Temat interpretacji

Możliwość skorzystania przez matkę małoletnich dzieci z całości przysługującej kwoty w ramach ulgi prorodzinnej, w związku ze sprawowaniem władzy rodzicielskiej wyłącznie przez matkę dzieci.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2019 r. (data wpływu 6 października 2019 r.), uzupełniony pismem z dnia 7 października 2019 r. (data wpływu 7 października 2019 r.) oraz pismem z dnia 8 października 2019 r. (data wpływu 8 października 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni i obecnie jej były mąż są rodzicami dwójki chłopców w wieku 9 i 13 lat (w 2018 r. odpowiednio 8 i l2 lat). Wnioskodawczyni w zeznaniu rocznym za rok 2018 odliczyła w całości ulgę prorodzinną o czym poinformowała byłego męża przedstawiając mu argumenty przytoczone również w niniejszym wniosku. Tymczasem były mąż mimo, iż wiedział o odliczeniu całości ulgi na dzieci przez Wnioskodawczynię, odliczył połowę ulgi na dzieci. Wobec wezwania z Urzędu Skarbowego dotyczącego nadmiernego odliczenia przez obojga rodziców ulgi prorodzinnej Wnioskodawczyni złożyła korektę zeznania rocznego P1T-37 za 2018 r. oraz zwróciła nadmierny zwrot podatku. Mimo skorygowania zeznania rocznego za 2018 r. Wnioskodawczyni uważa, że ma prawo odliczenia całej przysługującej ulgi prorodzinnej, ponieważ z jej wiedzy wynika, że ulga należy się osobie, która faktycznie a nie formalnie sprawuje władzę rodzicielską. Były mąż Wnioskodawczyni od grudnia 2017 roku przestał się interesować rodziną (dziećmi). Popołudniami nie wracał do domu, w weekendy wyjeżdżał z domu pod pretekstem rozkręcania biznesu. Gdy były mąż przelotnie przebywał w domu nie był zainteresowany synami, nie interesował się ich losem, nie uczestniczył w zebraniach szkolnych, nie pomagał w odrabianiu lekcji i nie wspierał w codziennych zadaniach, nie pilnował należytego realizowania obowiązku szkolnego, nie zawoził synów na zajęcia dodatkowe, nie woził na rehabilitację niepełnosprawnego syna, nie pilnował wizyt kontrolnych w szpitalu niepełnosprawnego syna oraz nie jeździł z synami do lekarzy, nie przyrządzał synom posiłków, nie dbał o to czy dzieci chodziły czyste i zadbane a w okresie ferii zimowych nie zapewnił dzieciom opieki. Wnioskodawczyni ze względu na ograniczoną liczbę dni urlopu musiała prosić w trakcie ferii zimowych o pomoc w zapewnieniu opieki nad dziećmi rodziców. Ojciec dzieci w tym czasie swój urlop wykorzystywał na spotkania z kochanką. Były mąż Wnioskodawczyni ograniczył również istotnie przekazywanie pieniędzy na wspólne utrzymanie domu i potrzeby dzieci, argumentując, iż ma teraz ważne wydatki. Przekazywane przez niego na wspólne konto pieniądze starczały ledwie na opłacenie połowy kredytu za dom i opłat za jego utrzymanie. Wnioskodawczyni była zmuszona do korzystania z pomocy rodziców, w tym również przy opiece nad dziećmi. Gdy Wnioskodawczyni powzięła wiedzę o faktycznej przyczynie braku bytności męża w domu, złożyła w Sądzie Okręgowym wniosek rozwodowy. W tym momencie byłego męża Wnioskodawczyni i ojca dzieci interesowały tylko pieniądze jakie otrzyma tytułem podziału wspólnego majątku. W wyniku jednej z kłótni konieczna nawet była interwencja policji, po której w dniu 25 maja 2018 roku były mąż Wnioskodawczyni się wyprowadził. Od momentu wyprowadzki (25 maja 2018 r.) były mąż nie zamieszkuje z Wnioskodawczynią i ich wspólnymi dziećmi. Dnia 19 lipca 2018 r. Sąd Okręgowy ze względu na przekazywanie przez męża coraz niższych kwot na utrzymanie rodziny, na wniosek Wnioskodawczyni ustanowił zabezpieczenie na kwotę 1 800 zł. W dniu 14 grudnia 2018 r. wyrokiem Sądu Okręgowego, Wydział Cywilny (), opatrzonym klauzulą wykonalności z dnia 11 stycznia 2019 r. orzeczony został rozwód między Wnioskodawczynią a jej mężem. W praktyce przez cały 2018 rok Wnioskodawczyni była matką samotnie wychowującą 2 synów. To Wnioskodawczyni sprawowała pieczę nad majątkiem i wychowaniem dzieci: zawoziła i odbierała dzieci do/ze szkoły, brała udział w zebraniach szkolnych, pilnowała należytego realizowania obowiązku szkolnego, pomagała odrabiać lekcje i wspierała w codziennych zadaniach, dbała o wolny czas, zawoziła na zajęcia dodatkowe i spotkania z rówieśnikami, zawoziła na rehabilitację i pilnowała wizyt kontrolnych w szpitalu niepełnosprawnego syna oraz jeździła z synami do lekarzy, opiekowała się nimi, gdy byli chorzy, wstawała do nich w nocy, przyrządzała synom posiłki, dbała o to by dzieci chodziły czyste i zadbane, prała ubrania, robiła potrzebne zakupy, dbała o ich bezpieczeństwo, chodziła na basen, do kina, na plac zabaw, wyjeżdżała na wakacje i organizowała atrakcje dla synów.

Zatem w rzeczywistości to Wnioskodawczyni samodzielnie wykonywała władzę rodzicielską nad dziećmi. Sporadyczne przebywanie przez byłego męża Wnioskodawczyni w domu trudno nazwać sprawowaniem władzy rodzicielskiej. W trakcie całego 2018 roku mając na uwadze dobro dzieci, Wnioskodawczyni umożliwiała synom kontakt z ojcem za każdym razem kiedy tylko ojciec wyrażał taką chęć i było to możliwe. W praktyce liczba spotkań w miesiącu nie przekraczała łącznie 24 godzin (4 do 8 wizyt w miesiącu po średnio ok. 3 godzin każda). Spotkania odbywały się głównie w domu Wnioskodawczyni i na jej koszt. Tylko sporadycznie ojciec zabierał dzieci na spacery, rower, czy plac zabaw. Czterodniowy wyjazd wakacyjny, na który ojciec zabrał jedynie starszego syna podyktowany był koniecznością przedstawienia w sądzie dokumentów, iż ponosi on wydatki na synów, celem obniżenia wysokości renty alimentacyjnej. Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dziećmi. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica obowiązków w zakresie zaspokojenia i zabezpieczenia wszystkich potrzeb dzieci od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem, odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców. Wnioskodawczyni nie może dojść w tym zakresie do porozumienia z ojcem dzieci, który samo posiadanie praw rodzicielskich utożsamia z prawem do ulgi.

W związku z powyższym opisem w uzupełnieniu wniosku sformułowano następujące pytanie.

1. Czy w opisanym stanie faktycznym i w świetle obowiązujących przepisów prawa, Wnioskodawczyni w roku 2018 przysługiwało prawo do skorzystania z ulgi na dziecko w pełnej wysokości?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w broszurach informacyjnych dotyczących ulgi prorodzinnej przygotowanych przez Ministerstwo Finansów zawarte są następujące informacje: Podstawowym warunkiem do zastosowania tej ulgi jest wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem. W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę. Z przepisu art. 27f ust. 4 ww. ustawy, wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Jednakże porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, to jej przysługuje prawo do odliczenia ulgi na dzieci w pełnym wymiarze (12 miesięcy). Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia wykonywanie władzy rodzicielskiej z pojęciem przysługiwanie władzy rodzicielskiej. Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, (...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...). Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Pogląd taki podzielają sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Sądów Administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 1420/15, wyrok z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 447/16 i z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 661/16 oraz powołany powyżej wyrok z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15.)

Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnimi w sposób zapewniający ich prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica obowiązków w zakresie zaspokojenia i zabezpieczenia wszystkich potrzeb dzieci od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem, odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców. Wnioskodawczyni nie może dojść w tym zakresie do porozumienia z ojcem dzieci, który samo posiadanie praw rodzicielskich utożsamia z prawem do ulgi. Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować). Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu. Wykładnia językowa art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej. Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka. W konsekwencji, samo utrzymywanie kontaktów z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawczyni uważa, że przysługuje jej prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka w pełnej wysokości w stosunku do obydwu synów. Gdyż zgodnie z przytoczonymi powyżej orzeczeniami Sądu Najwyższego odliczenia ulgi na dzieci dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do nich władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dzieci, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na każde dziecko. Według Wnioskodawczyni tylko ona spełnia ona ww. warunki.

Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji. Do ustalenia prawa do odliczenia istotne jest bowiem sprawowanie faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż były mąż nie ma prawa do odliczenia połowy ulgi prorodzinnej za okres od stycznia do maja 2018 r. (25 maja 2018 r. wyprowadził się ze wspólnego domu), a Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej na obydwu synów w pełnej wysokości. W ocenie Wnioskodawczyni fakt zamieszkiwania pod tym samym adresem a de facto nocowania w domu do dnia 25 maja 2018 r. nie świadczy o sprawowaniu opieki nad dziećmi. Ojciec dzieci mimo zamieszkiwania (nocowania) pod jednym dachem z dziećmi nie interesował się ich losem, nie uczestniczył w zebraniach szkolnych, nie pomagał w odrabianiu lekcji i nie wspierał w codziennych zadaniach, nie pilnował należytego realizowania obowiązku szkolnego, nie zawoził synów na zajęcia dodatkowe, nie woził na rehabilitację niepełnosprawnego syna, nie pilnował wizyt kontrolnych w szpitalu niepełnosprawnego syna oraz nie jeździł z synami do lekarzy, nie przyrządzał synom posiłków, nie dbał o to czy dzieci chodziły czyste i zadbane, a w okresie ferii zimowych nie zapewnił dzieciom opieki. Wnioskodawczyni ze względu na ograniczoną liczbę dni urlopu musiała prosić w trakcie ferii zimowych o pomoc w zapewnieniu opieki nad dziećmi rodziców. Ojciec dzieci w tym czasie swój urlop wykorzystywał na spotkania z kochanką. Tym samym, zdaniem Wnioskodawczyni bierność ojca w zakresie sprawowania pieczy nad dziećmi powoduje, iż nie ma on prawa do odliczenia połowy ulgi prorodzinnej za m-ce od stycznia do maja 2018 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni i jej były mąż są rodzicami dwójki małoletnich dzieci. Zainteresowana w rozliczeniu rocznym za rok 2018 odliczyła całą kwotę przysługującego podatnikowi odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej. Były mąż Wnioskodawczyni również dokonał odliczenia, w wysokości odpowiadającej połowie kwoty przysługującej podatnikowi z tytułu ww. ulgi. Wnioskodawczyni we wniosku wskazała, że ojciec dzieci od 25 maja 2018 r. nie zamieszkuje z Wnioskodawczynią i ich dziećmi. Od miesiąca grudnia 2017 r. przestał interesować się rodziną, a popołudnia i weekendy spędzał poza domem. Wyrokiem sądowym z dnia 14 grudnia 2018 r. opatrzonym klauzulą wykonalności z dnia 11 stycznia 2019 r. orzeczony został rozwód pomiędzy małżonkami. Matka umożliwiała dzieciom kontakty z ojcem, które w praktyce nie przekraczały łącznie 24 godzin, są to 4-8 wizyt w miesiącu, po średnio około 3 godziny każda. Kontakty ojca z dziećmi, odbywały się głównie w miejscu zamieszkania dzieci, na koszt Wnioskodawczyni. Sporadycznie ojciec dzieci spędzał czas z synami na spacerze, wspólnym wyjściu na rower czy placu zabaw. Wyjazd wakacyjny ojca ze starszym synem podyktowany był koniecznością przedstawienia w sądzie dokumentów świadczących o ponoszeniu przez ojca wydatków na dziecko, a w konsekwencji obniżenia wysokości renty alimentacyjnej. Zainteresowana bez pomocy byłego męża sprawowała w 2018 r. opiekę nad małoletnimi dziećmi. Nadzorowała obowiązki szkolne, zawoziła je i odbierała ze szkoły, wspierała w codziennych zadaniach, organizowała im wolny czas, dbała o integrację z rówieśnikami. Nadzorowała rehabilitację niepełnosprawnego syna, monitorowała wizyty kontrolne w szpitalu, dbała o stan zdrowia i prawidłowy rozwój dzieci.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość, czy w sytuacji gdy w 2018 roku władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci sprawowała tylko Wnioskodawczyni przysługuje jej prawo do odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej całej kwoty przypadającej podatnikowi w roku podatkowym.

Jak już wcześniej zauważono, zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

W pierwszej kolejności przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym, że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, tj. po wyrazach kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawa do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

Przedstawiony we wniosku opis sprawy wskazuje, że ojciec dzieci pomimo zamieszkiwania z matką dzieci i ich synami nie sprawował opieki oraz nie pełnił władzy rodzicielskiej w stosunku do swoich dzieci. Całkowitą opiekę nad synami pełniła Wnioskodawczyni. Matka dzieci bez udziału ojca wykonywała codzienne obowiązki związane z ich wychowaniem, rozwojem i edukacją. Zainteresowana wskazała we wniosku, że faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej oraz opieka nad dziećmi w 2018 r. była pełniona przez matkę dzieci.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle zaprezentowanego stanu faktycznego uznać należy, że skoro tylko Wnioskodawczyni wykonywała w stosunku do małoletnich synów władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to Zainteresowanej przysługiwało wyłączne prawo do dokonania odliczeń za rok podatkowy 2018 w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pełnej kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletnich dzieci faktycznie wykonywał w stosunku do dzieci władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie, jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej