Temat interpretacji

Czy Wnioskodawca (właściciel gruntu) wyliczając dochód do opodatkowania z otrzymanego wynagrodzenia w zeznaniu rocznym za 2014 r. (PIT-36) mógł uwzględnić jako koszty uzyskania przychodu wartość części kosztów procesu zasądzonych przez Sąd do zapłaty przez Wnioskodawcę w kwocie 7.835 zł 48 gr?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2015 r. (data wpływu 10 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia kosztów sądowych do kosztów uzyskania przychodu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia kosztów sądowych do kosztów uzyskania przychodu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od dnia 9 lutego 1994 r. jest właścicielem nieruchomości objętych prowadzoną przez Sąd Rejonowy księgą wieczystą. Na wymienionych nieruchomościach bez zgody Wnioskodawcy, jak również bez zgody jego poprzednika prawnego, została wybudowana stacja transformatorowa wraz ze stanowiskami słupowymi, stanowiąca zgodnie z dyspozycją art. 49 Kodeksu Cywilnego własność spółki akcyjnej. Spółka akcyjna nie posiadała żadnego skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania gruntem. Po nieudanych próbach polubownego porozumienia właściciel gruntu wystąpił w dniu 11 listopada 2010 r. za pośrednictwem Sądu Okręgowego z pozwem o zapłatę przez Spółkę akcyjną wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości bez tytułu prawnego wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty wynagrodzenia. Właściciel nieruchomości wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych w całości. Sąd I instancji zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 18.856 zł tytułem wynagrodzenia za korzystanie z gruntu wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 marca 2011 r. do dnia zapłaty. Sąd zwolnił powoda (tj. Wnioskodawcę) z kosztów procesu. W odpowiedzi na ten wyrok Spółka akcyjna wniosła odwołanie. W wyroku z dnia 9 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy podtrzymał stanowisko w sprawie wypłaty wynagrodzenia przez Spółkę akcyjną. Zmianie uległa jednak kwalifikacja kosztów procesu. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.853 zł 48 gr tytułem zwrotu części kosztów procesu, w tym kwotę 6.768 zł tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego. Apelacja złożona w dniu 21 listopada 2013 r. przez Spółkę akcyjną została oddalona. W 2014 r. Spółka akcyjna wypłaciła właścicielowi gruntu kwotę 18.018 zł 42 gr po potrąceniu kosztów zasądzonych przez Sąd. Na kwotę składają się: kwota wynagrodzenia 18.856 zł, odsetki ustawowe od dnia 19 marca 2011 r. do 24 stycznia 2014 r. w kwocie 6.997 zł 90 gr (ogółem 25.853 zł 90 gr) oraz część kosztów procesowych w kwocie 7.835 zł 48 gr. W terminie określonym przepisami prawa Spółka akcyjna wystawiła dla właściciela gruntu PIT-8C na kwotę 25.853 zł 90 gr. Przychód w wysokości 25.853 zł 90 gr został wykazany w zeznaniu rocznym za 2014 r. PIT-36 w poz. 81 (inne źródła).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca (właściciel gruntu) wyliczając dochód do opodatkowania z otrzymanego wynagrodzenia w zeznaniu rocznym za 2014 r. (PIT-36) mógł uwzględnić jako koszty uzyskania przychodu wartość części kosztów procesu zasądzonych przez Sąd do zapłaty przez Wnioskodawcę w kwocie 7.835 zł 48 gr...

Zdaniem Wnioskodawcy, część kosztów procesu zasądzonych przez Sąd do zapłaty przez Wnioskodawcę w kwocie 7.835 zł 48 gr będzie stanowić koszt uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i będzie podlegać wpisowi w poz. 82 zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2014 (PIT-36).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Dyrektor Izby Skarbowej z Katowic w interpretacji z dnia 30 lipca 2014 r. sygn. IBPBII/1/415-380/14/ASz zgadzając się na zaliczenie wydatków poniesionych na obsługę prawną do kosztów uzyskania przychodu wyjaśnia, że aby dany wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem, czyli musi zostać poniesiony w celu jego osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oraz
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także
• być prawidłowo udokumentowany.

Zdaniem Wnioskodawcy koszty procesu jakimi został obciążony spełniają wszystkie trzy warunki łącznie. Ponieważ polubowne próby porozumienia ze Spółką akcyjną w sprawie opłat za korzystanie z gruntu Wnioskodawcy nie dały żadnego rezultatu, Wnioskodawca był zmuszony wystąpić na drogę sądową wyegzekwowania słusznie należnego mu wynagrodzenia. W związku z tym poniesione przez Wnioskodawcę koszty procesu były warunkiem koniecznym uzyskania gratyfikacji od Spółki akcyjnej. Zdaniem Wnioskodawcy można z całą pewnością stwierdzić, że poniesiony koszt pozostaje w ścisłym związku przyczynowym z otrzymanym przychodem. Ten rodzaj kosztu nie jest też wymieniony w art. 23 ww. ustawy. Ustawodawca nie wyłącza tego rodzaju wydatków z kosztów uzyskania przychodów. Poniesiony wydatek jest też właściwie udokumentowany. Wysokość wydatku została stwierdzona wyrokiem Sądu Okręgowego, natomiast poniesienie kosztu stwierdzone jest pismem o kompensacie wzajemnych zobowiązań sporządzonym przez Spółkę akcyjną.

Prawo zaliczenia kosztów procesowych do kosztów uzyskania przychodów potwierdza również w interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 19 czerwca 2012 r. sygn. IPPB4/415-221/12-6/MP. Stwierdza w nim jednoznacznie, że wydatki poniesione z tytułu profesjonalnej pomocy prawnej i zastępstwa procesowego poniesione w związku z dochodzeniem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowią koszty uzyskania przychodu. Swoje stanowisko potwierdza też w interpretacji z dnia 27 listopada 2014 r. sygn. IPPB4/415-666/14-4/MS. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza w niej, że zasądzone koszty profesjonalnego pełnomocnika są kosztami uzyskania przychodu z tytułu wypłaconego na podstawie wyroku sądowego świadczenia.

W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zasądzona przez Sąd do zapłaty część kosztów procesowych w wysokości 7.835 zł 48 gr stanowi koszt uzyskania przychodu i podlega wpisowi w poz. 82 zeznania rocznego PIT-36. Zasądzone wynagrodzenie wraz z odsetkami wynosi 25.853 zł 90 gr, dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych po uwzględnieniu ww. kosztów będzie wynosił więc 18.018 zł 42 gr, czyli tyle ile zostało wypłacone Wnioskodawcy przez Spółkę akcyjną po dokonaniu kompensaty wzajemnych zobowiązań.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem powinno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu powinien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów to te, które zostały poniesione z zamiarem uzyskania przychodu. Ten zamiar (cel) musi być, po pierwsze obiektywnie realny, po drugie istniejące okoliczności faktyczne muszą wskazywać na to, że dany wydatek w istocie mógł podatnikowi pozwolić na przewidywanie osiągnięcia przychodu. Natomiast koszty ponoszone w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki mające na celu ochronę źródła przychodu, tak by źródło to istniało w stanie niepogorszonym.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowanie do danego źródła przychodów.

Koszty postępowania sądowego nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, określonym w art. 23 ww. ustawy. Jednakże sam fakt niezaliczenia kosztów postępowania sądowego do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie decyduje jeszcze o tym, że wydatek ten jest kosztem podatkowym. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie, ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku.

Mając na względzie przedstawiony we wniosku stan faktyczny podkreślić należy, że koszty sądowe poniesione przez Wnioskodawcę miały na celu ochronę jego interesów prawnych oraz uzyskanie wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z nieruchomości Wnioskodawcy przez Spółkę akcyjną. Biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności wskazane we wniosku stwierdzić należy, że wydatki w postaci kosztów sądowych poniesione zostały w celu osiągnięcia przychodu z tytułu wypłaty przedmiotowego wynagrodzenia i pozostają w związku przyczynowym ze świadczeniem głównym jakim jest otrzymanie wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z nieruchomości należących do Wnioskodawcy.

Reasumując stwierdzić należy, że poniesione przez Wnioskodawcę koszty były wydatkami poniesionymi w celu osiągnięcia przychodu, którym w przedmiotowej sprawie jest wypłata wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z nieruchomości należącej do Wnioskodawcy. Wobec powyższego wydatki te, w myśl ogólnej zasady określonej art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że dotyczą one tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym czy zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące, zwłaszcza, że wydane zostały w innym stanie faktycznym i prawnym. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy