Temat interpretacji
Możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej i rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 1 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 2 czerwca 2022 r. (wpływ 3 czerwca 2022 r.) oraz pismem z dnia 20 czerwca 2022 r. (data wpływu 22 czerwca 2022 r.) Treść wniosku jest następująca:
Opis stanów faktycznych
W 2018 roku Pani były mąż wyprowadził się z domu a, w 2019 roku został orzeczony rozwód. Miejsca zamieszkania dzieci, tj. W. (…) i N. (…) ustalono przy matce. W wyroku rozwodowym nie orzeczono o osobistych kontaktach małoletnich dzieci z ojcem.
Otrzymuje Pani alimenty po 550 zł na każde dziecko. Od tego czasu sprawuje Pani opiekę nad dwójką dzieci, utrzymuje je, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne.
Dzieci w tygodniu mają zajęcia pozalekcyjne, tj.:
1.W. (…), zajęcia taneczne we wtorki i w czwartki w godzinach od 19.30 do 21.00 na które ja Pani zawozi, a na powrót z zajęć córka umawia się z ojcem, który ją odbiera.
2.W. (…), N. (…) zajęcia z języka angielskiego: N. (…) godz. 16.00-17.00 W. (…) godz. 17.00-18.00
Od 2017 r. do dnia dzisiejszego ponosi Pani samodzielnie wydatki związane z wypoczynkiem dzieci.
W 2021 roku próbowała Pani ustalić z byłym mężem, aby zwrot podatku przeznaczyć na zakup laptopa dla córki N. (…) do celów nauki zdalnej. Na zakup laptopa wydała Pani 3000 zł, były mąż dołożył tylko 200 zł chociaż początkowo mówił córce N. (…), że da pieniądze ze zwrotu podatku na zakup laptopa. W sierpniu 2021 r. starsza córka W. (…) pojechała na obóz taneczny za kwotę 2000 zł, który Pani sama opłaciła. Ojciec nie uczestniczył w kosztach tego wyjazdu. W listopadzie i grudniu 2021 r. córka W. (…) miała zleconą rehabilitację ze względu na skręcenie stawu skokowego prawej stopy. Ojciec dziecka odmówił w tej kwestii jakiejkolwiek pomocy finansowej. Dowóz i odbiór dziecka na rehabilitację również spoczywał na Pani. Kontakty ojca z dziećmi są sporadyczne: nie zabiera ich na wakacje, na weekendy, w tygodniu spotyka się z dziećmi gdy odbiera ze szkoły i odwozi do domu, co nie jest też codziennością.
Od 2019 r. rozlicza Pani tylko jedną córkę – jako samotna matka. Druga córkę rozlicza mąż.
Stąd pojawiają się Pani wątpliwości co do całkowitego rozliczenia na obie córki skoro przez ostatnie dwa lata rozliczała się Pani jako samotna matka.
Przytacza Pani interpretację KISu oraz wyroki NSA:
§Interpretacja z 5 lutego 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.871.2020.2.EC),
§Wyrok NSA z 27 lipca 2016 r. sygn. akt II FSK 2360/15,
§Wyrok NSA w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15.
W pismach stanowiących uzupełnienie wniosku wskazała Pani, że zgodnie z wyrokiem z dnia 10 października 2019 r. (pkt 2) władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi W. (…) i N. (…) powierzona jest obojgu rodzicom, ustalając ich pobyt w miejscu każdorazowego zamieszkania matki (…). Od rozwodu dzieci nigdy nie były w nowym miejscu zamieszkania ojca. Ojciec nie zabiera dzieci na wakacje, nie spędzają z nim żadnych weekendów. W roku 2021 nie były z nim nigdzie na wakacjach. Kontakty ojca z dziećmi są sporadyczne nie zabiera ich na wakacje, na weekendy, w tygodniu spotyka się dzieci gdy odbiera ze szkoły i odwozi do domu co nie jest też codziennością. Nie było ustalania sposobu kontaktowania się z dziećmi. Dzieci są na tyle duże, że samodzielnie kontaktują się z ojcem, a Pani nie utrudnia im kontaktów. To ojciec nie korzysta z przysługującego mu prawa ograniczając kontakty z dziećmi. Dzieci zamieszkują z Panią więc Pani opieka i wychowanie nad nimi jest całodzienna (zakup żywności, ubioru, środków higieny osobistej). Zapewnia Pani dzieciom wyjazdy wakacyjne i w miarę możliwości finansowych inne krótsze wyjazdy w ciągu roku. Dzieci uczęszczają na zajęcia z języka angielskiego na które Pani je zawozi, ojciec dzieci nie angażuje się. Starsza córka W. uczęszcza na zajęcia taneczne dwa razy w tygodniu na które Pani ją zawozi. Córka ustaliła z tatą, że ją odbiera po tańcach i przywozi do domu. Dba Pani o rozwój swoich dzieci: obie córki uczęszczają na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne - język angielski. Starsza córka uczęszcza również na zajęcia taneczne. Do lekarza tylko Pani z nimi chodzi, tj. wizyty kontrolne u dentysty. Nie pamięta Pani kiedy ojciec dzieci był z nimi na takiej kontroli. Nie interesuje się czy takie wizyty kontrolne w ogóle się odbywają. W 2021 r. starsza córka miała skręcenie stawu skokowego i to Pani była z córką u lekarza na wizycie, potem córka miała zleconą rehabilitację. To Pani ponosiła wszelkie koszty wizyt u lekarza, rehabilitacji i dojazdów. Ojciec nie uczestniczył w tym. Z Pani obserwacji i prowadzenia życia codziennego z córkami nie zauważyła Pani zaangażowania ze strony ojca w ich rozwój, nie bierze czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci. Żadna z córek nie pobierała zasiłku pielęgnacyjnego oraz rety socjalnej. Obie córki w roku 2021 nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu. W 2021 r. osiągała Pani dochody opodatkowane ze stosunku pracy. W 2021 r. w stosunku do Pani i Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Osobiście nie ustalała Pani z ojcem dzieci proporcji, według których dokona Pani odliczenia ulgi prorodzinnej na dzieci za 2021 r. Poinformowała Pani go sms-em, że o zwrot podatku będzie Pani składać na obie córki. Odpowiedź ojca: „proszę zatem sobie swobodnie odliczać obie dziewczynki, rezygnuje z odliczania podatku za nie”. Ojciec dzieci został poinformowany ze występuje Pani o wydanie interpretacji indywidualnej do KIS-u. Dochody uzyskane przez Panią w roku 2021 wynoszą 59.623,45 zł. W 2021 r. obie córki były małoletnie, tj. W. (…) – data urodzenia (…) 2005 r., N. (…) – data urodzenia (…) 2008 r.
Pytania
1.Czy zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będąc rozwódką od października 2019 r. i sprawując zdecydowaną większość opieki nad dziećmi - zgodnie ze stanem faktycznym opisanym we wniosku - za 2021 r. może Pani rozliczyć się jako matka samotnie wychowująca dziecko?
2.Czy zgodnie z art. 27f ust. 2 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może Pani za 2021 r. odliczyć ulg prorodzinną za dwoje dzieci za 12 miesięcy?
3.Czy zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dzieci mają miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie podatek za 2021 r. należy się Pani w całości. To Pani ponosi większe koszty utrzymania dzieci niż ojciec. Odnosi się to do obu kwestii zarówno do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci, jak i do ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.; w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.):
od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy:
sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W myśl natomiast art. 6 ust. 9 ww. ustawy:
zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
-posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
-wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
-nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
-nieuzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów powyżej 3 089 zł (z wyjątkiem przewidzianych ustawą).
Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przepisu zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.):
sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Zgodnie z art. 70 ust. 2 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw:
w przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.
Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.
Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.
Z opisu sprawy wynika, że od 2019 r. jest Pani rozwódką. Sąd powierzył władzę rodzicielską obu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania małoletnich córek w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Na Pani ciąży zdecydowana większość obowiązków rodzicielskich. Dzieci zamieszkują z Panią więc Pani opieka i wychowanie nad nimi jest całodzienna (zakup żywności, ubioru, środków higieny osobistej). Zapewnia Pani dzieciom wyjazdy wakacyjne i w miarę możliwości finansowych inne krótsze wyjazdy w ciągu roku. Dzieci uczęszczają na zajęcia z języka angielskiego na które Pani je zawozi, ojciec dzieci nie angażuje się. Starsza córka W. uczęszcza na zajęcia taneczne dwa razy w tygodniu na które Pani ją zawozi. Córka ustaliła z tatą, że ją odbiera po tańcach i przywozi do domu. Dba Pani o rozwój swoich dzieci: uczęszczają na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne język angielski obie córki, zajęcia taneczne starsza córka. Do lekarza tylko Pani z nimi chodzi, tj. wizyty kontrolne u dentysty. Nie pamięta Pani kiedy ojciec dzieci był z nimi na takiej kontroli. Nie interesuje się czy takie wizyty kontrolne w ogóle się odbywają. W 2021 r. starsza córka miała skręcenie stawu skokowego i to Pani była z córką u lekarza na wizycie, potem miała zleconą rehabilitację. To Pani ponosiła wszelkie koszty wizyt u lekarza, rehabilitacji i dojazdów. Ojciec nie uczestniczył w tym. Z Pani obserwacji i prowadzenia życia codziennego z córkami nie zauważyła Pani zaangażowania ze strony ojca w ich rozwój, kształtowanie, nie bierze czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci. W 2021 r. osiągała Pani dochody opodatkowane ze stosunku pracy. W 2021 r. w stosunku do Pani i Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
W tym miejscu należy podkreślić, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.
Wskazać również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.
Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.
Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis, stwierdzić należy, że jest Pani osobą samotnie wychowującą dziecko, posiada Pani bowiem wskazany w przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określony stan cywilny, tj. jest rozwódką i wyłącznie faktycznie i samotnie (bez udziału drugiej osoby) wychowuje małoletnie córki. Tym samym przysługuje Pani prawo do rozliczenia się za rok podatkowy 2021 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci, określony w ww. art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przechodząc natomiast do kwestii możliwości skorzystania przez Panią z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej należy odwołać się do art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ww. ustawy:
od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.
Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.
W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:
odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:
odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2)wstąpiło w związek małżeński.
Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:
w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.
Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:
odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Stosownie do art. 26 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)
§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy:
odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)odpis aktu urodzenia dziecka;
2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy:
Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.
Zgodnie z art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359):
dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.
Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy
władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.
Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:
władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
W myśl art. 97 § 1 tejże ustawy:
jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.
Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:
jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.
Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka. Jednakże, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do dziecka.
Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.
W pierwszej kolejności – przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, to w określonych przypadkach każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy.
Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku
a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,
b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:
-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.
Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że posiada Pani dwie małoletnie córki. Córki zamieszkują z Panią. Z byłym mężem, który poza wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego wykazuje sporadyczne zainteresowanie córkami (nikły wkład w wychowanie córek) uzgodniła Pani w formie sms-wej proporcję odnośnie odliczenia ulgi prorodzinnej. Na Pani wiadomość, że o zwrot podatku będzie Pani składać na obie córki były mąż odpowiedział bowiem: „proszę zatem sobie swobodnie odliczać obie dziewczynki, rezygnuje z odliczania podatku za nie”.
W świetle zacytowanych wyżej przepisów – na tle przedstawionego opisu – uznać należy, że skoro to Pani sprawowała faktycznie stałą władzę rodzicielską – jako osoba samotnie wychowująca dzieci – tzn. podejmowała wszelkie decyzje dotyczące dzieci w każdej sferze ich życia i ciężar wychowania małoletnich dzieci spoczywał wyłącznie na Pani, dzieci cały czas mieszkają z Panią, a Pani były mąż ma znikomy kontakt z dziećmi, były mąż wskazał w wiadomości sms-owej, że może Pani swobodnie rozliczyć ulgę prorodzinną na obie córki, to Pani przysługuje prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej, tj. w pełnej wysokości, kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 w zw. z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do obu córek. Wskazać dodatkowo należy, że jedną z przesłanek decydujących o możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości jest miejsce zamieszkania dzieci u podatnika. Jednakże z uwagi na całokształt niniejszej sprawy nie jest to przesłanka jedyna i przesądzająca.
Reasumując, biorąc pod uwagę zacytowane wyżej przepisy prawne oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że ma Pani uprawnienie do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz do rozliczenia ulgi prorodzinnej na podstawie art. 27f cyt. ustawy za 2021 r. w pełnej wysokości.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).