Temat interpretacji
Możliwość odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków na użytkowanie samochodu poniesionych w 2021 r. w sytuacji zarejestrowania samochodu na męża Wnioskodawczyni, wspólności majątkowej małżeńskiej, rozwodu w 2020 r. oraz braku podziału majątku wspólnego małżonków
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 marca 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 24 maja 2022 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Zwraca się Pani z prośbą o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej – Pani wątpliwości dotyczą możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej na samochód.
Samochód został zakupiony w trakcie trwania związku małżeńskiego na Pani męża. Zakup samochodu dokonany został ze wspólnych pieniędzy, jednakże na umowie nie została Pani wpisana (gdyż transakcja była zagraniczna) i w dowodzie rejestracyjnym również.
W 2020 r. został rozwiązany związek małżeński, ale nie dokonaliście Państwo podziału majątku. Wciąż jest Pani współwłaścicielką samochodu, ponosi Pani wszystkie koszty związane z użytkowaniem, tj. opłaty ubezpieczenia, paliwo, koszty napraw, wymiany opon, utrzymanie czystości. Na co dzień użytkuje Pani samochód, tj. dojazd do pracy, zakupy, wizyty lekarskie, wykonywanie badań, zabiegi rehabilitacyjne.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:
-chce Pani skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w związku z używaniem wskazanego we wniosku samochodu w rozliczeniu za 2021 r.,
-wydatki na używanie samochodu poniosła Pani w 2021 r.,
-wskazany we wniosku samochód jest samochodem osobowym,
-posiada Pani orzeczenie wydane przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w …; okres – od 27 maja 2020 r. do 30 czerwca 2022 r.; stopień niepełnosprawności – lekki; symbol przyczyny niepełnosprawności – 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia),
-wydatki związane z użytkowaniem samochodu zostały poniesione przez Panią z własnych środków finansowych i nie zostały zwrócone ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku,
-w Pani małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.
-nie była zawierana umowa majątkowa zmieniająca stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami,
-data uprawomocnienia się wyroku rozwodowego – 10 września 2020 r.,
-poniesione wydatki, które zamierza Pani odliczyć, nie zostały/nie zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i nie zostały/nie zostaną odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c i nie zostały/nie zostaną odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
-uzyskała Pani w latach podatkowych, za które chce skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce, pozwalające na skorzystanie z ww. ulgi ze stosunku pracy, opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Pytanie
Czy może Pani skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej na samochód, przysługującej osobie mającej status osoby niepełnosprawnej?
Pani stanowisko w sprawie
Uważa Pani, że może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej na samochód, przysługującej osobie mającej status osoby niepełnosprawnej, gdyż nadal jest Pani współwłaścicielką samochodu. Użytkuje go Pani codziennie do wszystkich celów życiowych. Jest Pani niezbędny i ponosi Pani wszystkie koszty utrzymania samochodu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.:
Podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu.
Na podstawie art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy:
Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł.
Na podstawie art. 26 ust. 7b ww. ustawy:
Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy:
Wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty – w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.
Zgodnie z art. 26 ust. 7c ww. ustawy:
W przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
2)okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego;
3)(uchylony).
W myśl art. 26 ust. 7d ww. ustawy :
Warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1)orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2)decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3)orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Zgodnie z przepisem art. 26 ust. 7f ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2022 r., który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2021 r.:
Ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1)I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a)całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
aa)niezdolność do samodzielnej egzystencji, albo
b)znaczny stopień niepełnosprawności;
2)II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a)całkowitą niezdolność do pracy albo
b)umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 7g ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.
Zauważyć należy, że odliczeniu od dochodu podlegają co do zasady wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że niepełnosprawność datowana jest wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć wydatki poniesione po dniu wskazanym w orzeczeniu jako data ustalenia niepełnosprawności.
Stosownie do treści art. 26 ust. 13a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Należy zaznaczyć, że katalog wydatków wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a ww. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą przyjętą w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest zatem ich interpretacja rozszerzająca.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że posiada Pani orzeczenie wydane przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wydane na okres od 27 maja 2020 r. do 30 czerwca 2022 r., stopień niepełnosprawności – lekki. Samochód osobowy został zakupiony w trakcie trwania związku małżeńskiego na Pani męża. Zakup samochodu dokonany został ze wspólnych pieniędzy, jednakże na umowie nie została Pani wpisana i w dowodzie rejestracyjnym również. W 2020 r. został rozwiązany związek małżeński, ale nie dokonaliście Państwo podziału majątku. W Pani małżeństwie obowiązywał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Nie była zawierana umowa majątkowa zmieniająca stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami. Data uprawomocnienia się wyroku rozwodowego – 10 września 2020 r. Wciąż jest Pani współwłaścicielką samochodu, ponosi Pani wszystkie koszty związane z użytkowaniem, tj. opłaty ubezpieczenia, paliwo, koszty napraw, wymiany opon, utrzymanie czystości. Na co dzień użytkuje Pani samochód, tj. dojazd do pracy, zakupy, wizyty lekarskie, wykonywanie badań, zabiegi rehabilitacyjne. W 2021 r. poniosła Pani wydatki na używanie samochodu.
Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.
Zgodnie bowiem z treścią z art. 35 ww. Kodeksu:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Dopiero z chwilą ustania małżeństwa wspólność ta ulega przekształceniu. Z chwilą ustania wspólności ustawowej małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym stanowiącym ich dorobek.
Stosownie do art. 43 § 1 ww. Kodeksu
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.
Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:
1)z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności,
2)wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków,
3)małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową.
Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.
W myśl natomiast z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.
Mając na względzie przedstawione powyżej przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy wskazać, że stosownie do art. 26 ust. 7a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Pani jako osoba niepełnosprawna jest uprawniona do odliczenia wydatków poniesionych w 2021 r. w związku z używaniem samochodu, stanowiącego Pani współwłasność do wysokości limitu przyznanego przez ustawodawcę. Podkreślenia wymaga, że przepis nie pozbawia prawa do ulgi, w sytuacji gdy w dowodzie rejestracyjnym samochodu jest wymieniony tylko współmałżonek osoby niepełnosprawnej, z którą w chwili nabycia pozostawała we wspólności majątkowej małżeńskiej i samochód stanowił wspólny składnik majątku małżonków. Zatem wydatki poniesione przez Panią w 2021 r. w związku z używaniem przez Panią samochodu osobowego, którego była Pani w 2021 r. w dalszym ciągu współwłaścicielem, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym za 2021 r.
Wskazać jednocześnie należy, że określona w ustawie kwota 2 280 zł jest maksymalną kwotą, która może być odliczona za dany rok podatkowy tytułem poniesienia ww. wydatków i to niezależnie od tego, czy osoba niepełnosprawna posiadała orzeczenie o niepełnosprawności i była właścicielem samochodu osobowego przez cały rok, czy też uzyskała to orzeczenie lub nabyła własność/współwłasność ww. samochodu w trakcie roku podatkowego.
Należy również wyjaśnić, że pod pojęciem wydatków dotyczących eksploatacji samochodu osobowego należy rozumieć nie tylko koszty samego przejazdu, ale i koszty utrzymania samochodu takie jak koszty przeglądów technicznych, napraw, zakupu części czy obowiązkowego ubezpieczenia OC.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego mającego zastosowanie do zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Tutejszy Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).