prowadzenia inwestycji przez klienta (budowy). Wykonywanie usług będzie się odbywało od godzin porannych do godzin popołudniowych, a w razie potrzeby do późnych godzin wieczornych. W związku z powyższym, w przypadku wykonywania usług w miejscowości oddalonej znacznie od miejsca zamieszkania tj. w odległości uniemożliwiającej codzienne dojazdy z miejsca zamieszkania do miejsca wykonywania usług ze względu na znaczną odległość i duże koszty, Wnioskodawca będzie musiał mieć zapewnione stałe miejsce nocowania w pobliżu miejsca wykonywania działalności.
W takiej sytuacji Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę najmu lokalu mieszkalnego w miejscowości znajdującej się w pobliżu miejsca świadczenia usług, który będzie służył jako miejsce noclegowe.
Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że do wydatków na wynajem mieszkania dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej znajdują zastosowanie postanowienia art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z wniosku wynika, że wynajęcie mieszkania będzie związane ze świadczeniem usług w miejscowości oddalonej od miejsca zamieszkania i siedziby działalności Wnioskodawcy co uzasadnia przyjęcie, że wydatki z tego tytułu spełniają kryterium celowości, o którym mowa w tym przepisie. Wobec tego wydatki te mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zatem Wnioskodawca postąpi prawidłowo zaliczając do kosztów uzyskania przychodów wydatki na wynajem mieszkania, dokumentując je dowodem księgowym, zgodnie z § 14 ust. 1 i § 14 ust. 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub w przypadku jego braku, dowodem wewnętrznym, do którego załącznikiem będzie potwierdzenie zapłaty czynszu z tytułu opłat za wynajem, zgodnie z zawartą umowa najmu.
Należy jednak zaznaczyć, że zgromadzone dowody nie mogą się ograniczać wyłącznie do faktur lub rachunków wystawionych przez właściciela przedmiotowego mieszkania, które wynajmuje Wnioskodawca, stwierdzających jedynie wysokość poniesionych przez Niego wydatków z tytułu wynajmu tego mieszkania.
Niezbędnym jest również posiadanie dowodów, świadczących o wykonanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usługach wymagających pobytu w miejscowości, w której Wnioskodawca wynajął mieszkanie, umożliwiających w sposób bezsporny ustalenie związku przyczynowo-skutkowego poniesionych wydatków z uzyskanymi przychodami, a ponadto potwierdzających racjonalność poniesionych wydatków.
Zatem, jeżeli wystawiane przez Wnioskodawcę dowody wewnętrzne potwierdzające zapłatę czynszu i opłat z tytułu najmu spełniają ww. wymagania określone przepisami rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to dopuszczalnym jest dokumentowanie wydatków związanych z wynajmem mieszkania dowodami wewnętrznymi, stosownie do § 14 ust. 2 pkt 7 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wskazany wyżej dowód wewnętrzny musi jednak zawierać dane wskazane w § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, by możliwe było ujęcie takiego wydatku w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując powyższe stwierdzić należy, że jeżeli poniesione wydatki będą spełniać wszystkie wymienione powyżej warunki, to będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Przy czym, obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów) obciąża podatnika.
Wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Jeżeli opis zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku nie będzie zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie będzie chronić Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy