Temat interpretacji

Czy wartość pozostałej części dobrowolnego odszkodowania, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy w ramach trzeciej raty, na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, będzie wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2016 r. (data wpływu 8 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku dobrowolnego odszkodowania uzyskanego w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, które zostanie wypłacone w 2017 r. (pytanie nr 2) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku dobrowolnego odszkodowania uzyskanego w ramach Programu Dobrowolnych Odejść.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe :

Postanowieniem nr z dnia 29 grudnia 2014 r. Dyrektor Oddziału Spółki S.A. wprowadził Program Dobrowolnych Odejść (PDO). Zgodnie z Regulaminem Programu Dobrowolnych Odejść, Program ten został skierowany do pracowników wszystkich obszarów działalności pracodawcy. Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść jest według Wnioskodawcy regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Realizacja Programu Dobrowolnych Odejść została podzielona na kilka etapów. Program Dobrowolnych Odejść określa zasady i wysokość wypłaty odszkodowań i odpraw. Skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść uzależnione jest od woli pracodawcy i uprawnionego pracownika. Z Programu Dobrowolnych Odejść mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, objęci Gwarancją Zatrudnienia na podstawie Umowy Społecznej, a w przypadku braku Gwarancji Zatrudnienia posiadający minimum 10 letni staż pracy u pracodawcy.

Pracownik korzystający z Programu Dobrowolnych Odejść otrzyma:

• dobrowolne odszkodowanie w zależności od liczby pełnych miesięcy brakujących do uzyskania prawa do emerytury, tj. do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, ale nie więcej niż 26 średnich miesięcznych wynagrodzeń pracownika liczonych jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz nie więcej niż 26-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia osobowego za rok 2014 u pracodawcy, obliczonego według metodologii GUS,

• dodatkową kwotę powiększającą dobrowolne odszkodowanie w zależności od liczby miesięcy między datą nabycia uprawnienia do ostatniej nagrody jubileuszowej, a datą rozwiązania umowy o pracę, tj. kwotę wyliczoną jako iloczyn podstawy wymiaru nagrody i liczby miesięcy podzielonej przez 60,

• odprawę pieniężną, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Maksymalna wysokość dobrowolnego odszkodowania jest zmniejszana w każdym kolejnym etapie realizacji Programu. Dobrowolne odszkodowanie wypłacane pracownikowi w ramach Programu, stanowi kwotę wypłacaną przez pracodawcę w celu zaspokojenia wszelkich roszczeń tego pracownika ze stosunku pracy, związanych z rozwiązaniem umowy o pracę. Skorzystanie przez pracownika z Programu Dobrowolnych Odejść wyłącza prawo tego pracownika do odszkodowań i rekompensat z Umów Społecznych oraz odpraw i odszkodowań przysługujących mu w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z innych tytułów, w tym z ZUZP.

Wnioskodawca był zatrudniony w S.A. Oddział w okresie od dnia 6 maja 1983 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. i przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść na podstawie umowy z dnia 25 czerwca 2015 r. Umowa przewidywała płatność świadczenia w trzech ratach. Pierwsza rata w łącznej wysokości 51 156 zł 38 gr, obejmująca odprawę z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w kwocie 24 000 zł, dodatkową kwotę wynikającą z uprawnienia do nagrody jubileuszowej w wysokości 19 156 zł 38 gr oraz część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 8 000 zł, została wypłacona Wnioskodawcy w dniu 6 lipca 2015 r. Druga rata obejmująca część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 96 000 zł, została wypłacona Wnioskodawcy w styczniu 2016 r. Z kolei trzecia rata w kwocie 104 000 zł zostanie wypłacona Wnioskodawcy do dnia 15 stycznia 2017 r. i będzie obejmowała wyłącznie pozostałą część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wartość dobrowolnego odszkodowania, które zostało wypłacone Wnioskodawcy w ramach pierwszej i drugiej raty na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, jest wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.)...
2. Czy wartość pozostałej części dobrowolnego odszkodowania, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy w ramach trzeciej raty, na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, będzie wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.)...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. Natomiast wniosek w zakresie pytania nr 1 zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm ), z wyjątkiem: określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę; odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym; odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c; odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, pozostała część dobrowolnego odszkodowania, która zostanie wypłacona w ramach trzeciej raty do dnia 15 stycznia 2017 r., z uwagi na brak na liście wyjątków wykluczających zwolnienie takiego odszkodowania, zawiera się w zwolnieniu wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie rodzi obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od otrzymanego świadczenia pieniężnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot w szczególności oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Nowe brzmienie cytowanego przepisu zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1328) ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że pracodawca Wnioskodawcy wprowadził w 2014 r. Program Dobrowolnych Odejść. Zgodnie z Regulaminem Programu Dobrowolnych Odejść, Program ten został skierowany do pracowników wszystkich obszarów działalności pracodawcy. Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść jest według Wnioskodawcy regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Wnioskodawca był zatrudniony w S.A. Oddział w okresie od dnia 6 maja 1983 r. do dnia 30 czerwca 2015 r. i przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść na podstawie umowy z dnia 25 czerwca 2015 r. Umowa przewidywała płatność świadczenia w trzech ratach. Pierwsza rata w łącznej wysokości 51 156 zł 38 gr, obejmująca odprawę z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w kwocie 24 000 zł, dodatkową kwotę wynikającą z uprawnienia do nagrody jubileuszowej w wysokości 19 156 zł 38 gr oraz część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 8 000 zł, została wypłacona Wnioskodawcy w dniu 6 lipca 2015 r. Druga rata obejmująca część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 96 000 zł, została wypłacona Wnioskodawcy w styczniu 2016 r. Z kolei trzecia rata w kwocie 104 000 zł zostanie wypłacona Wnioskodawcy do dnia 15 stycznia 2017 r. i będzie obejmowała wyłącznie pozostałą część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a) g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

W świetle powyższego, do odszkodowania uzyskanego przez Wnioskodawcę, zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Skoro, jak wskazuje Wnioskodawca, wypłata trzeciej raty dobrowolnego odszkodowania nastąpi na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, z którego wprost wynikają wysokość i zasady ustalania tego świadczenia, a Regulamin ten jest regulacją prawną, o której mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, to spełniona będzie w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane powyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że świadczenie pieniężne w postaci dobrowolnego odszkodowania, które zostanie wypłacone Wnioskodawcy w 2017 r., będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z wniosku, wysokość i zasady wypłaty przedmiotowego świadczenia pieniężnego wynikają wprost z regulacji prawnej, o której mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od otrzymanych świadczeń pieniężnych.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest jedynie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty dobrowolnego odszkodowania, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy w 2017 r., gdyż tylko to świadczenie jest przedmiotem pytania nr 2 zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconej Wnioskodawcy dodatkowej kwoty powiększającej dobrowolne odszkodowanie i odprawy.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi