podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej - Interpretacja - IPTPB2/4511-648/15-6/MP

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 19.02.2016, sygn. IPTPB2/4511-648/15-6/MP, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Temat interpretacji

podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2015 r. (data wpływu 19 października 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 stycznia 2016 r. (data wpływu 25 stycznia 2016 r.) i pismem z dnia 10 lutego 2016 r. (data wpływu 15 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie prawa do ustalenia proporcji uprawniającej do odliczenia w ramach tzw. ulgi prorodzinnej oraz odliczenia za 2014 r. i za lata następne w ramach tzw. ulgi prorodzinnej

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 8 stycznia 2016 r., Nr IPTPB2/4511-648/15-2/MP, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 14 stycznia 2016 r., zaś w dniu 25 stycznia 2016 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 21 stycznia 2016 r.).

Następnie w związku z nowymi okolicznościami podanymi w uzupełnieniu wniosku, pismem z dnia 27 stycznia 2016 r., Nr IPTPB2/4511-648/15-4/MP, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, ponownie wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 4 lutego 2016 r., natomiast w dniu 15 lutego 2016 r. uzupełniono ww. wniosek pismem z dnia 10 lutego 2016 r. (data nadania 11 lutego 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest po rozwodzie. Posiada dwójkę dzieci, syna z byłego małżeństwa oraz syna z nowego związku. Wyrokiem sądu, obojgu byłym małżonkom przysługuje pełnia władz rodzicielskich, przy czym określono miejsce zamieszkania dziecka przy matce. Ustalono wysokość alimentów na syna w wymiarze 400 zł miesięcznie. Zgodnie z wyrokiem sądu, dziecko może przebywać u Wnioskodawcy, przy czym podczas pobytu u Wnioskodawcy syn jest w pełni na Jego utrzymaniu. Ponadto, Wnioskodawca bierze czynny udział w procesie nauki dziecka i organizacji wypoczynku w czasie przebywania u Niego. Niejednokrotnie oprócz partycypowania w postaci alimentów, Wnioskodawca kupuje dodatkowo prezenty dla dziecka. Wnioskodawca dodaje, że w chwili obecnej nie posiada dobrego kontaktu z matką dziecka. Kontakty te, ograniczają się do przekazywania informacji o dziecku. Podatnik rozlicza się z dochodów na zasadach ogólnych, przy zastosowaniu skali podatkowej.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 20 stycznia 2016 r., Wnioskodawca dodał, że datą uprawomocnienia się wyroku rozwodowego Wnioskodawcy i Jego byłej żony jest 16 listopada 1999 r. Pytanie Wnioskodawcy dotyczy roku podatkowego 2014 oraz następnych lat (w ramach czasowych przysługującej ulgi, zapytanie dotyczy syna M). Syn M urodził się w dniu 23 listopada 1993 r. i zamieszkuje z matką, natomiast syn K urodził się w dniu 7 sierpnia 2005 r. i zamieszkuje z Wnioskodawcą.

Władza rodzicielska Wnioskodawcy w stosunku do syna K wykonywana jest w sposób ciągły. Wykonywanie tejże władzy (opieki) w stosunku do syna M zostało szczegółowo opisane we wniosku z dnia 6 października 2015 r.

Wnioskodawca podał cyt. Nie uzgadniałem z byłą żoną proporcji odliczenia ulgi w roku podatkowym, którego dotyczy zapytanie. W związku z faktem, że pozostajemy w nienajlepszych stosunkach, uzyskałem jedynie wstępną informację, że była małżonka wyraża zgodę na skorzystanie przeze mnie z odliczenia na wspólne dziecko w wymiarze 1 dnia.

Ponadto, wskazano że żadne z dzieci nie zostało na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 10 lutego 2016 r. Wnioskodawca wskazał, że przez cały 2014 r. oraz 2015 r. pozostawał w związku małżeńskim (z zamiarem kontynuowania tego stanu w przyszłości). Dochód Wnioskodawcy i jego obecnej małżonki przekroczył w 2014 r. kwotę 112 000 zł i wynosił 122 809 zł 03 gr. Na dzień dzisiejszy nie jest On w stanie określić dochodów za 2015 r., ponieważ rozlicza się z nich na kilka dni przed upływem ustawowego terminu, podkreśla także, że wskazanie (na dzień dzisiejszy) czy dochód za lata następne przekroczy kwotę 112 000 zł, nie jest możliwe. Wnioskodawca wskazuje, że zarówno w 2014 r. jak i w 2015 r. w stosunku do pełnoletniego dziecka Wnioskodawcy nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym. Pełnoletni syn uczy się w szkole, o której mowa w przepisach o szkolnictwie wyższym, tj. studiuje na Uniwersytecie ., (rok II). Pełnoletni syn w 2014 r., ani też w 2015 r. nie otrzymywał zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego i renty socjalnej. We wskazanych wyżej latach pełnoletni syn Wnioskodawcy nie uzyskał dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (skala podatkowa) lub art. 30b (dochody z kapitałów pieniężnych) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pełnoletni syn Wnioskodawcy w 2014 r., ani też w 2015 r. nie był w związku małżeńskim.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, wykonujący władzę rodzicielską w stosunku do więcej niż jednego dziecka w danym roku podatkowym, zgodnie z art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), ma prawo ustalić z byłą małżonką proporcje skorzystania z odliczenia na wspólne dziecko w stosunku dziennym, to jest za jeden lub więcej dni w roku podatkowym w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, przysługującej za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem, a tym samym skorzystać z ulgi dla dwojga małoletnich dzieci przewidzianej w art. 27f ust. 2 pkt 2) w związku z art. 27f ust. 2b ww. ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z brzmieniem art. 27 ust. 4 w związku z art. 27f ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361), ustalenie (z byłą małżonką) proporcji odliczenia na wspólne dziecko w stosunku dziennym jest dopuszczalne. Zgodnie z art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do odliczenia dla dwojga małoletnich dzieci, przysługuje podatnikowi, który co najmniej przez jeden dzień wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1 ww. ustawy, w stosunku do więcej niż jednego dziecka. W związku z czym, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do skorzystania z instytucji odliczenia przewidzianej w art. 27 ust. 2 pkt 2) - dla dwojga małoletnich dzieci (z obecnego związku oraz z byłego małżeństwa).

Wedle art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

  1. wykonywał władzę rodzicielską,
  2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
  3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Wnioskodawca podaje, że według art. 27f ust. 4 ww. ustawy, rodzice dziecka pozostający w związku małżeńskim mogą odliczyć powyższą kwotę od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji (co potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 września 2014 r., Nr IBPBII/1/415-480/14/BJ).

Jak wskazują w praktyce organy podatkowe, podatnicy po rozwodzie, a w szczególności posiadający na podstawie wyroku sądu pełne prawa rodzicielskie i wykonujący władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, korzystają z prawa do odliczenia od podatku w przypadku:

  • braku porozumienia, w częściach równych,
  • obustronnej zgody, w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższy podział został zaakceptowany w piśmie z dnia 7 sierpnia 2013 r. wydanym przez Ministerstwo Finansów nr , w którym stwierdzono, że: podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym.

Z regulacji art. 27f ust. 2 ww. ustawy wynika, że limit omawianej ulgi został określony w stosunku do dwojga małoletnich dzieci w kwocie 92 zł 67 gr, w miesiącu na każde dziecko. W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli w stosunku do dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana, mają oni prawo do odliczenia w kwocie nieprzekraczającej łącznie ustawowego limitu. Zdublowanie ulgi, bądź przekroczenie limitu powoduje negatywne skutki podatkowe między innymi, w postaci konieczności dokonania korekty deklaracji oraz zapłaty odsetek ustawowych przez jedną ze stron. Obowiązujący od dnia 1 stycznia 2013 r. art. 27f ust. 2b ww. ustawy, uprawnia do skorzystania z odliczenia określonego w ust. 2 pkt 2 i 3, niezależnie od kryterium dochodowego, jeżeli podatnik co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej, nad więcej niż jednym dzieckiem.

Wnioskodawca podaje, że Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w piśmie z dnia 24 marca 2014 r., potwierdza, że: Dochody osiągnięte przez podatników nie mają znaczenia przy ustalaniu prawa do ulgi na dzieci, jeżeli przynajmniej przez jeden dzień w trakcie 2013 r. wychowywali/utrzymywali lub sprawowali opiekę albo pełnili funkcje rodziny zastępczej wobec więcej niż jednego dziecka.

Natomiast, zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1 ww. artykułu, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Według Wnioskodawcy, stanowisko doktryny w przedmiocie wykładni powyższego przepisu przychyla się do możliwości skorzystania z ulgi w stosunku dziennym przez byłych małżonków, stwierdzając, że: Zasada, zgodnie z którą wysokość odliczenia przysługuje łącznie, nie ma zastosowania do podatników niebędących w związku małżeńskim. W takim wypadku, odliczenie będzie przysługiwało tylko temu rodzicowi lub opiekunowi, który faktycznie wykonuje władzę rodzicielską pełni funkcję opiekuna prawnego lub rodzica zastępczego. Ustawodawca przewidział także sytuację, w której w danym miesiącu prawo do ulgi z tytułu opieki nad danym dzieckiem przysługuje różnym osobom, niepozostającym w związku małżeńskim. Prawo do odliczenia będzie w takim przypadku przysługiwało każdemu z podatników, w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 przysługującej za każdy dzień sprawowania opieki nad dzieckiem (J. Marciniuk (red.), Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz. Wyd. 16, Warszawa 2015 r.). Mając na uwadze stanowisko doktryny, Wnioskodawca uważa, że podatnikom niebędącym w związku małżeńskim, przysługuje prawo do odliczenia wyrażone w ust. 3, w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, przysługującej za każdy dzień sprawowania opieki nad dzieckiem, ponieważ nastąpiło wymagane w art. 27f ust. 3 ww. ustawy, wykonywanie władzy w stosunku do dziecka oraz jej przekazanie między dwoma uprawnionymi podmiotami w tym samym, miesiącu kalendarzowym. W związku z powyższym rodzice dziecka kształtując w sposób dowolny proporcje skorzystania z odliczenia zgodnie z art. 27f ust. 4, mają prawo ustalić je również na warunkach przewidzianych w ust. 3 ww. artykułu, tj. w stosunku dziennym. Przepisy art. 27f ust. 4 ww. ustawy, jasno wskazują na prawo do realizowania celów ustawy poprzez dowolne kształtowanie proporcji odliczenia, co po spełnieniu przesłanek per analogiam, będzie dotyczyło również przepisu z ust. 3 ww. ustawy, uwzględniającego podział ulgi w stosunku dziennym. Ponadto należy podkreślić, że organy podatkowe nie są uprawnione do ingerowania w osobiste sprawy podatników i rozwiązywania konfliktów między rodzicami, stąd też nie mogą ingerować w sposób podziału kwoty ulgi (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 19 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 242/15). Powyższy wyrok wyraźnie wskazuje na możliwość realizacji przez podatników spełniających wymagane warunki, celów wynikających z art. 27f ust. 4 w związku z ust. 3 ww. ustawy, w sposób im odpowiadający, zgodnie z zasadą co nie zostało zabronione jest dozwolone. Co więcej ograniczenie możliwości dowolnego podziału ulgi, prowadziłoby do naruszenia podstawowych praw podatników.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli art. 27f ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przyznaje prawo do skorzystania z ulgi osobie, która co najmniej przez 1 dzień w roku podatkowym wykonywała władzę w stosunku do dziecka należy uznać, że zamiarem ustawodawcy było umożliwienie podatnikom skorzystania z pomocy w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci w każdej sytuacji życiowej, również gdy sprawowanie pieczy nad dzieckiem trwa przez jeden dzień, co nie jest sytuacją typową, aczkolwiek realną. W związku z powyższym do skorzystania z odliczenia nie jest wymagane, by stan uprawniający do ulgi trwał przez cały miesiąc, wystarczy, by przesłanki określone w przepisie były spełnione tylko przez część miesiąca, a w przypadku przekazania władzy między byłymi małżonkami zmaterializowane w postaci odliczenia odpowiadającego tej części, nawet jeżeli byłby to jeden dzień w roku podatkowym. Zasadą wyrażoną w art. 27f ust. 1 ww. ustawy jest prawo do odliczenia ulgi przez podatnika, który wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Enumeratywne wskazanie ww. podmiotów wskazuje jedynie na stosunek prawny pomiędzy dzieckiem a opiekunem, uprawniający do korzystania z ulgi. Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, wartość odliczenia wyrażana jest poprzez kwoty miesięczne. Wskazany przepis nie determinuje sposobu odliczania ulgi w proporcji miesięcznej, a jedynie wskazuje jej wartość w tym przedziale czasowym. Z tego tytułu, dla podmiotów z ust. 1, nie wynika nakaz ustalania proporcji odliczenia w stosunku miesięcznym, tym bardziej nie wskazuje on na jakiekolwiek ograniczenia proporcji podziału na mniejsze jednostki czasowe. Ponadto, art. 27f ust. 4 ww. ustawy jako zasadę wprowadza prawo do skorzystania z odliczenia w częściach równych lub w dowolnie ustalonej proporcji. Ustawodawca w ust. 3 powoływanego artykułu, wskazuje na prawo do podziału kwoty odliczenia w wysokości 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem, w sytuacji gdy, w danym miesiącu w stosunku do dzieci wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub opieka (wymienione w art. 27f ust. 1). Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z treścią przepisu w opisywanym stanie faktycznym: w miesiącu wrześniu władza była wykonywana przez dwie osoby uprawnione, niepozostające w związku małżeńskim. Zgodnie z zasadami wykładni językowej, użyte w art. 27f ust. 3 ww. ustawy wyliczenie, dotyczące form sprawowania opieki nad dzieckiem, jednoznacznie wskazuje na możliwość zastosowania w danym miesiącu kalendarzowym każdej z nich z osobna, jak i łącznie. Wynika to z użycia w przepisie spójnika lub, który zgodnie z zasadami logiki funkcjonuje jako alternatywa łączna. W przypadku, w którym ustawodawca sformułowałby przepis art. 27f ust. 3 ww. ustawy, w następujący sposób: (...) w stosunku do dziecka wykonywana jest władza oraz pełniona funkcja lub sprawowana opieka, kluczową rolę pełniłoby wystąpienie co najmniej dwóch form opieki nad dzieckiem w danym miesiącu, gdyż spójnik oraz występujący jako koniunkcja, determinuje fakt, że obydwa stosunki muszą wystąpić łącznie. Według Wnioskodawcy, część organów podatkowych interpretuje art. 27f ust. 3 ww. ustawy w przedstawiony wyżej sposób. Jest to błędne zastosowanie wykładni językowej, prowadzące do wypaczenia sensu i celów społecznych przepisu z ust. 3 ww. artykułu. W szczególności, gdy podatnicy zgodnie z treścią art. 27f ust. 4 w związku z ust. 3 ww. ustawy, zgodnie ustalili proporcje odliczenia, a w danym miesiącu kalendarzowym nastąpiła również zmiana podmiotu wykonującego władzę nad dzieckiem. W tym przypadku, rozliczenie ulgi w proporcjach dziennych, jest ze względu na okoliczności w pełni uzasadnione. Kwestionowanie przez organy podatkowe podziału ulgi w stosunku dziennym, byłoby więc niezgodne z brzmieniem przepisu.

W związku z powyższym powstaje pytanie, jaki byłby cel ograniczenia możliwości realizowania przez Wnioskodawcę prawa wynikającego z ww. przepisów, poprzez ustalenie proporcji odliczenia dla jednego dnia w roku... W jednym z orzeczeń sąd wskazywał, że w sytuacji powstania sporu, mogą pojawić się trudności dowodowe związane z określeniem faktycznej ilości dni uprawniających do skorzystania z ulgi, w których jedna ze stron wykonywała władzę nad dzieckiem (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 27 czerwca 2012 r., sygn. akt I SA/Op 119/12). Natomiast problem ów, nie wystąpi w przedstawionym stanie faktycznym, gdyż proporcja korzystania z ulgi została zgodnie poświadczona przez strony i nie występuje w tej kwestii konflikt. Istotne jest również, że Wnioskodawca faktycznie wykonywał władze w stosunku do więcej niż jednego dziecka w roku podatkowym.

Według Wnioskodawcy skorzystanie z ulgi w kwocie odpowiadającej jednemu dniu w miesiącu kalendarzowym, będzie więc realizacją praw wynikających z art. 27f ust. 2b ww. ustawy, które nie doprowadzą do przekroczenia określonego w ustawie limitu, narażenia na straty budżetu państwa, ani innych negatywnych społecznie jak i prawnie konsekwencji. Jeżeli przyjęta powyżej wykładnia językowa art. 27f ust. 3 ww. ustawy, okaże się niewystarczająca do zaakceptowania stanowiska Wnioskodawcy, organy podatkowe powinny uwzględnić wyrok NSA, który stanowi, że: Odnosząc się do kwestii prawidłowej wykładni analizowanego tu przepisu, zwrócić należy uwagę, że w sytuacji sprzeczności wykładni językowej z celami stosowanej regulacji prawnej, należy pamiętać, że wykładnia językowa nie może prowadzić do rozstrzygnięcia, które w świetle powszechnie akceptowanych wartości musi być uznane za rażąco niesłuszne, niesprawiedliwe, nieracjonalne lub niweczące ratio legis interpretowanego przepisu (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007 r., III CZP 8/2007, LEX nr 230973; wyrok NSA z dnia 26 września 2011 r., sygn. II FSK 546/10).

W związku z powyższym, w przypadku wystąpienia wątpliwości w interpretacji przedstawionego zdarzenia przyszłego, organ w swoim rozstrzygnięciu powinien kierować się przede wszystkim celem, jaki ma spełniać prawo do ulgi prorodzinnej, stosując również wykładnię celowościową oraz funkcjonalną. W przeważającej mierze jest to pomoc rodzicom w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci. Taki kierunek interpretacji ww. przepisów, przyjął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 19 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 242/15, wskazując, że w orzecznictwie sądów administracyjnych także zwraca się uwagę na cel ulgi prorodzinnej, którym jest pomoc rodzicom w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci lub pełnoletnich w okresie ich nauki. Podkreśla się też, że normy prawne odnoszące się do tego rodzaju ulg, to tzw. normy celu społecznego, który polega na realizacji polityki państwa uwzględniającej rozwój określonych dziedzin życia społecznego, przy czym przy interpretacji tych norm wykładnia celowościową powinna być stosowana w ścisłym powiązaniu z wykładnią językową i systemową (np. wyrok WSA w Łodzi z dnia 25 kwietnia 2013 r., I SA/Łd 93/13, LEX nr 1314115 i powołane tam orzecznictwo oraz piśmiennictwo).

Zdaniem Wnioskodawcy, zastosowanie przez Niego ulgi w opisywanym zdarzeniu przyszłym, w kwocie odpowiadającej jednemu dniu w roku, prowadzi do realizacji wynikającego z art. 27f ww. ustawy, celu społecznego oraz polityki państwa w stosunku do podatników. Wnioskodawca wykonując władze rodzicielską, łoży na dziecko zgodnie z postanowieniem sądu oraz ponosi szereg innych wydatków - natomiast zgodnie z porozumieniem wypracowanym wraz z byłą żoną, może On skorzystać z ulgi jedynie w zakresie 1 dnia w roku w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2, przysługującej za każdy dzień sprawowania opieki nad dzieckiem. Wnioskodawca uważa, że w związku z brakiem ustawowych przeciwwskazań, ma możliwość skorzystania z ulgi na drugie dziecko w powyższym wymiarze. Co ważne, skorzystanie z tego prawa będzie dla Niego pomocą w związku z ciążącym obowiązkiem łożenia na utrzymanie dzieci, między innymi w postaci braku wystąpienia limitu dochodowego przewidzianego w art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym doprowadzi do realizacji ustawowych celów wprowadzonej ulgi.

Reasumując, według Wnioskodawcy, określone w art. 27f ust. 4 ww. ustawy, możliwości podziału jednoznacznie wskazują proporcje z jakich mogą skorzystać małżonkowie, natomiast sposób podziału ulgi w stosunku do podatników rozwiedzionych, w razie braku porozumienia, wskazują jedynie interpretacje indywidualne lub pisma Ministerstwa Finansów. Co więcej, w sytuacji braku porozumienia między byłymi małżonkami przyjmuje się fikcję prawną określającą równy podział ulgi między podatnikami, zazwyczaj nie pokrywający się z faktyczną ilością dni, w których wykonywana była władza rodzicielska w stosunku do dziecka. Wnioskodawca podnosi, że pomimo wykonywania faktycznej władzy nad wspólnym dzieckiem w większym wymiarze czasowym, jedyną propozycją odliczenia na którą wyraża zgodę była małżonka jest 1 dzień w roku podatkowym. Obawiając się ewentualnych konsekwencji podatkowych przy zastosowaniu innej proporcji (brak takiego uzgodnienia może spowodować, że suma odliczeń dokonanych przez rodziców - w ich zeznaniach podatkowych - przekroczy kwotę 1 112 zł 04 gr rocznie na dziecko), Wnioskodawca zgodził się na takie ustalenia. Wnioskodawca wskazał wnioski wynikające z wykładni językowej jak również pozajęzykowej, które wskazują, że dopuszczalny jest podział ulgi w stosunku dziennym, w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. Po pierwsze brzmienie art. 27f ust. 3 ww. ustawy jasno wskazuje, że możliwość skorzystania z odliczenia w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem, przysługuje każdemu z podatników, jeżeli wykonywali oni władzę w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka. Ponadto cel art. 27f ww. ustawy, którym jest pomoc rodzicom w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci, w pełni uzasadnia taki podział, biorąc pod uwagę stan faktyczny oraz prawny. W związku z czym Wnioskodawca uważa, że skorzystanie ze zwolnienia w wymiarze 1/365 jest zgodne przepisami i aktywuje prawo do odliczenia zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 2) ww. ustawy. W innym wypadku, organ podatkowy, odmawiając uznania za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, obowiązany jest wskazać na czym polega wadliwość proponowanego rozwiązania przy uwzględnieniu przepisów prawa i w realiach przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (bądź przyszłego), a następnie sformułować własny, prawidłowy sposób zastosowania określonych przepisów prawa podatkowego, odpowiadających przedstawionym przez Wnioskodawcę okolicznościom (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 maja 2015 r., sygn. akt ISA/Gl 609/14).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego .., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 6 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi