Temat interpretacji

Czy w opisanym stanie faktycznym ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy, z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, niezależnie od tego, że przekazanie akcji fantomowych Wnioskodawcy nastąpi nieodpłatnie, powstanie tylko w momencie wypłaty Kwoty Rozliczenia i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, który powinien zostać rozliczony wyłącznie w rocznym zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 30b ust. 6 Ustawy PIT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 poz. 613 z późn. zm) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 lutego 2016 r. (data wpływu 10 lutego 2016 r.) na wezwanie Nr IPPB2/4511-1197/15-2/MG z dnia 28 stycznia 2016 r. (data nadania 28 stycznia 2016 r., data doręczenia 4 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będzie uczestnikiem programu motywacyjnego (dalej: Program), którym objęci zostaną członkowie Kadry Zarządzającej, a także wybrani pracownicy i współpracownicy (tj. osoby prowadzące działalność gospodarczą, ewentualnie zleceniobiorcy) K. Holding S.A. oraz K. S. Sp. z o.o., K. O. Sp. z o.o., K. C. Sp. z o.o. , K. K. Sp. z o.o. (dalej: Spółki z Grupy K.). Program będzie organizowany i wdrażany przez K. Holding S.A. (dalej: Spółka).

Zasady wdrażania i funkcjonowania Programu zostały zawarte w przyjętym przez Spółkę regulaminie. Celem Programu będzie zaś zmotywowanie uczestników do podejmowania działań zmierzających do utrzymania/poprawy wyników finansowych Spółki/Spółek z Grupy K., a tym samym, jej/ich pozycji rynkowej. Mając to na względzie, Spółka zamierza uzależnić wysokość możliwych do otrzymania przez Wnioskodawcę w ramach Programu kwot od osiąganych wyników finansowych.

Aby zrealizować Program, oprócz wdrożenia stosownego regulaminu, Spółka zamierza zawrzeć z Wnioskodawcą pisemną umowę, której treścią będzie przyznanie Wnioskodawcy określonej w umowie liczby akcji fantomowych, których wartość nominalna w momencie przyznania będzie wynosiła 1 zł (za jedną akcję fantomową).

Umowa będzie umową cywilnoprawną, odrębną od stosunków prawnych łączących Wnioskodawcę ze Spółkami z Grupy K.

Akcje fantomowe zostaną przekazane Wnioskodawcy nieodpłatnie.

Zgodnie z zasadami Programu, akcje fantomowe nie będą stanowiły akcji w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks Spółek Handlowych (t.j. Dz. U. z 2013 r. Nr 1030), nie będą akcjami notowanymi na giełdzie i nie dadzą ich nabywcom żadnych praw akcyjnych czy udziałowych w stosunku tak do Spółki jak i innych spółek z Grupy K., a zatem posiadacz akcji fantomowych nie będzie uważany za akcjonariusza czy udziałowca z tytułu posiadania tych akcji, w szczególności nie będzie mu przysługiwało prawo głosu ani prawo do dywidendy. Przyznawane Wnioskodawcy akcje fantomowe będą niezbywalne, z wyjątkiem ich wykupu przez Spółkę w celu realizacji przez Wnioskodawcę przyznanego mu prawa.

Zgodnie z zasadami Programu, Wnioskodawca nabywając akcje fantomowe uzyska prawo do otrzymania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego (dalej: Kwota Rozliczenia) kalkulowanego jako iloczyn liczby przyznanych akcji fantomowych i ich wartości ustalanej po zakończeniu okresu wyczekiwania, a Spółka zobowiąże się do wypłaty tej kwoty.

Okres wyczekiwania będzie obejmował pierwszy kwartał 2016 r.

Zgodnie z postanowieniami Programu, realizacja praw wynikających z akcji fantomowych będzie następowała po spełnieniu określonych w Umowie warunków, w tym w szczególności po osiągnięciu przez wskaźnik finansowy w postaci marży bezpośredniej, określonego, założonego przez Spółkę poziomu w porównaniu ze średnią kwartalną marżą bezpośrednią Grupy K. z 2015 roku; upływie przewidzianego w Umowie okresu czy pozostawania w zatrudnieniu w całym okresie wyczekiwania (tj. Wnioskodawca, gdy w okresie wyczekiwania rozwiąże stosunki prawne łączące go ze Spółkami z Grupy K., zostanie pozbawiony prawa do otrzymania Kwoty Rozliczenia). W tym sensie, przyznane Wnioskodawcy w oparciu o akcje fantomowe prawo do otrzymania Kwoty Rozliczenia w przyszłości jest prawem warunkowym.

Spółka przeznaczy określoną pulę pieniężną na wypłatę Kwot Rozliczenia, które Wnioskodawca ma otrzymać w związku z ich uczestnictwem w Programie.

Kwoty Rozliczenia będą wypłacane ze środków obrotowych Spółki i ich płatność zostanie dokonana w terminach i na zasadach przewidzianych w Regulaminie.

Zgodnie z zakładanymi zasadami Programu, wartość akcji fantomowych ustalana po zakończeniu okresu wyczekiwania, uzależniona będzie od wartości określonego wskaźnika finansowego, tj. marży bezpośredniej segmentu działalności usług Ochrony Fizycznej za I kwartał 2016 r., kalkulowanej w oparciu o przychody ze sprzedaży tych usług pomniejszone o bezpośrednie koszty operacyjne świadczonych usług, punktem odniesienia będzie średnia kwartalna marża bezpośrednia osiągnięta w tym segmencie działalności przez Grupę K. w 2015 r.

Należy przy tym wskazać, że warunki uprawniające do otrzymania Kwoty Rozliczenia mogą być różne w odniesieniu do poszczególnych uczestników Programu.

Szczegółowy sposób wyliczenia Kwoty Rozliczenia ustalony zostanie indywidualnie w Umowie zawartej pomiędzy Spółką a Wnioskodawcą.

Pismem z dnia 28 stycznia 2016 r. Nr IPPB2/4511-1197/15-2/MG wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez doprecyzowanie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego poprzez wyjaśnienie:

• Czy uzyskane przez Wnioskodawcę warunkowe prawo do otrzymania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego, wynikające z nabytych nieodpłatnie niezbywalnych akcji fantomowych stanowić będzie pochodny instrument finansowy, o którym mowa w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (co zostało przestawione w stanowisku Wnioskodawcy odnośnie sformułowanego pytania, natomiast winno być zawarte w opisie zdarzenia przyszłego)...

Pismem z dnia 4 lutego 2016 r. (data nadania 9 lutego 2016 r., data wpływu 10 lutego 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił braki formalne wniosku w wyznaczonym terminie, wyjaśniając, że prawo do rozliczenia pieniężnego w postaci akcji fantomowych przyznanych na podstawie pisemnej umowy, w ocenie Wnioskodawcy stanowi instrument pochodny, dla którego instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy, który jest wykonywany przez dostawę lub rozliczenie pieniężne. Powyższy opis jest więc zdaniem Wnioskodawcy zbieżny z definicją instrumentu finansowego zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

W tym miejscu Wnioskodawca przytoczył wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 27 listopada 2013 r. (sygn. II FSK 27/12) dotyczący co prawda innego stanu faktycznego, ale którego tezy pozostają aktualne także w sprawie niniejszej. W powołanym orzeczeniu, NSA stwierdził, iż Jeżeli przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa jest regulacja prawa podatkowego, która odwołuje się do przepisów prawa pracy, ocena możliwości stosowania i wykładnia interpretowanej normy podatkowej przepisy te powinna uwzględniać i obejmować. Ponadto, w dalszej części uzasadnienia Sąd podniósł, że Interpretacji w rozumieniu rozdziału la działu II Ordynacji podatkowej podlegać będą wszystkie przepisy konkretną normę prawną tworzące, w tym przepisy niepodatkowe, ocena możliwości stosowania i wykładni których są niezbędne dla zinterpretowania normy prawnopodatkowej.

Podobne tezy zostały także zawarte w wyroku NSA z dnia 30 listopada 2012 r. (sygn. II FSK 1193/11), w którym Sąd podniósł, iż Odnosząc te rozważania do rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że: jeżeli przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa jest regulacja prawa podatkowego, która odwołuje się do przepisów o rachunkowości, ocena możliwości stosowania i wykładnia interpretowanej normy podatkowej przepisy te powinna uwzględniać i obejmować.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy, z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, niezależnie od tego, że przekazanie akcji fantomowych Wnioskodawcy nastąpi nieodpłatnie, powstanie tylko w momencie wypłaty Kwoty Rozliczenia i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, który powinien zostać rozliczony wyłącznie w rocznym zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 30b ust. 6 Ustawy PIT...

Zdaniem Wnioskodawcy, prawo do otrzymania Kwoty Rozliczenia w związku z realizacją uprawnień wynikających z akcji fantomowych wypełnia przesłanki do uznania go za pochodny instrument finansowy w rozumieniu art. 5a pkt 13 Ustawy PIT, a tym samym przychód z uczestnictwa w Programie powstanie po stronie Wnioskodawcy tylko i wyłącznie w momencie wypłaty Kwoty Rozliczenia i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, który będzie podlegał rozliczeniu wyłącznie w rocznym zeznaniu podatkowym, jak to wynika z treści art. 30b ust. 6 Ustawy PIT.

Zgodnie z treścią art. 5a pkt 13 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych - oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r., Nr 94; dalej: Ustawa o obrocie), z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego. W powołanym przepisie Ustawy o obrocie wymienione są (w ppkt c) tego przepisu) - niebędące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

W uzupełnieniu do powyższej definicji należy wskazać, że zgodnie z art. 3 pkt 28a Ustawy o obrocie, przez instrumenty pochodne należy rozumieć opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego.

Z kolei, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674), instrument pochodny to taki, którego:

1. wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, to jest określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości i
2. nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych i
3. rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Z powyższych definicji należy wywieść, iż cechą pochodnych instrumentów finansowych jest fakt, iż ich wartość uzależniona jest od wartości instrumentów bazowych, czyli np. wartości akcji, obligacji, wartości indeksu giełdowego, wartości wskaźników finansowych itp.

Dodatkowo, należy wskazać, że pojawiające się w Ustawie o obrocie pojęcia prawo, zespół praw, umowa i instrument finansowy to określenia mające charakter tautologiczny, tj. powtarzający ich znaczenie. W praktyce oznacza to, że instrumenty finansowe mogą w sensie cywilnoprawnym stanowić wiązkę umów lub złożone konstrukcje umowne składające się z powiązanych ze sobą funkcjonalnie relacji kontraktowych (Instrumenty pochodne w polskim systemie prawnym. Aleksander Chłopecki, PPH, 2009).

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, prawo do otrzymania Kwoty Rozliczenia w związku z realizacją praw wynikających z akcji fantomowych przez Wnioskodawcę kwalifikuje się zarówno: (i) jako instrument finansowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o obrocie, gdyż jest instrumentem pochodnym, którego instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy i jest wykonywany przez rozliczenie pieniężne, jak również (ii) jako instrument pochodny w rozumieniu art. 3 pkt 28a Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ze względu na to, że prawa przyznawane w ramach Programu są prawami majątkowymi, których cena zależy bezpośrednio od wartości wskaźnika finansowego.

Dodatkowo, należy wskazać, że Wnioskodawca będzie miał prawo do uzyskania świadczenia, zaś Spółka będzie zobowiązana do jego spełnienia, w określonym terminie i na określonych warunkach, co jest charakterystyczne dla (odpowiednio) nabywcy i wystawcy instrumentów finansowych.

Zgodnie z Ustawą o obrocie, realizacja pochodnego instrumentu finansowego może nastąpić poprzez rozliczenie pieniężne i w takiej formie są właśnie realizowane nabyte przez Wnioskodawcę prawa wynikające z akcji fantomowych nabyte w ramach Programu.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, zgodnie z Ustawą o obrocie, prawo do otrzymania Kwoty Rozliczenia pieniężnego na zasadach określonych w Programie należy uznać za pochodny instrument finansowy, którego cena zależy bezpośrednio od wartości wskaźnika finansowego.

Dodatkowo, należy podkreślić, iż zdaniem Wnioskodawcy, niezależnie od tego, że otrzyma on akcje fantomowe nieodpłatnie, przychód podlegający opodatkowaniu powstanie wyłącznie w momencie ewentualnej wypłaty przez Spółkę świadczenia pieniężnego na jego rzecz, a nie na żadnym wcześniejszym momencie i będzie on stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT, podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT, tj. z zastosowaniem 19% stawki podatkowej.

Należy bowiem podkreślić, iż samo przyznanie Wnioskodawcy akcji fantomowych nie rodzi jeszcze skutku w postaci powstania przychodu, gdyż w momencie ich uzyskania nie można stwierdzić czy realizacja wynikających z nich praw przyniesie Wnioskodawcy wymierne korzyści ekonomiczne, a tym bardziej oszacować wartości tej korzyści. Uzyskanie przez Wnioskodawcę akcji fantomowych nieodpłatnie stwarza bowiem jedynie potencjalną możliwość uzyskania w przyszłości korzyści majątkowych, a tym samym nie można twierdzić, że już na tym etapie Wnioskodawca uzyskał jakiekolwiek przysporzenie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. Ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Stosownie do treści art. 17 ust. 1b ww. Ustawy PIT za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Stosownie natomiast do art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. Ustawy PIT, dochodem z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a.

Art. 30b ust. 4 Ustawy PIT stanowi, że przepisu ustępu 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie udziałów (akcji), papierów wartościowych i instrumentów pochodnych oraz realizacji praw z nich wynikających następuje w wykonaniu działalności gospodarczej. Biorąc jednak pod uwagę, że umowa cywilnoprawna, stanowiąca podstawę uczestnictwa w Programie Wnioskodawcy, będzie umową niezwiązaną ze stosunkami prawnymi łączącymi go ze Spółkami z Grupy K., w ocenie Wnioskodawcy, osiągany przez niego przychód w postaci wypłaty Kwoty Rozliczenia powinien zostać zakwalifikowany jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Na podatniku, który uzyskał dochód z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b Ustawy PIT ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. la pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 Ustawy PIT). W tym samym terminie jest obowiązany do wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. Ustawy PIT).

Podsumowując powyższe rozważania należy stwierdzić, iż planowane przyznanie Wnioskodawcy akcji fantomowych spowoduje powstanie po jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu dopiero w momencie realizacji praw wynikających z akcji fantomowych (a nie na żadnym wcześniejszym etapie), który w konsekwencji stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy PIT.

Wskazane stanowisko znajduje uznanie w praktyce organów podatkowych, co potwierdza m.in.:

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 czerwca 2014 r., sygn. ILPB2/415-274/14-2/WS: (...) w momencie realizacji praw wynikających z akcji fantomowych powstaje przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej, zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy. Do rozliczenia uzyskanego przychodu z ww. tytułu, w tym złożenia zeznania i zapłaty zryczałtowanego 19% podatku zobowiązani są wyłącznie pracownicy Wnioskodawcy, których prawa wynikające z akcji fantomowych zostaną zrealizowane.
• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 30 lipca 2014 r., sygn. IPTPB2/415-308/14-2/JR: (...) po stronie Wnioskodawcy, z tytułu nabycia i realizacji warunkowego prawa stanowiącego pochodny instrument finansowy w postaci prawa do otrzymania rozliczenia pieniężnego powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w momencie realizacji nabytego prawa, który będzie stanowił przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten będzie podlegał opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym wg stawki 19% zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy.
• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 sierpnia 2014 r., sygn. ITPB2/415-677/14/IB: Mając na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku, w szczególności zaś wobec nabywania przez pracowników Akcji Fantomowych stanowiących pochodne instrumenty finansowe za cenę odpowiadającą ich wartości rynkowej, w momencie ich nabywania pracownicy nie uzyskują przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast z chwilą realizacji praw wynikających z ww. pochodnych instrumentów finansowych, powstaje przychód w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy i dochód podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 1415, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów są m.in. kapitały pieniężne.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających.

Zgodnie z art. 17 ust. 1b ww. ustawy za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw.

Przez pochodne instrumenty finansowe, zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi:

1. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
2. instrumenty rynku pieniężnego,
3. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
4. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
5. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
6. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
7. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
8. kontrakty na różnicę,
9. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca będzie uczestnikiem programu motywacyjnego, którym objęci zostaną członkowie Kadry Zarządzającej, a także wybrani pracownicy i współpracownicy Spółek z Grupy. Program będzie organizowany i wdrażany przez Spółkę Holding S.A. (Spółka). Zasady wdrażania i funkcjonowania Programu zostały zawarte w przyjętym przez Spółkę regulaminie. Celem Programu będzie zmotywowanie uczestników do podejmowania działań zmierzających do utrzymania/poprawy wyników finansowych Spółki i Spółek z Grupy. Spółka zamierza uzależnić wysokość możliwych do otrzymania przez Wnioskodawcę w ramach Programu kwot od osiąganych wyników finansowych. Aby zrealizować Program, oprócz wdrożenia stosownego regulaminu, Spółka zamierza zawrzeć z Wnioskodawcą pisemną umowę, której treścią będzie przyznanie Wnioskodawcy określonej w umowie liczby akcji fantomowych, których wartość nominalna w momencie przyznania będzie wynosiła 1 zł (za jedną akcję fantomową). Umowa będzie umową cywilnoprawną, odrębną od stosunków prawnych łączących Wnioskodawcę ze Spółkami z Grupy. Akcje fantomowe zostaną przekazane Wnioskodawcy nieodpłatnie. Zgodnie z zasadami Programu, akcje fantomowe nie będą stanowiły akcji w rozumieniu ustawy Kodeks spółek handlowych, nie będą akcjami notowanymi na giełdzie i nie dadzą ich nabywcom żadnych praw akcyjnych, czy udziałowych w stosunku tak do Spółki, jak i innych spółek z Grupy, a zatem posiadacz akcji fantomowych nie będzie uważany za akcjonariusza czy udziałowca z tytułu posiadania tych akcji, w szczególności nie będzie mu przysługiwało prawo głosu ani prawo do dywidendy. Przyznawane Wnioskodawcy akcje fantomowe będą niezbywalne, z wyjątkiem ich wykupu przez Spółkę w celu realizacji przez Wnioskodawcę przyznanego mu prawa. Wnioskodawca nabywając akcje fantomowe uzyska prawo do otrzymania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego, kalkulowanego jako iloczyn liczby przyznanych akcji fantomowych i ich wartości ustalanej po zakończeniu okresu wyczekiwania, a Spółka zobowiąże się do wypłaty tej kwoty. Okres wyczekiwania będzie obejmował pierwszy kwartał 2016 r. Zgodnie z postanowieniami Programu, realizacja praw wynikających z akcji fantomowych będzie następowała po spełnieniu określonych w Umowie warunków, w tym w szczególności po osiągnięciu przez wskaźnik finansowy w postaci marży bezpośredniej, określonego, założonego przez Spółkę poziomu w porównaniu ze średnią kwartalną marżą bezpośrednią Grupy z 2015 roku; upływie przewidzianego w Umowie okresu czy pozostawania w zatrudnieniu w całym okresie wyczekiwania. Przyznane Wnioskodawcy w oparciu o akcje fantomowe prawo do otrzymania Kwoty Rozliczenia w przyszłości jest prawem warunkowym. Prawo do rozliczenia pieniężnego w postaci akcji fantomowych przyznanych na podstawie pisemnej umowy stanowi instrument pochodny, dla którego instrumentem bazowym jest wskaźnik finansowy, który jest wykonywany przez dostawę lub rozliczenie pieniężne. Kwoty Rozliczenia będą wypłacane ze środków obrotowych Spółki i ich płatność zostanie dokonana w terminach i na zasadach przewidzianych w Regulaminie. Wartość akcji fantomowych ustalana po zakończeniu okresu wyczekiwania, uzależniona będzie od wartości określonego wskaźnika finansowego, tj. marży bezpośredniej segmentu działalności usług Ochrony Fizycznej za I kwartał 2016 r., kalkulowanej w oparciu o przychody ze sprzedaży tych usług pomniejszone o bezpośrednie koszty operacyjne świadczonych usług, punktem odniesienia będzie średnia kwartalna marża bezpośrednia osiągnięta w tym segmencie działalności przez Grupę w 2015 r. Szczegółowy sposób wyliczenia Kwoty Rozliczenia ustalony zostanie indywidualnie w Umowie zawartej pomiędzy Spółką a Wnioskodawcą.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przywołane uregulowania prawne stwierdzić należy, że nieodpłatne nabycie przez Wnioskodawcę warunkowego prawa do otrzymania w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego, wynikające z nabytych nieodpłatnie niezbywalnych akcji fantomowych stanowiącego pochodny instrument finansowy nie skutkuje powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z wniosku prawo to ma jedynie charakter warunkowy.

Powyższe wynika również z faktu, że Wnioskodawca w momencie nabycia warunkowego prawa do otrzymania w przyszłości rozliczenia pieniężnego stanowiącego pochodny instrument finansowy nie ma gwarancji uzyskania natychmiastowych korzyści, ani gwarancji uzyskania ich w przyszłości, ponieważ potencjalna wypłata jest uzależniona od osiągnięcia przez wskaźnik finansowy w postaci marży bezpośredniej, określonego, założonego przez Spółkę poziomu w porównaniu ze średnią kwartalną marżą bezpośrednią Grupy z 2015 roku, upływu przewidzianego w Umowie okresu czy pozostawania w zatrudnieniu w całym okresie wyczekiwania.

W konsekwencji w momencie nabycia przez Wnioskodawcę warunkowego prawa stanowiącego pochodny instrument finansowy, uprawniającego do otrzymania w przyszłości wypłaty pieniężnej po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w momencie realizacji praw wynikających z akcji fantomowych po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, który należy zakwalifikować do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w powołanym powyżej art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sposób opodatkowania dochodów z tego źródła został uregulowany w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia m.in. pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Podstawą opodatkowania, stosownie do z art. 30b ust. 2 pkt 3 ww. ustawy jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a - osiągnięta w roku podatkowym.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, rozliczenie ww. dochodów następuje na zasadzie samoopodatkowania, tj. po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, składanym do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym (PIT-38), wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych i obliczyć należny podatek dochodowy.

Zgodnie z treścią art. 45 ust. 1a pkt 1 cytowanej ustawy, w terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ww. ustawy.

Zatem po zakończeniu roku podatkowego Wnioskodawca jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe (PIT-38), o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i samodzielnie rozliczyć uzyskane z tego tytułu dochody w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał przychód podatkowy.

Reasumując, przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy z tytułu nabycia i realizacji praw wynikających z akcji fantomowych, niezależnie od tego, że przekazanie akcji fantomowych Wnioskodawcy nastąpi nieodpłatnie, powstanie tylko w momencie wypłaty kwoty rozliczenia i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy, który powinien zostać rozliczony w zeznaniu rocznym, o którym mowa w art. 30b ust. 6 cytowanej ustawy

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych - wskazać należy, że dotyczą one tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników osadzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie