Dotyczy skutków podatkowych związanych z nabyciem w ramach uczestnictwa w programie motywacyjnym - akcji Spółki po ich wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 7 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy  skutków podatkowych związanych z nabyciem w ramach uczestnictwa w  programie motywacyjnym  -  akcji Spółki po ich wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą.

W ramach prowadzonej działalności świadczy Pan usługi doradcze, w tym usługi doradcze na rzecz spółki akcyjnej (dalej „Spółka"). Spółka, z którą Pan współpracuje, wdrożyła w 2017 r. program motywacyjny, który zakładał możliwość nabycia akcji Spółki. Wdrożony program motywacyjny został skierowany do pracowników spółki oraz osób pełniących rolę jej doradców. Celem programu motywacyjnego było m in.: stworzenie mechanizmów motywacyjnych dla pracowników oraz doradców Spółki w celu zapewnienia wzrostu jej wartości oraz stworzenie bodźców, które zachęcą, zatrzymają i zmotywują wykwalifikowane osoby do działania w interesie Spółki i jej wspólników, powodując ich związanie ze Spółką.

W dniu 10 grudnia 2021 r. zgromadzenie akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę w  przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego i emisji nowych akcji serii C. Zgromadzenie wyłączyło prawo poboru akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy i  w  drodze subskrypcji prywatnej 483 akcje zostały zaoferowane Panu w zamian za wkład pieniężny. Skorzystał Pan z przyznanego mu uprawnienia i objął zaoferowane mu w drodze subskrypcji prywatnej akcje Spółki w zamian za wkład pieniężny w  wysokości łącznej wartości nominalnej akcji. Wartość rynkowa objętych akcji różni się od wartości wniesionego przez Wnioskodawcę wkładu pieniężnego w ramach emisji tych akcji.

W dniu 14 kwietnia 2022 r. podwyższenie kapitału zakładowego zostało zarejestrowanie w  rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Od początku tego roku, tj. od 1 stycznia 2022 r., rozlicza Pan podatek dochodowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Wcześniej, tj. do 31 grudnia 2021 r., rozliczał Pan podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Pytania:

1.Czy objęcie akcji Spółki w ramach programu motywacyjnego stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

2.W przypadku uznania, że objęcie akcji Spółki w ramach programu motywacyjnego stanowiło przychód, to w którym momencie przychód ten powstał?

3.W przypadku uznania, że objęcie akcji w ramach programu motywacyjnego stanowiło przychód, to czy wysokość przychodu stanowić będzie koszt uzyskania przychodu przy ewentualnej sprzedaży akcji Spółki w przyszłości

Pana stanowisko w sprawie

Ad 1.   

Na pierwsze postawione pytanie należy udzielić odpowiedzi negatywnej, tj. objęcie akcji w  zamian za wkład pieniężny jest neutralne podatkowo i nie stanowi przychodu.

W przedstawionych okolicznościach, objął Pan akcje w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki w zamian za wniesiony wkład pieniężny w wysokości łącznej wartości nominalnej. Zgodnie z ogólną regułą, objęcie udziałów lub akcji w zamian za wkład pieniężny jest zdarzeniem neutralnym podatkowo, nie powoduje ono powstania przychodu ani po stronie wspólnika wnoszącego wkład ani po stronie spółki. Zgodnie ponadto z utrwalonym stanowiskiem organów podatkowych, objęcie udziałów lub akcji w podwyższonym kapitale zakładowym spółki w zamian za wkład pieniężny, którego wartość jest nawet w znacznym stopniu niższa od wartości rynkowej obejmowanych udziałów lub akcji, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym (zarówno podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie Ustawy o PIT jak i zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie ustawy o ryczałcie).

Równocześnie należy mieć na uwadze, że wraz z wprowadzeniem do Ustawy o PIT nowych regulacji dotyczących opodatkowania nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń z tytułu uczestnictwa w kwalifikowanym programie motywacyjnych (art. 24 ust 11 -11 b Ustawy o PIT), z początkiem 2018 r. zaczął także obowiązywać nowy przepis art. 10 ust 4  Ustawy o PIT. Przepis ten spowodował przypisanie określonych przychodów z realizacji praw z papierów wartościowych (o charakterze pochodnym) lub z pochodnych instrumentów finansowych, które zostały uzyskane w następstwie objęcia lub nabycia tych praw jako świadczenia w naturze lub nieodpłatnego świadczenia, do tego źródła przychodów, w  ramach którego to świadczenie w naturze lub nieodpłatne świadczenie zostało uzyskane. Zgodnie z art. 10 ust. 4 Ustawy o PIT, jeżeli przykładowo pracownik jest uprawniony do uczestnictwa w programie motywacyjnym zorganizowanym przez spółkę, która go zatrudnia, to określone przychody (np. z nabycia opcji na akcje) wynikające z uczestnictwa w tym programie podlegają zaliczeniu do źródła przychodów ze stosunku pracy. Taka sama reguła ma zastosowanie do osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Przychody z tytułu nabycia opcji na akcje stanowią przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podkreślenia jednak wymaga, że przepis art 10 ust 4 Ustawy o PIT nie ma zastosowania w  przypadku, gdy przedmiotem nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego świadczenia są bezpośrednio akcje. Z kolei przepis art. 24 ust. 11b Ustawy o PIT odnosi się nie tylko do nabycia pochodnych praw majątkowych, które zostały wymienione w art. 10 ust. 4 tej ustawy, lecz jego zakres obejmuje również bezpośrednie nabycie w ramach programu motywacyjnego prawa do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki. Odwołując się do zasady racjonalnego ustawodawcy należy zatem uznać, że forma bezpośredniego nabycia akcji nie została umyślnie ujęta w art. 10 ust. 4 Ustawy o PIT, a w związku z tym przychodu z  tego tytułu nie należy przypisywać do tego samego źródła, w związku, z którym określony podatnik nabył uprawnienia z tytułu programu motywacyjnego. Powyższe z kolei powinno skutkować zastosowaniem zasad ogólnych, zgodnie z którymi objęcie akcji w zamian za wkład pieniężny którego wartość nie odpowiada wartości rynkowej akcji jest neutralny podatkowo.

Wobec tego należy przyjąć, że objęcie akcji w ramach programu motywacyjnego nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Nie będzie również przychodem na podstawie ustawy o ryczałcie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ryczałcie, z uwagi że opodatkowaniu podatkiem dochodowym według ustawy o ryczałcie podlegają przychody osób fizycznych art. 14 ustawy o PIT. Zatem uznanie, że objęcie akcji w ramach programu motywacyjnego w zamian za wkład pieniężny jest neutralne podatkowo i nie stanowi przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie art. 10 ust. 4 w zw. z art 14 Ustawy o PIT, to tym samym nie będzie to przychód na gruncie art. 6 ust. 1 ustawy o ryczałcie.

Ad.2

W przypadku uznania, że objęcie akcji w ramach programu motywacyjnego stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, to należy przyjąć że przychód ten powstał z chwilą wpisu podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, tj. w dniu 14 kwietnia 2022 r.

Zgodnie z uregulowaniem zawartym w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.; dalej „KSH”), podwyższenie kapitału zakładowego stanowi zmianę statutu spółki akcyjnej i wymaga zgłoszenia do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w terminie 6 miesięcy od dnia (art. 431 § 1 i  § 4 KSH). Termin 6- miesięczny jest terminem zawitym, to znaczy że po jego bezskutecznym upływie uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego staje się bezskuteczna i sąd rejestrowy zobligowany jest do oddalenia spóźnionego wniosku w przedmiocie wpisu podwyższenia kapitału zakładowego

„Zmiana statutu przed wpisem do rejestru nie wywołuje skutków prawnych wobec osób trzecich. Kodeks spółek handlowych wprowadza jednak termin zawity. Wpis do rejestru powoduje osiągnięcie skutku, jakim jest zmiana statutu. Jeżeli więc spełnione są łącznie dwie przesłanki: uchwała i wpis, zmiana dochodzi do skutku " A. Kidyba [w:J Komentarz aktualizowany do art. 301-633 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2022, art 430.

Sąd rejestrowy dokonuje wpisu w rejestrze przedsiębiorców poprzez wydanie postanowienia o charakterze konstytutywnym. Postanowienia konstytutywne, w odróżnieniu do postanowień deklaratoryjnych, mają charakter prawno-kształtujący. Wpis podwyższenia kapitału zakładowego nie tylko legalizuje dokonane podwyższenie, ale jest także niezbędnym i ostatnim elementem dokonywanego podwyższenia kapitału zakładowego Bez zgłoszenia podwyższenia kapitału zakładowego i bez wpisu podwyższenia do rejestru, nie mogłoby być mowy o Wnioskodawcy jako akcjonariuszu Spółki.

Inna wykładnia prowadziłaby do nielogicznej konkluzji, że przychód z tytułu nabycia prawa (akcji Spółki) powstaje już przed powstaniem samego prawa

Tym samym, mementem powstania przychodu jest dzień dokonania konstytutywnego wpisu podwyższenia kapitału zakładowego w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, tj. dzień 14 kwietnia 2022 r.

Ad.3

W przypadku uznania, że nabycie akcji w ramach programu motywacyjnego stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na podstawie Ustawy o PIT lub ustawy o ryczałcie, to należy przyjąć że przychód ten będzie stanowił koszt zbycia tych akcji.

Ewentualne zbycie akcji Spółki przez Wnioskodawcę, skutkować będzie dla Wnioskodawcy powstaniem przychodu z kapitałów pieniężnych z tytułu odpłatnego zbycia akcji, o czym stanowi art 17 ust. 1 pkt 6) lit a PIT.

Art. 22 ust. 1d PIT daje z kolei możliwość uwzględnienia w kosztach podatkowych, w  przypadku odpłatnego zbycia prawa otrzymanego nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, wartości przychodu określonego na moment nabycia tych praw z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń i świadczeń w naturze.

Zatem literalna wykładnia wskazanego przepisu prowadzi do wniosku, że wysokość przychodu ustalona w chwili objęcia akcji, będzie później stanowić koszt uzyskania przychodu w chwili zbycia tych akcji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art.  24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z  tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

I tak, w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce:

1)w zamian za wkład niepieniężny – po stronie wnoszącego wkład powstaje przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy, przy czym:

‒jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka lub spółdzielnia otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład – przychód ten jest wolny od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy;

‒jeżeli wkład niepieniężny ma postać inną niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – ustawa nie przewiduje zwolnienia tego przychodu od podatku;

2)w zamian za wkład inny niż niepieniężny, czyli pieniężny – po stronie wnoszącego wkład nie powstaje przychód podatkowy (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy a contrario).

Wskazane różnice w podatkowym traktowaniu sytuacji objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład pieniężny i niepieniężny wynikają z tego, że:

1)w przypadku wkładu pieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje po prostu odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) za środki pieniężne;

2)w przypadku wkładu niepieniężnego podmiot wnoszący wkład dokonuje natomiast:

‒odpłatnego „nabycia” (w potocznym znaczeniu tego pojęcia) udziałów (akcji) w zamian za „cenę” w wartości przedmiotu wkładu, oraz jednocześnie

‒odpłatnego zbycia przedmiotu wkładu - wnoszący wkład przenosi własność przedmiotu wkładu na spółkę w zamian za określoną „cenę”, tj. wartość objętych udziałów (akcji) w spółce.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje przy tym pojęć „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny”. Nie odsyła również do stosowania w tym zakresie definicji z innych dziedzin prawa, w tym do przepisów prawa cywilnego (handlowego)  na gruncie których spółki są tworzone. Wobec powyższego, przepisy prawa cywilnego (handlowego) stanowiące podstawy prawne wnoszenia wkładów do spółek mogą być pomocne dla kwalifikacji danego wkładu jako pieniężny albo niepieniężny dla celów podatkowych. Nie mają one jednak znaczenia decydującego, z uwagi na zasadę autonomii prawa podatkowego. Znaczenie określeń „wkład niepieniężny” i „wkład pieniężny”  na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy odczytywać  z uwzględnieniem językowego znaczenia tych pojęć oraz ratio legis przepisów regulujących skutki podatkowe wnoszenia wkładów do spółek.

Należy więc wskazać, że przymiotnik „pieniężny” pochodzi od słowa „pieniądz”, czyli „środek płatniczy przyjmowany w zamian za towary i usługi lub zwalniający od zobowiązań”, „moneta lub banknot obiegowy”. Niepieniężny to przeciwieństwo pieniężnego, „inny niż pieniężny” (Słownik Języka Polskiego PWN - wersja internetowa, https://sjp.pwn.pl).

Można zatem stwierdzić, że „wkład pieniężny” to przekazywana spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego określona liczba znaków pieniężnych wnoszonych w gotówce albo też w formie transferu pieniądza bankowego, czy pocztowego. Wkład niepieniężny natomiast  to przekazywane spółce w celu pokrycia kapitału zakładowego wartości majątkowe, które nie są pieniądzem (w szczególności zbywalne rzeczy lub prawa).

W konsekwencji uregulowania zawartego w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęcie przez Pana akcji w Spółce w zamian za wkład pieniężny odpowiadający cenie emisyjnej równej ich wartości nominalnej, która jeśli nawet różni się od ich ceny rynkowej, nie będzie skutkować powstaniem po Pana stronie przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z powyższym, objęcie akcji za wkład pieniężny, nawet jeśli jego wartość nominalna jest inna niż wartość rynkowa akcji, jest neutralne podatkowo, a skutek wywiera dopiero w momencie odpłatnego zbycia akcji.

Z uwagi na warunkowy charakter pytań oznaczonych we wniosku nr 2 i 3, na które oczekiwał Pan odpowiedzi w razie uznania za nieprawidłowe stanowiska odnośnie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, odpowiedzi na te pytania stały się bezprzedmiotowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329.; dalej jako „PPSA”).   

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej naplatformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

‒Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).