Czy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) ma zastosowanie również w odnies... - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.383.2017.2.AKR

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 16.02.2018, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.383.2017.2.AKR, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Czy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) ma zastosowanie również w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych za 2017 r. tj. od połowy nieruchomości położonej w L., która została Wnioskodawczyni przekazana przez brata, aktem notarialnym z dnia 4 października 2012 r., Repertorium A nr ./2012 (czyli 1/2 kwoty zadośćuczynienia w wysokości 20 tys. zł)?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2017 r. (data wpływu 27 listopada 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 stycznia 2018 r. (data wpływu 31 stycznia 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania wynagrodzenia za przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości nabytego w drodze darowizny jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania wynagrodzenia za przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości nabytego w drodze darowizny.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 10 stycznia 2018 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.383.2017.1.AKR, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 11 stycznia 2018 r. (skutecznie doręczone w dniu 19 stycznia 2018 r.). W dniu 31 stycznia 2018 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 25 stycznia 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni wnosi o wydanie indywidualnej interpretacji w sprawie, która dotyczy podatku za 2017 r. od kwoty, która została zasądzona na Jej rzecz w wyniku zawartej ugody. Ugoda sądowa została zawarta w dniu 7 grudnia 2016 r., sygn. /14, w której to Wnioskodawczyni przeniosła prawo własności nieruchomości położonej w L., stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym , dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze ., na rzecz syna Wnioskodawczyni. W wyniku zawartej ugody w grudniu 2016 r., Wnioskodawczyni zrzekła się również w całości zasądzonych na Jej rzecz postanowieniem Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 25 listopada 2016 r., sygn. /16 kosztów postępowania o wykonanie zabezpieczenia, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu. Syn Wnioskodawczyni zobowiązał się cofnąć w ciągu 3 dni złożony przez niego pozew w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Ł., sygn. /16, przeciwko Wnioskodawczyni o przywrócenie naruszonego posiadania. Syn Wnioskodawczyni zobowiązał się zapłacić na Jej rzecz kwotę 40 000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) z tytułu wynagrodzenia za przeniesienie własności opisanej nieruchomości, do dnia 31 marca 2017 r.

Opisana nieruchomość od 1987 r. stanowiła po połowie własność Wnioskodawczyni i Jej brata z tytułu spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawczyni i Jej brata, akt notarialny z dnia 21 grudnia 1987 r., Repertorium A Nr ./87. W umowie darowizny z 2012 r., brat Wnioskodawczyni przekazał swoją połowę opisanej wyżej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni (akt notarialny z dnia 4 października 2012 r., Repertorium A Nr /2012). W 2012 r. nieruchomość stanowiąca działkę o numerze ewidencyjnym , dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze .., została w całości własnością Wnioskodawczyni.

W 2013 r. Wnioskodawczyni wyraziła ustną zgodę, na to aby Jej syn rozpoczął budowę swojego domu na opisanej działce. Od chwili zaciągnięcia kredytu na budowę domu przez syna Wnioskodawczyni, nieruchomość stała się zabezpieczeniem kredytu w banku. W 2014 r. syn Wnioskodawczyni złożył wniosek w Sądzie Rejonowym w Ł., o przeniesienie własności nieruchomości opisanej powyżej na jego rzecz, sygn. akt ./14.

Wnioskodawczyni stwierdziła, że została poinformowana w Sądzie, że ugody sądowe są zwolnione z tytułu opłat skarbowych, ale w przypadku Wnioskodawczyni rzecz dotyczy połowy nieruchomości, która stanowiła Jej własność od 1987 r., natomiast druga połowa została Jej własnością w 2012 r. i to w tej sprawie zwraca się z prośbą o ustalenie, czy zawarta ugoda sądowa dotyczy zwolnienia z opłaty skarbowej wobec całej nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że nieruchomość położona w L., od 1987 r. stanowiła po połowie własność Wnioskodawczyni i Jej brata z tytułu spadku po zmarłym ojcu (akt notarialny z dnia 21 grudnia 1987 r., Repertorium A Nr ./87). Wnioskodawczyni stwierdziła, że we własnym stanowisku przedstawiła nieruchomość, jako spadek po rodzicach i było to jedynie uogólnienie, ponieważ nieruchomość została zakupiona przez Jej rodziców. Ojciec Wnioskodawczyni zmarł w dniu 10 października 1980 r. w Ł. Stwierdziła również, że w Sądzie została poinformowana, że ugody sądowe są zwolnione z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, jednakże w Jej przypadku sprawa dotyczy połowy nieruchomości, która stanowiła Jej własność od 2012 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(sformułowane w uzupełnieniu wniosku):
Czy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) ma zastosowanie również w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych za 2017 r. tj. od połowy nieruchomości położonej w L., która została Wnioskodawczyni przekazana przez brata, aktem notarialnym z dnia 4 października 2012 r., Repertorium A nr ./2012 (czyli 1/2 kwoty zadośćuczynienia w wysokości 20 tys. zł)?

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), a także ugody sądowej, która została zawarta w dniu 7 grudnia 2016 r., sygn. ./14, podatek dochodowy za 2017 r. od 1/2 kwoty zadośćuczynienia (20 000 zł) nie jest należny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulegały zmianie.

Wskazać również należy, że użyte w wyżej powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie odpłatne zbycie oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres czynności. Określenie zbycie odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży, czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do rzeczy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że nieruchomość (działkę) położoną w L. Wnioskodawczyni oraz Jej brat nabyli po połowie w spadku. W 2012 r. umową darowizny, brat Wnioskodawczyni przekazał swoją połowę ww. nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni. W 2013 r. Wnioskodawczyni wyraziła ustną zgodę, aby syn Wnioskodawczyni rozpoczął budowę swojego domu na ww. działce. Od chwili zaciągnięcia kredytu na budowę domu przez syna Wnioskodawczyni, nieruchomość stała się zabezpieczeniem kredytu w banku. W 2014 r. syn Wnioskodawczyni złożył wniosek w Sądzie Rejonowym w Ł., o przeniesienie własności ww. nieruchomości na jego rzecz. Złożył także pozew w Sądzie Rejonowym przeciwko Wnioskodawczyni o przywrócenie naruszonego posiadania. W dniu 7 grudnia 2016 r. pomiędzy Wnioskodawczynią i Jej synem została zawarta ugoda sądowa, w której Wnioskodawczyni przeniosła prawo własności ww. nieruchomości na rzecz syna. W wyniku zawartej ugody Wnioskodawczyni zrzekła się również w całości zasądzonych na Jej rzecz postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 25 listopada 2016 r. kosztów postępowania o wykonanie zabezpieczenia, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu. Syn Wnioskodawczyni zobowiązał się cofnąć w ciągu 3 dni ww. pozew przeciwko Wnioskodawczyni o przywrócenie naruszonego posiadania. Syn Wnioskodawczyni zobowiązał się zapłacić na Jej rzecz kwotę 40 000 zł z tytułu wynagrodzenia za przeniesienie własności ww. nieruchomości do dnia 31 marca 2017 r.

Stosownie do art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 i art. 925 ustawy Kodeks cywilny, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Podstawowym elementem umowy darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do innego świadczenia w przyszłości. Przy czym to świadczenie drugiej strony nie musi mieć charakteru majątkowego, może być np. korzyścią osobistą. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony.

Zatem, nabycie przez Wnioskodawczynię nieruchomości, której własność Wnioskodawczyni przeniosła mocą ugody sądowej zawartej w dniu 7 grudnia 2016 r. na rzecz syna nastąpiło w spadku oraz w 2012 r. na podstawie umowy darowizny od brata.

Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Stosownie do art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z powyższej definicji wynika, że na gruncie polskiego prawa możemy wyodrębnić trzy rodzaje nieruchomości w sensie prawnym:

  • grunty (stanowiące część powierzchni ziemskiej),
  • budynki trwale z gruntem związane (tzw. nieruchomości budynkowe),
  • części tych budynków (tzw. nieruchomości lokalowe).

Podkreślić należy, że istnieje zasadnicza różnica, gdy chodzi o regulację dotyczącą nieruchomości gruntowych z jednej strony i nieruchomości pozostałych z drugiej strony. O ile każdy grunt stanowiący przedmiot odrębnej własności jest nieruchomością już z mocy art. 46 Kodeksu cywilnego, o tyle budynek lub lokal tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi. W myśl art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Powyższy przepis prawny jest wyrazem zasady ujętej w art. 191 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową. Zatem zasadniczo budynki trwale z gruntem związane stanowią jego część składową i nie mogą być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 ustawy Kodeks cywilny).

Posiadacz, który włada cudzą rzeczą, nie będącą jego własnością, może dokonywać rozmaitych nakładów na tę rzecz i wówczas przysługują mu przewidziane ustawą roszczenia wobec właściciela przedmiotowej rzeczy o zwrot poniesionych nakładów. Swoistą postacią nakładu na nieruchomość jest wzniesienie budynku lub innego urządzenia na cudzym gruncie przez samoistnego posiadacza gruntu. W takiej sytuacji ustawodawca przyznał podmiotowi, który poniósł nakłady dotyczące wzniesionego budynku, roszczenie o przeniesienie własności gruntu w trybie art. 231 ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z brzmieniem art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Natomiast zgodnie z art. 231 § 2 ww. ustawy właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

W myśl zaś art. 336 Kodeksu cywilnego samoistnym posiadaczem rzeczy jest (...) ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Roszczenie o przeniesienie własności gruntu wynikające z art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego jest związane z posiadaniem gruntu, na którym posiadacz wzniósł budynek i wiąże się z dobrą wiarą samoistnego posiadacza gruntu.

Z uwagi na brzmienie art. 48 Kodeksu cywilnego należy podkreślić, że właścicielem budynku wybudowanego w warunkach określonych w art. 231 Kodeksu cywilnego (tj. na cudzym gruncie) jest właściciel gruntu. Zatem, budynki i budowle wzniesione przez samoistnych posiadaczy na gruncie stanowiącym własność innej osoby nie stanowią odrębnego od gruntu przedmiotu własności, lecz są częścią składową gruntu.

Przechodząc do analizy przytoczonego art. 231 Kodeksu cywilnego stwierdzić należy, że w sytuacjach, gdy ktoś wzniósł budynek na czyimś gruncie, przyjmuje się konstrukcję, że z mocy samego prawa właściciel gruntu staje się właścicielem tego budynku, ten zaś, kto budynek wzniósł, jest właścicielem jedynie nakładów poczynionych na tę budowę. Często bowiem się zdarza, że osoby budują domy na gruncie swoich rodziców bądź sąsiadów. Jako że nie może istnieć (poza pewnymi wyjątkami np. użytkowanie wieczyste) stan prawny, w którym właściciel gruntu i właściciel budynku to dwie różne osoby, to wyjściem z takiej sytuacji jest właśnie regulacja zawarta w art. 231 Kodeksu cywilnego, która po spełnieniu przesłanek określonych w tym przepisie powoduje powstanie stosunku zobowiązaniowego pomiędzy właścicielem gruntu a posiadaczem, który dokonał zabudowy (lub jego spadkobiercą). Realizacja roszczeń może nastąpić w drodze zawarcia umowy o przeniesienie własności gruntu lub w drodze postępowania sądowego.

Ustawodawca wymaga, by realizowane w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego przeniesienie własności następowało za odpowiednim wynagrodzeniem. Wymagane świadczenie nabywcy ma rekompensować właścicielowi utratę jego prawa, legitymizując pod względem ekonomicznym legalizację budowy na cudzym gruncie. Odpowiednie wynagrodzenie za przeniesienie własności działki gruntu zajętej pod budowę stanowi ekwiwalent jej wartości rynkowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1984 r., sygn. akt I CR 155/84). Ustalenie wynagrodzenia następuje według cen obowiązujących w dacie orzekania (w dacie realizacji roszczenia o przeniesienie własności). Niemniej należy zauważyć, że wynagrodzenie to może odbiegać od ceny, jaką posiadacz zapłaciłby w związku z zakupem w normalnym obrocie rynkowym z uwagi na specyfikę tego stosunku zobowiązaniowego.

Czynność realizowaną w oparciu o art. 231 Kodeksu cywilnego należy zatem potraktować jako odpłatne zbycie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności jako quasi umowę sprzedaży, gdyż specyfiką sprzedaży w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego jest to, że przedmiotem transakcji jest własność działki pod budynkiem, a nie zbycie działki wraz z budynkiem. Tym samym ma ona wpływ na wartość przedmiotu umowy, co w konsekwencji przekłada się na wysokość m.in. zobowiązań podatkowych. Zasadność odpłatności powyższej czynności potwierdza m.in. treść pisma Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 19 marca 1996 r. znak: PRO-202034-95/VI/J w kwestii umów zawieranych na podstawie art. 231 Kodeksu cywilnego. W piśmie tym zaprezentowano pogląd, że umowy zawierane w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego są umowami sprzedaży. Treść art. 231 Kodeksu cywilnego, w świetle którego własność budynku lub urządzenia wybudowanego na warunkach w nim określonych może być przeniesiona jedynie za odpowiednim wynagrodzeniem (ceną) wskazuje, że jest to, praktycznie rzecz biorąc, umowa sprzedaży, na mocy której właściciel (sprzedawca) przenosi na samoistnego posiadacza (kupującego) własność działki, a samoistny posiadacz, jako kupujący, obowiązany jest zapłacić właścicielowi (sprzedawcy) cenę zakupu.

Zgodnie natomiast z art. 917 ww. ustawy, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W oparciu o opisany we wniosku stan faktyczny należy bezsprzecznie stwierdzić, że w dniu 7 grudnia 2016 r. Wnioskodawczyni przenosząc mocą ugody sądowej własność nieruchomości za określonym w tej umowie wynagrodzeniem na rzecz syna dokonała odpłatnego zbycia tej nieruchomości. Zgodnie z przywołanymi wyżej normami prawa cywilnego umowa zawarta w trybie art. 231 Kodeksu oznacza przeniesienie prawa własności, przy czym na powyższe nie mają wpływu przesłanki, którymi kierują się strony ją zawierające.

Zatem, uzyskane przez Wnioskodawczynię mocą ugody sądowej zawartej w dniu 7 grudnia 2016 r. wynagrodzenie za przeniesienie własności udziału w ww. nieruchomości nabytego w 2012 r. na podstawie umowy darowizny, tj. przed upływem 5-ciu lat licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału, stanowi źródło przychodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W świetle art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena określona w umowie, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadku i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (art. 22 ust. 6d ww. ustawy).

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

  1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
  2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie określonym w ust. 1 (do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym) podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że uzyskane przez Wnioskodawczynię mocą ugody sądowej wynagrodzenie z tytułu przeniesienia udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytego przez Wnioskodawczynię w 2012 r., stanowi źródło przychodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w przestawionym we wniosku stanie faktycznym nie ma zastosowania wskazany przez Wnioskodawczynię art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wprawdzie z opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 7 grudnia 2016 r. pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej synem zawarta została ugoda sądowa to nie wynika, że na podstawie tej ugody sądowej Wnioskodawczyni otrzymała zadośćuczynienie. Wnioskodawczyni natomiast jednoznacznie wskazała we wniosku, że w wyniku ww. ugody sądowej syn Wnioskodawczyni zobowiązał się zapłacić na Jej rzecz kwotę 40 000 zł z tytułu wynagrodzenia za przeniesienie własności nieruchomości, do dnia 31 marca 2017 r. Zatem, w świetle przedstawionego stanu faktycznego przedmiotem opodatkowania może być jedynie wynagrodzenie za przeniesienie własności nieruchomości. To, że w pytaniu sformułowanym w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni nazwała ww. wymienione wynagrodzenie zadośćuczynieniem nie sprawia, że można je uznać za zadośćuczynienie, ponieważ przedstawiony stan faktyczny tego nie potwierdza. W prawie polskim podstawą roszczenia o zadośćuczynienie jest krzywda, czyli szkoda niemajątkowa. Natomiast z opisu stanu faktycznego wynika, że pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej synem istniał spór o charakterze majątkowym dotyczący nieruchomości, który został zakończony zawarciem ugody sądowej w dniu 7 grudnia 2016 r., na podstawie której Wnioskodawczyni przeniosła prawo własności ww. nieruchomości na rzecz syna. Uznanie więc przez Wnioskodawczynię przyznanego Jej wynagrodzenia za ww. przeniesienie prawa własności za zadośćuczynienie jest subiektywnym odczuciem Wnioskodawczyni i nie znajduje potwierdzenia w przedstawionym we wniosku opisie stanu faktycznego i w obowiązujących przepisach prawa.

W związku z tym, że zarówno zadane w uzupełnieniu wniosku pytanie jak stanowisko Wnioskodawczyni odnosi do podatku dochodowego od osób fizycznych za 2017 r. wskazać również należy, że obciążający Wnioskodawczynię podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia, mocą ugody sądowej, udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytego przez Wnioskodawczynię w 2012 r. jest podatkiem należnym za rok podatkowy, w którym doszło do przeniesienia własności nieruchomości. Podlegający opodatkowaniu przychód z ww. tytułu ustalany w oparciu o art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przychodem należnym powstałym za rok podatkowy, w którym zawarta została umowa dotycząca odpłatnego zbycia (w opisanym stanie faktycznym - ugoda sądowa), niezależnie od tego kiedy wynagrodzenie za przeniesienie prawa własności przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawczyni otrzymała.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego. W związku z powyższym dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego . w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej