Temat interpretacji

Czy przyznane przez Urząd Gminy odszkodowanie właścicielowi nieruchomości z tytułu niedostarczenia przez Miasto lokalu socjalnego osobom eksmitowanym zwolnione jest z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2012 r. (data wpływu 31 grudnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 lutego 2013 r. (data wpływu 18 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 grudnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego przez Urząd Gminy za niedostarczenie lokalu socjalnego osobom eksmitowanym z nieruchomości Wnioskodawczyni.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Pismem z dnia 7 lutego 2013 r., znak IPTPB2/415-2/13-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 7 lutego 2013 r. (skutecznie doręczono 12 lutego 2013 r.). W dniu 20 lutego 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 15 lutego 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni od listopada 2012 r. otrzymuje odszkodowanie z Urzędu Gminy za niedostarczenie lokalu socjalnego osobom eksmitowanym z Jej nieruchomości. Odszkodowanie to będzie otrzymywać do chwili dostarczenia przez Urząd Gminy lokalu socjalnego osobom eksmitowanym. Odszkodowanie wypłacane jest na podstawie ugody zawartej między Wnioskodawczynią (właścicielką nieruchomości) a Urzędem Gminy.

Do wniosku Wnioskodawczyni załączyła kopię zawartej ugody, wyrok Sądu Rejonowego oraz nakaz płatniczy podatku od nieruchomości.

Osoby eksmitowane w znacznym stopniu przyczyniły się do zniszczenia nieruchomości co skutkuje obniżeniem jej wartości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie

ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

1. Czy przyznane przez Urząd Gminy odszkodowanie właścicielowi nieruchomości z tytułu niedostarczenia przez Miasto lokalu socjalnego osobom eksmitowanym zwolnione jest z podatku dochodowego od osób fizycznych...
2. Jaki jest zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3g o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy obejmuje on tylko rzeczywistą stratę poniesioną przez właściciela czy też obejmuje również swoim zakresem utracone korzyści...

Zdaniem Wnioskodawczyni, wskutek niedostarczenia lokalu socjalnego Gmina w sposób zawiniony wyrządziła Jej, jako właścicielowi, szkodę polegającą na uniemożliwieniu korzystania ze swej własności. Wysokość odszkodowania nie pokrywa w pełni strat i korzyści jakie Wnioskodawczyni mogłaby uzyskać z danej nieruchomości. Nieruchomość została zniszczona przez osoby eksmitowane. Odszkodowanie nie pokryje kosztów remontu nieruchomości. Wnioskodawczyni uważa więc, że odszkodowanie wypłacane Jej przez Urząd Gminy powinno być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych (odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód art. 21 ust. 1 pkt 3g).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła. W myśl art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie w szczególności dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wypłacane według ww. uregulowań, ale wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z opisanego przez Wnioskodawczynię stanu faktycznego wynika, iż od listopada 2012 r. otrzymuje odszkodowanie z Urzędu Gminy za niedostarczenie przez Gminę lokalu socjalnego osobom eksmitowanym z Jej nieruchomości. Odszkodowanie to będzie otrzymywać do chwili dostarczenia przez Urząd Gminy lokalu socjalnego osobom eksmitowanym. Odszkodowanie wypłacane jest na podstawie ugody zawartej między Wnioskodawczynią (właścicielką nieruchomości) a Urzędem Gminy.

Istotne dla rozpatrywanej sprawy jest zatem ustalenie czy do kategorii odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw można zaliczyć odszkodowanie przyznane dla Wnioskodawczyni.

Analiza wniosku wskazuje, iż przyznane odszkodowanie finansowe dla Wnioskodawczyni wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami i ma charakter czysto umowny. Wysokość tego odszkodowania podobnie jak zasady ustalenia wysokości odszkodowania nie wynikają z żadnej ustawy ani aktu wykonawczego. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowa wypłata nie będzie odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezależnie od powyższego z wniosku wynika, że odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ugody w formie odszkodowania finansowego. Cytowany art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, iż ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, nawet jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zatem, ze względu na brak możliwości zakwalifikowania odszkodowania finansowego, przyznanego dla Wnioskodawczyni od Urzędu Gminy, do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że kwota tego odszkodowania stanowić będzie przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 - jako otrzymane pieniądze.

Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. innych źródeł, o którym mowa w powołanym powyżej art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, w oparciu o powyższe przepisy prawa należy stwierdzić, iż środki pieniężne stanowiące odszkodowanie jakie Wnioskodawczyni otrzymała i nadal otrzymuje w związku ze szkodą ponoszoną na Jej nieruchomości związaną z niedostarczeniem lokalu socjalnego przez Urząd Gminy osobom eksmitowanym stanowić będzie przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 2 jest bezprzedmiotowe. Nadto należy wyjaśnić, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera normy prawnej art. 21 ust. 1 pkt 3g, jak wskazała Wnioskodawczyni w swoim stanowisku w sprawie oceny prawnej zaistniałego zdarzenia. W rozpatrywanej sprawie, w związku z przedstawionym opisem stanu faktycznego przedmiotem interpretacji jest, cytowany wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a)-g) ww. ustawy

Do wniosku z dnia 28 grudnia 2012 r. Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty (ugodę, wyrok sądu, nakaz płatniczy). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), Organ upoważniony nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 497 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi