Temat interpretacji
PIT - w zakresie skutków podatkowych zapłaty zachowku.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
17 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 14 czerwca 2022 r. (data pisma) o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania sprzedaży nieruchomości.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 4 sierpnia 2022 r. i pismem z 24 sierpnia 2022 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
W 1994 r. w drodze darowizny otrzymał Pan od matki (...) nieruchomość przy ul. (...).
W 2019 r. Pana siostra (...) wystąpiła do Sądu w (...) o spłatę zachowku po zmarłej (...).
31 lipca 2020 r. sąd przychylił się do wniosku Pana siostry zasądzając od Pana spłatę 120.000 zł plus koszty procesu.
W 2020 r. dokonał Pan przelewu środków na spłatę zachowku, które pozyskał Pan z kredytu konsumenckiego.
Nieruchomość, którą planuje Pan sprzedać początkowo stanowiła nieruchomość rolną, teraz jest podzielona na mniejsze działki gruntowe przewidziane pod zabudowę mieszkaniową domów jednorodzinnych (decyzja (...) z dnia 22 grudnia 2020 r.).
Obecnie teren planowany do sprzedaży obejmuje 20 działek o numerach kolejnych od (...) do (...) wpisanych do księgi wieczystej nr (...) Sądu Rejonowego w (...).
Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego
Po śmierci Pana matki jako zachowek przypadło siostrze 1/4 (jedna czwarta) udziału w nieruchomości.
Jest Pan osobą fizyczną, nie prowadzi Pan działalności gospodarczej.
W przeszłości nie dokonywał Pan sprzedaży innych nieruchomości.
Podziału na działki dokonał Pan dlatego, że mieszka Pan w tej nieruchomości i nie zamierza Pan jej sprzedawać w całości. Łatwiej będzie Panu znaleźć nabywców na mniejsze działki.
Nieruchomość przez Pana sprzedawana to łąka i nie była wykorzystywana w inny sposób.
Potencjalnych nabywców będzie Pan pozyskiwał wśród znajomych, lub poprzez ogłoszenie.
Nieruchomość opisana we wniosku nie jest przedmiotem najmu, dzierżawy ani innych umów.
Wystąpił Pan o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i o inne decyzje administracyjne, ponieważ bez decyzji administracyjnej i warunków technicznych do tej pory nie udało się Panu znaleźć osób zainteresowanych kupnem i nie mógłby Pan dokonać podziału geodezyjnego terenu.
Nieruchomość została przez Pana nabyta w drodze darowizny z 1994 roku, jednak po śmierci mamy siostra wniosła sprawę o zachowek. Po sądowym wyroku w 2020 roku spłacił Pan 25% udziału w nieruchomości na konto siostry.
Pytanie
1.Czy sprzedając nieruchomość otrzymaną w drodze darowizny w 1994 roku jest Pan zwolniony z płacenia podatku?
2.Czy przy sprzedaży powyższej nieruchomości pochodzącej z darowizny w części, w której nie spłacił Pan zachowku będzie zwolniony z podatku?
3.Czy sprzedając nieruchomości w części spłaconej siostrze będzie mógł Pan wydać pieniądze na własne cele mieszkaniowe?
Pana stanowisko w sprawie
Podatek od części dotyczącej darowizny nie zachodzi, bo minęło 5 lat.
W części, w której zapłacony był zachowek należy zapłacić z dochodu z tej transakcji podatek, bądź wydać na własne cele mieszkaniowe. Koszty spłaty kredytu konsumenckiego nie są celem mieszkaniowym.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z treścią ww. przepisu:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w 1994 r. otrzymał Pan od matki w drodze darowizny nieruchomość. W 2019 r. Pana siostra wystąpiła do Sądu w (...) o spłatę zachowku po zmarłej M. B. W dniu 31 lipca 2020 r. Sąd przychylił się do wniosku zasądzając od Pana spłatę w wysokości 120.000 zł plus koszty procesu. W 2020 r. dokonał Pan przelewu środków na spłatę zachowku, które pozyskał Pan z kredytu konsumenckiego. Planuje Pan w najbliższym czasie sprzedać nieruchomość.
Wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia „nabycie”, a także nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw.
Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według Kodeksu cywilnego nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem, aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przez pojęcie darowizny rozumieć należy typ umowy nazwanej, opisany w ustawie Kodeks cywilny.
Stosownie do art. 158 Kodeksu cywilnego:
Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do powołanego przepisu podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu, a obdarowany darowiznę przyjmuje.
Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego:
Spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów tej ustawy.
W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.
Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).
§ 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Zatem, składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny dokonanej za życia przez spadkodawcę nie wchodzą w skład spadku.
W świetle powyższego, nabył Pan nieruchomość w 1994 r. w drodze darowizny od matki. W związku z powyższym planowana sprzedaż ww. nieruchomości, nie będzie stanowiła źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu, ponieważ zostanie dokonana po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.
Tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Rozstrzygnięcie, że sprzedaż nieruchomości nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu powoduje, że rozpatrywanie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 nie znajduje uzasadnienia.
Zatem stanowisko Pana uznano w całości za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art.
14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997
r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja
będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pan sytuacja będzie zgodna
(tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się
Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 239 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).