Temat interpretacji
W zakresie opodatkowania środków na zabezpieczenie potrzeb rodziny otrzymywanych od współmałżonka.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 4 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania środków na zabezpieczenie potrzeb rodziny otrzymywanych od współmałżonka. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 czerwca 2023 r. (wpływ 12 czerwca 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Małżeństwo (Pani wraz z mężem) w ustroju rozdzielności majątkowej, posiada dwójkę nieletnich dzieci i prowadzi wspólne gospodarstwo.
Wystąpiła Pani z pozwem o rozwód, jednakże Sąd postanowił umorzyć postępowania, a powódce udzielić zabezpieczenia tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny i z tego tytułu zasądził od męża (pozwanego) na rzecz powódki kwotę 6 tys. zł miesięcznie. Pieniądze te są wykorzystywane na zaspokojenie potrzeb nieletnich dzieci, utrzymanie domu i prowadzenie gospodarstwa domowego, przy czym należy podkreślić, że mąż przez cały czas mieszka w ww. domu oraz uczestniczy w życiu rodzinnym, tym samym korzystając z wpłacanych przez siebie pieniędzy. Ponadto Pani pracuje zawodowo, więc również przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny.
Uzupełnienie opisu stanu faktycznego
Rozdzielność majątkowa pomiędzy Panią a mężem została ustanowiona (…) 2016 r. Rozdzielność majątkowa została ustanowiona na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w (…) III Wydział Rodzinny i Nieletnich.
Sąd udzielił Pani zabezpieczenia tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny postanowieniem wydanym (…) 2022 r., wskazując, że wpłata następuje miesięcznie – płatna do 10 każdego miesiąca. Pierwsza wpłata nastąpiła w lipcu 2022 r.
Sąd wydając postanowienie nie wskazał podstawy prawnej, na mocy której udzielił ww. zabezpieczenia.
Przedmiotem zapytania jest 2022 rok.
Pytanie
Czy w ustroju rozdzielności podatkowej w świetle wyżej opisanej sytuacji środki przekazywane przez męża na zaspokojenie potrzeb rodziny są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Pani stanowisko w sprawie
Zgodnie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – małżonkowie są zobligowani, każdy według swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli.
Celem tego ustawowego obowiązku jest więc uzyskanie środków materialnych do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb jej poszczególnych członków – małżonków oraz dzieci. Obowiązek wzajemnej pomocy, w tym dostarczenie środków materialnych na zaspokojenie potrzeb rodziny jest jak najbardziej podstawowym obowiązkiem małżeńskim, na zakres którego nie ma też żadnego wpływu ustrój majątkowy, w jakim małżonkowie pozostają. Rozdzielność majątkowa małżeńska dotyczy zobowiązań każdego z małżonków wobec osób trzecich oraz samodzielnego dysponowania i zarządzania swoim majątkiem, nie zaś wzajemnych obowiązków małżeńskich.
Przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza z opodatkowania świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny objęte małżeńską wspólnością majątkową. Skoro więc zaspokojenie potrzeb rodziny jest najbardziej podstawowym obowiązkiem małżeńskim, na zakres którego nie ma wpływu ustrój majątkowy, w jakim małżonkowie pozostają, rozumie Pani, że analogiczne podejście należy stosować w kwestii podatku dochodowego.
Oznacza to, że zasądzona kwota 6 tys. zł miesięcznie tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny w ustroju rozdzielności majątkowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z treści tego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.
Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Natomiast, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisów tej ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.
Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.
Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W myśl art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
Według art. 52 § 2 ww. Kodeksu:
Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:
- przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,
- potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
- świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.
Wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że:
1.złożyła Pani pozew o rozwód, jednakże sąd umorzył postępowanie, udzielając Pani jednocześnie zabezpieczenia tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny;
2.zabezpieczenie tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny zostało udzielone postanowieniem z dnia (…) 2022 r.;
3.od dnia (…) 2016 r. pomiędzy Panią a Pani mężem została ustalona sądownie rozdzielność majątkowa.
W Pani sprawie nie zachodzą zatem przesłanki do wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywanego przez Panią świadczenia z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny, bowiem ustanowiona pomiędzy Panią a małżonkiem rozdzielność majątkowa wyklucza istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie został spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia.
W konsekwencji, uzyskiwane przez Panią od męża po ustanowieniu rozdzielności majątkowej świadczenie na zaspokajanie potrzeb rodziny stanowi dla Pani przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej.
Tym samym, uzyskiwane przez Panią świadczenie stanowi przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok, w którym nastąpiła jego wypłata na zasadach ogólnych według skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi dochodami uzyskanymi w tym roku.
Wobec powyższego, Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).