Temat interpretacji

Ze złożonego wniosku wynika, że podatnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług nie korzystającym ze zwolnienia od tego podatku oraz podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. Na poczet usługi montażu okien, która zostanie wykonana w lutym lub w marcu, klient wpłaca zaliczkę w styczniu. Na kwotę otrzymanej zaliczki podatnik wystawia fakturę VAT w styczniu. W związku z powyższym podatnik uważa, że można ewidencjonować otrzymaną zaliczkę jako przychód w dacie wystawienia faktury VAT a nie w dacie realizacji zamówienia (usługi).
W związku z realizacją zamówienia, które ma miejsce w lutym, zaliczkę producentowi na okna podatnik wpłaca w styczniu. Na kwotę wpłaconej zaliczki podatnik otrzymuje fakturę VAT w styczniu. W związku z czym podatnik uważa, że można ewidencjonować powyższą zaliczkę jako koszt uzyskania przychodów w dacie wystawienia faktury VAT a nie w dacie realizacji zamówienia (usługi).
W świetle obowiązujących przepisów definicję przychodu z działalności gospodarczej zawiera art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). W myśl tego przepisu przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszy o należny podatek od towarów i usług.
Zaliczka jest kwotą wpłaconą na poczet przyszłych należności i nie stanowi formy zabezpieczenia umowy. Jeżeli zobowiązanie zostanie należycie wykonane, przekazana zaliczka będzie zaliczona na poczet należnego świadczenia, a w przeciwnym razie strona dająca zaliczkę będzie mogła domagać się jej zwrotu (oraz naprawienia ewentualnej szkody).
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych pożyczek i kredytów oraz zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek. Wynika stąd, że przychodami nie są otrzymane pieniądze, jeżeli nie są one zapłatą za wykonanie przez przedsiębiorcę świadczenia.

Stosownie do art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e - 1g, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:
1) wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub
2) wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3) otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia - w pozostałych przypadkach.
W związku z powyższym, przychód z tytułu świadczonej usługi, jako należny powstanie w dacie jej wykonania. Nie są natomiast przychodem dla celów podatkowych otrzymane pieniądze stanowiące zaliczkę na poczet wykonania świadczenia. Kwota zaliczki stanowi przychód w momencie jego realizacji. W świetle powyższego otrzymane zaliczki nie powodują powstania przychodu dla celów podatku dochodowego. Zaliczka, bez względu jakiej części ceny za usługę dotyczy, nie podlega wykazaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów po stronie przychodów, tj. "wartość sprzedanych towarów i usług". Fakt otrzymania zaliczki można odnotować w księdze w kolumnie 17 "Uwagi". Nawet wystawienie faktury VAT dokumentującej otrzymanie zaliczki nie oznacza, że z tego tytułu u podatnika powstał przychód należny.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Powyższe oznacza, że kryteriami kwalifikującymi dany wydatek do grupy kosztów uzyskania przychodów są:
- poniesienie wydatku w celu uzyskania przychodu,
- niezakwalifikowanie wydatku do grupy wydatków nie uznanych przez ustawę za koszty uzyskania przychodów.

Kwota uiszczonej zaliczki nie jest kosztem uzyskania przychodów dla wpłacającego, gdyż wydatek ten nie wiąże się z uzyskaniem przychodów. Związek pomiędzy poczynionym wydatkiem a przychodem powstanie dopiero po zrealizowaniu dostawy towaru (wykonaniu świadczenia). Do czasu jej realizacji kwotę wpłaconej zaliczki można wykazać w księdze podatkowej w kolumnie 17 "Uwagi".
Należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa podatkowy moment powstania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, natomiast sposób ich ewidencjonowania wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475, ze zm.). Skoro faktury VAT potwierdzające otrzymanie zaliczek i wpłacenie zaliczek nie powodują powstania przychodów oraz kosztów dla celów podatku dochodowego, tym samym w przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania przepisy § 22 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w myśl których podatnik, opłacający na podstawie odrębnych przepisów podatek od towarów i usług może w ciągu roku podatkowego ewidencjonować przychody w dacie wystawienia faktury (...). Osoby fizyczne, prowadzące księgę przychodów i rozchodów zgodnie z rozporządzeniem z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475, ze zm.), powinny mieć na uwadze załącznik stanowiący objaśnienia do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, z którego wynika, tj. punktu 18 tych objaśnień, że kolumna 17 księgi jest przeznaczona do wpisywania uwag co do treści zapisów w kolumnach 2 - 16.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz regulacje prawne w tym zakresie nie podziela się stanowiska podatnika w kwestii ewidencjonowania otrzymanej zaliczki jako przychód, a wpłaconej, jako koszt uzyskania przychodu w dacie wystawienia faktury VAT. W przedmiotowej sprawie przychód oraz koszty dla celów podatku dochodowego powstaną w momencie realizacji usługi.