Temat interpretacji

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 grudnia 2016 r. (data wpływu 20 grudnia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 16 stycznia 2017 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dwóch stanów faktycznych:

• pierwszego w zakresie ustalenia statusu prawnego męża Wnioskodawczyni w odniesieniu do córki (pytanie nr 1),
• drugiego w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej (pytanie nr 2).

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z 9 stycznia 2017 r. nr 3063-ILPB1-2.4511.407.2016.1.MKA, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 9 stycznia 2017 r., skutecznie doręczono 11 stycznia 2017 r., natomiast 16 stycznia 2017 r. Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sytuacja dotyczy 2014 r. Na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską nad córką, która nie ukończyła 25 roku życia, studiowała w szkole wyższej na studiach dziennych oraz nie uzyskała dochodów podlegających opodatkowaniu. W czasie tego roku Zainteresowana była osobą zamężną z człowiekiem nie będącym, ani ojcem dziecka, ani jego prawnym opiekunem, ani rodzicem zastępczym. Nie zamieszkiwał z dzieckiem, nie ingerował w proces wychowawczy. Jego status w stosunku do dziecka Wnioskodawczyni był taki sam jak partnera, konkubenta czy obcego człowieka. Wynikało to z faktu, że ojciec dziecka nie został pozbawiony praw rodzicielskich. Ojciec dziecka także mieszkał oddzielnie i nie uczestniczył w wychowaniu dziecka. Zatem cały trud wychowania dziecka spoczywał na Zainteresowanej.

W dniu 11 października naczelnik urzędu skarbowego powołując się na art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) oraz art. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zmianami) uznał że, ze względu na łączny dochód z małżonkiem przekraczający kwotę 112 000 zł Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do ulgi z tytułu wychowywania dziecka. Dochody Zainteresowanej i męża razem przekroczyły kwotę 112 000 zł.

Ponieważ w tej samej ustawie art. 27f ust. 10 stwierdza, że w przypadku odliczenia z tytułu, o którym mowa w ust. 1, przysługującego pozostającym przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim obojgu:

1. rodzicom,
2. opiekunom prawnym dziecka,
3. rodzicom zastępczym,

do ustalenia wysokości składek, o których mowa w ust. 9, przyjmuje się łączną kwotę ich składek.

Zatem art. 27f ust. 2 także dotyczy związku małżeńskiego:

1. rodziców,
2. opiekunów prawnych,
3. rodziców zastępczych.

Małżeństwo Wnioskodawczyni nie jest związkiem dwojga rodziców, opiekunów prawnych czy też rodziców zastępczych dziecka.

W tej sytuacji Zainteresowana zwróciła się z prośbą o wyjaśnienie utraty statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (a tym samym możliwości odpisania ulgi z tytułu wychowania dziecka) powołując się na interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB4/415-38/12-4/JK3 z 22 marca 2012 r. oraz nr IPPB4/415-251/12-2/JK3 z 1 czerwca 2016 r.

Odpowiedź jaką otrzymała Wnioskodawczyni nadal nie wyjaśnia statusu Zainteresowanej, urząd skarbowy powołuje się jedynie na art. 27f ust. 2 lit. a), a ten, w powiązaniu z art. 27f ust. 10 nadal budzi wątpliwości Wnioskodawczyni co do odebrania przez naczelnika urzędu skarbowego statutu matki samotnie wychowującej dziecko.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Jaki jest status prawny męża Wnioskodawczyni w odniesieniu do córki Zainteresowanej?

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie drugie, natomiast w zakresie pytania pierwszego zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni z art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) oraz art. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zmianami) możliwość skorzystania z ulgi z tytułu wychowania dziecka nie przysługuje między innymi, jeżeli podatnik pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i dochody jego i małżonka przekroczyły 112 000,00zł.

Ponieważ w tej samej ustawie art. 27f ust. 10 stwierdza, że w przypadku odliczenia z tytułu, o którym mowa w ust. 1, przysługującego pozostającym przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim obojgu:

1. rodzicom,
2. opiekunom prawnym dziecka,
3. rodzicom zastępczym

do ustalenia wysokości składek, o których mowa w ust. 9, przyjmuje się łączną kwotę ich składek.

Zakładając, że łączna kwota dochodów Wnioskodawczyni i małżonka byłaby niższa niż 112 000,00 zł, a kwota należna byłaby wyższa od składek Zainteresowanej, czy wówczas możliwe byłoby przyjęcie przy odliczeniach łączną kwotę składek, kiedy mąż nie jest rodzicem, opiekunem prawnym, ani rodzicem zastępczym? Wszak taka sytuacja nie jest wymieniona w ust. 10.

Zdaniem Zainteresowanej art. 27f ust. 2 także dotyczy związku małżeńskiego:

1. rodziców,
2. opiekunów prawnych,
3. rodziców zastępczych.

A małżeństwo Wnioskodawczyni nie jest związkiem dwojga rodziców, opiekunów prawnych czy też rodziców zastępczych dziecka. W ocenie Wnioskodawczyni, w tej sytuacji Zainteresowana nie traci statutu matki samotnie wychowującej dziecko, a tym samym możliwości skorzystania z ulgi z tytułu wychowania dziecka.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl art. 27 f ust. 2a za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Zgodnie z art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

1. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się podatnika będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w 2014 r. sprawowała władzę rodzicielską w stosunku córki, która nie ukończyła 25 roku życia, studiowała w szkole wyższej i nie uzyskała dochodów podlegających opodatkowaniu. Wnioskodawczyni w 2014 r. pozostawała w związku małżeńskim z mężczyzną niebędącym ojcem dziecka, ani jego opiekunem prawnym czy rodzicem zastępczym. Dochody małżonków w 2014 r. przekroczyły kwotę 112 000,00 zł.

Mając na uwadze powyższe nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że nie utraciła statutu osoby samotnie wychowującej dziecko, gdyż w 2014 r. pozostawała w związku małżeńskim i tym samym nie był spełniony warunek art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przepisu tego nie wynika, że oboje małżonkowie winni być rodzicami bądź opiekunami prawnymi dziecka.

Z uwagi na fakt, że w 2014 r Wnioskodawczyni sprawowała władzę rodzicielską nad jednym dzieckiem w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie kryterium dochodowe wynikające z art. 27f ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym, dochody podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim nie mogą przekroczyć kwoty 112 000,00 zł.

Reasumując Wnioskodawczyni nie może skorzystać z ulgi prorodzinnej w rozliczeniu rocznym za 2014 r., ponieważ dochody Wnioskodawczyni i małżonka przekroczyły kwotę 112 000,00 zł., a więc nie została spełniona przesłanka dotycząca osiągnięcia przez rodziców dochodu w kwocie nieprzekraczającej limitu określonego w art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy.

Końcowo, w odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu