Podatek od czynności cywilnoprawnych jako koszt uzyskania przychodów – ujęcie w kosztach podatkowych bezpośrednio, czy jako powiększenie wartości początkowej środka trwałego.

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych - jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 sierpnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 9 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kosztów uzyskania przychodów. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 7 października 2022 r. (wpływ 13 października 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej pragnie Pani zakupić mieszkanie na ryku wtórnym, wprowadzić je w koszty stałe firmy, a następnie chciałaby Pani je wynajmować na cele mieszkaniowe. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej płaci Pani podatek liniowy.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:

1)Prowadzi Pani księgę przychodów i rozchodów.

2)Koszty ujmuje Pani metodą memoriałową.

3)Forma opodatkowania Pani działalności gospodarczej to podatek liniowy.

4)Prowadzi Pani działalność usługową w zakresie doradztwa gospodarczego i obsługi księgowej.

5)Nieruchomość mieszkalna oznacza dla Pani mieszkanie.

6)Planuje Pani nabyć nieruchomość w II półroczu 2022 r.

7)Nieruchomość będzie wykorzystywana w zakresie najmu dla osób fizycznych, niespokrewnionych z Panią.

8)Planuje Pani wprowadzić nieruchomość jako środek trwały w dacie jej zakupu - zawarcia aktu notarialnego. Na podstawie aktu notarialnego zaewidencjonuje ją Pani w rejestrze środków trwałych - pozycja 122 KŚT.

9)Przychody z wynajmu lokalu mieszkalnego rozpoznawać będzie Pani jako przychody z działalności gospodarczej.

10)Najem (cele mieszkalne) pragnie Pani rozpoznawać jako przychody z działalności gospodarczej. Poza najmem nie będzie Pani wykorzystywać wyżej wskazanej nieruchomości na inne cele.

11)Podatek PCC, do którego odwołuje się Pani w zapytaniu dotyczy zakupu nieruchomości mieszkalnej na rynku wtórnym i został sfinansowany ze środków pozyskanych z prowadzonej działalności gospodarczej oraz został zapłacony przez Panią osobiście i nie został, ani nie zostanie Pani zwrócony w jakiejkolwiek innej formie (powyższe stanowi Pani odpowiedź na punkty wezwania o numerach: 11, 12 i 13).

14)Podatek PCC nie został i nie zostanie odliczony od podstawy obliczania podatku poza kategorią kosztów podatkowych.

15)Zakup nieruchomości będzie pozostawał w ścisłym związku ze źródłami Pani przychodów i będzie poniesiony w celu osiągnięcia przychodu.

16)Omyłkowe stwierdzenie - powinno być: „wprowadzić go w koszty uzyskania przychodu mojej działalności gospodarczej” (powyższe stanowi Pani odpowiedź na pytanie, co oznacza dla Pani stwierdzenie: „wprowadzić go w koszty stałe firmy” (…)”?).

Pytanie zawarte w uzupełnieniu wniosku

Czy może Pani zaliczyć podatek PCC [podatek od czynności cywilnoprawnych – przypis tutejszego organu] w wysokości 2% wartości zakupu nieruchomości, zapłacony w dacie zawarcia aktu notarialnego, bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu, tj. memoriałowo w dniu zawarcia aktu, bez odnoszenia go w koszty poprzez odpisy amortyzacyjne?

Pani stanowisko w sprawie przedstawione w uzupełnieniu wniosku

Pani zdaniem, podatek PCC, płacony obowiązkowo w dniu zawarcia aktu notarialnego (przeniesienia własności), jest związany z zakupem i powinien zostać zaliczony w koszty uzyskania przychodu w dniu jego zapłaty, gdyż związany jest z zakupem nieruchomości i jako taki pozostaje w związku przyczynowym z przychodem.

Ponadto wskazała Pani, że przepisy Nowego Ładu I nie pozwalają na zaliczenie go (podatku PCC) w koszty podatkowe poprzez odpisy amortyzacyjne od wartości nieruchomości podwyższonej o wartość zapłaconego podatku PCC, dlatego też jest to jedyny sposób, aby zaliczyć poniesiony obowiązkowy wydatek (podatek PCC) w koszty uzyskania przychodu.

Uważa wiec Pani, że podatek PCC może zostać uznany za koszt podatkowy, gdyż pozostaje w związku z przychodami z działalności gospodarczej opodatkowanymi podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a to dlatego, że zgodnie z art. 22 ust. 1 tej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 (podała Pani, że nie wymieniono tu podatku PCC).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Aby wydatek poniesiony przez Podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą zostać spełnione następujące warunki, tzn. dany wydatek:

‒został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność Podatnika przez osoby inne niż Podatnik),

‒jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została Podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

‒pozostaje w związku z prowadzoną przez Podatnika działalnością gospodarczą,

‒poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

‒został właściwie udokumentowany,

‒nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 wskazanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez Podatnika działalności gospodarczej są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów wskazanej ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Stosownie do art. 22d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Składniki majątku, o których mowa w art. 22a-22c, z wyłączeniem składników wymienionych w ust. 1, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 22n, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 4.

Natomiast, na podstawie art. 22n ust. 3 pkt 1 wskazanej wyżej ustawy:

Nie podlegają objęciu ewidencją budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, grunty lub prawo użytkowania wieczystego gruntu, związane z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy:

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z uwzględnieniem ust. 2-18, uważa się w razie odpłatnego nabycia - cenę ich nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane – cenę ich nabycia, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej.

W myśl art. 22g ust. 3 tej ustawy:

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

W świetle powyższego, na cenę nabycia składa się cena uiszczona sprzedawcy za dany składnik majątku oraz koszty związane z tym zakupem, tj. wszystkie wydatki, które powstały w bezpośrednim związku z odpłatnym nabyciem. Do kosztów tych zalicza się m.in.: koszty opłat notarialnych, skarbowych i innych, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Istotne jest zatem, czy wskazane w treści art. 22g ust. 3 podatku dochodowego od osób fizycznych opłaty zostały naliczone, a najczęściej - z uwagi na ich charakter - poniesione przez Podatnika, przed przekazaniem składnika majątku do używania. Rodzaj tych opłat (związanych z zakupem środka trwałego) wskazuje, że w przeważającej części są one naliczane przy samej transakcji zakupu, a zatem przed przekazaniem składnika majątku do używania. Z tego względu - w tego typu sytuacjach - opłaty te stanowić będą element wartości początkowej (tego) składnika majątku.

Pani pytanie dotyczy możliwości uwzględniania podatku od czynności cywilnoprawnych - zapłaconego w dacie zawarcia aktu notarialnego - bezpośrednio w kosztach podatkowych, (tj. memoriałowo w dniu zawarcia aktu), bez „odniesienia go” w koszty podatkowe poprzez odpisy amortyzacyjne. Z wniosku wynika, że planuje Pani wprowadzić nieruchomość jako środek trwały w dacie jej zakupu - zawarcia aktu notarialnego. Na podstawie aktu notarialnego zaewidencjonuje ją Pani w rejestrze środków trwałych - pozycja 122 KŚT.

Mając zatem na względzie, że:

‒podatek od czynności cywilnoprawnych zostanie przez Panią zapłacony w dacie zawarcia aktu notarialnego (zakres przedstawionego przez Panią zagadnienia),

‒obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych - z punktu widzenia prawnego - jest skonkretyzowany już w momencie nabycia przez Podatnika danego składnika majątku

to - ze względu na regulację zawartą w art. 22g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - koszt zapłaconego przez Panią podatku od czynności cywilnoprawnych będzie zwiększał wartość początkową nabywanej przez Panią nieruchomości (środka trwałego).