Temat interpretacji

Czy spłatę dokonaną przez moją siostrę na moją rzecz w wyniku sądowego działu spadku po zmarłym ojcu i zniesienia współwłasności w prawie do nieruchomości rolnej położonej w miejscowości S. stanowiącej działkę gruntu, należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 30e tej ustawy?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 października 2019 r. (data wpływu 6 listopada 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 grudnia 2019 r. (data wpływu 23 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności - jest prawidłowe, ale z innych względów niż to wskazał Wnioskodawca.

UZASADNIENIE

W dniu 6 listopada 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 12 grudnia 2019 r., (data wpływu 23 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 8 marca 2016 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, który nie pozostawił po sobie testamentu. Spadek po zmarłym w częściach równych odziedziczył Wnioskodawca oraz jego matka i dwoje jego rodzeństwa. Fakt ten został potwierdzony Aktem Poświadczenia Dziedziczenia z dnia 17 maja 2016 r. w formie aktu notarialnego. Po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2019 r. przez Sąd Rejonowy wniosku siostry Wnioskodawcy o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności. Sąd wydał dnia 3 kwietnia 2019 r., postanowienie, w którym to dokonał podziału majątku wspólnego matki Wnioskodawcy i zmarłego ojca, w skład którego wchodziło między innymi prawo własności zabudowanej nieruchomości rolnej, położonej w miejscowości S. stanowiącej działkę gruntu o pow. 10.72 ha. Wartość rynkowa ww. nieruchomości oszacowana została dwoma operatami szacunkowymi. Pierwszy operat szacunkowy wykonany został przez biegłego sądowego. W operacie tym wartość rynkowa ww. nieruchomości ustalona została na kwotę 786 000 zł. Drugiego operatu na wniosek Sądu Rejonowego dokonał biegły rewident, rzeczoznawca majątkowy. Wartość rynkowa nieruchomości w tym operacie ustalona została na kwotę 796 890 zł.

W postanowieniu z dnia 3 kwietnia 2019 r., Sąd dokonał działu spadku po zmarłym ojcu i zniesienia współwłasności w ten sposób, że przysługujący Wnioskodawcy udział w wysokości 1/8 w prawie własności zabudowanej nieruchomości rolnej położonej w miejscowości S., stanowiącej działkę gruntu o pow. 10.72 ha przyznał siostrze Wnioskodawcy, zasądzając jednocześnie na rzecz Wnioskodawcy kwotę odpowiadającą wartości 1/8 z 786 000 zł, tj. 98 250 zł (wartość nieruchomości przyjęta przez sąd odpowiada wartości wynikającej z pierwszego operatu szacunkowego) tytułem spłaty jednorazowej w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

Ponadto w uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

• Nabycie przez ojca Wnioskodawcy nieruchomości rolnej nastąpiło aktem notarialnym z dnia 10 lipca 1978 r.
• Nieruchomość ta objęta była małżeńską wspólnotą majątkową rodziców Wnioskodawcy.
• Oprócz opisanych we wniosku nieruchomości w skład spadku wchodziły: samochód osobowy marki Opel o zgłoszonej wartości 5.000 zł oraz akcje imienne zwykłe serii E Spółki X w ilości 1 071 sztuk o zgodnej wartości 1.071 zł (tysiąc siedemdziesiąt jeden złotych).

Zarówno w odziedziczonej nieruchomości jak i ww. składnikach masy spadkowej Wnioskodawcy przysługiwał udział w wysokości 1/4 z połowy majątku wspólnego jego rodziców przypadający zmarłemu ojcu, czyli 1/8 w całym majątku jego rodziców.

• Wartość otrzymanego udziału w ww. nieruchomości w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności oraz kwota ostatecznej spłaty mieściła się w udziale jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku. Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 3 kwietnia 2019 r., Sąd dokonał działu spadku po zmarłym ojcu i zniesienia współwłasności w ten sposób, że przysługujący Wnioskodawcy udział w wysokości 1/8 w prawie własności zabudowanej nieruchomości rolnej położonej w miejscowości S., stanowiącej działkę gruntu o pow. 10.72 ha przyznał siostrze Wnioskodawcy zasądzając jednocześnie na jego rzecz kwotę odpowiadającą wartości 1/8 z 786 000 zł, tj. 98 250 zł ( wartość nieruchomości przyjęta przez sąd odpowiada wartości wynikającej z pierwszego operatu szacunkowego), tytułem spłaty jednorazowej w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. Udział 1/8 w przysługującym prawie do ww. nieruchomości i kwota jaką Wnioskodawca ma otrzymywać, tj. 98 250 zł, odpowiada, zgodnie z Protokołem Dziedziczenia oraz Protokołem Przyjęcia Oświadczenia o Przyjęciu Spadku z dnia 17 maja 2016 r., udziałowi 1/4 prawa do połowy majątku należącego do zmarłego ojca. Zgodnie z zapisem ww. aktu notarialnego, spadek po zmarłym na podstawie ustawy nabyli:

1. żona Zmarłego ()- w udziale do jednej / czwartej ( 1/4 ) części;
2. syn Zmarłego () w udziale do jednej / czwartej ( 1/4) części;
3. syn Zmarłego () - w udziale do jednej / czwartej ( 1/4 );
4. córka Zmarłego () - w udziale do jednej / czwartej ( 1/4 ) części.

W świetle powyższego wartość udział 1/4 w nieruchomości w części odziedziczonej po zmarłym ojcu wyniosła 98 250 zł. Wartość całej nieruchomości wynosiła 786 000 zł, wartość udziału przypadająca zmarłemu ojcu to 393 000 zł, z czego wartość 1/4 przypadająca Wnioskodawcy po zmarłym ojcu to 98 250 zł. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że kwota spłaty, jaką otrzymał mieści się w wartości przysługującego mu udziału w spadku i nie przekroczyła wartości spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy spłatę dokonaną przez moją siostrę na moją rzecz w wyniku sądowego działu spadku po zmarłym ojcu i zniesienia współwłasności w prawie do nieruchomości rolnej położonej w miejscowości S. stanowiącej działkę gruntu oznaczoną geodezyjnie nr (), należy traktować jako odpłatne zbycie określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 30e tej ustawy?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy - źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, miało miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Termin odpłatne zbycie, użyty w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oznacza każde przeniesienie prawa własności lub praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje szeroki zakres umów. W myśl art. 155 Kodeksu cywilnego - umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły. Tym samym określenie zbycie odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego - jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego - dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (co miało miejsce w przypadku Wnioskodawcy). Sądowy dział spadku - zgodnie z art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego - powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Natomiast stosownie do art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego - każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Stosownie zaś do art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu - zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Z chwilą działu spadku jedni spadkobiercy tracą więc własność udziałów nabytych przez siebie w spadku, a własność tę dopiero z tą chwilą nabywają inni spadkobiercy. Dział spadku może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli (współwłaściciela) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynność działu spadku (tak jak i zniesienia współwłasności) w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli dział spadku następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia jest bowiem, czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku czy zniesienia współwłasności.

Dział spadku nastąpił ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz Wnioskodawcy. Nie jest to jednak według Wnioskodawcy równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania tej spłaty. W sytuacji, w której kwota spłaty jest równa lub niższa od wartości udziału w spadku (nie przekracza wartości tego udziału), podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Dokonana spłata jest ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku, nie wystąpiło więc przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, czyli brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty, którą Wnioskodawca otrzymał od siostry. Według Wnioskodawcy, otrzymana przez niego kwota spłaty z tytułu działu spadku w wysokości 98 250 zł, dotycząca 1/8 udziału w zabudowanej nieruchomości rolnej stanowiącej działkę nr (), położonej w miejscowości S., o wartości 786 000 zł, przyjętej przez Sąd Rejonowy, na podstawie operatu szacunkowego nie podlega opodatkowaniu w związku z odpłatnym zbyciem, ponieważ uzyskana kwota nie przekroczyła wartości udziału jaki przysługiwał mu w ww. nieruchomości.

Według Wnioskodawcy, otrzymanie spłaty nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie ciąży na nim obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z ww. tytułu.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że jego stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w orzeczeniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 1173/11, z którego wynika, że spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału nieruchomości. Powyższe stwierdza również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 marca 2013 r. sygn. akt I SA/Po 918/12 oraz wydana w wyniku tego orzeczenia interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 sierpnia 2013 r. Znak: ILPB2/415-422/12/13-5/TR, jak również interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 16 stycznia 2014 r. Znak: IPTPB2/415-704/13-4/JR, czy też interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4011.121.2017.2.MZ, z których wynika, że spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującego nieruchomość w części nieprzekraczającej wartości udziału spadku, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe, ale z innych względów niż to wskazał Wnioskodawca.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)&˗c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Z kolei zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w przypadku zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku, 5-letni okres liczony będzie od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycia nieruchomości lub praw majątkowych przez spadkodawcę.

Ponadto zgodnie z art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia.

Przy czym, w przypadku odpłatnego zbycia nabytej w spadku nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 8 marca 2016 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, który nie pozostawił po sobie testamentu. Spadek po zmarłym w częściach równych odziedziczyli Wnioskodawca oraz jego matka i dwoje jego rodzeństwa. Po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2019 r. przez Sąd Rejonowy wniosku siostry Wnioskodawcy o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, sąd wydał dnia 3 kwietnia 2019 r., postanowienie, w którym to dokonał podziału majątku wspólnego matki Wnioskodawcy i zmarłego ojca, w skład którego wchodziło między innymi prawo własności zabudowanej nieruchomości rolnej, położonej w miejscowości S. stanowiącej działkę gruntu.

W postanowieniu z dnia 3 kwietnia 2019 r., Sąd dokonał działu spadku po zmarłym ojcu i zniesienia współwłasności w ten sposób, że przysługujący Wnioskodawcy udział w wysokości 1/8 w prawie własności zabudowanej nieruchomości rolnej, stanowiącej działkę gruntu przyznał siostrze Wnioskodawcy, zasądzając jednocześnie na rzecz Wnioskodawcy kwotę odpowiadająca wartości 1/8 z 786 000 zł, (wartość nieruchomości przyjęta przez sąd odpowiada wartości wynikającej operatu szacunkowego) tytułem spłaty jednorazowej w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

Nabycie przez ojca Wnioskodawcy nieruchomości rolnej nastąpiło aktem notarialnym z dnia 10 lipca 1978 r. Nieruchomość ta objęta była małżeńską wspólnością majątkową rodziców Wnioskodawcy.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu ww. ustawy Kodeks cywilny jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Stosownie do art. 195 ww. ustawy, współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Stosownie do treści art. 220 ww. Kodeksu, roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Jak już wskazano wyżej odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Analizując zatem powyższe należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli zniesienie współwłasności następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem. Tym samym, zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną na rzecz drugiego z nich, stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba, która otrzymuje spłatę zbywa bowiem odpłatnie przysługujący jej udział. Spłata jest w takim przypadku wyrażoną w pieniądzu równowartością zbytego udziału we wspólnym prawie, co oznacza, że pomiędzy współwłaścicielami dochodzi do wymiany dóbr majątkowych, tj. nieruchomości w zamian za środki pieniężne.

W myśl art. 155 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Tym samym określenie zbycie odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości (lub udziału w niej) za wynagrodzeniem.

Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie wspólnej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Oznacza to, że osoby które otrzymują spłaty w zamian za udziały we współwłasności zbywają swoje udziały w rzeczy odpłatnie. W związku z tym, po stronie dokonującego odpłatnego (bo w zamian za spłatę) zbycia udziału w nieruchomości powstaje obowiązek podatkowy, ale tylko wówczas, o ile zdarzenie to ma miejsce przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie zbywanego udziału.

Skoro zatem spadkodawca (ojciec Wnioskodawcy) nabył przedmiotową nieruchomość rolną w 1978 r., należy uznać, że termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujący powstanie źródła przychodu ze zbycia przedmiotowego udziału w nieruchomości, niewątpliwie upłynął.

Ponadto zgodnie z ww. art. 10 ust. 7 ww. ustawy, nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Z opisu sprawy wynika, że wartość otrzymanego udziału w ww. nieruchomości rolnej w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności oraz kwota ostatecznej spłaty mieściła się w udziale jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku.

W związku z powyższym, odpłatne zbycie w przez Wnioskodawcę udziału w przedmiotowej nieruchomości, w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, w sytuacji, gdy kwota ostatecznej spłaty mieściła się w udziale jaki przysługiwał Wnioskodawcy w spadku, nie stanowi odpłatnego zbycia, o którym mowa w ww. ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), i co za tym idzie nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że na gruncie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, zbycie przez Wnioskodawcę w 2019 r., w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, udziału w przedmiotowej nieruchomości rolnej, nie będzie stanowiło dla Niego źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 oraz art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, ale z innych względów niż to wskazał Wnioskodawca.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego oraz wyroków sądu, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej