Temat interpretacji

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 11.02.2004 r. Strona dokonała wpłaty do spółdzielni mieszkaniowej wkładu mieszkaniowego tytułem przekształcenia lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Jednocześnie w latach 1996-1998 dokonywała odliczeń od dochodu wydatków związanych ze spłatą zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową, do dnia 31 maja 1992 r., kredytu na budownictwo mieszkaniowe.

W myśl art. 26 ust. ust. 1 pkt 5 lit. c ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.1996 r., podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3 i art. 28-30, stanowił dochód ustalony zgodnie z art. 24 ust. 1 i 2 oraz ust. 4-7 lub art. 25 po odliczeniu wydatków poniesionych w roku podatkowym na cele mieszkaniowe podatnika, przeznaczone na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem wkładu wynikającego z przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

W art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 5, poz. 25) ustawodawca umożliwił podatnikom podatku dochodowego od osób fizycznych przy ustalaniu podstawy obliczenia podatku, zgodnie z art. 26 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym, w latach 1995-1999 odliczyć od dochodu wydatki poniesione na spłatę zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową do dnia 31 maja 1992 r. kredytów na budownictwo mieszkaniowe, o których mowa w przepisach dotyczących wykupu odsetek od tych kredytów ze środków budżetu państwa. Niniejszym przepisem został poszerzony katalog odliczeń od dochodu. Został określony okres, w którym podatnicy będą mogli korzystać z przedmiotowego odliczenia oraz przysługujący limit tego odliczenia.

Kolejno, ustawą z dnia 21 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1996 r. Nr 137, poz. 638 ze zm.) niniejszy zapis utracił moc obowiązującą na rzecz treści art. 3 tejże ustawy. Ustawodawca zapisem tego artykułu pozostawił podatnikom ponoszącym wydatki w latach 1997-1999, związane ze spłata zadłużenia z tyt. zaciągniętego przez spółdzielnie mieszkaniowe, do dnia 31 maja 1992 r., kredytów na budownictwo mieszkaniowe prawo pomniejszenia podstawy obliczenia podatku o kwoty dokonanych spłat.

Również niniejszą ustawą w art. 1 pkt 12 - z dniem 01.01.1997 r. zlikwidowane zostało odliczenie, o którym mowa w art. 26 ust. ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.1996 r.

Podmiotom, którzy w latach 1992-1996 nabyli prawo do odliczenia od dochodu wydatków poniesionych na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b), e), f) tj. budowę budynku mieszkalnego, nadbudowę i rozbudowę budynku na cele mieszkalne, przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne, oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu, ustawodawca w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 08.05.1998 r., o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 74, poz. 471), zagwarantował prawo do odliczeń tych wydatków na zasadach obowiązujących do dnia 31.12.1996 r.

Został ustalony limit odliczeń, który w każdym roku podatkowym nie mógł przekraczać 19 % kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy.

Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, iż ww. prawo do kontynuacji ulgi podatkowej nie obejmuje odliczenia zawartego w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. c, czyli wydatków na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej.

Natomiast z dniem 01.01.1997 r. cyt. pow. ustawą z dnia 21 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca w art. 1 pkt 15 wprowadził w życie art. 27a przewidujący odliczenie wydatków mieszkaniowych od podatku.

Zgodnie z brzmieniem nowo wprowadzonego zapisu do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy obliczony zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, można zmniejszyć na zasadach określonych w ust. 2-17 art. 27a, jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone, m. in. na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej; w razie przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, za wydatki poniesione na wkład budowlany uznaje się wydatki stanowiące nadwyżkę ponad kwotę wkładu mieszkaniowego zaliczonego przez spółdzielnię na wkład budowlany.

Zatem, od 01.01.1997 r. wydatki związane z wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej można było odliczyć od podatku, natomiast wydatki związane ze spłatą przedmiotowego kredytu można było odliczyć od dochodu. (art. 3 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 1996 r. Nr 137, poz. 638 ze zm.)

Kolejna nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonana ustawą z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2001 r., Nr 134, poz. 1509 ze zm.) zniosła możliwość dokonywania odliczeń poniesionych wydatków mieszkaniowych w ramach tzw. dużej ulgi mieszkaniowej zarówno od dochodu jak i od podatku.

Jednocześnie ustawodawca zagwarantował podatnikom możliwość dokonywania odliczeń w ramach kontynuacji rozpoczętych inwestycji, i tak:

- w art. 3 ust. 2 ustanowiono, iż podatnicy którzy w latach 1992-1996 nabyli prawo do odliczeń od dochodu wydatków poniesionych na cele określone w art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. b), e) i f) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 1997 r. i dokonali dalszych wydatków na budowę tego budynku mieszkalnego, nadbudowę lub rozbudowę tego budynku na cele mieszkalne lub przebudowę tego strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie tego lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnego, do dnia zasiedlenia tego lokalu, przysługuje prawo do odliczenia tych wydatków poniesionych od dnia 1 stycznia 1997 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. na zasadach określonych w art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 1997 r.,
- w art. 4 ust. 2 ustanowiono, iż podatnikom, którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczenia od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a) - f) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczenia od podatku dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji- poniesionych od 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r.

W świetle powyższych zmian w zakresie ulg dotyczących wydatków na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych wynika, iż w ramach praw nabytych do końca 2004 r. od dochodu nie przysługuje odliczenie z tyt. wniesionego wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej, natomiast od podatku m. in. można dokonywać odliczeń z tytułu wniesionego wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej, jednak tylko w przypadku, gdy podatnik w latach 1997-2001 nabył prawo do odliczenia z tego tytułu, tj. poniósł w tych latach wydatki na ten cel.

Ze stanu faktycznego wynika, że w latach 1997-2001 Podatnik nie dokonywał odliczeń z tytułu wniesionego wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej. Do roku 1999 korzystał z odliczenia od dochodu wydatków tytułem spłaty zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową, do dnia 31 maja 1992 r., kredytów na budownictwo mieszkaniowe.

Tą ulgą była ulga odrębnie ustanowiona i obowiązywała okresowo w latach 1995 -1999. Podatnik zakończył inwestycję związaną ze spłatą zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową kredytów w roku 1999. W tym też roku zakończyła się możliwość realizowania powyższego odpisu od dochodów.

Wydatki poniesione przez podatników na spłatę zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową do dnia 31.05.1992 r. kredytu na budownictwo mieszkaniowe od 01.01.2000 r. podlegały odliczeniu od podatku na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako wydatki na wkład budowlany lub mieszkaniowy. Od 2002 r., jak już wspomniano wyżej, ulga ta nie istnieje. Możliwość dokonywania dalszych odliczeń, w ramach wydatków na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, zgodnie z wyżej cytowanym art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r., na zasadzie praw nabytych, ustawodawca pozostawił podatnikom, którzy w latach 1997-2001 dokonywali od podatku przedmiotowych odliczeń, i po roku 2001 kontynuują daną inwestycję. Z analizy całości dokumentów wynika, że Podatnik nie korzystał z odliczeń wydatków tytułem wkładu mieszkaniowego czy budowlanego w latach 1997- 2001, zatem nie ma prawa do odliczenia wniesionego w 2004 r. wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej z tytułu przekształcenia lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Stanowisko siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1995 r. Sygn. Akt III AZP34/95. wrażone w uchwale stwierdzające, że poniesione wydatki należy kwalifikować jako wydatki na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, nie może być wykładnią przepisów w powyższej sprawie. Ustawodawca mając na uwadze stanowisko sędziów Sądu Najwyższego dokonał stosownych zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych uwzględniając prawo do odliczeń wydatków związanych ze spłatą zadłużenia z tytułu zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową, do dnia 31 maja 1992 r., kredytów na budownictwo mieszkaniowe w latach 1995-1999 od dochodu, a w latach 2000- 2004 od podatku.