Temat interpretacji

Czy zwrócone odszkodowanie na fundusz uwłaszczeniowy oraz na poczet opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości jakie obciążają członków i osoby niebędące członkami, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawa do lokali w zakresie działki wywłaszczonej, w części przysługujących udziałów rodzi obowiązek dla Spółdzielni wystawienia PIT-8C dla lokatorów, poświadczającego uzyskanie przychodu z innych źródeł?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2011 r. (data wpływu: 31 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika jest:

• prawidłowe w części odnoszącej się do osób będących członkami Spółdzielni,
• nieprawidłowe w części odnoszącej się do osób niebędących członkami Spółdzielni.

UZASADNIENIE

W dniu 31 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika oraz dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W związku z wywłaszczeniem gruntów na rzecz gminy, które były własnością Spółdzielni (Wnioskodawcy) i pozostałych lokatorów posiadających odrębną własność, decyzją wojewody z dnia 10 września 2010 r., dotyczącą realizacji turnieju, Spółdzielnia otrzymała odszkodowanie w 2011 r. za wywłaszczone grunty.

Otrzymane odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości gruntowej, należącej do zasobów spółdzielni, rozliczono z funduszem uwłaszczeniowym, tworzonym z wpłat mieszkańców ww. nieruchomości (fundusz uwłaszczeniowy był utworzony w celu sfinansowania wykupu gruntu), a nadwyżkę odszkodowania zaliczono na poczet opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, jakie obciążają członków i osoby niebędące członkami, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, w części przysługujących im udziałów wdanej nieruchomości.

Sposób rozliczenia wyglądał tak, iż otrzymana wielkość odszkodowania została podzielona proporcjonalnie do części przysługujących udziałów w danej nieruchomości. Wyliczona wartość przypadająca na jeden lokal została pomniejszona o 19% tytułem podatku dochodowego od osób prawnych, którą spółdzielnia w rozliczeniu roku 2011 winna odprowadzić do urzędu skarbowego. Otrzymane odszkodowanie Spółdzielnia zaliczyła jako pozostałe przychody operacyjne podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy zwrócone odszkodowanie na fundusz uwłaszczeniowy oraz na poczet opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości jakie obciążają członków i osoby niebędące członkami, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawa do lokali w zakresie działki wywłaszczonej, w części przysługujących udziałów rodzi obowiązek dla Spółdzielni wystawienia PIT-8C dla lokatorów, poświadczającego uzyskanie przychodu z innych źródeł...

Przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest zagadnienie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika, natomiast w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika, PIT-8C stanowiący o przychodach z innych źródeł, Spółdzielnia nie ma obowiązku wystawienia, gdyż odszkodowanie to jest formą zapłaty za utracone korzyści (art. 20 ust.1 updof).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika, uznaje się za:

• prawidłowe w części odnoszącej się do osób będących członkami Spółdzielni,
• nieprawidłowe w części odnoszącej się do osób niebędących członkami Spółdzielni.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, do źródeł przychodów zalicza się między innymi inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie w szczególności dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stosownie do art. 11 ust. 2 cyt. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia otrzymała odszkodowanie w 2011 r. za wywłaszczone grunty. Otrzymane odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości gruntowej, należącej do zasobów spółdzielni, rozliczono z funduszem uwłaszczeniowym, tworzonym z wpłat mieszkańców ww. nieruchomości (fundusz uwłaszczeniowy był utworzony w celu sfinansowania wykupu gruntu), a nadwyżkę odszkodowania zaliczono na poczet opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, jakie obciążają członków i osoby niebędące członkami, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, w części przysługujących im udziałów wdanej nieruchomości.

Zgodnie z art. 75 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 ze zm.), zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe wynikające z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową. Stosownie do art. 77 § 1 tejże ustawy, Część nadwyżki bilansowej pozostałej po dokonaniu odpisu, o którym mowa w art. 76, przeznacza się na cele określone w uchwale walnego zgromadzenia. Zasady podziału nadwyżki bilansowej między członków spółdzielni określa statut (art. 77 § 2 ww. ustawy Prawo spółdzielcze).

Z kolei w myśl art. 78 § 1 ww. ustawy Prawo spółdzielcze, zasadniczymi funduszami własnymi tworzonymi w spółdzielni są:

1. fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów członkowskich, odpisów na udziały członkowskie z podziału nadwyżki bilansowej lub innych źródeł określonych w odrębnych przepisach;
2. fundusz zasobowy powstający z wpłat przez członków wpisowego, części nadwyżki bilansowej lub innych źródeł określonych w odrębnych przepisach.

Spółdzielnia tworzy także inne fundusze własne przewidziane w odrębnych przepisach oraz w jej statucie. ( art. 78 § 2 ww. ustawy Prawo spółdzielcze).

Stosownie natomiast do art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.), spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

Jak wynika z treści art. 5 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej eksploatacją i utrzymaniem, a w części przekraczającej te wydatki przypadają właścicielom lokali proporcjonalnie do ich udziałów w nieruchomości wspólnej. Natomiast w myśl ust. 2 tegoż artykułu, pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej.

Zacytowany powyżej przepis art. 5 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych pozwala pożytki i przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielni przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej przez spółdzielnię. Tak sformułowany przepis nie nakłada obowiązku przeznaczania na wymienione cele pożytków i innych przychodów z własnej działalności gospodarczej, a jedynie to umożliwia. Umożliwia też przeznaczenie tych pożytków i przychodów na inne cele. Jak wynika z treści tego artykułu, możliwość pokrycia przez spółdzielnię mieszkaniową przychodami i pożytkami z własnej działalności gospodarczej wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości dotyczy wyłącznie członków. Osoby niebędące członkami nie mają prawa do korzystania z tych przychodów i pożytków. Nie ma natomiast znaczenia, jakim tytułem prawnym do lokalu dysponuje członek spółdzielni - czy ma lokatorskie prawo do lokalu, własnościowe prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego (w tym do garażu), czy jest właścicielem lokalu mieszkalnego, bądź niemieszkalnego, a nawet czy jest najemcą. Wystarczy, że jest członkiem spółdzielni, aby spółdzielnia mogła pokryć przychodami z własnej działalności całość lub część obciążających go (zgodnie z przepisami art. 4 ww. ustawy) wydatków na utrzymanie i eksploatację nieruchomości lub wydatków na pokrycie prowadzonej przez spółdzielnię działalności społecznej, kulturalnej albo oświatowej.

Zatem należy wywieść, że skoro ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych zezwala na przeznaczenie pożytków i innych przychodów z własnej działalności gospodarczej na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją w zakresie obciążającym członków, przy czym nie wiąże się to w żaden sposób z otrzymaniem przez tych członków od spółdzielni środków finansowych bądź innych świadczeń, a jedynie wpłynie w przyszłości na ustalenie wysokości opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, to po stronie członków spółdzielni nie powstanie, z tytułu przekazania nadwyżki bilansowej na pokrycie kosztów eksploatacji i utrzymania nieruchomości w myśl art. 5 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, przychód do opodatkowania. Natomiast w odniesieniu do pozostałych osób mających lokale w zasobach Spółdzielni, a niemających statusu członka Spółdzielni, bez względu na to, czy posiadają lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu, odrębną własność, czy też zajmują lokal na podstawie umowy najmu, przekazanie nadwyżki bilansowej na pokrycie kosztów eksploatacji i utrzymania nieruchomości zgodnie z art. 5 ust. 2 ww. ustawy powoduje powstanie po stronie tych osób przysporzenia majątkowego, które należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej.

W świetle art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W związku z powyższym Spółdzielnia nie jest obowiązana do poboru podatku dochodowego z tego tytułu, a jedynie do wystawienia dla poszczególnych osób informacji PIT-8C, zaś podatnicy zobowiązani są do samodzielnego opodatkowania przedmiotowego dochodu w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym Spółdzielnia przekaże nadwyżkę bilansową na pokrycie opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości na rzecz osób niebędących członkami Spółdzielni.

Reasumując, stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie przekazanie odszkodowania jedynie u członków Spółdzielni nie powoduje powstania po stronie tych osób przychodu podlegającego opodatkowaniu. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciążą obowiązki płatnika z tychże tytułów.

Opisane we wniosku przekazanie rzeczonych środków w odniesieniu do osób mających lokale w zasobach Spółdzielni, jednakże niebędących członkami Spółdzielni, powoduje natomiast powstanie po stronie tych osób przysporzenia majątkowego, które należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy podatkowej. Od tychże przychodów Spółdzielnia nie jest zobowiązana pobierać zaliczki na podatek dochodowy, jednakże ciążą na Niej obowiązki sporządzenia informacji PT-8C i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazania jej podatnikom oraz właściwym urzędom skarbowym, stosownie do uregulowań wynikających z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB4/423-408/11-3/DS, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 304 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu