Temat interpretacji

Preferencyjne rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2020 r. (data wpływu 2 grudnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, zamieszkały () jest osobą rozwiedzioną zgodnie z wyrokiem (). Wnioskodawca jest osobą samotną, ojcem dwójki dzieci: 12 letniego syna () oraz 11 letniego syna (). Po rozwodzie Sąd zapewnił Wnioskodawcy prawo do współdecydowania o wszystkich istotnych sprawach dotyczących dzieci oraz do nieograniczonych kontaktów z nimi. Było to dla Zainteresowanego bardzo ważne, ponieważ zawsze poświęcał dzieciom mnóstwo czasu i aktywnie uczestniczył w ich życiu. Choć sytuacja rozwodu była nieunikniona, Wnioskodawca chciał aby dzieci w jak najmniejszym stopniu ją odczuły. Związek emocjonalny Zainteresowanego z synami zawsze był duży i priorytetem było dla Wnioskodawcy podtrzymanie pozytywnych relacji z dziećmi oraz bieżące uczestnictwo w ich życiu i rozwoju. Pomimo, że Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej matce, dzieci mieszkają w połowie wymiaru czasu z Wnioskodawcą. Dzieci spędzają z Zainteresowanym każdy poniedziałek i wtorek oraz co drugi weekend od piątku do niedzieli. Na przykładzie miesiąca listopada dzieci spędzały u Wnioskodawcy następujące dni: 2,3,6,7,8,9,10,11,16,17,20,21,22,23,24,30. Daje to 16 dni w miesiącu listopadzie. Analogicznie wyglądały poprzednie miesiące. Zgodnie z ustaleniami dzieci spędzają z Wnioskodawcą połowę wakacji, ferii, naprzemiennie święta. Taki podział wynika z inicjatywy Wnioskodawcy, chęci jak największego kontaktu z chłopcami. Wnioskodawcy bardzo zależy na tym, aby pomimo rozwodu () i () nie odczuli braku ojca, który zawsze aktywnie uczestniczył w ich życiu. Jako ojciec Zainteresowany zawsze był i jest bardzo związany z nimi. Wnioskodawca zawsze poświęca dużo czasu dla nich w zakresie ich wychowania, nauki, spędzania wolnego czasu. Zainteresowany organizował i organizuje dla nich zajęcia dodatkowe, aktywnie uczestniczy w rozwoju ich zainteresowań. Na bieżąco uczestniczy w odrabianiu lekcji, uczęszcza na wywiadówki, kontaktuje się z nauczycielami w zakresie postępów w nauce. Zainteresowany troszczy się o zdrowie dzieci, zapewniając i opłacając im prywatną opiekę medyczną oraz chodząc z nimi do lekarza, gdy następuje taka potrzeba. Częsty kontakt z dziećmi jest możliwy, ponieważ po rozwodzie Zainteresowany zdecydował się nadal mieszkać (), w bliskiej odległości od nich. Mieszkając z Wnioskodawcą dzieci mają zagwarantowane dobre warunki bytowe. Mieszkanie zlokalizowane jest w bliskiej odległości od szkoły i placówek oświatowo-sportowych, z których korzystają. Wnioskodawca jest troskliwym ojcem i ze swej strony robi wszystko co może, aby chłopcy nie odczuli zmiany. Dzieci zrozumiały sytuację rozwodową. Bardzo chętnie spędzają z Zainteresowanym czas. Nigdy nie zdarzyło się, żeby zrezygnowały z możliwości kontaktu z Zainteresowanym. Wnioskodawca ze swej strony dokłada wszelkich starań aby ich rozwój emocjonalny i fizyczny przebiegały prawidłowo. Na co dzień Zainteresowany troszczy się o byt dzieci, codziennie z nimi rozmawia, samodzielnie wykonuje wszystkie obowiązki rodzicielskie. Ich dobro jest dla Wnioskodawcy bardzo ważne. Chcąc zapewnić dotychczasowy standard życia dzieciom Wnioskodawca łoży na ich utrzymanie wysokie alimenty, które zapewniają im wszelkie wygody i potrzeby bytowe. Pokrywają one tym samym całkowite koszty utrzymania dzieci. Wnioskodawca płaci te alimenty pomimo tego, że finalnie dzieci spędzają z Wnioskodawcą połowę czasu. Zainteresowany jest osobą samotną, osiągającą od 2003 roku po dzień dzisiejszy przychody z tytułu umowy o pracę, opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U z 2018 r. poz. 200, ze zm.), zwanej dalej w skrócie u.p.d.o.f. W stosunku do Wnioskodawcy nie mają zastosowania przepisy art. 6 ust. 8 ww. ustawy dotyczące podlegania przepisom art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 o podatku tonażowym oraz ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Dzieci nie osiągają żadnych przychodów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego i obowiązującego w 2020 roku stanu prawnego, Wnioskodawca spełnia warunki zawarte w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidziane dla osoby samotnie wychowującej dziecko, a w konsekwencji czy przysługuje Zainteresowanemu prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych począwszy od 2021 roku i w latach następnych, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmiany w prawie podatkowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z opisem powyżej wykonując wszystkie obowiązki rodzicielskie na co dzień, troszcząc się samodzielnie o rozwój intelektualny, emocjonalny i fizyczny dzieci Wnioskodawca spełnia wyżej wymienione warunki i przysługuje Wnioskodawcy prawo do preferencyjnego rozliczania się z podatku dochodowego od osób fizycznych począwszy od 2021 roku i w latach następnych, do chwili zmiany stanu faktycznego lub zmiany w prawie podatkowym, jako osobie samotnie wychowującej dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Z uwagi na fakt, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji wychowywać, należy odwołać się do definicji słownikowych tego pojęcia.

Wychowywać w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia osoby, którym przysługuje status osoby samotnie wychowującej dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 8, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. (art. 6. ust. 9)

Zatem ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
• wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
• nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
• nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Należy zauważyć, że art. 6 ust. 4 ww. ustawy nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowująca dziecko.

Z istoty pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest ojcem dwojga małoletnich dzieci. Małżeństwo Wnioskodawcy zostało rozwiązane w dniu () 2020 r. Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej matce dzieci pozostawiając Wnioskodawcy prawo do współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci, w szczególności dotyczących edukacji, leczenia, ochrony zdrowia, wakacji, z zaznaczeniem nieograniczonych kontaktów Wnioskodawcy z dziećmi. Kosztami wychowania i utrzymania dzieci sąd obciążył oboje rodziców.

W tym miejscu, wskazać należy, że zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania. Wobec tego, powyższe preferencje należy interpretować bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej dany przepis prawa podatkowego. Co więcej, przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową. Podkreślenia wymaga fakt, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym preferencji przewidzianej w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba w trakcie roku podatkowego faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dziecko.

Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Skoro w przedmiotowej sprawie każdy rodzic jest zaangażowany w proces wychowawczy dzieci oznacza to, że dzieci są wychowywane wspólnie przez oboje rodziców, a nie samotnie przez któregokolwiek z nich. Nie sposób uznać, że w tak zorganizowanym trybie wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza matka, gdy dziecko u niej zamieszkuje, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi podczas, gdy dziecko przebywa z ojcem. Wychowania dziecka nie da się podzielić, ponieważ jest to ciągły i długotrwały rozwój, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz opisane we wniosku zdarzenie przyszłe, nie kwestionując faktu, że Wnioskodawca jako osoba rozwiedziona bierze udział w wychowywaniu swoich dzieci nie sposób uznać, że Zainteresowany spełnia wszystkie warunki uprawniające do opodatkowania jako osoby samotnie wychowującej dziecko. Jak wskazał Zainteresowany władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi została powierzona przez Sąd matce dzieci, pozostawiając Wnioskodawcy prawo do współdecydowania o najważniejszych sprawach dzieci, jednakże wszelkie obowiązki związane z wychowywaniem i opieką nad dziećmi rodzice dzielą między sobą. Bezsprzecznym pozostaje fakt, że część danego roku dzieci przebywają pod opieką matki i to ona wówczas je wychowuje, w związku z tym Wnioskodawca w roku podatkowym nie wychowuje dzieci samotnie, tj. bez udziału drugiego z rodziców. W związku z tym, Wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego Zainteresowanemu nie przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko począwszy od zeznania podatkowego składanego za 2020 r. Powyższe zasady będą miały zastosowanie również w latach następnych, jeżeli nie zmieni się sytuacja faktyczna Wnioskodawcy lub nie ulegną zmianie przepisy prawa podatkowego w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w () za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej