Opodatkowanie środków pieniężnych otrzymanych na podstawie wyroku sądowego z tytułu zaniżenia dotacji dla przedszkola niepublicznego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lutego 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków pieniężnych otrzymanych na podstawie wyroku sądowego z tytułu zaniżenia dotacji dla przedszkola niepublicznego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przedmiotem indywidualnej interpretacji podatkowej jest kwestia charakteru środków wypłaconych przez jednostkę samorządu terytorialnego, jako wyrównanie dotacji oświatowej po upływie roku budżetowego, na który dotacja oświatowa miała zostać przyznana. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia rozliczeń podatkowych, dlatego rodzi się pytanie, czy od środków, wypłaconych podmiotowi prowadzącemu przedszkole niepubliczne jako wyrównanie dotacji po upływie roku budżetowego na jaki dotacja została przyznana, należy uiścić podatek PIT?

Wnioskodawczyni jest organem prowadzącym Przedszkole Niepubliczne „…” w …, na podstawie wpisu do ewidencji szkół i placówek oświatowych. Wnioskodawczyni jest zatem organem prowadzącym niepubliczne przedszkole. Zakres prowadzonej przez Wnioskodawczynię działalności oświatowej obejmuje wyłącznie prowadzenie przedszkola niepublicznego.

Osoby fizyczne osiągające dochody z prowadzenia niepublicznych szkół i przedszkoli w rozumieniu przepisów ww. ustawy o systemie oświaty, są podatnikami podatku dochodowego w świetle przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzenie przez osoby fizyczne szkół i przedszkoli niepublicznych generuje przychody zaliczane do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

W świetle definicji działalności gospodarczej zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, prowadzenie niepublicznego przedszkola jest rodzajem aktywności określonej jako działalność podjęta w celu zarobkowym, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Forma opodatkowania Wnioskodawczyni podatkiem dochodowym od osób fizycznych to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Gmina … jest organem dotującym, który dokonuje wypłaty i ustalenia wysokości należnej Wnioskodawczyni dotacji oświatowej, przy czym podstawą prawną w latach 2011 - 2015 był przepis art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty.

Na skutek błędnego ustalenia wysokości dotacji w latach 2011 - 2015, Wnioskodawczyni wystąpiła na drogę postępowania sądowego, celem uzyskania niedopłaconych kwot dotacji. Wyrokiem z dnia 24 lutego 2021 r. Sąd Apelacyjny … (sygn. akt …) prawomocnie zasądził na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 825 358 zł 88 gr.

Wskazać przy tym należy, iż wydanie tej indywidualnej interpretacji uzasadnione jest także poważnymi rozbieżnościami w orzecznictwie, w jaki sposób należy kwalifikować wypłaconą po upływie roku budżetowego kwotę z tytułu uznania roszczenia o niedopłaconą kwotę dotacji. Na potwierdzenie powyższych okoliczności, Wnioskodawczyni przedkłada kopie wyroków Sądu Okręgowego … oraz Sądu Apelacyjnego …., a także zaświadczenie o wpisie do ewidencji szkół i placówek niepublicznych. Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazuje, że otrzymaną kwotę zakwalifikowała po stronie przychodów i uwzględniła w deklaracji podatkowej, stojąc na stanowisku, że niniejsza kwota nie ma charakteru dotacji i nie korzysta ze zwolnienia podatkowego.

Wnioskodawczyni ma uzasadnione wątpliwości, co do tego, w jaki sposób należy dokonać rozliczenia kwoty 825 358 zł 88 gr, tj. - czy należy tę kwotę potraktować jako dotację i rozliczyć zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty (art. 90 ust. 3d) - czy powyższa kwota nie ma charakteru dotacji, lecz refundacji (odszkodowania) z tytułu niedopłaconej dotacji oświatowej i powstał w związku z tym obowiązek podatkowy rozliczenia tej kwoty jako dochodu.

Wskazać przy tym należy, że wskazane powyżej kwoty dotyczą dotacji za lata 2011 - 2015, a wypłata nastąpiła w roku 2021, co skłania do stwierdzenia, iż kwota ta nie jest dotacją. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 36.

Z powyższego przepisu wynika zasada, iż dotacje oświatowe otrzymywane przez przedszkola niepubliczne z budżetu jednostek samorządu terytorialnego są wolne od podatku dochodowego. Tym samym od otrzymywanych dotacji podmiot prowadzący przedszkole niepubliczne nie uiszcza podatku. Jest to wyjątek od zasady określonej w art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

W omawianej sprawie wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą tego, w jaki sposób należy zakwalifikować środki wypłacone z tytułu dotacji po upływie roku budżetowego. Nie ulega bowiem wątpliwości, że dotacja ma charakter roczny, a wypłata środków z tytułu dotacji następuje pomiędzy 1 stycznia, a 31 grudnia danego roku budżetowego.

Wątpliwości Wnioskodawczyni w tym zakresie budzi fakt, że niedopłacona część dotacji za lata 2011 - 2015 została wypłacona w roku 2021, na podstawie orzeczeń sądów cywilnych, które uwzględniły roszczenie odszkodowawcze powódki, stanowiące różnicę pomiędzy dotacją w prawidłowej wysokości, a dotacją faktycznie wypłaconą. W ocenie Wnioskodawczyni dotacje mają charakter roczny i tylko środki wypłacone pomiędzy 1 stycznia, a 31 grudnia danego roku budżetowego można kwalifikować jako dotację za ten rok budżetowy. Wypłacone natomiast po upływie roku budżetowego środki nie korzystają ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem nie są dotacją w rozumieniu art. 126 ustawy o finansach publicznych.

W konsekwencji tego, środki te nie podlegają rozliczeniu jak dotacja, a osoba, która je otrzymała nie korzysta ze zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

1.Czy w opisanym zdarzeniu, wypłacona Wnioskodawczyni kwota 825 358 zł 88 gr (dodatkowo odsetki w kwocie 412 149 zł 92 gr, a zatem łącznie kwota 1 237 508 zł 80 gr) korzysta ze zwolnienia podatkowego, przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy z tego zwolnienia nie korzysta i od tej kwoty należy uiścić podatek dochodowy?

2.Czy środki pieniężne otrzymane przez Wnioskodawczynię w roku 2021 z tytułu niedopłaty dotacji za lata 2021 - 2015 należy traktować jako dochód?

Pani stanowisko w sprawie:

Zgodnie z definicją sformułowaną w art. 126 ustawy o finansach publicznych, dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych. Dotacją taką jest również dotacja dla przedszkoli niepublicznych, przyznawana na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych z budżetu gminy.

W myśl natomiast z art. 211 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki. Jest on uchwalany na rok budżetowy, którym jest rok kalendarzowy (art. 211 ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych).

W myśl art. 251 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do budżetu tej jednostki w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku.

Natomiast art. 251 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, stanowi, że w przypadku, gdy termin wykorzystania dotacji, o których mowa w ust. 1 jest krótszy niż rok budżetowy, podlegają one zwrotowi w terminie 15 dni po upływie terminu wykorzystania dotacji.

Zgodnie z art. 263 ust. 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wygasają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, z upływem roku budżetowego, przy czym organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić, w drodze uchwały, wykaz wydatków, które nie wygasną we wskazanym terminie. Niemniej jednak tryb może znaleźć zastosowanie jedynie co do określonych kategorii wydatków, wymienionych w art. 263 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, związanych z realizacją umów lub które zostaną zawarte w wyniku zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym dokonano wyboru wykonawcy. Zatem zasadą jest, że niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wygasają z upływem roku budżetowego.

Przy wykładni art. 251 ustawy o finansach publicznych, zasadnicze znaczenie mają sformułowania „dotacje udzielone”, „w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego” oraz „podlegają zwrotowi”. Słowo „udzielić” oznacza rozdysponowanie środków między określone podmioty, co w przypadku dotacji oznacza konieczność przekazania środków w danym roku budżetowym, skoro w tym terminie muszą być one wykorzystane. Również, z uwagi na cele, jakie są realizowane przy wykorzystaniu dotacji, wypłata środków nie może dotyczyć jakiegokolwiek roku budżetowego, ale tego konkretnego, w którym są realizowane zadania publiczne. Istotną kwestią jest więc ustalenie charakteru należności, które zostają wypłacone po zakończeniu roku budżetowego jako środki z tytułu wyrównania dotacji.

W ocenie Wnioskodawczyni środki te mają charakter refundacji i nie stanowią dotacji w ścisłym znaczeniu. Przekazanie takich środków jest wypłatą należności, która należą się z tytułu dotacji, która nie została przyznana i w konsekwencji wypłacona. Należność z tytułu niewypłaconej w terminie (chodzi tu o rok, w którym dotacja powinna być wypłacona i rozliczona) dotacji przypomina w istocie rzeczy refundację. Z tych powodów istnieje potrzeba udzielenia interpretacji i wskazania, czy takie środki podlegają podatkowi PIT, gdyż nie są już dotacją w ścisłym tego słowa znaczeniu i nie podlegają rozliczeniu.

Należy ponadto zauważyć, że zgodnie z art. 90 ust 2b ustawy o systemie oświaty (znajdującym swoje zastosowanie do ustalenia dotacji w latach 2011 - 2015), dotacje dla niepublicznych przedszkoli [2] przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na niepełnosprawnego ucznia przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez gminę, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji informację o planowanej liczbie uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji.

Jednocześnie na podstawie zaplanowanych wydatków bieżących ustalana jest wysokość dotacji, która jest wypłacana - zgodnie z art. 90 ust. 3c ustawy o systemie oświaty - w 12 częściach, z tym że część za grudzień jest przekazywana w terminie do dnia 15 grudnia. Powołane przepisy ustawy o systemie oświaty przemawiają za przyjęciem, że cechą dotacji jest jej ustawowe ograniczenie czasowe, do okresu roku budżetowego. Także zastosowanie sformułowania „dotacje udzielone z budżetu j.s.t. w części niewykorzystanej do końca roku budżetowego” podkreśla funkcjonującą w systemie finansów publicznych zasadę tzw. „roczności” budżetu. Jeżeli zatem budżet jest rocznym planem finansowym, obejmującym dany rok budżetowy, to dotacja udzielana jest także na dany rok budżetowy, na realizację zadań zaplanowanych w danym roku (budżetowym) i tym przedziałem czasowym jest ona ograniczona (ten też okres objęty będzie rozliczeniem). Kwestia charakteru środków wypłaconych po upływie roku budżetowego została szczegółowo omówiona m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Bd 510/19, LEX nr 2750664, a także w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 12 listopada 2020 r., sygn. akt I SA/Sz 588/20.

Mając na uwadze powyższe argumenty należy wskazać, że należności przekazywane podmiotowi prowadzącemu przedszkole niepubliczne po upływie roku budżetowego nie są dotacją w rozumieniu ustawy o finansach publicznych.

Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że zapłatę należności po upływie roku budżetowego należy uznać za refundację prywatnych środków podmiotu prowadzącego szkołę, które musiał wykorzystać na działalność szkoły wobec nieuzyskania dotacji we właściwej wysokości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2019 r., sygn. akt I CSK 211/19, LEX nr 2736298). Tym samym środki te nie podlegają rozliczeniu. Podobnie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyroku z dnia 9 lipca 2020 r. w sprawie ..., wskazując, iż roszczenie o niedopłaconą dotację oświatową ma charakter odszkodowania. Wykorzystanie dotacji, jak wskazał ustawodawca, następuje poprzez zapłatę za zrealizowane zadania, na które dotacja była udzielona. Zatem, koniecznym warunkiem wykorzystania dotacji jest uprzednie udzielenie, potem zaś realizacja zadań publicznych, na które została ona przyznana (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Bk 110/14, publ.: CBOSA). Nie można zatem automatycznie, bez uwzględnienia omówionych wyżej przepisów kwalifikować każdej kwoty przekazanej jako dotacji z tego względu w tej postaci gmina z zasady przekazuje środki na dofinansowanie niepublicznych placówek oświatowych.

Dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe twierdzenia, należy stwierdzić, że środki wypłacane przez jednostkę samorządu terytorialnego podmiotowi prowadzącemu przedszkole niepubliczne po upływie roku budżetowego, na który dotacja została przyzna, nie są dotacją, zatem nie są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Skoro stanowią one przychód organu prowadzącego przedszkole niepubliczne, winien podlegać on opodatkowaniem podatkiem dochodowym.

Jednocześnie Wnioskodawczyni pragnie wskazać, że tożsame stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, do prezentowanego powyżej przez Wnioskodawczynię zajął m.in. w interpretacji indywidualnej nr 0114- KDIP3-1.4011.989.2021.1.MS2, stwierdzając: „Wobec powyższego, środki, które ma wypłacić podmiot udzielający dotacji, po roku budżetowym, w którym powinny być wypłacone, w związku z zaniżoną kwotą dotacji, nie mogą być uznane za właściwą dotację. Nie stanowią bowiem dotacji w rozumieniu art. 126 ustawy o finansach publicznych, ani też przepisów ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Zatem, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który ma zastosowanie tylko do dotacji. Otrzymane przez Wnioskodawczynię środki pieniężne (na skutek błędnego ustalenia wysokości dotacji w latach 2010-2016) nie stanowią dotacji w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, zatem wskazane kwoty nie mogą zostać objęte zwolnieniem przewidzianym w treści art. 21 ust. 1 pkt 129 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Środki pieniężne otrzymane przez Wnioskodawczynię w 2020 r. z tytułu niedopłaty dotacji za lata 2010-2016 r., stanowią w myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu wraz z pozostałymi dochodami uzyskanymi przez Wnioskodawczynię z tego źródła przychodów”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

a)wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b)polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c)polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Zgodnie z art. 5b ust. 1 ww. ustawy, za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1)odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2)są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3)wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego  prowadzoną działalnością.

W świetle powyższego, każde działanie spełniające wskazane przesłanki stanowi, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozarolniczą działalność gospodarczą. Prowadzenie niepublicznego przedszkola jest rodzajem aktywności określanej jako działalność podjęta w celu zarobkowym, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Wypełnia zatem (wskazane) znamiona działalności gospodarczej. Z tego względu generowane w wyniku tej działalności przychody zaliczane są do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W treści art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.