Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2012 r. (data wpływu: 25 czerwca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 września 2012 r. (data wpływu: 28 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika, odnośnie trzeciego z zagadnień jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Z uwagi na fakt, że przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 oraz art. 14f § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 11 września 2012 r., nr ILPB2/415-599/12-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 11 września 2012 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 17 września 2012 r.), zaś w dniu 28 września 2012 r. (data nadania: 24 września 2012 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest trzecie z zagadnień przedstawionych we wniosku, natomiast w przedmiocie pierwszego i drugiego z przedstawionych we wniosku zagadnień, w dniu 4 października 2012 r. wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia odpowiednio nr ILPB2/415-599/12-4/TR oraz nr ILPB2/415-599/12-5/TR.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny, odnośnie trzeciego z przedstawionych we wniosku zagadnień.

W roku 2005 Spółdzielnia Mieszkaniowa (Wnioskodawca) zawarła umowę najmu na lokal mieszkalny. Najemca lokalu zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. zobowiązany był wnieść kaucję zabezpieczającą pokrycie należności z tytułu najmu lokalu w wysokości 12-krotnej stawki miesięcznego czynszu, tj. kwotę 1 322,40 zł.

W związku z wypowiedzeniem umowy najmu przez Spółdzielnię, lokal mieszkalny na początku roku 2012 został opróżniony i zdany przez byłego najemcę do dyspozycji Spółdzielni. Zgodnie z art. 6 ust. 3 ww. ustawy, w przypadku zwrotu przedmiotu najmu zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana.

Wysokość zwaloryzowanej kaucji na dzień opróżnienia lokalu wynosi 1 687,20 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie

, odnośnie trzeciego z przedstawionych we wniosku zagadnień.

Czy na zwróconą najemcy kaucję należy wystawić PIT-8C, a jeżeli tak, to którą kwotę należy wykazać w informacji...

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie trzeciego z przedstawionych we wniosku zagadnień, kaucja jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowi ona zabezpieczenie prawidłowego wykonania warunków umowy najmu i jest zwracana najemcy po rozwiązaniu umowy najmu. Natomiast waloryzacja kaucji stanowi element urealniający wartość nabywczą pieniądza, którą najemca wpłacił w roku 2005 w związku z zawartą umową najmu. W związku z powyższym, Spółdzielnia nie ma obowiązku wystawiania i składania informacji PIT-8C o przychodach z innych źródeł w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, odnośnie trzeciego z przedstawionych we wniosku zagadnień, uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż w roku 2005 Spółdzielnia Mieszkaniowa (Wnioskodawca) zawarła umowę najmu na lokal mieszkalny. Najemca lokalu zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. zobowiązany był wnieść kaucję zabezpieczającą pokrycie należności z tytułu najmu lokalu w wysokości 12-krotnej stawki miesięcznego czynszu, tj. kwotę 1 322,40 zł. W związku z wypowiedzeniem umowy najmu przez Spółdzielnię, lokal mieszkalny na początku roku 2012 został opróżniony i zdany przez byłego najemcę do dyspozycji Spółdzielni.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia kaucji. Jednakże zgodnie z definicją słownikową, za kaucję uważa się pewną sumę pieniężną, złożoną jako gwarancję dotrzymania zobowiązania i stanowiącą odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Istotą kaucji mieszkaniowej jest zabezpieczenie właścicielowi ewentualnych roszczeń powstałych w czasie trwania stosunku najmu. W wypadku braku takiej podstawy, żądanie wpłacenia kaucji wynika z kodeksowej zasady swobody umów.

Jak wynika z treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.), celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej spółdzielnią, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Natomiast ust. 2 pkt 5 przywołanego wyżej artykułu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wskazuje, iż przedmiotem działalności spółdzielni może być budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Zgodnie z zasadą nominalizmu, określoną w art. 358 ¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Przy tym, strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości (art. 358 ¹ § 2 ww. Kodeksu cywilnego). Natomiast w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie (art. 358 ¹ § 3 ww. Kodeksu cywilnego).

Zasada nominalizmu w konsekwencji prowadzi do uprzywilejowania dłużników ze szkodą dla wierzycieli. Odstępstwem od kodeksowej zasady nominalizmu jest możliwość dokonania waloryzacji z inicjatywy ustawodawcy na zasadach i według warunków przez niego przyjętych, a w przypadku braku takiego uregulowania świadczenia mogą być waloryzowane na podstawie umowy, a także konstytutywnego orzeczenia sądowego.

W sytuacji, gdy nastąpiła istotna zmiana siły nabywczej pieniądza, sąd może na żądanie zainteresowanego, po przeprowadzeniu postępowania sądowego, zwaloryzować zobowiązanie pieniężne, dokonując zmian zarówno co do wysokości świadczenia, jak i co do sposobu jego spełnienia.

Zasady zwracania wpłaconej kaucji, a w szczególności określania wysokości należnej do zwrotu kwoty, regulują przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.).

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zawarcie umowy najmu może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać dwunastokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu.

Stosownie do ust. 2 powołanego powyżej artykułu art. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, kaucji nie pobiera się, jeżeli umowa:

1. dotyczy najmu lokalu zamiennego lub socjalnego;
2. jest zawierana w związku z zamianą lokalu, a najemca uzyskał zwrot kaucji bez dokonania jej waloryzacji.

Zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana (art. 6 ust. 3 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę, po potrąceniu należności wynajmującego z tytułu najmu lokalu (art. 6 ust. 4 ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego).

Na podstawie jednak art. 36 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, kaucja wpłacona przez najemcę w okresie obowiązywania ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 ze zm.) podlega zwrotowi w zwaloryzowanej kwocie odpowiadającej przyjętemu przy jej wpłacaniu procentowi wartości odtworzeniowej lokalu obowiązującej w dniu jej zwrotu, w terminie określonym w ust. 1. Zwrócona kwota nie może być jednak niższa od kwoty kaucji wpłaconej przez najemcę.

Zwracana najemcom kaucja mieszkaniowa jest świadczeniem o charakterze zwrotnym, a zatem obojętnym z punktu widzenia obowiązku w podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ jest jedynie zabezpieczeniem prawidłowego wykonania postanowień umowy najmu, o charakterze zwrotnym. Natomiast waloryzacja tej kaucji pełni rolę elementu odszkodowania urealniającego wartość siły nabywczej pieniądza, który najemca wpłaca wynajmującemu tytułem zabezpieczenia wykonania zobowiązania.

Zgodnie zaś z art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem, stwierdzić należy, iż jeżeli Spółdzielnia Mieszkaniowa (Wnioskodawca), jak sama wskazała w opisanym stanie faktycznym, w związku z wynajmem lokalu pobrała kaucję, jako zabezpieczenie swoich należności a następnie, zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego zobowiązana jest dokonać zwrotu zwaloryzowanej kwoty tej kaucji, to wówczas kwota ta nie będzie stanowiła dla najemcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, Spółdzielnia nie będzie miała obowiązku z rzeczonego tytułu sporządzenia i przekazania podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu wystawienia najemcy lokalu informacji PIT-8C.

W konsekwencji, stanowisko Zainteresowanego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 498 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu