Temat interpretacji

Otrzymanie w wyniku przeprowadzenia działu spadku spłaty stanowiącej równowartość udziału w mieszkaniu, które wchodzi w skład spadku, nie będzie powodować powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 2 listopada 2017 r. (data wpływu 6 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty związanej z działem spadku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej spłaty związanej z działem spadku.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącym stroną postępowania:

XXXXX

• Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania:

XXXX

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 28 października 2012 r. zmarł S. C.­ dziadek Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej. Jego spadkobiercami byli:

1) żona zmarłego R. C. (1/3 udziału) ­ babcia Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej,

2) syn zmarłego D. C. (1/3 udziału) ­ ojciec Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej,

3) syn zmarłego Sł. C. (1/3 udziału) ­ wuj Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej.

Spadkobierców określono na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza. W dniu 22 czerwca 2015 r. zmarła R. C. ­ babcia Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej. Jej spadkobiercami byli dwaj synowie: D. C. (1/2 udziału) i Sł. C. (1/2 udziału). Spadkobierców określono na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza. Wnioskiem z dnia 10 października 2016 r. ojciec Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej ­ D. C.­ wystąpił z wnioskiem o dział spadku po R. C. i S. C. (z wcześniejszym ustaleniem, że ich udziały w majątku wspólnym małżeńskim były równe). W skład spadku wchodziło mieszkanie przy ul. H. w G. (odrębna własność lokalu) oraz ruchomości o znikomej wartości. Udziały D. C. i Sł. C. w własności mieszkania wynosiły po 1/2. Na rozprawie w dniu 14 czerwca 2017 r. uczestnik Sł. C. złożył propozycję działu spadku poprzez przejęcie na własność całego mieszkania oraz spłatę ojca Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej ­ D. C. ­ w wysokości połowy wartości mieszkania (D. C. przed wystąpieniem do sądu zamówił operat szacunkowy u rzeczoznawcy majątkowego, który jest podstawą dla określenia rynkowej ceny mieszkania). Przy czym spłata miałaby zostać uiszczona nie z konta bankowego Sł. C., lecz z konta jego córki. W tytule przelewu wskazanoby, że przelew stanowi wykonanie ugody sądowej z podaniem sygnatury akt sprawy i daty podpisania ugody. W dniu 20 czerwca 2017 r. zmarł D. C., a spadek po nim nabyli Wnioskodawca i Zainteresowana ­ oboje w wysokości 1/2 udziału w spadku. Potwierdza to akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. W związku z powyższym w chwili obecnej współwłaścicielami mieszkania przy ul. H. w G. są: Sł. C. (1/2 udziału), Wnioskodawca (1/4 udziału) oraz Zainteresowana (1/4 udziału). Wnioskodawca oraz Zainteresowana jako spadkobiercy D. C. wstąpili do sprawy o dział spadku i są zainteresowani spłatą. Każde z Nich otrzymałoby od wuja 1/4 wartości rynkowej mieszkania (ustalonej w oparciu o prywatny operat szacunkowy), a więc każde z Nich uzyskałoby spłatę w wysokości równej Ich udziałowi w własności mieszkania. Przy czym przelew z tytułu spłaty nastąpi nie z konta bankowego Sł. C., a z konta bankowego jego córki (kuzynki Wnioskodawcy i Zainteresowanej). W tytule przelewu wskazane zostanie, że jest to spłata z tytułu ugody sądowej ze wskazaniem jej daty i sygnatury akt. Wnioskodawca uzyskaną spłatę zamierza przeznaczyć na zaspokajanie swoich potrzeb mieszkaniowych ­ kupno własnego mieszkania (Wnioskodawca nie jest w chwili obecnej właścicielem żadnej nieruchomości, poza udziałem w własności mieszkania przy ul. H. w G.). Kupno mieszkania planowane jest w tym samym roku co uzyskanie spłaty. Zainteresowana zamierza przeznaczyć spłatę na inne swoje potrzeby niezwiązane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w powyższej sytuacji, w przypadku zawarcia ugody sądowej, na mocy której wuj ­ Sł. C.­ przejmie całość mieszkania na własność, a Wnioskodawca i Zainteresowana otrzymają spłatę w wysokości odpowiadającej wartości Ich udziału w własności tego mieszkania, będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od otrzymanej spłaty?

Czy fakt, że przelew z tytułu spłaty zostanie dokonany nie z konta Sł. C., a jego córki (z oznaczeniem, że przelew dokonywany jest z uwagi na ugodę sądową i podaniem sygnatury akt) będzie miał wpływ na to czy Wnioskodawca i Zainteresowana będą musieli zapłacić podatek?

Zdaniem Zainteresowanych, nie będą musieli Oni zapłacić podatku dochodowego od otrzymanej spłaty. Uzyskają Oni spłatę odpowiadającą wartości Ich udziału we współwłasności mieszkania. Spłaty tej nie można uznać za odpłatne zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem środki z tytułu spłaty nie podlegają opodatkowaniu.

Ponadto Wnioskodawca powinien być zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż spłatę zamierza w tym samym roku przeznaczyć na zakupienie własnego mieszkania, a w konsekwencji obejmuje go zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca oraz Zainteresowana uważają także, że na brak konieczności zapłaty podatku nie powinien wpływać fakt, iż spłata nastąpi nie z konta wuja (współwłaściciela mieszkania), a z konta jego córki. O tym z jakiego tytułu uzyskują pieniądze (a więc czy podlegają opodatkowaniu) decyduje tytuł przelewu (w którym wskazana byłaby ugoda sądowa), a nie to, z czyjego konta przelew jest dokonywany. Ponadto w myśl art. 356 § 2 Kodeksu cywilnego: Jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika. W związku z tym nie mają prawnej możliwości odmówić przyjęcia zapłaty od kuzynki, jeśli postanowi ona spłacić dług swojego ojca, a Ich wuja. Nie powinno to jednak wpływać na Ich zobowiązania podatkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowanego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c ­ przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy ­ przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 28 października 2012 r. zmarł S. C.­ dziadek Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej. Jego spadkobiercami byli:

4) żona zmarłego R. C. (1/3 udziału) ­ babcia Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej,

5) syn zmarłego D. C. (1/3 udziału) ­ ojciec Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej,

6) syn zmarłego Sł. C. (1/3 udziału) ­ wuj Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej.

Spadkobierców określono na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza. W dniu 22 czerwca 2015 r. zmarła R. C. ­ babcia Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej. Jej spadkobiercami byli dwaj synowie: D. C. (1/2 udziału) i Sł. C. (1/2 udziału). Spadkobierców określono na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia, sporządzonego przez notariusza. Wnioskiem z dnia 10 października 2016 r. ojciec Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej ­ D. C.­ wystąpił z wnioskiem o dział spadku po R. C. i S. C. (z wcześniejszym ustaleniem, że ich udziały w majątku wspólnym małżeńskim były równe). W skład spadku wchodziło mieszkanie przy ul. H. w G. (odrębna własność lokalu) oraz ruchomości o znikomej wartości. Udziały D. C. i Sł. C. w własności mieszkania wynosiły po 1/2. Na rozprawie w dniu 14 czerwca 2017 r. uczestnik Sł. C. złożył propozycję działu spadku poprzez przejęcie na własność całego mieszkania oraz spłatę ojca Wnioskodawcy oraz Zainteresowanej ­ D. C. ­ w wysokości połowy wartości mieszkania (D. C. przed wystąpieniem do sądu zamówił operat szacunkowy u rzeczoznawcy majątkowego, który jest podstawą dla określenia rynkowej ceny mieszkania). Przy czym spłata miałaby zostać uiszczona nie z konta bankowego Sł. C., lecz z konta jego córki. W tytule przelewu wskazanoby, że przelew stanowi wykonanie ugody sądowej z podaniem sygnatury akt sprawy i daty podpisania ugody. W dniu 20 czerwca 2017 r. zmarł D. C., a spadek po nim nabyli Wnioskodawca i Zainteresowana ­ oboje w wysokości 1/2 udziału w spadku. Potwierdza to akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. W związku z powyższym w chwili obecnej współwłaścicielami mieszkania przy ul. H. w G. są: Sł. C. (1/2 udziału), Wnioskodawca (1/4 udziału) oraz Zainteresowana (1/4 udziału). Wnioskodawca oraz Zainteresowana jako spadkobiercy D. C. wstąpili do sprawy o dział spadku i są zainteresowani spłatą. Każde z Nich otrzymałoby od wuja 1/4 wartości rynkowej mieszkania (ustalonej w oparciu o prywatny operat szacunkowy), a więc każde z Nich uzyskałoby spłatę w wysokości równej Ich udziałowi w własności mieszkania. Przy czym przelew z tytułu spłaty nastąpi nie z konta bankowego Sł. C., a z konta bankowego jego córki (kuzynki Wnioskodawcy i Zainteresowanej). W tytule przelewu wskazane zostanie, że jest to spłata z tytułu ugody sądowej ze wskazaniem jej daty i sygnatury akt. Wnioskodawca uzyskaną spłatę zamierza przeznaczyć na zaspokajanie swoich potrzeb mieszkaniowych ­ kupno własnego mieszkania (Wnioskodawca nie jest w chwili obecnej właścicielem żadnej nieruchomości, poza udziałem w własności mieszkania przy ul. H. w G.). Kupno mieszkania planowane jest w tym samym roku co uzyskanie spłaty. Zainteresowana zamierza przeznaczyć spłatę na inne swoje potrzeby niezwiązane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 oraz art. 925 ww. ustawy spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeku cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

W myśl art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego).

Natomiast zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Wyjaśnić przy tym należy, iż okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że czynność ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, otrzymanie przez Wnioskodawcę i Zainteresowaną w wyniku przeprowadzenia działu spadku spłaty stanowiącej równowartość udziału w mieszkaniu, które wchodzi w skład spadku, nie będzie powodować powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca i Zainteresowana nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymanej spłaty.

Konsekwencją uznania, że w niniejszej sprawie nie powstanie przychód z tytułu otrzymanej spłaty jest brak możliwości objęcia wartości tej spłaty którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie można bowiem zwolnić z opodatkowania czegoś co nie stanowi przedmiotu opodatkowania. W tej sytuacji zastosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy jest bezprzedmiotowe.

Z kolei na tle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego bez znaczenia dla Zainteresowanych jest z jakiego konta wypłacona zostanie należna spłata. W niniejszej sprawie ważne jest, iż spłata ta będzie odpowiadać wartości posiadanym przez Zainteresowanych udziałom w mieszkaniu przy ul. H. w G. oraz spełnione zostaną roszczenia wynikające dla Zainteresowanych z przeprowadzenia działu spadku.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej