Temat interpretacji

Czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym, z tytułu otrzymanego odszkodowania powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami ) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2011 r. (data wpływu 9 listopada 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 lutego 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 listopada 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 1 lutego 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W drodze spadku po zmarłej w dniu 10 grudnia 1995 r. matce nabył Pan działki, czego potwierdzeniem jest prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 13 listopada 1997 r.

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2011 r. Prezydent Miasta orzekł o ustaleniu wysokości odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa na własność gminy Miasta działek nr 143/40, 143/33, 158/2, 23, 132, 143/3, 146, 171, 172 o łącznej powierzchni 0,3405 ha zapisanych w księdze wieczystej przeznaczonych na realizację inwestycji drogowej pod nazwą przebudowa, z rozbudową ulic: S., P. Decyzja ta została wydana na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, a ustalenie i wypłacenie odszkodowania nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 2007 r. o gospodarce nieruchomościami.

Ww. nieruchomość została zajęta pod ulice około 1950 r. Nie przeprowadzono postępowania wywłaszczeniowego, ani administracyjnego i nie wypłacono odszkodowania. Postępowanie zostało wszczęte na Pana wniosek z dnia 29 grudnia 2005 r. o odszkodowanie za grunty zajęte pod drogi publiczne, a następnie zakończone ustaleniem odszkodowania za nieruchomość, nabytą stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych z mocy prawa na własność gminy z dniem 14 marca 2011 r., zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta z 29 października 2010 r.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji opisanej w stanie faktycznym, z tytułu otrzymanego odszkodowania powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego...

Zdaniem Pana z tytułu otrzymania odszkodowania nie występuje obowiązek zapłaty podatku dochodowego, ponieważ zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody uzyskane z tytułu odszkodowania, wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami są zwolnione od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w drodze spadku po zmarłej w dniu 10 grudnia 1995 r. matce nabył Pan działki, które zostały zajęte około 1950 r. i przeznaczone na realizację inwestycji drogowej pod nazwą przebudowa, z rozbudową ulic: S., P. Nie przeprowadzono postępowania wywłaszczeniowego, ani administracyjnego i nie wypłacono odszkodowania. Postępowanie zostało wszczęte na Pana wniosek z dnia 29 grudnia 2005 r. o odszkodowanie za grunty zajęte pod drogi publiczne, a następnie zakończone ustaleniem odszkodowania za nieruchomość nabytą stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych z mocy prawa na własność gminy z dniem 14 marca 2011 r., zgodnie z decyzją Prezydenta Miasta z 29 października 2010 r. Ustalenie i wypłacenie odszkodowania nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 2007 r. o gospodarce nieruchomościami.

Biorąc powyższe pod uwagę wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, nabycie przez spadkobierców nieruchomości wchodzącej w skład masy spadkowej następuje z chwilą otwarcia spadku tj. śmierci spadkodawcy.

Wobec powyższego za datę nabycia przez Pana działek w drodze spadku należy przyjąć rok 1995.

Odszkodowanie natomiast stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu m.in. z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Wskazana przez Wnioskodawcę ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) została wymieniona w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) jako ustawa w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 pkt 2 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 4a powyższej ustawy decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe - art. 12 ust. 4f tejże ustawy.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych otrzymania ww. odszkodowania ma treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ww. ustawy, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

W myśl postanowień art. 23 ww. ustawy sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (tj. rozdziale zawierającym ww. przepisy) stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów oraz przedstawionego stanu faktycznego należy uznać, iż opisane we wniosku odszkodowanie wypłacone zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże z analizy art. 21 ust. 1 pkt 29 cytowanej ustawy wynika, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało, w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

1. nabycie na własność nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub przed odpłatnym zbyciem nieruchomości,
2. cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia.

Zatem w przypadku, gdy spełniony zostanie tylko jeden z warunków albo niespełniony żaden z nich, uzyskany przychód będzie korzystał ze zwolnienia.

Analizując powyższe należy stwierdzić, iż nabycie działek, wywłaszczonych w 2011 r. miało miejsce w 1995 r. i nastąpiło w drodze spadku, co tym samym nie pozwala na ustalenie ich ceny nabycia. Zatem w świetle art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznać należy, że negatywne przesłanki zwolnienia przedmiotowego w nim wymienione nie zostały spełnione łącznie.

W związku z tym, iż otrzymane przez Pana odszkodowanie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy