Temat interpretacji
Opodatkowanie dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości - nabytej w spadku - położonej w Polsce przez osobę mieszkającą w Niemczech.
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 grudnia 2021 r. wpłynął Pani wniosek z 22 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 marca 2022 r. (wpływ 10 marca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w X z dnia (…)2016 roku nabyła Pani spadek po A. zmarłej (…)2013 roku. Była Pani siostrzenicą zmarłej. Wcześniej, postanowieniem z (…)2017 roku Sąd Rejonowy w Y stwierdził, że spadek po B (mężu A) nabyła A w 1/2 części oraz siostry zmarłego po 1/4 części spadku. Ponieważ A była współwłaścicielem lokalu mieszkalnego, którego połowa była przedmiotem spadku po jej zmarłym mężu, więc ta okoliczność powinna zostać uwzględniona przy podawaniu informacji na temat stanu faktycznego.
(…)2018 roku Sąd Rejonowy (…) postanowił dokonać działu spadku po B i A w ten sposób, że przyznał Pani prawo własności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, a także zasądził od Pani na rzecz sióstr zmarłego B kwoty tytułem spłaty należnych udziałów spadkowych z tytułu nieruchomości będącej przedmiotem spadku. W wyniku bowiem postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po A, a wcześniej po B stan faktyczny wyglądał w ten sposób, że była Pani współwłaścicielem lokalu mieszkalnego nabytego w wyniku spadku w 16/18 części, a dwie siostry zmarłego były współwłaścicielami po 1/8 części spadku.
(…)2021 roku dokonała Pani sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego, który był przedmiotem wyżej wskazanych postanowień. Po dokonaniu sprzedaży dokonała Pani spłaty, na rzecz sióstr zmarłego B należnych im udziałów (1/8 przedmiotowego lokalu każda).
Sprzedaż lokalu nie nastąpiła w ramach działalności gospodarczej.
W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazała Pani, że jest Pani obywatelką Polski. Mieszka Pani w Niemczech od ponad 40 lat, jednakże nigdy nie zrzekła się Pani polskiego obywatelstwa- wyjechała Pani do Niemiec, gdy nie istniało jeszcze pojęcie rezydencji podatkowej, nigdy nie składała Pani wniosku o wykreślenie jej z polskiej rezydencji podatkowej. Wydaje się więc Pani, że jest w dalszym ciągu polskim rezydentem podatkowym, choć centrum interesów życiowych Pani i miejsce zamieszkania posiada na terytorium Niemiec.
Lokal mieszkalny wchodzący w skład masy spadkowej po zmarłych A i B mieści w się w Y, a więc na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Lokal mieszkalny wchodzący w skład masy spadkowej został nabyty przez A i jej męża do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską w roku 1997 na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży.
Jest to lokal mieszkalny stanowiący odrębną własność. Lokal ten jest objęty odrębną księgą wieczystą.
Przedmiotem masy spadkowej nabytej po zmarłej A był tylko lokal mieszkalny, nie wystąpiły inne składniki majątkowe. Postępowanie toczyło się bowiem od 2013 roku i wszelkie inne składniki majątkowe nie występowały w przedmiotowej sprawie.
Wartość rynkowa składników majątkowych nabytych przez Panią w wyniku działu spadku dokonanego (…)2018 r. przekroczyła wartość przysługującego Pani udziału nabytego w spadku we wszystkich składniach majątkowych wchodzących w skład masy spadkowej, co szczegółowo opisano we wniosku. Przekroczenie to dotyczyło tej części masy spadkowej, która została przysądzona Pani, a więc 2/8 części, a która to wartość dotyczyła sióstr zmarłego B Sąd zobowiązał Panią do dokonania spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców z tytułu tej właśnie części, która przekroczyła wartość przysługującego Pani udziału, co też Pani uczyniła.
Tak więc wartość rynkowa składników majątkowych przekroczyła wartość udziału nabytego właśnie w zakresie tych części, które w wyniku stwierdzenia nabycia spadku należały do innych osób.
Pytanie
Czy czynność sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego, który Pani nabyła na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku oraz w związku z działem spadku dokonanym w 2018 roku, jest zwolniona w zakresie tej części, którą Pani nabyła na podstawie postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, w związku z faktem, iż nabyła Pani na podstawie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej A nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego oraz w związku z faktem, że była zobowiązana w wyniku tego działu spadku do dokonania spłat na rzecz sióstr zmarłego, które uczestniczyły w 1/4 części spadku po zmarłym B, a więc w 1/8 części przedmiotu postępowania, jakim był lokal mieszkalny w zakresie działu spadku, podatek od tej części spadku, który otrzymała w wyniku działu spadku i który przypadał siostrom zmarłego B, a więc po 1/8 części tego lokalu mieszkalnego, jest podstawą do wyliczenia podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego, przy czym podstawa opodatkowania powinna zostać pomniejszona o wartość spłat dokonanych przez Panią na rzecz sióstr zmarłego.
Zwraca Pani uwagę na art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z którego wynika, że w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w drodze spadku nieruchomości określonych w ust. 1 pkt 8 a- c, okres o którym mowa w przepisie liczy się od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Ponieważ spadkodawca (A) posiadała przedmiotowy lokal przez okres od 19 grudnia 1997 r., a zatem odpłatne zbycie przez Panią lokalu mieszkalnego, który nabyła w drodze spadku oraz działu spadku, i które nie wystąpiło w ramach działalności gospodarczej, chociaż nastąpiło przed upływem 5 lat od nabycia spadku, jest zwolnione z podatku dochodowego w tym zakresie, w którym Pani nabyła przedmiotowy lokal na podstawie postanowienia sądu o dziale spadku po A.
Zatem powinna Pani zostać zwolniona z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tej części spadku, którą nabyła po A, z wyłączeniem tej części, którą zasądził na jej rzecz sąd na podstawie postanowienia z 2018 roku o dziale spadku, a więc po 1/8 dla każdej z sióstr zmarłego B. Podstawa opodatkowania powinna zostać zmniejszona o koszt dokonanej na rzecz sióstr zmarłego spłaty.
W Pani ocenie decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego dochodu z wyżej wymienionego tytułu ma ustalenie momentu oraz sposobu nabycia przedmiotowego lokalu. Ponieważ zmarła A była w posiadaniu przedmiotowego lokalu poprzednio wraz z mężem przez okres przekraczający 15 lat, a zatem skoro do wyliczenia 5-cio letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku, wliczamy nie tylko okres posiadania nieruchomości przez spadkobiercę, który dokonał sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości przez spadkodawcę. Skoro zaś biorąc pod uwagę ten okres, upłynęło 5 lat, to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu w zakresie wskazanym przez Panią. Podkreśla Pani również, że kiedy A nabyła na podstawie spadku lokal mieszkalny po zmarłym B, to przed śmiercią męża pozostawała we wspólności małżeńskiej ukształtowanej, jako wspólność łączna. Zatem ani ona, ani jej małżonek nie mieli określonych udziałów w majątku wspólnym, a posiadali wspólność ustawową. Zatem mając na uwadze powołane powyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że za datę nabycia nieruchomości przez spadkodawców należy uznać 19 grudnia 1997 r., kiedy ustanowiona została umowa odrębnej własności lokalu i sprzedaży, co zostało ujawnione w księgach wieczystych.
Zatem sprzedaż w 2021 roku lokalu mieszkalnego nabytego przez Panią nie stanowi źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w tym zakresie, o którym wspomniała Pani) ponieważ jego odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawców.
W związku z powyższym nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości w tej części, którą nabyła na podstawie stwierdzenia nabycia spadku, a więc 2/8 po uwzględnianiu dokonanej na rzecz sióstr zmarłego spłaty.
W uzupełnieniu wniosku precyzując własne stanowisko w sprawie wskazała Pani, że tak, jak we wniosku o wydanie interpretacji, wskazała własne stanowisko w zakresie konieczności zapłaty podatku. W Pani ocenie powinna Pani zapłacić podatek dochodowy tylko od tej części spadku, którą otrzymała Pani w wyniku postanowienia sądu o dziale spadku, (a której nie posiadała w wyniku stwierdzenia nabycia spadku), a więc w zakresie tego udziału w spadku, który stanowił 2/8 części spadku, a które to 2/8 części należały w wyniku stwierdzenia nabycia spadku do sióstr zmarłego B.
Zatem uważa Pani, że powinna zostać zwolniona z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w tym zakresie, w którym nastąpiło stwierdzenie nabycia spadku, a powinna zapłacić podatek od tej części spadku, którą zasądzono jej w wyniku postanowienia sądu po siostrach zmarłego B, a więc w zakresie 2/8 masy spadkowej, a więc 2/8 lokalu mieszkalnego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1.posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2.przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Art. 3 ust. 2b pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się w szczególności dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości.
Art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
Przedmiotem analizy w sprawie jest kwestia opodatkowania dochodu uzyskanego przez Panią ze sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w Polsce.
Z opisu sprawy wynika, że od 40 lat mieszka Pani w Niemczech i tam posiada Pani centrum interesów życiowych. Pani ciotka A nabyła wraz z mężem B w 1997 r. do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńska lokal mieszkalny w Y. W związku ze śmiercią B spadek po nim w postaci udziałów w przedmiotowym lokalu mieszkalnym nabyły: żona spadkodawcy – A w części 1/2 oraz jego dwie siostry w części po 1/4 każda. (…)2013 r. zmarła Pani ciotka, a przysługujący jej udział w prawie własności do lokalu mieszkalnego nabyła Pani. (…)2018 r. dokonano działu spadku w taki sposób, że prawo własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość przyznano Pani oraz zasądzono na rzecz sióstr zmarłego B kwoty tytułem spłaty należnych im udziałów w lokalu mieszkalnym. (…)2021 r. dokonała Pani sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego, a następnie dokonała Pani spłaty zasądzonej kwoty na rzecz sióstr.
Z uwagi na okoliczność, że nieruchomość, którą Pani sprzedała jest położona na terenie Polski, natomiast Pani miejsce zamieszkania i centrum interesów życiowych znajduje się w Niemczech w przedmiotowej sprawie konieczne jest zastosowanie przepisów Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).
Jak wynika z art. 6 ust. 1 ww. umowy polsko-niemieckiej:
dochód osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego), położonego w drugim Umawiającym się Państwie, może być opodatkowany w tym drugim Państwie.
W myśl przepisu art. 6 ust. 2 umowy polsko-niemieckiej:
określenie „majątek nieruchomy” ma takie znaczenie, jakie nadaje mu prawo tego Umawiającego się Państwa, na terytorium którego dany majątek jest położony. Określenie to, obejmuje w każdym przypadku mienie przynależne do majątku nieruchomego, żywy i martwy inwentarz gospodarstw rolnych i leśnych, prawa, do których mają zastosowanie przepisy prawa powszechnego dotyczące nieruchomości gruntowych, prawa użytkowania nieruchomości, jak również prawa do stałych lub zmiennych świadczeń z tytułu eksploatacji lub prawa do eksploatacji złóż mineralnych, źródeł i innych zasobów naturalnych; statki morskie, statki żeglugi śródlądowej i statki powietrzne nie stanowią majątku nieruchomego.
W myśl art. 13 ust. 1 umowy: polsko-niemieckiej
zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, z przeniesienia własności majątku nieruchomego w rozumieniu artykułu 6 i położonego w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.
Użycie w umowie sformułowania „może być opodatkowany” oznacza, że dochód z majątku nieruchomego jest opodatkowany w Polsce, o ile polskie ustawy podatkowe przewidują ich opodatkowanie. Wobec tego należy stwierdzić, że w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przychody ze sprzedaży nieruchomości położonej w Polsce przez osobę zamieszkałą w Niemczech podlegają opodatkowaniu w Polsce, według zasad wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Na podstawie przepisu art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
˗ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „nabycia”; należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Wątpliwość Pani budzi kwestia, czy w związku ze sprzedażą lokalu mieszkalnego, do którego udziały nabyła Pani w drodze spadku oraz w związku z działem spadku będzie Pani zwolniona do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
W tym miejscu należy wskazać, że przejście majątku, a więc praw i obowiązków majątkowych zmarłego, na inne osoby fizyczne i prawne reguluje Księga IV Kodeksu Cywilnego.
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast art. 925 Kodeksu cywilnego stanowi:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Podkreślić również należy, że ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5 i ust. 7, które stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.
Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Od dnia 1 stycznia 2019 r. pięcioletni okres, po upływie którego nie powstanie obowiązek uiszczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży nieruchomości nabytych w drodze spadku liczony jest więc od końca roku, w którym spadkodawca ją nabył lub wybudował, a nie tak jak w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. – od końca roku, w którym został otwarty spadek (w którym zmarł spadkodawca). Zmiana obejmuje zatem wszystkich, którzy dokonali zbycia nieruchomości po dniu 31 grudnia 2018 r., bez względu na datę odziedziczenia nieruchomości.
Oznacza to, że w odniesieniu do udziału w lokalu mieszkalnym, który to udział został nabyty w drodze spadku po zmarłej ciotce – zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – okres, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, należy liczyć się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału w lokalu przez spadkodawczynię (tj. Pani ciotkę).
Zatem, uznać należy, że 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Pani przypadku w odniesieniu do ww. udziału w lokalu mieszkalnym niewątpliwie minął.
W konsekwencji oznacza to, że sprzedaż w 2021 r. przez Panią lokalu mieszkalnego w części nabytej w drodze spadku po zmarłej ciotce nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu, ponieważ nastąpiła po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziałów przez spadkodawczynię, tj. Pani ciotkę.
W myśl natomiast art. 10 ust. 7 cyt. ustawy:
Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Art. 1035 ustawy Kodeks cywilny stanowi:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:
Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.
W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Jak stanowi art. 196 § 2 powyższej ustawy:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Art. 210 ww. Kodeksu stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Stosownie zaś do art. 211 ww. Kodeksu:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.
Podobne wnioski wynikają z ukształtowanej już linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, który twierdzi, że nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego zniesienia współwłasności, jeśli:
a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie we współwłasności.
Analogicznie sytuacja kształtuje się przy dziale spadku, bowiem za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat. Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.
Jeżeli zatem wartość nieruchomości lub prawa (udziałów w nieruchomości lub prawie) nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – nie następuje nabycie, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem jak i stan jej majątku osobistego. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku.
Powyższe znajduje potwierdzenie w cytowanym wcześniej art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W niniejszej sprawie w wyniku działu spadku (po B i A) po stronie Pani wystąpiło przysporzenie majątku ponad udział, który przysługiwał Pani przed dokonaniem tej czynności. W wyniku działu spadku – jak sama Pani wskazała w uzupełnieniu wniosku – wartość rynkowa składników majątkowych nabytych przez Panią przekroczyła wartość przysługującego Pani udziału nabytego w spadku we wszystkich składnikach majątkowych wchodzących w skład masy spadkowej. W wyniku czego zobowiązana została Pani do spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców.
Zatem sprzedaż w 2021 r. lokalu mieszkalnego, w części dotyczącej udziału nabytego w 2018 r. w drodze działu spadku stanowi dla Pani źródło przychodu, o którym mowa w ww. przepisie, podlegające opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ust. 1 ww. ustawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).