Temat interpretacji

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) oraz art. 22 ust. 1, art. 30b ust. 1 w związku z art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), po rozpatrzeniu pisma pana Przemysława M. z dnia 29.04.2005 r. postanawia uznać, że stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę jest nieprawidłowe w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku.

W dniu 29.04.2005 r. wpłynął do tut. organu podatkowego wniosek pana Przemysława M. uzupełniony pismem z dnia 20.06.2005 r. w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego. Pan Przemysław M. w 2004 r. osiągnął przychody z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych (kontrakty różnic kursowych). Rachunek brokera świadczącego usługi w zakresie dokonywania transakcji kupna i sprzedaży instrumentów pochodnych był prowadzony w dolarach amerykańskich. Zdaniem podatnika inwestor operujący na rynku instrumentów pochodnych (walut) ponosił ryzyko zmniejszenia kapitału wyrażonego w polskich złotych, który był konieczny do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Inwestor działający na rynku za pośrednictwem brokera i zgodnie z jego zasadami, zdaniem wnioskodawcy, nie miał możliwości wyboru waluty, w jakiej prowadzony będzie rachunek inwestycyjny. Wykształciła się zasada, że był on prowadzony w walucie amerykańskiej. Wszystkie transakcje kupna-sprzedaży różnych walut rozliczane były w walucie, w której prowadzony był rachunek inwestycyjny. Sposób funkcjonowania kontraktów różnic kursowych polegał na tym, iż w celu kupna bądź sprzedaży danego instrumentu zamiast pełnej kwoty kontraktu z rachunku pobierany był depozyt zabezpieczający w wysokości (1 %, 2 %, 10 % itp.) wartości kontraktu. Depozyt, który wyodrębniany był z rachunku i zamrażany podczas zawierania transakcji ustalano procentowo od wielkości kontraktu i był utrzymywany w celu rozliczania ewentualnych strat z powodu ryzyka, jakie niesie za sobą działalność na rynku instrumentów pochodnych. Pomimo osiągniętych przychodów, jednocześnie na skutek spadku wartości waluty amerykańskiej podatnik ponosił znaczne straty, które obniżają dochód mierzony w polskich złotych wykazany w informacji PIT-8C. Podatnik pyta czy w świetle obowiązującego prawa podatkowego do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych można dodatkowo zaliczyć koszt utrzymania depozytu w walutach obcych. Zdaniem podatnika spadek wartości rachunku z tytułu obniżenia wartości waluty amerykańskiej powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ środki na nim zgromadzone były utrzymywane tylko i wyłącznie celem zawierania transakcji i są kosztami ekonomicznymi bezpośrednio związanymi z uzyskiwanymi dochodami. Brak możliwości zaliczenia ww. kosztów doprowadziłby do sytuacji, w której konieczne byłoby uiszczenie podatku od dochodów, które w rzeczywistości nie zostały osiągnięte. W takim przypadku realna stawka podatku byłaby znacznie większa niż ustawowo określone 19 %.

Tutejszy organ podatkowy przed wydaniem niniejszej interpretacji dokonał szczegółowej analizy przedstawionego w piśmie z dnia 29.04.2005 r. uzupełnionym odrębnym pismem z dnia 20.06.2005 r. stanu faktycznego oraz dokonał oceny prawnej stanowiska podatnika i stwierdził, co następuje:

Definicja instrumentów pochodnych zawarta jest w art. 5a pkt 13 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem za pochodne instrumenty finansowe rozumie się prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających. W myśl ust. 1b tego artykułu przychód z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających powstaje w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów. Zasady opodatkowania dochodów ze źródła jw. zawiera z art. 30b ust. 1 ww. ustawy. Z treści tego przepisu wynika, że od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu. W myśl ust. 2 pkt 3 ww. przepisów dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a. Z treści tego przepisu wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. przepisów kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 (...).

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że pan Przemysław M. zawarł z brokerem, tj. licencjonowanym pośrednikiem uprawnionym do zawierania na giełdzie transakcji w imieniu klientów, umowę w zakresie dokonywania transakcji kupna-sprzedaży instrumentów pochodnych (kontrakty różnic kursowych) i osiągnął w 2004 r. przychody z ich zbycia. Wnioskodawca działał na rynku papierów wartościowych jako inwestor, którym w inwestycjach giełdowych jest osoba lub firma dokonująca zakupu papierów wartościowych jak akcje lub obligacje bądź innych instrumentów finansowych z nadzieją ich odsprzedaży w przyszłości po wyższej cenie oraz uzyskania innych dochodów jak odsetki lub udział w zyskach. Przy dobrowolnie wybranej przez Pana Moskwę formie inwestowania konieczne było utrzymywanie tzw. depozytu zabezpieczającego, którym z definicji jest gotówka wniesiona przez inwestora celem zabezpieczenia pozycji otwartych na rynku instrumentów pochodnych. Wysokość tego depozytu określana jest przez Komisję ds. Papierów Wartościowych na podstawie konta indywidualnego inwestora. W przypadku spadku depozytu poniżej tego poziomu inwestor zobowiązany jest do jego uzupełnienia. W. przedmiotowej sprawie pan M., jako inwestor, zobowiązany był do utrzymywania depozytu zabezpieczającego w dolarach amerykańskich, których wartość wyrażona w walucie polskiej ulega ciągłym zmianom zarówno w górę, jak i w dół. Realizując transakcję, pan Przemysław M. osiągnął dochód. Równocześnie nastąpił jednak spadek wartości dolara i wartość depozytu dolarowego wyrażona w zł polskich uległa obniżeniu, co w konsekwencji spowodowało zmniejszenie ogólnych dochodów podatnika przy tej transakcji.

Mając na uwadze wymienione wyżej przepisy podatkowe dotyczące w szczególności kosztów uzyskania przychodów, różnicy wynikającej ze spadku wartości dolara w żadnym przypadku nie można uznać za koszt uzyskania przychodu z transakcji przeprowadzonej przez podatnika. Nie jest to bowiem koszt poniesiony wprost przez podatnika, jakim w transakcjach inwestycji giełdowych są najczęściej wydatki: na nabycie papierów wartościowych, koszty administracyjne (prowizja, koszty transferu lub zdeponowanie papierów wartościowych). Różnica wynikająca ze spadku wartości dolara jest wyłącznie efektem ryzyka, które wkalkulowane było już w momencie wyboru przez Pana Przemysława M. takiej, a nie innej formy inwestowania.

Kosztem uzyskania przychodu mogą być, zgodnie z cyt. wyżej art. 22, ust. 1 ustawy, tylko takie koszty, które poniesione zostały przez podatnika w celu osiągnięcia przychodów. Tym samym, jednym z warunków uznania danego wydatku za koszt podatkowy jest jego związek z przychodem. O wystąpieniu tego związku można mówić wówczas, gdy dany wydatek jest celowy z punktu widzenia możliwości uzyskania, czy zwiększenia przychodu. Tym samym ważny jest sam zamiar podatnika, jakim jest osiągnięcie, czy zwiększenie przychodu.

W stosunku do transakcji przeprowadzonej przez podatnika nie można uznać, że różnica powstała na kursie dolara amerykańskiego była wydatkiem poniesionym w celu osiągnięcia lub zwiększenia przychodu z tej konkretnej transakcji. W związku z powyższym należy stwierdzić, że różnice wynikające z kursów walut dotyczące utrzymania depozytu zabezpieczającego nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 pkt 38a powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko przedstawione we wniosku jest zatem nieprawidłowe.

Informuje się dodatkowo, że:

• interpretacja dotyczy stanu prawnego na dzień złożenia wniosku i obowiązuje do dnia zmiany przepisów, z którym to dniem utraci swoją ważność,
• interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Ponadto tut. organ zaznacza, że interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez wnioskodawcę i przytoczonego w treści postanowienia stanu faktycznego.