Temat interpretacji
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Kraków, działając na zasadzie art. 14 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 06.01.2004 r. wyjaśnia:
Z przedstawionego przez Panią opisu stanu faktycznego oraz będącej w posiadaniu Tut. Organu kopii umowy najmu zawartej w dniu 15.06.2001 r. z X.Y jako najemcami wynika, iż umowę zawarto na czas określony, tj. od 01.01.2001 r. do 30.06.2002 r. Na podstawie udzielonych wyjaśnień stwierdzono, że na mocy uzgodnień między stronami, jeśli po wygaśnięciu umowy najemca nie opuści wynajmowanego lokalu w określonym w umowie terminie, to będzie zobowiązany do płacenia wynajmującemu za każdy miesiąc kwoty w podwójnej wysokości dotychczasowego czynszu. Kwoty te zostały nazwane przez Wynajmującego odszkodowaniem.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wolne od podatku są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 674 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93), zgodnie z którym jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nie oznaczony.
Z kolei z w/w przepisów ustawy o podatku dochodowym wynika, że wolne od podatku dochodowego są wyłącznie odszkodowania otrzymywane na mocy obowiązujących przepisów prawa i to przepisów rzędu ustawowego. Z uregulowania tego wynika wprost, iż chodzi tu o odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw. Użycie słów "inne ustawy" wskazuje jednoznacznie, że zarówno przepisy prawa administracyjnego, jak i cywilnego tworzące umocowanie dla wypłaty odszkodowania muszą nosić rangę ustawową. Powołany przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (kompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan, jaki podatnik posiadał przed ich uzyskaniem. Wypłacane Pani kwoty pieniężne należy uznać za wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego przewyższające wartością ewentualne utracone korzyści i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Otrzymywane przez Panią kwoty są wypłacane na podstawie postanowienia umownego, a nie na podstawie powołanych przez Panią przepisów art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21.06.2001 r. ochrona praw lokatorów, mieszkaniowy zasób gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733). Nie ma więc do nich zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie w dotychczasowym orzecznictwie