Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. - Interpretacja - 0113-KDIPT2-2.4011.986.2022.2.ACZ

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 25 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.986.2022.2.ACZ

Temat interpretacji

Możliwość skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 listopada 2022 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 10 stycznia 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

12 sierpnia 2020 r. Sąd ….w ... po rozpoznaniu 12 sierpnia 2020 r. sprawy z powództwa J. K. (Pani) przeciwko M. K. rozwiązał związek małżeński stron bez orzekania o winie. Orzeczenie rozwodu uprawomocniło się w roku podatkowym 2020. Wykonywanie władzy rodzicielskiej dwójce dzieci sąd powierzył obojgu rodzicom. Miejsce zameldowania dzieci przy matce. Dzieci faktycznie zamieszkują z Panią. Pani opiekuje się dziećmi na co dzień, przygotowuje i zawozi dzieci do szkoły, przygotowuje posiłki, pomaga rozwijać zainteresowania dzieci, dba o wypoczynek dzieci podczas wakacji, odrabia z nimi lekcje.

Drugi rodzic został zobowiązany do płacenia alimentów (po 500 zł na dziecko).

Kontakty ojca z dziećmi, zgodnie z wyrokiem sądu, odbywają się we wtorki i w czwartki (bez noclegu) oraz w co drugi weekend. W wakacje kontakty są podzielone – 2 tygodnie u ojca i 2 tygodnie u matki.

Poza dziećmi w gospodarstwie domowym nie ma innych osób, z których pomocy mogłaby Pani skorzystać przy wychowywaniu dzieci. Pracuje Pani na podstawie umowy o pracę.

Dzieci są w wieku 15 i 10 lat.

W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania w stosunku do Pani bądź w stosunku do dzieci nie miały zastosowania przepisy: art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna.

W 2020 r. i w 2021 r. faktycznie wykonywała Pani władzę rodzicielską w stosunku do swoich dzieci, bez udziału drugiego rodzica. Uczestniczyła Pani w ich wychowaniu, sprawowała nad nimi pieczę, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy (zajęcia dodatkowe, (…) syna, opłata za psychologa, zajęcia w …), samodzielnie zabezpieczała potrzeby bytowe dzieci (samodzielny zakup mieszkania, wyposażenie), zdrowotne i edukacyjne (opłata za wizyty lekarskie, wizyty lekarskie w ramach (…), opłata za szkołę, samodzielne zebrania rodzicielskie, kontakt z wychowawcami), dostarczała niezbędnych dóbr materialnych (niezbędne ubrania, środki czystości, pielęgnacyjne itp.), organizowała ferie i wakacje (w tym kolonie i obozy dla dzieci), wspierała w realizacji hobby (taniec córki, zajęcia ruchowe syna, zakup książek, uczestnictwo syna w zajęciach grupy „(…)”).

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że orzeczenie sądu o rozwodzie uprawomocniło się 20 sierpnia 2020 r. Po rozwodzie Pani stan cywilny uległ zmianie – tj. w okresie, którego dotyczy wniosek była Pani stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. była Pani rozwódką.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi sąd powierzył obojgu rodzicom ustalając miejsce pobytu przy matce.

W 2020 r. i w 2021 r. dzieci spędzały czas u ojca w wyznaczonych przez sąd terminach lub rzadziej. Ojciec dzieci (poza płaconymi alimentami – 1 000 zł na dwójkę dzieci) nie ponosił kosztów ich utrzymania, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie brał czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, zajęciami itp. Wszelkie koszty związane z zabezpieczeniem potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych leżały po stronie Pani. Samodzielnie organizowała i pokrywała Pani koszty wyjazdów dzieci, zajęć dodatkowych, zakupu książek, podręczników, leków, ubrań, butów, kosmetyków, telefonu, klocków, mebli, biletów na koncerty itp. Brała Pani udział w zebraniach szkolnych. Często dzieci przychodziły od ojca z nieodrobionymi lekcjami. Samodzielnie zakupiła Pani (i spłaca nadal) i wyposażyła mieszkanie, w którym mieszka wraz z małoletnimi dziećmi.

W 2020 i 2021 roku kontakty ojca z dziećmi odbywały się w czasie wyznaczonym przez sąd, tj. w każdy wtorek i czwartek od godz. 16:00 do godz. 20:00, w I i III weekend miesiąca od piątku od godz. 16: 00 do niedzieli do godz. 18:00, w pierwszy tydzień ferii od poniedziałku od godz. 10:00 do niedzieli do godz. 18:00, w wakacje – pierwsze 2 tygodnie lipca i pierwsze 2 tygodnie sierpnia, w święta … w latach parzystych 24 grudnia godz. 10:00-17:00 i 26 grudnia godz. 10:00-20:00, w latach nieparzystych 24 grudnia od godz. 17:00 do 25 grudnia do godz. 20:00 i 27 grudnia od godz. 10:00 do godz. 20:00, w drugi dzień ….. od godz. 10:00 do godz. 20:00 lub rzadziej. Dzieci spędzały czas z ojcem w jego miejscu zamieszkania, miejscu zamieszkania jego najbliższej rodziny lub partnerki.

W 2020 i w 2021 r. syn uczył się w …, zaś córka w ....

Pytanie

Czy w świetle przedstawionych okoliczności była Pani uprawniona do obliczenia podatku dochodowego za rok 2020 i 2021, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli jako osoba rozwiedziona i wychowująca samotnie dwójkę dzieci?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, po analizie stanowisk wydanych przez różne organy w sprawie rozliczenia się z podatku dochodowego przez osoby samotnie wychowujące dzieci, indywidualna sytuacja przedstawiona w poz. 61 wniosku, uzasadnia zamiar opodatkowania się na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w 2020 r. i w 2021 r.

W 2020 r. i w 2021 r. ojciec utrzymywał sporadyczne kontakty z dziećmi. Pani jest rodzicem, z którym dzieci faktycznie mieszkają. Troszczy się Pani o edukację, zdrowie, dba o wypoczynek, wozi dzieci do szkoły, odrabia z nimi lekcje, przygotowuje posiłki, organizuje ferie i wakacje oraz zajęcia dodatkowe zgodne z zainteresowaniami dzieci. Powołując się na odpowiedź Ministra Finansów nr DD3.054.18.2018 z 4 kwietnia 2018 r., udzieloną Marszałkowi Sejmu RP w związku z interpelacją poselską nr ..., podziela Pani przedstawiony w niej pogląd, że „wychowanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego rozlicznych atrakcji, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju (...). W sytuacji zatem, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój (...)”. Taka sytuacja ma miejsce w tym przypadku. Ponadto „rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia alimentów”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.; t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 8 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W myśl art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przepisu zmienionym przez art. 1 pkt 2 lit. d) ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.):

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Wyjaśnić przy tym należy, że stosownie do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):

W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

·posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

·wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),

·nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie, tj. w roku podatkowym, zupełnie sama  (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jak wynika z powyższego, ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych od spełnienia m.in. warunku samotnego wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka) wymienionych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta w roku podatkowym musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z opisu sprawy wynika, że 12 sierpnia 2020 r. sąd rozwiązał Pani związek małżeński bez orzekania o winie. Orzeczenie rozwodu uprawomocniło się 20 sierpnia 2020 r. Po rozwodzie Pani stan cywilny to rozwódka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi sąd powierzył obojgu rodzicom ustalając miejsce pobytu przy matce. Dzieci faktycznie zamieszkują z Panią i są w wieku 15 i 10 lat. Nie została orzeczona przez sąd opieka naprzemienna. Drugi rodzic został zobowiązany do płacenia alimentów (po 500 zł na dziecko).

Pracuje Pani na podstawie umowy o pracę. W 2020 r. i w 2021 r. w stosunku do Pani bądź w stosunku do dzieci nie miały zastosowania przepisy: art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W 2020 i w 2021 r. syn uczył się w szkole podstawowej, zaś córka w liceum ogólnokształcącym.

Pani opiekuje się dziećmi na co dzień, przygotowuje i zawozi dzieci do szkoły, przygotowuje posiłki, pomaga rozwijać zainteresowania dzieci, dba o wypoczynek dzieci podczas wakacji, odrabia z nimi lekcje. W 2020 r. i w 2021 r. faktycznie wykonywała Pani władzę rodzicielską w stosunku do swoich dzieci, bez udziału drugiego rodzica. Uczestniczyła Pani w ich wychowaniu, sprawowała nad nimi pieczę, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy (zajęcia dodatkowe, ….. syna, opłata za psychologa, zajęcia w ...), samodzielnie zabezpieczała potrzeby bytowe dzieci (samodzielny zakup mieszkania, wyposażenie), zdrowotne i edukacyjne (opłata za wizyty lekarskie, wizyty lekarskie w ramach …., opłata za szkołę, samodzielne zebrania rodzicielskie, kontakt z wychowawcami), dostarczała niezbędnych dóbr materialnych (niezbędne ubrania, środki czystości, pielęgnacyjne itp.), organizowała ferie i wakacje (w tym kolonie i obozy dla dzieci), wspierała w realizacji hobby (taniec córki, zajęcia ruchowe syna, zakup książek, uczestnictwo syna w zajęciach grupy „(…)”).

W 2020 r. i w 2021 r. dzieci spędzały czas u ojca w wyznaczonych przez sąd terminach, tj. w każdy wtorek i czwartek od godz. 16:00 do godz. 20:00, w I i III weekend miesiąca od piątku od godz. 16: 00 do niedzieli do godz. 18:00, w pierwszy tydzień ferii od poniedziałku od godz. 10:00 do niedzieli do godz. 18:00, w wakacje – pierwsze 2 tygodnie lipca i pierwsze 2 tygodnie sierpnia, w święta …. w latach parzystych 24 grudnia godz. 10:00-17:00 i 26 grudnia godz. 10:00-20:00, w latach nieparzystych 24 grudnia od godz. 17:00 do 25 grudnia do godz. 20:00 i 27 grudnia od godz. 10:00 do godz. 20:00, w drugi dzień …. od godz. 10:00 do godz. 20:00 – lub rzadziej. Dzieci spędzały czas z ojcem w jego miejscu zamieszkania, miejscu zamieszkania jego najbliższej rodziny lub partnerki.

Ojciec dzieci (poza płaconymi alimentami – 1 000 zł na dwójkę dzieci) nie ponosił kosztów ich utrzymania, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie brał czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem, zajęciami itp. Wszelkie koszty związane z zabezpieczeniem potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych leżały po stronie Pani. Samodzielnie organizowała i pokrywała Pani koszty wyjazdów dzieci, zajęć dodatkowych, zakupu książek, podręczników, leków, ubrań, butów, kosmetyków, telefonu, klocków, mebli, biletów na koncerty itp. Brała Pani udział w zebraniach szkolnych. Samodzielnie zakupiła Pani (i spłaca nadal) i wyposażyła mieszkanie, w którym mieszka wraz z małoletnimi dziećmi. Poza dziećmi w gospodarstwie domowym nie ma innych osób, z których pomocy mogłaby Pani skorzystać przy wychowywaniu dzieci.

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że:

Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy.

Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko. Podkreślić należy, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób.

Użycie określenia „osoba samotnie wychowująca dzieci” oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do rozliczenia dochodów jako osoba samotnie wychowująca dziecko jednemu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (w określonych, ustalonych przez sąd przedziałach czasowych, np. niektóre święta, tydzień ferii, miesiąc wakacji, co drugi weekend każdego miesiąca oraz ściśle określone dni powszednie), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem, nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pojęcie wychowywania dziecka uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 maja 2011 r., sygn. akt II FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: „Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych”.

Podstawową kwestią jest zatem ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec (matka) dziecka częściowo wypełnia postanowienia wyroku sądowego w zakresie realizacji kontaktów z dzieckiem/świadczeń alimentacyjnych. Jednakże wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania. Wychowywanie dziecka obejmuje bowiem ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, czyli podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Zatem, prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.           

Jednocześnie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny i powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro w 2020 r. i w 2021 r. to Pani faktycznie wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do swoich dzieci, tj. uczestniczyła w ich wychowaniu, sprawowała nad nimi pieczę, troszczyła się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpieczała potrzeby bytowe dzieci, zdrowotne i edukacyjne, dostarczała niezbędnych dóbr materialnych, organizowała ferie i wakacje, wspierała w realizacji hobby, natomiast ojciec dzieci poza płaconymi alimentami oraz spędzaniem czasu z dziećmi wyznaczonym przez sąd lub rzadziej, nie ponosił kosztów ich utrzymania, nie zabezpieczał potrzeb bytowych, zdrowotnych i edukacyjnych, nie brał czynnego udziału w sprawach dotyczących dzieci związanych z ich kształceniem oraz zajęciami, to spełnia Pani warunki określone w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym przysługuje Pani prawo do skorzystania za lata 2020-2021 z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).